اخیرا مسئولین وزارت نیرو طرحی را به هیئت دولت داده‌اند که به موجب آن، هرچند تعرفه برق مشترکین پرمصرف بیش از دیگران گران می‌­شود، اما به علت اختلاف کم بین مشترکین پرمصرف و کم‌مصرف، تاثیر چندانی هم بر مدیریت مصرف نخواهد داشت. به همین دلیل، لازم است تا تعرفه مازاد بر الگوی این مشترکین به نرخ خورشیدی تعیین شود تا در صورت ادامه به روند مصرف قبلی، مصارف مازاد ایشان از این طریق قابل تامین باشد.

به گزارش زیست آنلاین، داده­ هاي وزرات نيرو نشان می‌دهد كه مصرف برق ۲۰ درصد از مشترکین مناطق عادی حدود ۴۲ درصد از كل مصرف برق اين بخش است.

توزیع ناهمگن مصرف برق در استان­ های جنوبی کشور وضعیت وخیم‌تری دارد؛ به طوری که ۲۰ درصد از مشترکین این استان‌ها بیش از ۵۰ درصد از برق بخش خانگی این استان‌ها را مصرف می­‌کنند.

با توجه به این داده‌ها می­‌توان گفت که اگر مصرف برق مشترکین پرمصرف در فصل تابستان نیز مانند سایر مردم بود، آنگاه بیش از ۷۰۰۰ مگاوات از توان مصرفی کل کشور کاسته شده و نه تنها خاموشی برق در کشور اتفاق نمی­‌افتاد، بلکه صادرات برق نیز به کشورهای همسایه قطع نمی‌شد.

یارانه مشترکین پرمصرف ۲.۵ برابر ۸۰ درصد مردممصرف برق مشترکین پرمصرف در حالی است که ایشان نه تنها بهای برق خود رابه طور کامل پرداخت نمی‌کنند، بلكه متوسط یارانه آنها در حدود ۲.۵ برابر سایر مشترکین و یارانه یک درصد مشترکین بسیار پرمصرف، نسبت به مصارف حداقلی بیش از ۷۰ برابر است.

به همين دليل واقعيی سازی تعرفه برق پرمصرف ها بيش از گذشته ضرورت داشته و وزارت نیرو نیز مدتی آن را پیگیری می‌کرد. طبق وعده‌های قبلی قرار بود تا تعرفه برق مشترکین داخل الگو ثابت مانده و بهای برق مشترکین خازج از الگو واقعی شود.

اما رضا اردکانیان اخیرا اعلام کرد که قرار است تنها درصد افزایش تعرفه مشترکین به صورت غیریکنواخت باشد. به همین دلیل به نظر می‌‌رسد که مخالفت هایی از سمت رییس جمهور محترم صورت گرفته و وزارت نیرو از طرح خود کوتاه آمده است.

بیشتر بخوانید: بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران در تولید برق با استفاده از انرژی‌های ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تجدیدپذیر

نمونه های جهانی در مدیریت تعرفه مشترکین پرمصرفهرچند این طرح مثبت و گامی رو به جلو است، اما یقینا تاثیر مورد انتظار را بر مدیریت مصرف نخواهد داشت. در بسیاری از کشورهای دنیا برای مقابله با بحران برق، تعرفه برق مشترکین خارج از الگو به میزان قابل محسوسی افزایش پیدا می‌کند.

به عنوان مثال در كشور برزيل و آمریکا براي مقابله با بحران برق در سال ۲۰۰۱ قیمت برق مشترکین کم‌مصرف ثابت اما برای مشترکین پرمصرف به شکل محسوسی و بین ۵۰ تا ۲۰۰ درصد افزایش يافت.

در كشور اندونزی نيز قيمت برق مشتركين پرمصرف يارانه‌اي نبوده و قیمت برق کل مصرف این مشترکین به نرخ آزاد حساب می‌­شود. به طوری که متوسط قيمت برق مشتركين پرمصرف نسبت به كم‌مصرف بيش از ۸ برابر است؛ در حالی كه در ايران اين نسبت برای مناطق عادی در حدود ۴ است.

شكل زير تعرفه برق خانگی اين كشور را در سال ۲۰۱۶ نشان می‌دهد.



