بارش فراوان باران و جاری شدن سیل در بسیاری از مناطق کشور به ویژه در استان لرستان، موجب زیر آب رفتن برخی روستاها و بخشی از شهر پلدختر شد و حجم سیلاب به حدی بود که خط اتیلن غرب نیز در امان نماند و در محل عبور در روخانه کشکان دچار شکستگی و انفجار شد. اما این انفجار، پیامدهای زیست محیطی فراوانی خواهد داشت؛ مهمترین اثرات زیست محیطی آن، آلودگی آب و خاک و هوا و صدا و نیز پیامدهای اقتصادی – اجتماعی است.

به گزارش زیست آنلاین، بارش بی سابقه باران و جاری شدن سیل در بسیاری از مناطق کشور به ویژه در استان لرستان، موجب زیر آب رفتن برخی روستاها و بخشی از شهر پلدختر شد و حجم سیلاب به حدی بود که خط اتیلن غرب نیز در امان نماند و در محل عبور در روخانه کشکان دچار پارگی شد.

به گزارش ایسنا، قدرت الله فرج پور، مدیر کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی در مورد این حادثه توضیح داد: خوشبختانه با توجه به سیستم‌های ایمنی موجود، به محض وقوع حادثه تزریق اتیلن به خط متوقف شد و متعاقب آن هماهنگی‌های اولیه با بهره بردار (شرکت پتروشیمی کاویان) برای تعمیر خط صورت پذیرفت اما به علت حجم بسیار زیاد آب و تخریب مسیرهای مواصلاتی و عدم دسترسی به محل حادثه، انجام کارهای اجرایی میسر نشد.

فرج پور تصریح کرد: با کاهش حجم آب و فراهم شدن دسترسی نسبی به محل حادثه، کارهای اجرایی آغاز شده و امید است با بهره‌گیری از توانمندی متخصصین کشور در کوتاه‌ترین زمان ممکن تعمیرات لازم انجام و خط لوله اتیلن غرب در سرویس قرار گیرد.

به گفته فرج پور به نقل از شرکت ملی صنایع پتروشیمی واحدهای پتروشیمی موجود در بخش‌هایی از خط که قبل از محل حادثه قرار دارد با شرایط کاملاً عادی در سرویس و مشغول تولید هستند و قطع اتیلن تنها روی واحدهای پتروشیمی بالاتر از محل حادثه تأثیر داشته است. البته اغلب این واحدها نیز با توجه به موجودی خط، با ظرفیت پایین‌تر همچنان در حال تولید هستند.

مدیر کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: متأسفانه در حوادث دیگری در دو نقطه قبل و بعد از ایستگاه پیازآباد بخشی از خط رودخانه سیمره به علت سیلاب و بخش دیگری نیز به علت رانش زمین دچار حادثه شده است.خوشبختانه در این دو محل نیز با استفاده از تجهیزات ایمنی موجود، شیرهای دوطرف محل حادثه بسته شده و شرایط تحت کنترل است. بازسازی این نقاط نیز پس از برآوردهای لازم در اسرع وقت توسط بهره‌بردار آغاز خواهد شد.

بیشتر بخوانید: رانش زمین به علت کم شدن پوشش گیاهی در گلستان رانش زمین علت انفجار در خط انتقال اتیلن غرب استفرماندار کرمانشاه با اشاره به انفجار لوله انتقال گاز اتیلن غرب در محور سرفیروزآباد گفت: اقدامات لازم به موقع انجام شده و جای هیچ نگرانی نیست.

فضل الله رنجبر در گفت و گو با خبرنگار ایسنا با اشاره به انفجار لوله انتقال گاز اتیلن غرب در محور سرفیروزآباد اظهار کرد: لوله انتقال مواد اتیلنی که از جنوب برای پتروشیمی می‌آید به دلیل رانش ایجاد شده در زمین در پی بارندگی‌های شدید رخ داده دچار مشکل شده است.

رنجبر اضافه کرد: بلافاصله بعد از وقوع انفجار از طریق دهیاری و بخشداری در جریان موضوع قرار گرفتیم که با همکاری پتروشیمی و دستگاه‌های ذیربط، فلکه اصلی لوله در ۱۵ کیلومتری خط انتقال بسته شد.

فرماندار کرمانشاه اضافه کرد: در حال حاضر در حدود ۱۰ کیلومتری مرکز بخش سرفیروزآباد، مواد داخل لوله ها در حال سوختن است که احتمالا آتش سوزی تا فردا ادامه داشته باشد.

رنجبر اضافه کرد: لوله در ارتفاعات دچار مشکل شده و با اقدامات به موقعی که انجام شده هیچ خطری مردم را تهدید نمی کند و جای هیچ نگرانی نیست.

توضیح جلیل بالایی مدیرکل مدیریت بحران استان کرمانشاه درخصوص انفجار در خط انتقال اتیلن غرب کشور

این خط که از جنوب ابتدا خوراک پتروشیمی کوهدشت و سپس کرمانشاه، سنندج و مهاباد را تامین می‌کند در منطقه بوژان فیروزآباد منفجر شده و آتش می‌گیرد که به دلیل رعایت حریم قانونی و فاصله از نقاط مسکونی هیچ گونه خسارت جانی و مالی نداشته است.

 کارشناسان در نظریه اولیه علت این انفجار را احتمال شکستگی ناشی از رانش زمین به دلیل بارش‌های اخیر و یا به احتمال رعد و برق می‌دانند.

 با توجه به اطلاع رسانی به موقع به سرعت خط مذکور در حال اصلاح است.

