سیدمصطفی هاشمی‌طبا: هنوز سیل در استان‌های کشور، به‌خصوص در خوزستان، فروننشسته است و بیم آن می‌رود که در ابعاد گسترده‌تری ادامه یابد و هشدارهای استانداری خوزستان برای تخلیه برخی شهرها، به‌وضوح این تداوم خطر و ادامه خسارت‌ها را بیان می‌‌کند، به‌ویژه آنکه بر اساس اطلاعات ابرازشده، سدها تقریبا پر شده و ورودی سدها کاهش نیافته است.

به گزارش زیست آنلاین، به نظر می‌رسد در مقایسه با حجم عظیم و گسترده سیل، اقدامات عوامل دولت، سپاه، ارتش، هلال‌احمر، بسیج و خود مردم سیل‌زده موفقیت‌آمیز بوده و این اقدامات با وجود همه تبلیغات سوء بیگانگان و برخی هم‌صدایان آنان در داخل، تحسین‌آفرین بوده و تلاش شبانه‌روزی و خستگی‌ناپذیر امدادگران، مرهمی بر آسیب‌دیدگان بوده است.

در حوزه مدیریت بحران سیل، آسیب‌های این بلای طبیعی را چنین دسته‌بندی می‌شود: آسیب به زیرساخت‌ها باعث تأثیرات بلندمدت مانند اختلال دسترسی به آب تمیز و برق، حمل و نقل، ارتباطات، آموزش و مراقبت‌های بهداشتی می‌شود. از دست دادن معیشت، کاهش قدرت خرید و از دست دادن ارزش زمین در سیل باعث افزایش آسیب‌پذیری اقتصاد جوامع درگیر می‌شود. هزینه‌های اضافی برای توانبخشی، جابه‌جایی مردم و پاک‌سازی مناطق سیل زده باعث می‌شود که سرمایه‌های لازم برای حفظ تولید از بین بروند.

روزنامه شرق در سرمقاله ای به قلم سیدمصطفی هاشمی‌طبا، آورده است: هنوز سیل در استان‌های کشور، به‌خصوص در خوزستان، فروننشسته است و بیم آن می‌رود که در ابعاد گسترده‌تری ادامه یابد و هشدارهای استانداری خوزستان برای تخلیه برخی شهرها، به‌وضوح این تداوم خطر و ادامه خسارت‌ها را بیان می‌‌کند، به‌ویژه آنکه بر اساس اطلاعات ابرازشده، سدها تقریبا پر شده و ورودی سدها کاهش نیافته است. اگر به‌ خاطر آوریم با گرم‌شدن تدریجی هوا برف‌های کوه‌های زاگرس مرکزی نیز آب می‌شود، ابعاد تداوم سیل چشمگیرتر می‌شود.به نظر می‌رسد در مقایسه با حجم عظیم و گسترده سیل، اقدامات عوامل دولت، سپاه، ارتش، هلال‌احمر، بسیج و خود مردم سیل‌زده موفقیت‌آمیز بوده و این اقدامات با وجود همه تبلیغات سوء بیگانگان و برخی هم‌صدایان آنان در داخل، تحسین‌آفرین بوده و تلاش شبانه‌روزی و خستگی‌ناپذیر امدادگران، مرهمی بر آسیب‌دیدگان بوده است.

در تداوم امر، استقامت نیروها و مردم آسیب‌دیده و کمک‌ها و یاری مردم سراسر کشور می‌تواند از خسارات بیشتر جلوگیری کند.درک حال مردم آسیب‌دیده برای کسانی که از دور اخبار را می‌شوند، با وجود آنکه متأثر می‌شوند، ممکن نیست. درک حال مردمی که همه چیز خود را از دست داده‌اند و نه‌تنها به آب و غذا و پتو و امکانات اولیه نیاز دارند، بلکه بدیهی‌ترین نیازهای بهداشتی خود را نیز نمی‌توانند برطرف کنند.به‌هرحال سیل با وجود همه خسارات فروکش می‌کند و باید جبران خسارت برای مردم صورت گیرد. بازگشت به آرامش و همان زندگی فقیرانه و حداقل آنها (که قاطبه مردم سیل‌زده در حداقل سطح زندگی بوده‌اند)، خواست طبیعی و بدیهی آنان است.

