تلاش برای ثبت جهانی کهنسالترین موجود زنده ایران
30 بهمن 1397 ساعت 4:00
سَرْو اَبَرکوه یا سرو زرتشتی، یکی از آثار طبیعی ملی ایران است. این درخت که در شهر ابرکوه (ابرقوه) قرار دارد یکی از پیرترین موجودات زندهٔ دنیا است. محیط تنهٔ این درخت در روی زمین یازده و نیم متر است و بلندای آن بین ۲۵ تا ۲۸ متر برآورد شده‌است. حمدالله مستوفی در کتاب نزهت القلوب که در سال ۷۴۰ قمری تألیف شده دربارهٔ ابرکوه می‌نویسد: «در آنجا سروی است که در جهان شهرتی عظیم دارد…».
به گزارش زیست آنلاین، معاون رییس جمهور بر تلاش برای ثبت جهانی سرو ابرکوه تاکید کرد و آن را پس از ثبت جهانی راه‌آهن شمال به جنوب کشور در اولویت برنامه‌ریزی میراث فرهنگی کشور خواند.
علی اصغر مونسان در نشستی که با حضور مدیر کل میراث فرهنگی استان، فرماندار و جمعی از مسئولان شهرستان ابرکوه در خانه تاریخی آقازاده این شهر برگزار شد، با تاکید بر تلاش برای ثبت جهانی سرو ۴۵۰۰ ساله ابرکوه به عنوان کهنسالترین موجود زنده در ایران، گفت: برای سال آتی ثبت جهانی راه‌آهن شمال به جنوب کشور برنامه‌ریزی شده و اولویت بعدی ثبت جهانی سرو ابرکوه است.
وی بر مرمت بنای مسجد جامع ابرکوه تاکید کرد و گفت: مشکلات مرتبط به آثار تاریخی این شهرستان از طریق معاون سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی کشور و مدیر کل میراث فرهنگی استان یزد پیگیری خواهد شد.
بیشتر بخوانید: نکات برجسته در مورد پایداری اهمیت بومگردیحجت‌الاسلام «سیدابراهیم حسینی» امام جمعه ابرکوه نیز در این نشست با تشریح ظرفیت‌های تاریخی و گردشگری این شهرستان به خصوص قابلیت ثبت جهانی درخت سرو ۴۵۰۰ ساله این شهرستان، گفت: مطالبات مردم این شهرستان از سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور، ثبت جهانی این اثر طبیعی است.
وی ابرکوه را شامل ۴۰۰ اثر تاریخی و طبیعی از شهرستان‌های مهم تاریخی استان یزد عنوان کرد و گفت: سرو ۴۵۰۰ ساله این شهرستان می‌تواند به عنوان جاذبه‌ای مهم به محور گردشگری ابرکوه تبدیل شود.
حسینی وسعت مجموعه ارگ شهرستان ابرکوه را ۱۷ هزار مترمربع دانست و گفت: این ارگ پس از مرمت می‌تواند به عنوان شهرک سینمایی برای تهیه فیلم‌های سینمایی و سریال از سوی صدا و سیما مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
در پایان نیز رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور همچنین از تابلویی مصور یکی از هنرمندان ابرکوه به صورت نقاشی رونمایی کرد.
معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همچنین به همراه نماینده مردم تفت و میبد در مجلس و جمعی از مسئولان ارشد استان چند طرح گردشگری شهرستان میبد را افتتاح کرد.
اقامتگاه سنتی قلعه وزیر که متعلق به دوره قاجاریه است با زیربنای ۲۵۰۰ مترمربع، ۳۲ اتاق و ۸۲ تخت اقامتی افتتاح شده است. ایجاد اشتغال پایدار در راستای رونق صنعت گردشگری برای بیش از ۵۰ نفر یکی از مهمترین ویژگی‌های این اقامتگاه سنتی در شهرستان میبد است.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ادامه سفر خود به شهرستان میبد از قلعه تاریخی «نارین قلعه» بازدید کرد. نارین قلعه مربوط به قبل از دوره ساسانیان است و در میبد، فلکه شهرداری واقع شده و این اثر در تاریخ هشت مرداد ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۸۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. این قلعه دیدنی با حدود ۷۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ سال قدمت پر قدمت‌ترین ارگ حکومتی جهان است.
به گزارش ایسنا، ابرکوه یکی از ۱۴ شهر نمونه گردشگری کشور است که از ۴۰۰ اثر تاریخی و طبیعی این شهرستان ۱۳۶ اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و سه اثر طبیعی، منزلگاه امام رضا (ع)، خانه آقازاده، خانه‌های قدیمی، قلعه‌های تاریخی، مسجد جامع، کوه گنبد عالی و سرو ۴۵۰۰ ساله از مهمترین آثار تاریخی این شهرستان است.
