با نزدیک شدن به ایام نوروز و آغاز تعطیلات، بازار طبیعتگردیها داغتر از هر زمان دیگری میشود. بسیاری از افراد ترجیح میدهند پس از یک سال کار و فعالیت در شهرهای بزرگ و پر جمعیت، چند روزی را میهمان طبیعت باشند اما گردشگریهای غیر مسئولانه گاهی هزینههای سنگینی روی دوش طبیعت میگذارد. یک استاد جهانگردی در ادامه به نکات ساده برای کاهش خسارت به طبیعت در روزهای تعطیل اشاره کرده است.
به گزارش زیست آنلاین، راحله اسدینیا، استاد مدیریت جهانگردی با اشاره اینکه سفرهای گروهی، آموزشهای محیط زیستی به همراه دارد، اظهار کرد: در گروههای طبیعتگردی سرگروههایی هستند که آموزش دیدهاند و میتوانند آنها را به طبیعتگردان آموزش دهند هنگامیکه سفرهای طبیعتگردی به صورت گروهی انجام میشود طبیعت از زباله به دور میماند چراکه افراد وقتی در گروه قرار میگیرند به صورت ناخودآگاه اقدامات حفاظت از محیط زیست را از یکدیگر تقلید میکنند و بدین ترتیب از آلودگی رودخانهها و آبشارها و آسیب رساندن به پوشش گیاهی و جانوری منطقه جلوگیری کند.
وی با تاکید بر اینکه تورهای طبیعتگردی میتوانند سفرهای نوروزی را به سمت برنامههای آموزشی حفاظت از محیط زیست ببرند، تصریح کرد: بهتر است که تورهای طبیعتگردی در کنار تفریح، زمانی را برای جمعآوری زبالهها از جنگل یا از کنار سواحل و آشنا کردن کودکان با مفاهیم حفاظت از محیط زیست اختصاص دهند. خیلی اوقات هنگامیکه خانوادهها به صورت تکی یا خانوادگی سفر میکنند ممکن است در جمع خود اقداماتی انجام دهند که به طبیعت آسیب بزنند.
این استاد مدیریت جهانگردی ادامه داد: متاسفانه در جامعه ما گاهی اوقات مقابله با مسائل اجتماعی و فرهنگی وجود دارد و برخی افراد این گونه بیان میکنند که نهادهای جامعه به ما خدماتی ارائه نمیدهند پس ما هم به محیط زیست آسیب میزنیم بنابراین سفرهای تکی یا خانوادگی به مراتب آسیبهای بیشتری برای محیط زیست در پی دارند.
اسدینیا با انتقاد از برخی تورهای طبیعتگردی گفت: متاسفانه برخی گروههایی که اقدام به برگزاری تورهای طبیعتگردی میکنند صرفا اهداف درآمدزایی و اقتصادی دارند و هیچگونه برنامههای آموزشی برای برگزاری این تورها درنظر ندارند.
بیشتر بخوانید: تفاوت های میان اکوتوریسم و طبیعت گردی در جایگاه گردشگری
تورهای طبیعتگردی به طبیعتگردان آگاهی دهنداین استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در بسیاری از سفرهای خانوادگی یا انفرادی روی ابنیه تاریخی یادگاری نوشته میشود، اظهار کرد: متاسفانه این عادت اشتباه رفتاری به طبیعتگردی نیز انتقال پیدا کرده است. تورهای طبیعتگردی در کنار درآمدزایی میتوانند به طبیعتگردان در این زمینهها آگاهی دهند.
وی در ادامه با اشاره به فرهنگ خرید سوغاتی در کشور اظهار کرد: بهتر است سوغاتیهایی که در سفرها خریده میشود صنایع دستی و برگرفته از طبیعت و فرهنگ جامعه باشند همچنین در سفرهای گروهی به افراد آموزش داده شود که کیسههای پارچهای را جایگزین کیسههای پلاستیکی کنند و از ظروف یکبار مصرف استفاده نکنند.
این استاد مدیریت جهانگردی با بیان اینکه تفکیک زبالهها از یکدیگر از جمله مواردی است که باید در طبیعتگردی به آن توجه کنیم، تصریح کرد: برخی آژانسهای مسافرتی که دغدغه محیط زیست دارند در برنامه سفر خود گیاهخواری را نیز میگنجانند و سعی میکنند که حداقل یک روز از سفر را گیاهخواری کنند.