بیشتر بخوانید: بررسی ابعاد اقتصادی سیلحجم بسیار زیاد خسارات و وعده های مسئولان برای جبران خسارت بر اساس گزارش‌های منتشرشده، حجم خسارات بسیار زیاد است و مسئولان هم امیدواری‌هایی برای جبران خسارت می‌دهند؛ اما از لحن، کلام و دورخیز آنان معلوم است پا در جای محکمی ندارند و نیز زمان را معمولا فراموش می‌کنند و حسب عادت معمول، موضوع را آن‌قدر کش می‌دهند و به دفع‌الوقت می‌گذرانند که اصل موضوع فراموش می‌شود و مردم خسارت‌دیده سال‌ها با مشکل بیش از پیش دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. به یاد آوریم بازسازی خرمشهر را که هنوز زخم تعرض صدام و صدامیان را در خود دارد.اینکه جبران خسارات و بازسازی را از چه زمانی و با چه روشی باید انجام داد، مجهول است؛ اما اگر اراده‌ای انقلابی و راستین در پشت امر بازسازی و جبران خسارت باشد، باید به نحو احسن تدارکات لازم اعم از برنامه، پول، مهندسی و تدارکات و... فراهم شود تا در اولین فرصت، اقدامات عاجل و ضربتی انجام شود.

معلوم است دولت از تأمین مالی عاجز است، به‌خصوص آنکه روند بودجه‌نویسی کشور در همه سال‌ها و علی‌الاشاره در سال‌های اخیر به نحوی است که امکانات مالی صرفا در راستای پخش پول در جامعه و ازجمله پرداخت یارانه‌های نقدی صرف شده و بدهی دولت به پیمانکاران، مشاوران و سازندگان داخلی پرداخت نشده و آنها یا مضمحل شده‌اند یا در شرایط بحرانی به سر می‌برند؛ در‌حالی‌که اینها می‌توانستند ابزاری قوی برای بازسازی مناطق آسیب‌دیده باشند.در خوزستان و حتی در لرستان، از دو ماه دیگر هوا به‌شدت گرم و طاقت‌فرسا می‌شود و به‌خصوص با زمین‌های خیس، رطوبت در حدی می‌شود که تنفس مشکل خواهد شد. اگر فرض کنیم تا پایان فروردین سیل فروبنشیند، زمان کمی برای فعالیت‌های عمرانی در پیش خواهد بود و صد البته مشهود است که امکانات مالی فراهم نیست و آنگاه مسئولان بدی آب‌وهوا را بهانه‌ای برای انجام‌نشدن فعالیت‌های بازسازی قرار می‌دهند.

حتی نمی‌توان تأمین وسایل زندگی مردم را تضمین کرد؛ زیرا کارخانه‌های تولیدکننده این قبیل لوازم در مشکلات متعددی به سر می‌برند. به دوستی گفتم آن‌قدر مسائل اینها حل نمی‌شود تا دولت از خارج آنها را تهیه کند. او گفت شاید الان سفارش واردات داده باشند.

این مقدمات را ذکر کردم تا ضرورت اقدامی انقلابی برای رفع مسائل و بازسازی صورت گیرد. برای مثال، طبق گفته وزیر راه و مسکن، بیش از ۱۳ هزار کیلومتر از راه‌ها خسارت دیده و صدها پل تخریب شده است. وزارت راه با کدام امکانات، اعتبار و نیرو و در چه زمانی می‌خواهد آنها را بازسازی و ترمیم کند؟

در تلویزیون گفته می‌شود به مردم آسیب‌دیده می‌خواهند سه‌ میلیون و پنج ‌میلیون بدهند یا به آنان برای بازسازی وام بدهند. فرض کنیم این پول‌ها داده شود، مردم آیا باید در همان جایی که سیل آن را برده دوباره خانه‌ای بسازند که چند سال دیگر بار دیگر سیل آن را ویران کند؟ نظام جمهوری اسلامی (و نه فقط دولت) باید در این خصوص تصمیمات قاطع، درست و انقلابی بگیرد و با تمام قوا آن را به اجرا درآورد. تمام نیروهای دولتی، خصوصی و نظامی باید در این امر مشارکت فعال داشته باشند و تمام نقاط سیل‌زده و خسارت‌دیده را به کارگاه سازندگی تبدیل کنند. مردم در بسیاری از شهرهای بزرگ در امنیت و سلامت و آسودگی هستند(مثل تهران) و هم‌وطنان آنها در کوهی از گل‌و‌لای و مشکلات غوطه‌ورند.



