دریاچه بَختِگان، از دریاچه‌های شرق استان فارس است که بیش از ۱۰ سال بر اثر تداوم خشکسالی خشک مانده و امسال به برکت بارش های بهاری حدود ۳۰ درصد آب دارد. اما، علی‌رغم بارش‌های مناسب شواهد نشان می‌دهد که ایران به دلیل وجود اقلیم خشک و نیمه خشک هنوز سیراب نشده و بحران آن همچنان وجود دارد؛ به همین دلیل باید موضوع مدیریت مصرف مورد توجه باشد.

به گزارش زیست آنلاین، اختصاص حق آبه کشاورزان پایین دست سد درودزن پس از ۱۰ سال توقف تخصیص، انتظار دوستداران محیط زیست و مردم محلی را در زمینه اختصاص حق آبه تالاب بختگان را در پی داشته است.

این دریاچه در سالهای پر آب زیستگاه زمستانه پرندگانی است که از روسیه و دشتهای سیبری به ایران مهاجرت می‌کردند ، فلامینگو، درنا، کبوتر دریایی، آب‌چلیک، مرغابی و غاز که همگی در حفظ بوم‌ ساختار و محیط زیست نقش بسیار ارزنده‌ای دارند در بستر این دریاچه زمستان گذرانی می کنند.
این دریاچه از رودخانه کُر سیراب می شود، رودخانه ای که سد درودزن بر روی آن احداث شده و اینک پس از سال ها، دریچه های این سد با هدف اختصاص حق آبه کشاورزان باز شده است تا ۱۲۰ میلیون مترمکعب آب را راهی زمین های کشاورزی کند.
بر اساس آمارهای منتشر شده تا اواسط فروردین ماه امسال ورودی آب به سد درودزن حدود ۹۰ متر مکعب بر ثانیه بوده که بیشترین میزان مهار آب ناشی از سیلاب های اخیر را دارد.
میزان آب قابل استفاده و مفید در سد درود زن نیز تا نیمه فروردین ماه حدود ۳۰۰ میلیون متر مکعب اعلام شده بود.
دستور استاندار فارس برای رها سازی ۱۲۰ میلیون متر مکعب آب برای مصارف کشاورزی از سد درود زن نویدی بر رونق تولید و کشاورزی در مزارع زیر دست سد دارد .
در همین حال، این موضوع، سبب شده است دوستداران محیط زیست به احیای این تالاب با اختصاص احتمالی حق آبه امیدوار شوند.

اولویت حق آبه تالاب ها پس از تامین آب شربمعاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس در این باره به ایرنا گفت: حقابه بختگان موضوعی حیاتی برای احیای این تالاب است و محیط زیست تا رسیدن به نتیجه مطلوب رهاسازی این حقابه را امسال پیگیری می کند.
محمدنبی مرادی افزود: با توجه به بارندگی های مطلوب در بالادست تالاب بختگان موضوع رهاسازی حقابه بختگان امسال با امیدواری بیشتری دنبال می شود و امیدواریم امسال بختگان از حقابه قانونی خود بهره مند شود.
وی با بیان اینکه هنوز رقمی برای رها سازی حقابه بختگان نهایی و اعلام نشده است گفت: محیط زیست دراین رابطه مکاتباتی با شرکت آب منطقه ای استان فارس انجام داده و با توجه به رهاسازی ۱۲۰ میلیون متر مکعب آب کشاورزی از سد درودزن امید است رهاسازی حقابه بختگان از این سد هم در اولویت باشد.
مرادی اظهار داشت: براساس قانون مصوب حقابه تالاب ها باید بعد از تامین آب شرب در اولویت دوم باشد وآب کشاورزی در اولویت سوم قرار گیرد در حالی که متاسفانه در این رابطه در حالی که ۱۲۰ میلیون متر مکعب آب کشاورزی رها سازی شده هنوز حقابه ای برای احیای بختگان از سد درودزن رها نشده است.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس ادامه داد: در زمینه رهاسازی حقابه بختگان در جلسات آینده ستاد احیای تالاب های فارس تصمیم گیری نهایی می شود، محیط زیست اصرار دارد تا در صورت موافقت با رهاسازی آب این حقابه در محل ورودی دریاچه بختگان تحویل شود تا در مسیر سد درودزن تا دریاچه برای مصارف کشاورزی از حقابه برداشت نشود.

