به گزارش زیست آنلاین، برای گونه کمیاب «هوبره»، خطوط برق پناهگاه حیات وحش عباس آباد ایمنسازی شد. یک فعال محیط زیست اعلام کرد: زیستگاه گونه کمیاب هوبره در پناهگاه حیات وحش عباس آباد اصفهان با نصب ۴۵۰ عدد اسپیرال در طول ۷ کیلومتر از خطوط شبکه توزیع نیروی برق منطقه به منظور حفاظت از از این گونه در معرض انقراض در برخورد با خطوط برق در حین پرواز، ایمن سازی شد.
ایمان ابراهیمی افزود: این طرح از سوی انجمن پرنده شناسان آوای بوم و شرکت توزیع نیروی برق استان اصفهان، با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست استان و کمیته حفاظت از پرندگان و شبکه های برق در تاریخ ۹ اسفند سال ۹۷ اجرایی شد.
مدیرعامل انجمن آوای بوم تاکید کرد: پناهگاه حیات وحش عباس آباد یکی از امن ترین و بهترین زیستگاه های محل زندگی هوبره در ایران است. در بخشی از این منطقه که جمعیت قابل توجهی از هوبره در آن زندگی میکنند، سال ها است که دیده میشود این پرنده ی ارزشمند با خطوط توزیع برق برخورد کرده و در اثر جراحت وارده از بین میرود. این در حالی است پناهگاه حیات وحش عباس آباد به دلیل حفاظت بسیار خوب محیطبانان و یاری مردم بومی ساکن در آن زیستگاهی بسیار امن و دور از دسترس شکارچیان بوده و در این شرایط از بین رفتن هوبره ها به دلیل برخورد با خطوط برق، باعث تاسف همگان بود.
ابراهیمی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: انجمن پرنده شناسان آوای بوم در تابستان ۹۷ پس از آنکه توسط محیطبانان و کارشناسان منطقه عباس آباد نایین متوجه این مشکل گردید، با توجه به رسالت خود که تلاش جهت حفظ بقای پرندگان و زیستگاه های آن است وارد عمل شد. در این راستا در اولین اقدام، آوای بوم با کمیته پرندگان و شبکه های برق که کمیته ای تخصصی در ارتباط با کاهش تعارضات شبکه های انتقال و توزیع برق با پرندگان است وارد مذاکره شد. این کمیته که محل اصلی آن در استان مرکزی و در شهر اراک است، اطلاعات تخصصی لازم را در اختیار آوای بوم قرار داد. در مرحله بعد کارشناسان این انجمن پس از نامه نگاری های لازم وارد مذاکره با شرکت توزیع نیرو برق استان اصفهان شده و با اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان نیز هماهنگیهای لازم انجام شد. در نهایت شرکت توزیع نیرو برق با اجرا و تامین مالی طرح ایمن سازی خطوط برق عباس آباد جهت جلوگیری از مرگ هوبره ها موافقت کرد.
وی ادامه داد: سرانجام پس از ماه ها تلاش و برنامه ریزی، در تاریخ ۹ اسفند ماه ۹۷، اجرای طرح ایمن سازی توسط شرکت توزیع برق استان اصفهان آغاز شد و مرحله اجرایی طرح در تاریخ ۱۴ اسفند ماه ۹۷ به پایان خواهد رسید. جهت انجام این طرح، ۴۵۰ عدد اسپیرال (ابزار اصلی جهت جلوگیری از برخورد پرندگان با خطوط برق) توسط شرکت توزیع برق استان اصفهان خریداری شد. مجموع طول خطوط ایمن سازی شده در طرح، ۷ کیلومتر است که پس از مشورت کارشناسان انجمن پرنده شناسان آوای بوم با کارشناسان اداره محیط زیست نایین و محیطبانان پناهگاه حیات وحش عباس آباد مشخص و اعلام شد.