فرماندار ابرکوه آبان ماه در دیدار با مدیر کل میراث فرهنگی استان یزد خواستار در دستور کار قرار گرفتن ثبت جهانی سرو کهنسال این شهر از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور به صورت انحصاری شده بود.
محمد کاظمی نسب در این دیدار خواستار پیگیری ثبت جهانی سرو کهنسال ابرکوه به صورت تک درختی منحصر بفرد و نه به صورت مجموعه درختان کهنسال ایران از سوی متولیان امر شد.
وی تصریح کرد: بیش از ۱۶۲ هکتار بافت تاریخی ثبت شده در این شهرستان یک سرمایه بالقوه است که به سرمایه‌ای به مراتب بزرگتر تبدیل خواهد شد و وجود آثار بی‌نظیر و کم‌نظیر این شهرستان در سطح دنیا مانند سرو کهنسال ۴۰۰۰ ساله و خانه تاریخی آقازاده، همه برنامه‌ریزان کشور را متقاعد می‌کند که ابرکوه به قطب گردشگری کشور تبدیل شود.
کاظمی نسب به اقدامات صورت گرفته در جهت ثبت جهانی سرو کهنسال ابرکوه نیز اشاره و عنوان کرد: آخرین اخبار رسیده از سازمان میراث فرهنگی کشور حاکی از آن است که پرونده ثبت جهانی این اثر طبیعی باید در قالب مجموعه درختان کهنسال کشور ارسال شود.
وی ادامه داد: خواسته مسئولان و مردم ابرکوه این است که این درخت کهنسال به صورت تک درخت و انحصاری ثبت جهانی شود لذا در این زمینه از مسئولان ارشد کشوری خواستار شدیم تا در این باره راهکار ارائه کنند و از میراث فرهنگی نیز درخواست داریم که موضوع مذکور را یکی از دستور کارهای قطعی خود قرار دهد.
این مسئول یادآور شد: مردم در ابرکوه با سرمایه‌های خود و بدون اینکه دولت حمایت زیادی از آنها داشته باشد، اقدام به راه‌اندازی مراکز اقامتی، خانه‌های بوم‌گردی و گردشگری کرده‌اند و در حال حاضر نیازمند حمایت و توجه خاص مسئولان هستند.
فرماندار ابرکوه با اشاره به مباحث مطرح شده پیرامون مناره‌های نظامیه نیز عنوان کرد: لازم است تیم تحقیقاتی میراث فرهنگی مسئله آسیب‌های احتمالی به این اثر فاخر را مورد بررسی قرار دهد تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
وی همچنین از وجود آثار ارزشمند و تاریخی در بخش بهمن و شهر مهردشت مانند خانه‌های اسماعیل‌خانی و قلعه‌های متعدد یاد کرد و از مدیر کل میراث فرهنگی استان یزد خواست تا ضمن بازدید از آثار این بخش از شهرستان، به نیازهای این منطقه رسیدگی کند.
وی خاطرنشان کرد: ابرکوه در ابتدای راه تبدیل شدن به قطب میراث فرهنگی و گردشگری استان یزد است و بخش عمده کار برای مسیر رسیدن به این هدف بر عهده مردم ابرکوه، مهردشت و روستاهای شهرستان است تا این مهم در یک دوره ۱۰ ساله محقق شود.
بیشتر بخوانید: گردشگری چیست ؟ با انواع گردشگری و اصطلاحات آن آشنا شوید
مختصری درباره سرو ابرکوهابرکوه شهری است در استان یزد! همین یک جمله کافیست تا بدانیم یکی از قدیمی ترین درختان دنیا در یکی از باستانی ترین مناطق به چشم می خورد. سرو درختی است که با تاریخچه ایرانیان همیشه در ارتباط بوده است، از نمادها گرفته تا در اشعار کهن ایرانی این درخت به چشم می خورد. اما سرو ابرکوه داستان دیگری دارد. تصور کنید که چیزی حدود چهار هزار و پانصد سال است که روی زمین زندگی می کنید. چه چیزها که ندیده اید و چه چیزها که نشنیده اید. افرادی پیش خود می گویند که اگر این سرو می‌توانست حرف بزند، چه حکایت های جالبی را می شد از زبانش شنید. این درخت کهن ترین میراث زنده ایران است که حفاظت از آن بسیار مهم می باشد. برای دیدن سرو ابرکوه باید به استان یزد بروید و از این شهر، در کنار دیگر گردشگران خارجی و ایرانی بازدید کنید.