آسیب کمتر به طبیعت از مزایای سفرهای گروهیاسدینیا افزود: از دیگر مزایای سفرهای گروهی این است که به جای استفاده از چندین خودرو از یک خودرو استفاده میشود و در نتیجه آسیب کمتری به طبیعت میرسد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه آفرود سواری در مناطق کویری و جنگلی کشورهای مختلف دنیا انجام میشود، گفت: البته این کار مشروط به شرایط خاصی است. پوشش گیاهی و جانوری منطقه نباید بر اثر آفرود سواری آسیب ببیند همچنین مسیری که برای این کار انتخاب میشود شناخته شده و رانندگان آفرود آموزش دیده باشند که همه اینها نیازمند آموزشهای قبل از سفر است.
این مدیر آژانس گردشگری با بیان اینکه متاسفانه مهمترین ضعف گردشگری سبز و پایدار در کشور ما مسگئله آموزش و فرهنگسازی قبل از سفر است، تصریح کرد: اگر میخواهیم یک اکوتوریسم مثبت داشته باشیم و اثرات منفی گردشگری طبیعی را کاهش دهیم باید بدانیم که گردشگری طبیعی با چه هدفی انجام میشود. اگر هدف فقط تفریح و به اصطلاح عامه مردم «جوج زدن» باشد آسیب زیادی به طبیعت وارد میشود.
از تجارب کشورهای خارجی در زمینه اقامتگاههای بومگردی استفاده کنیماین استاد مدیریت جهانگردی ادامه داد: آگاهی از فضای محیطی که به آن وارد میشویم اعم از اینکه آن منطقه متعلق به چه دورهای است و پوشش گیاهی و جانوری چه قدر آسیبپذیر هستند ضروری است همچنین یادگیری اصول حفاظت از طبیعت و احترام به فرهنگ منطقه از دیگر مواردی است که گردشگران باید به آن توجه کنند.
اسدینیا در پایان گفت: برای افزایش طبیعتگردیهای مسئولانه باید از تجارب کشورهای خارجی در زمینه اقامتگاههای بومگردی استفاده کنیم.
چگونه بدون آسیب زدن به محیط زیست، به طبیعتگردی برویم؟ راههای ساده زیادی وجود دارند که علاوه بر سفر کردن در دل طبیعت، به آن آسیبی هم نزنید. در ادامه برایتان چند مثال آوردهایم تا بتوانید شیوههایی سازگارتر با محیط زیست را در سفرهایتان به کار بگیرید.
روش حمل و نقل مناسب را انتخاب کنیداحتمالاً شما هم عبارت «رد پای کربن» (Carbon Footprint) را شنیدهاید. اگر اینطور نیست باید بدانید که این عبارت درباره روشی برای اندازه گیری میزان آسیبزننده بودن رفتار شما در محیط زیست است. هر چه میزان ردی که بر جا میگذارید کمتر باشد، دنیا وضع بهتری خواهد داشت. سفر هوایی یکی از بدترین روشهای جابهجایی از نظر ردپای کربن است اما همیشه انقدرها هم ساده نیست که به سادگی به سفر با هواپیما نه بگوییم.
برخی اوقات باید برای رسیدن به مقصد مورد نظرتان با آنها سفر کنید و در این صورت کار زیادی برای تغییر مسیر سفرتان نمیتوانید انجام دهید. اگر به تنهایی سفر میکنید، سفر هوایی اغلب سادهتر از رانندگی تنهایی خواهد بود.
البته برای مقاصد محلیتر و برای سفرهایی که حداقل یک نفر به همراهتان میآید، میتوانید تصمیمی سبز گرفته و برای رسیدن به مقصد بکرتان در دل طبیعت کمترین آسیب را به محیط زیست بزنید.
گفته میشود که سفر با اتوبوس کمترین آسیب را به طبیعت زده و قطار از آنها هم مؤثرتر است و سیاره را سالم نگه میدارند. اگر باید رانندگی کنید، حتماً سراغ ماشینهای هیبریدی یا کوچکتر رفته و آلودگی کمتری وارد طبیعت کنید.
بار کمتری ببریداگر به دل طبیعت میروید، حتماً میدانید که جایی برای لباسهای شیک و لباس خوابهای گران نیست! میتوانید تمام نیازهایتان را داخل یک کوله پشتی جمع کنید و به راحتی برای یک سفر اکتشافی کمپی یا کوهپیمایی آماده شوید.
