محققان داخلی در یک پژوهش داخلی دریافتند که برگ گیاه «سیاه گیله» یا «قاراگیله»، فشار خون، چربی و قند خون افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ را بدون عارضه‌ جانبی، کاهش می‌دهد.

به گزارش زیست آنلاین، "سیاه‌گیله" یا Vaccinium arctostaphylos یکی از گیاهانی است که در طب سنتی ایران به عنوان دارو مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه در جنگل‌های ارسباران آذربایجان شرقی، اردبیل و ارتفاعات گیلان و همچنین کلاردشت یافت می‌شود.

بوته سیاه‌گیله به صورت درختچه‌ای متراکم است و گل‌های آن خوشه‌ای و به رنگ‌های سفید، صورتی و ارغوانی روشن هستند. میوه آن ترش و شیرین، گرد و به رنگ ارغوانی تا سیاه است و غبار سفید رنگی نیز روی آن را می‌پوشاند. گیاه «بلوبری» خویشاوند اروپایی سیاه‌گیله است و از نظر ظاهری شباهت زیادی به آن دارد. همچنین در برخی منابع سیاه‌گیله را با نام قره‌قات نیز می‌شناسند.

در طب سنتی ایرانی، از برگ‌ها و میوه‌های سیاه‌گیله به عنوان کاهش‌دهنده فشار خون و ضد دیابت استفاده می‌شود. فشار خون، چربی خون و دیابت نوع ۲ از عواملی هستند که خطر بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهند. بیماری‌های قلبی عروقی اصلی‌ترین دلیل مرگ در جهان هستند.

از آن‌جا که گیاهان هنوز هم در اکتشاف داروها نقش مهمی دارند، پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج) و پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی به بررسی تأثیرات گیاه سیاه‌گیله بر فشار خون و چربی خون بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ پرداختند.

دکتر رضا محتشمی؛ استادیار بیماری‌های داخلی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، دکتر حسن فلاح حسینی؛ دانشیار فارماکولوژی پژوهشکده گیاهان دارویی و همکارانشان در این پژوهش مشارکت داشتند.

این پژوهش از اردیبهشت ۱۳۹۲ تا خرداد ۱۳۹۶ در کلینیک بیماری‌های متابولیک دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. شرکت‌کنندگان در پژوهش، ۱۰۰ بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲ بودند که فشار خون و چربی بالا داشتند و سن آن‌ها بین ۴۰ تا ۸۰ سال بود. این بیماران به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و دارونما قرار گرفتند.

افرادی که در گروه آزمایش قرار داشتند به مدت دو ماه و سه بار در روز کپسول حاوی عصاره برگ سیاه‌گیله را در کنار دیگر داروهایشان استفاده کردند و افراد گروه دارونما از کپسول حاوی پودر نان تست مصرف کردند. بیماران از محتوای کپسول‌ها اطلاعی نداشتند تا از تأثیر دارونما بر روی آن‌ها جلوگیری شود.



پیش از شروع این آزمایش و ماه پس از اتمام، فشار خون بیماران گرفته شد و قند و چربی خون آن‌ها نیز از طریق آزمایش خون مورد بررسی قرار گرفت. همچنین برای اطمینان از ایمن بودن این گیاه، آنزیم‌های کبدی و میزان کراتینین بیماران نیز بررسی شد و پژوهشگران از بیماران خواستند تا هرگونه مشکلی را گزارش کنند.

نتایج این پژوهش نشان داد که عصاره هیدروالکلی برگ گیاه سیاه‌گیله، دارای اثرات ضد فشار خون بود و چربی خون بیماران دیابتی را بدون عارضه جانبی کبدی و کلیوی کاهش داد.

پژوهشگران در خصوص نتایج به دست آمده، بیان کردند: «عصاره برگ گیاه Vaccinium arctostaphylos یک عامل بدون خطر و مؤثر در درمان فشار خون، قند خون و چربی خون بالا در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ است و این گیاه می‌تواند از مشکلات قلبی عروقی ناشی از دیابت جلوگیری کند».

به گزارش ایسنا، نتایج این پژوهش، زمستان ۲۰۱۹ در آخرین شماره مجله‌ی علمی پژوهشی «گیاهان دارویی ابن سینا» به چاپ رسیده است. این مجله بین‌المللی توسط دانشگاه علوم پزشکی مشهد و به زبان انگلیسی منتشر می‌شود.

