۱۰ فروردین امسال بود که محیط بانان پارک ملی گلستان زمان گشت‌زنی بین دشت و تپه ماهورها در منطقه‌ای معروف به «آبریز میرزابایلو» با لاشه چند قوچ و میش مواجه شدند. معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی محیط زیست گفت: هنوز علت تلف شدن ۱۶۰ رأس قوچ و میش در پارک ملی گلستان مشخص نشده اما احتمال مسمومیت عمدی حیات وحش محتمل است.

به گزارش زیست آنلاین، منابع محلی و روستائیان حاشیه پارک ملی گلستان از تلف شدن حیوانات حیات وحش این پارک ملی بر اثر سیل یا سرمای اخیر در استان گلستان سخن می‌گویند. منابع محلی گفتند: حدود ۵۰ راس حیوان در سیل و سرمای اخیر پارک ملی گلستان تلف شده‌اند که تقریباً بیشتر آنها قوچ و میش بوده‌است. پارک ملی گلستان قدیمی‌ترین پارک ملی ثبت شده در ایران است که ۱۳۵۰ گونه گیاهی و ۳۰۲ گونه جانوری از جمله نیمی از گونه‌های پستانداران ایران را در حدود ۹۰۰ کیلومتر مربع گستره خود جای داده و به همین دلیل به عنوان ذخیره‌گاه زیست کره در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است.

پایش‌های کوتاه اولیه نشان داد آمار قوچ و میش‌های تلف شده از مرز ۱۰۰ رأس هم گذشته است؛ تعداد نیروهای پایش در پارک ملی گلستان و تیم‌های کارشناسی از سازمان حفاظت محیط زیست و دامپزشکی وارد پارک ملی گلستان شدند.

چند روز بعد مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست تعداد قوچ و میش‌های تلف شده در پارک ملی گلستان را ۱۶۰ رأس اعلام کردند و از دفن بهداشتی لاشه‌ها با همکاری دامپزشکی خبر دادند.

با معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست به گفتگو نشستیم و حمید ظهرابی معتقد بود هرچند مسئولان محلی دامپزشکی سرمازدگی را عامل تلف شدن قوچ و میش‎‌ها می‌دانند اما احتمال مسمومیت عمدی حیات وحش در پارک ملی وجود دارد.



*علت مرگ ۱۶۰ قوچ و میش تلف شده در پارک ملی گلستان مشخص شد؟

گمان می‌رود زمان مرگ این قوچ و میش‌ها اواخر اسفند و اوایل فروردین اتفاق افتاده باشد چندین گروه دامپزشکی از محل بازدید و نمونه‌برداری کردند آنچه تاکنون از نمونه‌برداری‌ها مشخص شده این است که در آنجا طاعون نشخوارکنندگان کوچک عامل مرگ نبوده است.

*پس این فرضیه کاملاً رد شده است؟

بله. موضوع دیگری که می‌تواند عامل مرگ در حیات وحش باشد بیماری «آنتروتوکسمی» یا بیماری علفی است.

*راجع به این بیماری بیشتر توضیح می‌دهید؟

یک نوع تغییر در تغذیه است. وقتی نوع تغذیه حیات وحش از علف خشک به تر و یا برعکس به‌طور ناگهانی تغییر می‌کند فروفلور میکروبی حیوان دچار تحول می‌شود و سمی ترشح می‌کند و این سم باعث بیماری و مرگ علفخوار می‌شود. در واقع یک نوع مسمومیت ناشی از تغییر غذاست.

بیشتر بخوانید: چند روش ساده برای حفاظت از زمینبدترین احتمال این است که قوچ و میش‌ها به‌طور عمدی مسموم شده باشند*چقدر احتمال دارد این موضوع عامل تلف شدن قوچ و میش‌ها باشد؟

معمولاً حیات وحش کم و متنوع می‌خورند و پارک ملی گلستان هم در اکثر اوقات پوشش گیاهی سبز دارد احتمال آن کم است که عامل تلف شدن قوچ و میش‌ها آنتروتوکسمی باشد اما نیاز به آزمایش‌های ویژه دارد که در حال انجام است.

*احتمال گیر افتادن گله در کوران هم مطرح است؟

لاشه‌ها در محدوده حدود یک کیلومتری دیده شده بودند مطابق علائم اولیه احتمال گرفتار شدن گله در کوران و یخ‌زدگی وجود دارد اما بدترین احتمال هم این است که قوچ و میش‌ها به‌طور عمدی مسموم شده باشند. هم‌اکنون منتظر آزمایشات سم‌شناسی هستیم.

*چنین موضوعی مسبوق به سابقه هست؟

خیر نخستین بار است در کشور شاهد چنین اتفاقی هستیم؛ در دنیا هم چنین گزارشی نداشته‌ایم که حیات وحش و علفخوران از گونه‌های گیاهی مسموم‌کننده و سمی تغذیه کنند. آنتروتوکسمی هم در دام اهلی زیاد دیده شده اما تجربه بین‌المللی از تلف شدن حیات وحش وجود ندارد.

همه آنچه گفته شد احتمالات است و در حال بررسی هستم و نیاز به آزمایشات دقیق‌تر از کبد و اندام‌های حساس هستیم تا بتوانیم علت را اعلام کنیم.



*هنوز پاسخ آزمایشات توسط دامپزشکی اعلام نشده است؟

معمولاً ۲۰ روز زمان نیاز است. نمونه‌برداری‌ها ۱۳ یا ۱۴ فروردنی انجام شده است. به‌زودی دامپزشکی جواب آزمایشات را اعلام می‌کند.

در آخرین صحبتی که با مسئولان محلی دامپزشکی داشتم آن‌ها احتمال سرمازدگی را قوی‌تر می‌دانند اما چون قوچ و میش‌ها دمای پایین‌تر از منفی ۳۰ درجه را هم تحمل می‌کنند این احتمال هم جای سوال است.

*شما لابه‌لای صحبت‌هایتان تمام احتمالات ممکن را رد کردید؟

واقعاً نمی‌توانیم بدون دریافت پاسخ آزمایشات دلایل مرگ را اعلام کنیم. ما بیکار ننشسته‌ایم و با توجه به نمونه‌برداری‌ها از کمک دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی هم استفاده می‌کنیم تا بتوانیم به درستی دلیل مرگ و تلف شدن قوچ و میش‌های پارک ملی گلستان را اعلام کنیم.

بیشتر بخوانید: دولت چگونه می تواند آسیب های اقلیمی را کاهش دهد؟