زمانی که محققان رو به مطالعه قدمت این سرو آوردند، دانشمندانی از کشورهای ژاپن و روسیه نتیجه گرفتند که این سرو عمری تا حدود ۸۰۰۰ سال دارد. البته مطالعات دقیق تری بعد از آن که توسد الکساندر روف، دانشمند روسی انجام شد، نشان داد که سرو ابرکوه بین ۴ تا ۴ هزار و پانصد سال می باشد که به زندگی خود ادامه داده است. کتاب نزهت القلوب که توسط حمدالله مستوفی در سال ۷۴۰ هجری قمری نوشته شده است عبارتی را در توصیف این سرو آورده است که می گوید «آنجا سروی است که در جهان شهرتی عظیم دارد. چنانچه سرو کشمیر و بلخ شهرتی داشته و اکنون این از آنها بلندتر و بزرگتر است». سرو ابرکوه در سال ۱۳۸۳ به عنوان سومی اثر طبیعی ملی انتخاب شد و در این لیست به ثبت رسید. مردم بسیاری تا کنون به دیدن این سرو آمده اند و آن را بسیار عجیب و شاید مرموز خوانده اند.
مشخصات ظاهریاین سرو کهن، در حال حاضر ۲۵ متر ارتفاع دارد. تاج درخت چیزی حدود ۱۴ متر است و تنه آن حدودا ۴ متر یا بیشتر قطر دارد. شاخه های سرو ابرکوه قطر ۱٫۸۵ متری دارند که دور درخت را بسیار با شکوه احاطه کرده اند. درتحقیقاتی که روی باستانی ترین درختان دنیا انجام شده است، این درخت را پس از درخت مسوسلاه (صنوبری در کوه های سلسله جبال سفید) در کالیفرنیا دومین درخت قدیمی دنیا می باشد. گونه سرو ابرکوه از سروهای مدیترانه ای با نام علمی Cuppresus Sempervirens است.
افسانه هاداستان ها و افسانه های اساطیری زیادی در مورد سرو ابرکوه وجود دارد. برخی از افسانه‌ها، کاشتن آن را به زرتشت نسبت می‌دهند و برخی نیز اعتقاد دارند که نهال این سرو را یافث، پسر حضرت نوح کاشته است. البته برخی دیگر می گویند که نهال را پسر حضرت نوح، یافث کاشته است. افسانه‌های دیگری نیز وجود دارد که بر این باورند که این سرو، روح خاصی دارد که می تواند خود را سرپا نگه دارد. به هر حال همه این افسانه ها، داستان هایی هستند که اثباتشان کار محالی محسوب می شود. نکته مهم این است که این سرو همچنان به زندگی خود ادامه می دهد و افراد را مبهوت خودش می کند.
حفاظت از سرو ابرکوهاین سرو در یک فضای باز قرار گرفته است که از چندی پیش حصاری دور آن کشیده شده که علاوه بر تاکید بر اهمیت آن باعث شود که از آن به خوبی حفاظت شود. البته بعضی اعتقاد دارند که بیشتر شناخته شدن این سرو به ضرر آن تمام می شود. وجود خیابان‌هایی که به آن منتهی می شوند باعث آلوده شدن آن شده و شاید حجم گردشگران و وسایل نقلیه‌ای که از کنار آن عبور می کنند، بر ریشه های این درخت کهن سال که در زیر زمین رشد کرده اند تاثیر منفی و مخربی بگذراد. البته سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان یزد اقداماتی را نظیر کشتن آفت های موجود آن انجام داده تا سرو ابرکوه بتواند همانطور که از هزاران سال پیش زندگی کرده، به حیات خود ادامه دهد.
تخریب درخت توسط مردمبا وجود حصار کشی و حضور نگهبان در اطراف درخت، باز هم عده‌ای از مردم از غفلت نگهبان و بازبودن حصار سوءاستفاده کرده و اقدامات تخریبی همچون یادگاری‌نویسی و بالارفتن از این درخت کهنسال که از قدیمی‌ترین موجودات زنده ایران و جهان است را صورت می‌دهند.
دسترسیبرای بازدید از این نماد ملی می توانید به یزد رفته و از آن جا به جاده ای که به سمت تفت می رود، بروید. پس از عبور از تفت، اسلامیه و دهشیر به شهرستان ابرکوه در جنوب غربی یزد خواهید رسید که از آن جا می توانید با توجه به تابلوهای راهنما به محل زندگی این موجود دسترسی پیدا کنید.
بیشتر بخوانید: آیا می‌خواهید یک بومگرد باشید؟
کد مطلب: 80048