حتی اگر به یک تعطیلات معمولی هم میروید، میتوانید با بسته بندی وسایل کمتر سهم خود را در سبکی وزنی هواپیما، اتوبوس یا قطار بازی کنید. هر چقدر وزن باری که سوار این وسایل نقلیه میشوند بیشتر باشد، سوخت بیشتری برای حرکتش مصرف خواهد شد و در نتیجه آلودگی در محیط زیست افزایش مییابد. با این حساب لطفاً چیزهایی را که واقعاً نیاز ندارید در خانه رها کنید.
در مناطق سازگار با محیط زیست اقامت کنیدهمزمان که مردم بیشتر و بیشتری برای زمین نگران میشوند و سعی در مراقبت از آن میکنند، تعداد هتلهایی که اقامتگاه سازگار با محیط زیست به گردشگران پیشنهاد میکنند افزایش مییابد. میتوانید در اطلاعاتی که به صورت آنلاین درباره این هتلها میخوانید دنبال ارگانهایی باشید که هتلها را بر اساس کمترین آسیبی که به محیط میزنند رتبه بندی کرده و از مصالح به کار رفته در ساختمان تا سیاستهای شست و شو را بررسی میکنند. برخی اقامتگاهها بسیار محتاط بوده و به تمام چیزهایی که استفاده میکنند دقت دارند و کمترین تأثیر سو را روی طبیعت میگذارند.
قطعاً میتوانید بازهم پیشروی کرده و حتی در کابینهای چوبی اجارهای که با طبیعت کاملاً سازگار هستند اقامت داشته باشید. معمولاً این کلبهها در دل طبیعت بکر بوده و آن چیزی را که نیاز دارید در اختیارتان میگذارند: طبیعت محض. با این حساب برای رسیدن به آن نیاز به حمل و نقل زیادی هم نخواهید داشت.
ساخت این کلبهها به اندازه خانههای سنتی انرژی و مصالح لازم ندارد. برای آنکه از سازگاری هر چه بیشتر اقامتگاه خود مطمئن شوید، باید همه چیز را دست خود گرفته و هر چیز سازگار با طبیعتی که میتوانید را به آن اضافه کنید. از پنلهای خورشیدی گرفته تا سایر وسایل کم مصرف میتوانند به محیط زیست کمک قابل توجهی کنند.
یکی دیگر از راههای حفاظت از جاهایی که دوستشان دارید، حمایت اقتصادی آنها خواهد بود. زمانی که به یک جای طبیعی جدید سفر میکنید، حتماً تلاش کنید آن را به روش مردمی که در آن زندگی میکنند تجربه کنید.
این به معنی استفاده از همان مغازهها، غذا خوردن در رستورانهای محلی و تجربه هنر و فرهنگ جامعه آن مکان خواهد بود. برای رستورانها و مراکز تفریحی زنجیرهای کاری ندارد که وارد یک منطقه شده و آن را از فرهنگش خالی نموده یا حتی مناطق طبیعی را با ساخت و ساز ویران کنند. حمایت از کسب و کارهای محلی سودهای زیادی دارد که یکی از آنها حمایت از محیط در برابر توسعه ناخواسته است.
بیشتر بخوانید: گردشگری چیست ؟ با انواع گردشگری و اصطلاحات آن آشنا شوید
آب را آلوده نکنیماگر بدانید آلوده کردن آبهای جاری و راکد در طبیعت چه آسیبی به کل اکوسیستم منطقه خواهد زد هرگز ظرفهایتان را با مواد شوینده صنعتی در آب رودخانه نمیشستید. با شستن ظرف در رودخانه علاوه بر خطراتی که با این کار به محیطزیست وارد میکنید، ممکن است خودتان هم بیمار شوید. آب رودخانه به دلیل اینکه تصفیهشده نیست حاوی باکتریهای خاصی است که برای انسان مضر هستند، درنتیجه ابداً برای شستن ظروف مناسب نیست. کافی است ظروف غذای خود را در سبدی با خود به مناطق شهری بیاورید و بشویید. وسواس شستن ظرف بعد از غذا بسیار کماهمیتتر از موجودات زندهای است که در آبها هستند و هرکدام در چرخه طبیعت نقش مهمی دارند.