آیا تنها نصیحت و درخواست کمک از شهروندان مرفه، برای بازسازی کفایت می‌کند؟ می‌خواهم برخی پیشنهادها را بنویسم؛ هرچند امری خیالی به نظر برسد اما می‌توان با یک ستاد تصمیم‌گیری با تعدادی معدود آدم‌های شجاع و آگاه و با اراده تصمیمات کلی لازم را اتخاذ کرد.

۱- برای تأمین مالی، می‌توان برای هر لیتر بنزین ۲ هزار تومان عوارض بازسازی سیل منظور کرد. می‌دانم اقتصاددانان مرفه موضوع تورم و مسائل شبه‌علمی را پیش می‌کشند ولی آیا خود پیشنهادی دارند؟ مراجع می‌توانند به مردم بگویند وجوه شرعی را به بازسازی اختصاص دهند. بودجه یارانه‌های نقدی (به‌جز محرومین و معلولان) به بازسازی اختصاص داده شود.

۲- کارخانه‌های تولید‌کننده نیازهای مردم از لحاظ ارزی و سرمایه در گردش با پیش‌خرید اقلام آنان به ظرفیت مطلوب رسانده شوند.

۳- مطلقا در حریم رودخانه‌ها اجازه ساخت‌وساز مجدد داده نشود و در نقاط مناسب خانه‌سازی انجام شود.

۴- در مناطقی با احتمال سیل طراحی خانه‌ها به‌صورتی باشد که کف خانه‌ها در ارتفاع مناسبی باشد تا سیل نتواند نفوذ کند. همچنان‌که به‌طور سنتی در گیلان و مازندران زیر خانه‌ها برای عدم نفوذ رطوبت خالی بوده است.

۵- در نقاط پست برخی شهرها مثل نقاطی از آق‌قلا که پست‌تر از بقیه شهر است، خانه‌ها بازسازی نشود و به محل دیگری منتقل شود.

۶- مسئولان هرچند لازم است دست کمک به‌سوی مردم دراز کنند و مردم هم واجب است که کمک کنند اما مسئولان این کمک‌ها را باید اضافه بر معونه به حساب آورند و با پیش‌بینی درست اعتبارات لازم را تأمین و در زمان خود هزینه کنند.

۷- طبعا در بازسازی نیاز ارزی وجود دارد. مبالغی از پول نفت ما در چین یا در کشورهای دیگر بلوکه شده است و چینی‌ها دنباله‌رو آمریکا در تحریم شده‌اند و همان سیاست نفت در برابر غذا را انجام می‌دهند، درحالی‌که برای بازسازی به این ارز نیاز مبرم است. حداقل با تکیه بر ابعاد بشردوستانه بازسازی باید پول ما برگردانده شود.

۸- هرچند مشاوران و پیمانکاران در سال‌های اخیر بسیار ضربه دیده‌اند اما هنوز بسیاری از آنان قدرت نفس کشیدن دارند. استفاده بهینه از ایشان در امر بازسازی بسیار ضروری است.این نکات نه نکات دقیقی است و نه به‌عنوان نکات کارشناسی‌شده مطرح می‌شود و فقط به این خاطر ذکر شد که جهت‌گیری کار و اهمیت تسریع در کار و کار جهادی و انقلابی در جهت برون‌رفت از شرایط موجود نشان داده شود؛ هرچند معلوم نیست چه زمانی استان‌های سیل‌زده و به‌ویژه خوزستان از سیل رهایی پیدا می‌کند. در همین‌جا باید از همه نیروهای خدوم امدادی برای تلاششان و مردم آسیب‌دیده به‌خاطر صبر و شکیبایی‌شان قدردانی شود و از همه ملت شریف ایران برای مشارکت هر‌چه بیشتر در تسلی آلام آسیب‌دیدگان دعوت شود. امید است شرایط فعلی هرچه زودتر به ثبات برسد و سیاست نظام برای بازسازی از هم‌اکنون معلوم و اعلام شود.

بیشتر بخوانید: خسارت سیل، دست انتقام آب از توسعه ناپایدار