این پژوهشها باید بتوانند از شکل تئوری خارج و  وارد چرخه تولید شوند، تا بتوانند علاوه بر اشتغال زایی و درآمدزایی برای کشور، با بیماری ای که به خاطر افزایش آلودگی ها و استرسها در حال افزایش است، مقابله نماید. همچنین، به اقتصاد گیاهان دارویی کمک کنند تا با تولید انبوه آن موجب صادرات غیر نفتی شوند و جای داروهای شیمیایی را بگیرند.

بیشتر بخوانید: در تولید مواد اولیه گیاهان دارویی ضعیف هستیم سیاه‌گیله چیست؟سیاه‌گیله یا قاراگیله (نام علمی: Vaccinium arctostaphylos) نام یک گونه گیاه درختچه‌ای از سرده واکسینیوم است که در جنگل‌های گیلان (اسالم) می‌روید. میوهٔ آن سته خوراکی و به رنگ ارغوانی تیره یا سیاه است. برگ‌های آن سبز تیره و سطح زیر متمایل به سفید و میوه‌های آبی-سیاه کروی دارد. این گیاه با نام‌های قره‌قاط و قره‌قات نیز شناخته می‌شود. برخی منابع گیاه‌شناسی سیاه‌گیله را با قره قات (قره‌قاط) و سیاه‌دار یکی دانسته و برخی منابع آن‌ها را متفاوت می‌دانند. میوه و برگ‌های قره گیله در تهیه داروهای گیاهی کاربرد دارند. میوه آن حاوی ترکیباتی به نام «آنتی سیانوسید» است که گفته می‌شود رگ‌های خونی را تقویت می‌کند، جریان خون را بهبود می‌بخشد و می‌توان از آن در درمان اختلالات چشمی نظیر رتینوپاتی دیابتی، آب مروارید و آب سیاه و اختلالات گردش خون در بدن نظیر رگ‌های واریس و بواسیر استفاده کرد. این ترکیبات همچنین شبکیه را (بخشی از چشم که دید در شب را تقویت و به چشم کمک می‌کند تا با تغییرات نور سازگاری پیدا کند)، تقویت می‌کنند. خلبانان بریتانیایی در طول جنگ جهانی دوم قبل از عزیمت به عملیات بمباران شبانه قره گیله مصرف می‌کردند چون در اثر مصرف آن قدرت بینایی آن‌ها تقویت می‌شد. برگ‌های قره گیله، برای کنترل میزان قند خون در افراد دیابتی مورد استفاده قرار گرفته‌است، لیکن هیچگونه اسناد و مدارک مستندی دال بر موفقیت این نوع درمان وجود ندارد. هر چند مصرف قره گیله در هر میزان بی خطر است، اما اگر برگ‌های این گیاه در مقدار بالا و به مدت طولانی مصرف شود سمی است. به همین دلیل، مصرف کم و محدود آن توصیه می‌گردد. قره گیله خشک در طول سالیان متمادی برای درمان اسهال مورد مصرف بوده‌است. این گیاه حاوی میزان بالای تانن است، که به کنترل و کاهش التهاب روده‌ای (که سبب اسهال می‌شود) کمک می‌کند. عصاره قره گیله، نیز می‌تواند معده را در مقابل زخم معده حفاظت کند. این ماده تولید موکوس معده را، که در مقابل اسیدهای هاضمه مقاومت می‌کند، تحریک می‌کند. چون این ماده عضلات را شل می‌کند، در تسکین درد ناشی از انقباض‌های قاعدگی می‌تواند مؤثر واقع شود.

معرفی گیاهقره گیله گیاهی است که طول آن به ۱۶ اینچ می‌رسد، این گیاه دارای برگ‌های بیضوی و نوک‌تیز با گل‌های صورتی و سفید ریز است، که در خلال ماه‌های فروردین تا خرداد (آوریل تا ژوئن) غنچه باز می‌کنند. در اواخر تابستان، دانه‌های سیاه ارغوانی آن برای چیده شدن آماده می‌شوند. این گیاه در زمره گیاهان خانگی از سرده سیاه‌گیله است و میوه آن بیشتر مزه و ظاهر سیاه‌گیله آمریکایی را دارد. میوه آن را می‌توان هم به صورت تازه و هم خشک شده مصرف کرد یا در تهیه انواع مرباها و دسرها به کار برد.