هوبره گونه ای از پرندگان کمیاب در ایران است. این پرنده که برای زندگی خود زیستگاه های بیابانی و کویری را میپسندد، به دلیل شکار بی رویه، خشکسالی در برخی از مناطق و تخریب زیستگاه های محل زندگی اش دچار کاهش جمعیت شده است. هم اکنون برخی از مناطق کشور که دارای امنیت بالا و شرایط زیستگاهی مناسب تری است، محل زندگی آن است. هوبره پرنده ای بزرگ بوده و طول دو سر بال پرنده تا ۱۴۵ سانتی متر نیز میرسد. هوبره تقریبا همه چیز خوار بوده، از انواع حشرات و گیاهان و حتی برخی خزندگان تغذیه میکند.
بیشتر بخوانید: افزایش جمعیت هوبره در زیرکوه آشنایی بیشتر با هوبرههوبره آسیایی (نام علمی: Chlamydotis macqueenii) پرندهٔ بزرگی از تیره درناسانان است. زیستگاه این پرنده از شبهجزیره سینا گرفته تا قزاقستان و مغولستان ادامه دارد. هوبره پرندهای نیمهمهاجر است. پرندههایی که در مناطق سردسیر شمالیتر زندگی میکنند در فصل زمستان به نقاط گرم شبهجزیره عربستان و جنوب ایران و جنوب عراق و بلوچستان و جنوب غرب هند میآیند در قرن نوزدهم پرندههای راهگمکرده بهطور اتفاقی در اروپا حتی در بریتانیا هم دیده میشدند. هوبره آسیایی و هوبره آفریقایی در گذشته یک گونه فرض میشدند اما اکنون دو گونه مستقل محسوب میشوند.
این پرنده زمانی در مناطق کویری و استپی جنوب آسیا بسیار فراوان بود اما اعراب خاورمیانه با استفاده از بازهای شکاری، به ویژه بالابان و شاهین معمولی، تفنگ و تلهگذاری این پرنده را تا آستانهٔ انقراض کامل پیش بردند تا اینکه در دهه ۱۹۷۰ تلاشهای حفاظتی و ممنوعیت شکار در برخی نقاط توانست آن را از انقراض نجات دهد. در گذشته شکار هوبره در هند بریتانیا هم بسیار رایج بود که به شکل سنتی از روی شتر انجام میشد اما ورود ماشینهای جیپ و تفنگ موجب کاهش جدید جمعیت اینگونه شد.
هوبره آسیایی در زیستگاههای بیابانی و مناطق خشک شنی زادوولد میکند. یک مطالعه در عربستان سعودی نشان داده که اینگونه بسیار وابسته به پوشش گیاهی خوب به ویژه تعداد زیاد بوتههای گیاه کبر است. یک مطالعه در نقاط استپی ایران هم نشان داده که محل آشیانهسازی در جایی انتخاب میشود که تراکم جمعیتی حشرات زیاد باشد.
شکار و خطر انقراضبرخی اعتقاد دارند که گوشت این حیوان نیروی جنسی را تقویت میکند و این موجب میشود تا اشتیاق برای شکار آن زیاد باشد. امروزه در پاکستان شکار آن بهطور کامل ممنوع است اما برای خانوادههای پادشاهی عرب مجوز مخصوصی صادر میشود. این مجوزها برای شکار حداکثر ۱۰۰ هوبره در خارج از مناطق حفاظتشده صادر میشود اما خیلی اوقات تعداد شکار از رقم تعیین شده فراتر میرود. در آوریل سال ۲۰۱۴ فهد بن سلطان شاهزاده سعودی در یک شکار ۲۱ روزه به تنهایی ۱۹۷۷ هوبره را در بلوچستان پاکستان شکار کرد. در این ایالت هوبره «پرنده ملی» اعلام شدهاست. بقیه اعضای گروه همراه او هم ۱۲۳ هوبره شکار کردند تا تعداد کل آنها به ۲۱۰۰ برسد که معادل ۲ درصد کل جمعیت هوبرههای باقیمانده دنیاست.
بین سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۱ جمعیت هوبره در چین ۶۳ درصد، در قزاقستان ۶۰ درصد، و در عمان ۵۰ درصد کاهش داشتهاست. میزان کاهش جمعیت در ده سال منتهی به سال ۲۰۰۴ در کل آسیا حدود ۲۷ تا ۳۰ درصد برآورده شدهاست.