افزايش قيمت برق مشتركين پرمصرف مورد توافق مجلس و به خصوص كميسيون انرژی و کمیته اقتصاد مقاومتی مجلس هم هست. به عنوان مثال امیری خامکانی عضو هيات علمی دانشگاه و کمیسیون انرژی مجلس اخیرا در گفتگو با مقاومتی‌نیوز گفته است: عادلانه نيست كه يک خانواده در شمال تهران برای سونا و جكوزی و استخر آب گرم يا خيلي از وسايل ديگر، برق يارانه­ ای مصرف كند و وزارت نیرو براي تعادل بخشی به شبکه توزیع، برق يک خانواده را در كوير كه به يخچال و كولر نياز دارد، قطع كند.

تعیین تعرفه برق خورشیدی برای مصارف مازاد بر الگوی مصرفکمیته اقتصاد مقاومتی مجلس هم با توجه به تجربیات جهانی، پیشنهاد داده است تا برای هر اقلیم آب وهوایی یک الگوی مصرف تعیین شده و تعرفه برق مصارف خاج از الگو به نرخ تجدیدپذیر تعیین شود.

در این صورت اگر چنانچه مشترکین پرمصرف اقدام به تغییر الگوی خود هم نکنند، آنگاه با استفاده از درآمد حاصله می‌توان نیروگاه­ های تجدیدپذیر را توسعه و برق مازاد این مشترکین را تامین کرد.

در نتیجه لازم است تا برای مقابله با بحران برق، نرخ برق مشترکین پرمصرف به نرخ خورشیدی خانگی افزایش یابد. در این صورت است که بحران برق در سال آتی مدیریت خواهد شد.

بیشتر بخوانید: قیمت برق برای مشترکین کم مصرف ثابت می ماند

صدای پرمصرف ها بلندتر است؟در اسفندماه سال ۱۳۹۲ وزارت نیرو توانست مجوز ۲۴ درصد افزایش قیمت برق را از هیئت دولت اخذ نماید. با توجه به تجربيات جهانی، اين وزارتخانه تعرفه برق خانگی را به طور یکسان بر همه اعمال نكرد؛ بلکه شیوه افزایش قیمت به­ گونه­ ای بود که مشترکین پرمصرف با درصد افزایش قبض بیشتری روب­رو شدند.

اما پس از زمان کوتاهی این اقدام توسط رییس جمهور محترم در ابتدای سال ۹۳ باطل و درصد افزایش قیمت برق برای همه مشترکین و حتی بخش خانگی و صنعت یکسان و برابر ۲۴ درصد در نظر گرفته شد. علاوه بر این با ایجاد یک قید مبنی بر«حفظ ساختار تعرفه» در مصوبات سالانه، دست وزارت نیرو برای افزایش بیشتر بهای برق مشترکین پرمصرف تا امروز بسته شد.

برخی کارشناسان علت لغو تصمیم وزارت نیرو را فشار اقشار مرفه به دولت می‌دانند. چرا که «صدای پرمصرفها بلندتر و نفوذ آنها در لایه‌های تصمیم‌سازی بیشتر است». در نتیجه وقتی قیمت برق به نحوی تغییر می‌کند که مشترکین پرمصرف با افزایش قیمت زیادی مواجه می­‌شوند، مخالفت‌های زیادی با اقدام دولت ایجاد می‌شود.

با توجه به قید «حفظ ساختار تعرفه» از سمت هیات دولت، طی سالهای ۹۳ تا ۹۷، چهار مرتبه تعرفه­ های برق به میزان ۲۴ درصد، ۱۰ درصد، ۱۰ درصد و ۷.۵ درصد در بخش خانگی افزایش پیدا کرد؛ اما در هر چهار مرتبه تفاوتی بین مشترکین کم‌مصرف و پرمصرف دیده نشد.

این شیوه افزایش قیمت در حالی صورت می‌گیرد که نه می‌تواند به صورت قابل توجه بر درآمدهای وزرات نیرو بیفزاید و نه منجر به کاهش مصرف برق می‌شود. مطلبی که اخیرا مهندس حائری معاون وزیر نیرو نیز به آن اذعان نمود.

به همین دلیل لازم است تا حتی در صورت افزایش غیریکنواخت تعرفه مشترکین، از سروصدا و تقابل برخی افراد ذینفع جلوگیری نمود و با جدیت مقابل ایشان ایستاد. اگرچنانچه این امر هم رخ ندهد، آنگاه همین طرح حداقلی هم تصویب نشده یا اینکه پس از تصویب مشابه سال ۹۳ باطل خواهد شد.