در میزگردی با عنوان "بررسی سیلاب‌های اخیر" که به همت گروه منابع آب دانشکده عمران دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی برگزار شد، قائم‌مقام پیشین وزیر نیرو، پایداری سیلاب‌های اخیر را به "تغییر اقلیم" مرتبط دانست.

به گزارش زیست آنلاین، مهندس دائمی در میزگردی با عنوان "بررسی سیلاب‌های اخیر" که به همت گروه منابع آب دانشکده عمران دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی برگزار شد، با اشاره به اینکه بخش عمده بارش‌ها از مدیترانه می‌آید و از شرق کشور خارج می‌شود، اظهار کرد: دو رشته‌کوه البرز و زاگرس باعث می‌شوند فلات مرکزی با بارش کمتری مواجه شود. ما باید سیلاب‌های اخیر را به تغییرات اقلیمی مرتبط کنیم، چنان‌که بر اثر تغییر اقلیم سال گذشته در اروپا خشکسالی‌های شدید و آتش‌سوزی‌های گسترده داشتیم.

انتقاد از اینکه هنوز برخی در "تغییر اقلیم" شک دارندقائم‌مقام پیشین وزیر نیرو با بیان این‌که باید سیلاب‌های اخیر را به "تغییر اقلیم" مرتبط کنیم، گفت: ما پیش‌تر سیلاب‌های شدید در کشور داشتیم، اما امسال می‌بینیم که مدت زمان پایداری سیلاب‌ها، شدت و پهنه‌ آن‌ها بیشتر از گذشته است. ما تقریبا در ۷۰ سال اخیر چنین پدیده‌ای را ثبت نکردیم.

وی ادامه داد: ما سیلاب‌های شدید در کشور زیاد داشتیم، اما امسال می‌بینیم که مدت زمان پایداری این سیلاب‌ها و در عین حال شدت و پهنه آن‌ها زیاد بوده است. ما تقریباً در ۷۰ سال اخیر چنین پدیده‌ای را ثبت نکردیم. در حوزه خلیج‌فارس در بازه زمانی اول مهر ۹۶ تا ۲۴ فروردین ۹۷، ۱۵۳ میلی‌متر بارش داشتیم، ولی در بازه زمانی مهر ۹۷ تا ۲۴ فروردین امسال، ۵۰۲ میلی‌متر بارش داشتیم. در مدت مشابه سال آبی ۹۷-۹۶ نیز میزان ۱۰۹.۹ میلی‌متر بارش داشتیم، اما از اول مهر ۹۷ تا ۲۴ فروردین امسال نزدیک به ۳۰۰ میلی‌متر بارش را شاهد بودیم.

وی با انتقاد از اینکه هنوز برخی در تغییر اقلیم شک دارند، گفت: در برخی منابع دیده می‌شود که هنوز در بحث تغییر اقلیم شک وجود دارد. هنوز هم دوستانی می‌گویند از خشکسالی خارج شده‌ایم و وارد ترسالی شده‌ایم. نمی‌شود که وسط سال از خشکسالی وارد ترسالی شویم. ترسالی و خشکسالی دوره‌های خاصی دارند. به چه استنادی می‌گویید وارد ترسالی شده‌ایم؟

دائمی با اشاره به برخی گفته‌ها در خصوص اینکه بارش‌های اخیر حاصل بارورسازی ابرها بوده است، اظهار کرد: اگر بارورسازی ابرها می‌توانست چنین بارشی ایجاد کند، کالیفرنیا چهار سال دچار خشکسالی نبود.

وی با اشاره به نقش دانشگاه و مراکز علمی در پاسخ علمی به ابهام‌ها، گفت: دانشگاه‌ها باید مواردی چون تغییر اقلیم و اثرات آن بر منابع آبی، تعریف سیلاب بر اساس شدت، مدت و محل وقوع، پیش‌بینی ترسالی و خشکسالی، مسئله پیش‌بینی سیل و مدل‌های پیش‌بینی محدوده سیلاب، ضرورت استفاده از سیستم‌های پیش‌آگاهی و مدیریت هوشمند سیلاب، نقش عوامل انسان‌ساز در بروز و تشدید سیلاب، آمادگی و مدیریت بحران، نقش مردم در مدیریت بحران، بررسی نقش سدها در کاهش مخاطرات سیلاب، تهیه و به‌هنگام‌سازی دستورالعمل‌های لازم برای مدیریت سیلاب، مهندسی مجدد سازه‌های هیدرولیکی، ارزیابی مجدد هیدرولیکی و ساماندهی رودخانه‌های مهم کشور را بررسی و تجزیه و تحلیل علمی کنند.