از دهه ۱۹۹۰ مرکزی برای تکثیر در اسارت این حیوان در عربستان تأسیس شدهاست. این پرنده تنها نوع هوبره است که تکثیر در اسارات آن موفقیتآمیز بودهاست. ابتدا تخمها جمعآوری شده و در مرکز پرورش داده میشدند اما اکنون این کار با تلقیح مصنوعی پرندههای ماده انجام میشود. با این حال ضعف ژنتیکی پرندههایی که در اسارت تولید میشوند موجب میشود تا در مقابل بیماریها کمتر مقاوم باشند.
این پرنده به جز شکار بسیار گسترده با تهدیدهای دیگری هم روبروست. هوبره در زمان آشیانهسازی و زادولد نسبت به مزاحمت انسان و دامها بسیار حساس است. گسترش کشاورزی و ساخت جادهها و دکلهای برق نیز عامل دیگری است که به مرگ بسیاری از هوبرهها و تضعیف زیستگاههای نیمهبیابانی منجر میشود.
تغذیههوبره پرندهای همهچیزخوار است و از حشرات و بیمهرگان دیگر، دانه و بذر گیاهان و توتها تغذیه میکند. در زمان تولید مثل بیشتر از حشرات و در بقیه سال بیشتر از گیاهان تغذیه میکند. آنها آب نمینوشند و تمام آب مورد نیاز خود را از غذایشان به دست میآورند. در یک تحقیق مشخص شد میزان قابل توجهی از غذای هوبرهها را سوسکهای شبرو تشکیل میدهند.
مشخصات فیزیکی و ظاهریطول بدنش از نوک منقار تا انتهای دم، حداکثر به ۶۵ سانتیمتر و فاصله دو سر بال آن تا ۱۴۰ سانتیمتر میرسد. نر و ماده شبیه هم هستند، ولی نرها حدود ۱۰ درصد از مادهها بزرگتر میباشند. هوبره نر دارای دمی نسبتاً بلند و بالهایی باریک در هنگام پرواز است. دو رشته پرهای زینتی سیاه و سفید در حاشیه گردن دارند که سیاهی آنها در پشت گردن به خوبی مشخص است. در هنگام پرواز آنها را با بدن عمدتاً سفید و نوک بالها سیاه میتوان تشخیص داد.
این پرنده از میشمرغ کوچکتر و از زنگولهبال بزرگتر است. از لحاظ ظاهری به بوقلمون ماده شباهت دارد، گردن و دم خرمایی رنگش دراز است، نر و ماده در تمام فصول از روی دسته پرهای سیاه و سفید بلندی که در طرفین گردن آنها آویزان است، کاکل کوتاه سیاه و سفید و چشمهای درشت تشخیص داده میشوند. سطح پشتی این پرنده قهوهای و خاکی کمرنگ، با خطوط موجدار فراوان، سطح شکمی آن سفید و ناحیه گلویش خاکستری کمرنگ است. در پرواز پشت و پوشپرهای بال، به رنگ خاکی یکدست بهنظر میآید. شاهپرهای سیاه بال دارای یک قسمت سفید رنگ در قاعده شاهپرهای نخستین میباشد ولی مقدار آن از سفیدی بالهای زنگولهبال و میشمرغ بسیار کمتر است. آهسته بال میزند و بالهایش دراز است.
در پرندههای نر دو رشته پرهای زینتی سیاه و سفید در حاشیه گردن دارند که سیاهی آنها در پشت گردن به خوبی مشخص است. زمینه پر و بالشان خاکی رنگ است که در زیر بالها کم و بیش سفید میشود. سر و تاجی با رگههای سیاه و سفید بر زمینهای خاکی رنگ دارند و بالای دمشان خاکستری با رگههای عرضی تیرهتر است. نرهای نابالغ شبیه ماده به نظر میرسند، اما پرهای زینتی حاشیه گردن، اما در مادهها کمتر است.
بیشتر بخوانید: اعراب در پی شکار هوبره های مهاجر خلیج فارس