بیشتر بخوانید: اروپا مقصد اصلی صادرات گیاهان دارویی ایرانترکیبات گیاهمهمترین ترکیبات موجود در میوه و عصاره قره‌گیله ترکیبات گلوکزی به نام "آنتی سیانوسیدها" است. این ترکیبات به تشکیل مویرگ‌های قوی‌تر کمک می‌کند، گردش خون به تمامی نقاط را بهبود می‌بخشد و کاهش چسبندگی پلاکت خون را سبب می‌شود و از انعقاد خون جلوگیری می‌کند. این عناصر رنگدانه‌ای که قدرت بینایی در شب را تقویت و به چشم در سازگاری با تصورات نور سازگاری پیدا کند، کمک می‌کنند. برگ‌های قره گیله از نظر "کرومیوم" غنی هستند، و احتمالاً بدین خاطر است که می‌توانند در کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت مؤثر واقع شوند. قره گیله خشک شده حاوی مقدار زیادی "تانیس و پکتین" است که این مواد با اثر قابض خود التهاب ایجادکننده اسهال را کنترل می‌کند.

اشکال موجودقره گیله، را می‌توان به صورت تازه یا خشک شده مصرف کرد. می‌توان از قره گیله تازه یا خشک شده یا از برگ‌های آن چای تهیه کرد. عصاره آن به صورت کپسول‌های پودری عرضه می‌شود و باید دارای محتوای ۲۵ درصد عناصر آنتی سیانوسید استاندارد شده باشد. عصاره آن حاوی بالاترین درصد آنتی سیانوسید است، که در اصل مؤثرترین شکل مصرفی قره گیله تلقی می‌شود نحوه مصرف قره گیله حاوی ترکیبات و عناصری است که سیستم گردش خون را تقویت می‌کند. لذا می‌توانید از آن به عنوان یک درمان پیشگیرانه، در صورتی که از نظر سابقه خانوادگی دارای مشکلات و اختلالات گردش خون نظیر واریس، بواسیر یا آرترواسکلروز هستید، استفاده کنید. قره گیله همچنین به سلامتی بینایی نیز کمک می‌کند و می‌توان آن را برای پیشگیری از بروز اختلالات چشمی ناشی از پیری یا بیماری دیابت مانند آب مروارید، آب سیاه، دژنراسیون ماکولا یا رتینوپاتی دیابتی مصرف کرد. قره گیله در درمان اسهال نیز مؤثر است اما اگر این عارضه بیشتر از سه یا چهار روز طول بکشد، باید با پزشک خود مشورت کنید.

برای درمان اختلالات چشم و گردش خون: عصاره استاندارد قره گیله (حاوی ۲۵ درصد آنتی سیانوسید) به صورت کپسول و میزان مصرفی آن معادل ۴۸۰ میلی گرم در روز در دو یا سه نوبت است و پس از بهبودی، باید مصرف آن روزانه ۲۴۰ میلی گرم ادامه یابد. هدف از تداوم مصرف آن پیشگیری از بیماری است.

برای درمان گرفتگی‌های قاعدگی و پیشگیری از زخم: ۲۰ الی ۴۰ میلی گرم عصاره آن روزانه سه بار، ۲ الی ۴ ملی لیتر تنتور (۱/۵) روزانه سه بار یا روزانه نصف لیوان قره گیله تازه را مصرف کنید.

برای درمان اسهال: ۵ تا ۱۰ قره گیله خشک کوبده شده را در آب سرد حل کنید و به مدت ۱۰ دقیقه بجوشانید و سپس از صافی عبور دهید و مصرف کنید.

برای درمان دیابت: یک لیوان آب جوش را روی بیش از ۱ گرم (تقریباً ۱/۲-۱ قاشق چای خوری) برگ قره گیله بریزید و پس از ۱۰ الی ۱۵ دقیقه آن را از صافی عبور دهید. مصرف طولانی مدت باید حتماً زیر نظر پزشک معالج باشد.

بیشتر بخوانید: راه‌اندازی کارخانه‌های گیاهان دارویینکات احتیاطی درباره مصرف این گیاهمیوه و عصاره قره گیله بی خطر است و عوارض جانبی شناخته شده ای ندارند. مصرف آن‌ها در دوران بارداری و شیردهی بی خطر است. برگ آن اگر صحیح مصرف شود خطری ندارد، اما نباید میزان مصرف آن در مدت طولانی بالا باشد چون احتمال مسمومیت وجود دارد.