بیشتر بخوانید: بزرگترین مشکلات آب در جهان امروز چیست؟عوامل تشدید کننده صدمات سیلاب در کشوراستاد دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی با بیان اینکه وزارت نیرو باید از طرح‌های هشدار سیل استفاده کند، گفت: اگر سیستم‌های جامع هشدار سیل راه‌اندازی می‌شد، خسارت‌های سیلاب اخیر کاهش می‌یافت.

به گزارش ایسنا، دکتر برهانی امروز در میزگرد بررسی سیلاب‌های اخیر که به همت گروه منابع آب دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی برگزار شد، با اشاره به اینکه عامل اصلی بحران سیلاب بارش‌های فوق‌العاده زیاد بوده است، اظهار کرد: اینکه دوره بازگشت چقدر بوده، مشخص نیست. من مطالعه‌ای ندیدم که با مبنای علمی موضوع دوره بازگشت را بررسی کند. ولی قطعاً بارندگی‌های بی سابقه‌ای اتفاق افتاده است.

وی با بیان اینکه عواملی باعث تشدید در صدمات در این سیلاب شده‌اند، گفت: جنگل‌تراشی در گلستان، آبخیزداری ضعیف در لرستان و خوزستان، طراحی‌های غلط در دروازه قرآن شیراز و راه آهن گلستان، از جمله این عوامل تشدیدکننده بوده است.

برهانی تصریح کرد: من تجربه همکاری با وزارت راه را داشته‌ام. در خصوص طراحی‌های غلطی که انجام می‌شود، باید بگویم کمترین چیزی که در وزارت راه به آن پرداخته می‌شود، بحث هیدرولوژی است. یعنی اینکه آبی که می‌آید، از کجا می‌خواهد عبور کند.

وی افزود: یکی دیگر از عوامل تشدیدکننده، بهره‌برداری غیراصولی از مخازن سدها است. ما اینقدری که به سدسازی اهمیت می‌دهیم، به بهره‌برداری از آن توجه نمی‌کنیم. یکی دیگر از عوامل تشدیدکننده صدمات عدم لایروبی رودخانه‌ها، عدم رعایت حریم رودخانه بخصوص در پایین‌دست مخازن خوزستان و نبود یک سیستم جامع هشدار سیل است. وزارت نیرو باید از طرح‌های هشدار سیل استفاده کند. اگر این سیستم‌ها راه‌اندازی می‌شد، خسارت‌ها کاهش می‌یافت.



برهانی ادامه داد: بخش اصلی سیستم هشدار سیل یک مدل هیدرولوژیکی است، بارش – رواناب امکان برآورد مقدار سیل را با استفاده از داده‌های بارش در هر نقطه از حوضه آبریز میسر می‌کند. سیستم هشدار سیل امکان مانور را در سطح قابل توجهی افزایش می‌دهد.

وی ادامه داد: بحث تغییر اقلیم بسیار مورد سو استفاده قرار گرفته است؛ تغییر اقلیم مربوط به تغییرات تدریجی و دراز مدت است که مرتبط کردن هر اتفاق زودگذری به این بحث صحیح نیست و بعضاً منجر به نتیجه‌گیری‌های غلط می‌شود.

بیشتر بخوانید: لزوم تدوین راهبرد مدیریت سیلاب دشت‌هااگر سد کرخه نبود، تلفات سیل خوزستان بیشتر می‌شدبرهانی در ادامه با بیان اینکه اگر بگوییم با یک ماه بارش وارد ترسالی شده‌ایم، این موضوع امکان پذیر نیست، گفت: دوره‌های ترسالی و خشکسالی وجود دارند، اما پیش بینی آنها از قبل امری نشدنی است. تکنولوژی بشر در حال حاضر پیش بینی‌های کوتاه مدت و میان مدت را با احتمال ممکن می‌سازد. هر چه فاصله با پیش بینی زیاد شود، احتمال خطا بیشتر خواهد بود.

وی در پایان در خصوص سدسازی‌ها گفت: اینکه گفته می‌شود سدسازی به ضرر کشور است، صحیح نیست؛ اگر سد کرخه نبود، تلفات سیل خوزستان به مراتب بیشتر بود. متأسفانه فشاری از سوی برخی از فعالان محیط زیست وارد می‌شود که آنها می‌گویند سدسازی باعث ضرر به کشور است. در سدسازی حتماً باید بحث‌های زیست محیطی و اجتماعی را لحاظ کنیم، اما از شعارها دوری کنیم.