بر اساس این گزارش، خط لوله اتیلن غرب نام یک خط لوله و مجموعه‌ای از کارخانه‌های پتروشیمی در غرب، شمال غربی و جنوب غربی ایران است. این خط با هدف انتقال گاز اتیلن از منطقه عسلویه در شرق استان بوشهر به استان‌های خوزستان، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی ساخته شد.

بیشتر بخوانید: تخریب محیط زیست در اثر ناپایداری توسعه ایجاد شده استاتیلن اکساید گازی سمی و با شدت انفجار بالااکسید اتیلن یا اتیلن اکساید ( Ethylene oxide) که اکسیران oxirane هم نامیده می‌شود، یک ترکیب آلی با فرمول C۲H۴O است. این گاز در سال ۱۸۵۹ میلادی توسط شیمیدان فرانسوی "چارلز آدولف ورتز" به دست آمد و در جریان جنگ جهانی اول این ماده از لحاظ صنعتی اهمیت یافت و از آن برای تولید دو محصول اتیلن گلایکول و همچنین بمب شیمیایی گاز خردل استفاده شد.

این گاز بی‌رنگ قابل اشتعال دارای بوی ضعیف شیرینی است و ساده‌ترین اپوکسید epoxidee محسوب می‌شود. سه حلقه موجود در ساختمان آن شامل دو اتم کربن و یک اتم اکسیژن است. این ماده معمولاً به‌صورت یک مایع سرد و خُنک شده به کار گرفته و حمل می‌شود.

اتیلن اکساید قابلیت نفوذ بسیار بالایی دارد و ضمن کاربردی در فرآیند اتوکسیلاسیون جهت تولید مواد اولیه صنایع شونده و کف‌سازهای معدنی برای استریل ابزارهای پزشکی و ... نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گاز بسیار سمی و خطرناک و جزو عوامل سرطان‌زا به شمار می‌رود که مخرب لایه ازون نیز است.

قدرت انفجاری و تخریب این گاز به اندازه‌ای بالاست که حجم ناچیز آن (کمتر از یک لیتر) نیز می‌تواند در صورت انفجار چند ساختمان مجاور هم را تخریب کند.

مهمترین اثرات زیست محیطی و بهره برداری پروژه های پتروشیمی ، آلودگی آب و خاک و هوا و صدا و نیز پیامدهای اقتصادی – اجتماعی است .

صنایع پتروشیمی در مرحله بهره برداری اثرات و پیامدهای قابل توجه و مشخص تری نسبت به مرحله ساختمانی در محیط زیست ایجاد می نمایند که برخی از آنها در شرایط عدم کنترل و مدیریت زیست محیطی غیر قابل جبران و زیانبار می باشند.

مهمترین اثرات سوء زیست محیطی مرحله ساختمانی پتروشیمی شامل تغییر کاربری اراضی، افزایش سرو صدا ، اختلال در الگوهای حمل و نقل، آلودگی آب و آلودگی هوا و تولید زایدات می باشد.

بیشتر بخوانید: اهمیت مسائل انسانی در مدیریت منابع طبیعی مهمترین آلودگی های احتمالی صنایع پتروشیمی- سرطان زایی و سمیت زیاد فاضلاب ها

- زایدات خطر ناک با سمیت فوق الاده زیاد نظیر کلرین

- قابلیت انفجار ، اشتعال و سمیت در فرایندها و تولید مواد با خاصیت واکنش های شیمیایی سریع.

- انتشار آلاینده های هوا شامل، اکسیدهای گوگرد، کربن، ترکیبات کلرینه، ازته و آمونیاک.

- تولید سروصدا در مرحله تامین و حمل نقل مواد اولیه و محصول و فرایند تولید در داخل و خارج از محوطه مجتمع

موارد زیر عمده ترین آلایندگی صنایع پتروشیمی را شامل می شود:

آلودگی آب: پسابها با منشاء ،کمیت و کیفیت متفاوت از منابع مختلف در صنایع پتروشیمی تولید می شوند ، عمده ترین منابع تولید پساب در این کارخانجات عبارتند از :

 پساب خنک کننده ها از سیستم خنک کننده کندانسورها و دیگر فعالیت ها و تولید می گردد و با توجه به میزان زیاد آب مصرفی برای این عملیات از نظر کمیت قابل توجه است.

فاضلاب این واحد بدلیل استفاده از کرومات به عنوان ضد خورندگی و رسوبگذاری در شبکه آب خنک کننده از آلودگی زیادی برخورداراست.

از میکروب کشها نیز برای مقابه با فعالیت های میکرو بیولوژیکی در برچهای خنک کننده و سیستم های باز مشابه استفاده می کنند . این اقدام برای از بین بردن فعالیتهای میکروبی است که با ایجاد لجن های چسبنده در سطح فلز در شرایط لازم ، رشد باکتریها ی بی هوازی را فراهم می کند و از طرف دیگر مانع اثرات مثبت بازدارنده های ضد خوردگی روی سطح فلز می گردند.

با توجه به مواد غذایی کافی، محدوده مناسب PH و دما در سیستم های خنک کننده و حضور مواد آلوده کننده و ورود میکروارگانیسمها از طریق هوا، آب و خاک، سطح ایده آلی جهت رشد میکروارگانیسمها فراهم می شود ، میکروارگانیسمهای موجود در سیستم های برج کننده شامل باکتری ها ، قارچ ها و جلبک ها هستند که با تخلیه در محیط های آبی ، اثرات پساب خروجی با توجه به افزودنیها ی Biosids  شیمیایی مصرف شده قابل توجه می باشد.