فاجعه کشتار جمعی فلامینگوها تکرار نشودامام جمعه شهرستان استهبان نیز اخیرا بر لزوم رها سازی حقابه بختگان تاکید کرد و اظهار داشت: نباید اجازه داد همانند سال گذشته فاجعه کشتار جمعی فلامینگوها در این دریاچه به عنوان دومین دریاچه بزرگ ایران اتفاق افتد.
حجت‌الاسلام مصطفی خاوری اظهار داشت: دریاچه بختگان بعد از ارومیه دومین دریاچه بزرگ کشور است، دریاچه ارومیه متولی زیاد دارد از رئیس جمهوری تا رئیس سازمان محیط زیست، نمایندگان مجلس و سایر مسئولان کشوری خودشان را موظف و متولی برای احیای این دریاچه می‌دانند که این نیز به‌جا و به‌ بحق است اما نباید از بختگان نیز غافل شد.
وی بیان کرد: سال‌های گذشته این دریاچه به طور کامل خشک شد و به خاطر خشکسالی‌های طولانی و احداث سد در بالادست وضعیت مناسب نداشت.
امام جمعه استهبان گفت: سال گذشته فاجعه ‌ای به وجود آمد و در پی آن تعداد زیادی فلامینگو که مهاجر بوده و از کشورهای دیگر آمده و در بختگان تخمگذاری و زاد و ولد کرده بودند بخاطر خشک شدن آب دریاچه تلف شدند.
وی گفت: علاوه بر اتلاف فلامینگوها به عنوان یک فاجعه محیط زیستی مشکلاتی نیز برای مردم منطقه اطراف دریاچه پیش آمده و به اعتقاد متخصصان اهل فن برخی بیماری‌های موجود در منطقه نیز ناشی از خشکی این دریاچه و عوارض آن است.
حجت الاسلام خاوری افزود: همچنین خشکی دریاچه تاثیر منفی بر روی کشاورزی مردم از جمله باغ‌ها به ویژه انجیرستان‌ها گذاشته و مردم نیز دچار خسارت شده‌اند.
امام جمعه استهبان گفت: نباید اجازه داد این پرندگانی که هزاران کیلومتر به امید بختگان حرکت و به این دریاچه می‌آیند و سال گذشته نیز بسیاری از آنان قتل عام شدند امسال نیز دچار مشکل شوند.

به گزارش ایرنا، وی با بیان اینکه با توجه به بارش باران وضعیت آبگیری امسال بختگان نسبت به سال گذشته بهتر است، گفت: مسئولان امر نیز باید دقت کنند اگر حقابه این دریاچه مدنظر قرار نگیرد و تمام هم و غم آنان، سدهای بالادست باشد، دوباره همان وضعیت قبلی که خیلی دردآور بود اتفاق می‌افتد که این نیز شایسته نیست.
حجت الاسلام خاوری خاطرنشان کرد: درخواست ما از مسئولان امر به ویژه محیط زیست استان فارس این است که در وضعیت موجود حقابه بختگان را در نظر بگیرند.

ایران هنوز تشنه آب است؟به‌گزارش ایسنا، در حال حاضر حجم آب موجود در مخزن سدهای ایران به بیش از ۳۹ میلیارد مترمکعب رسیده که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته بیش از ۶۳ درصد افزایش پیدا کرده است، یعنی دود ۸۰ درصد حجم مخازن سدها پر شده است.

بارندگی‌های اخیر به لحاظ شدت، مدت و وسعت بی‌سابقه بوده و همین امر موجب شده تا برکات زیادی برای کشور به همراه داشته باشد و شرایط خوبی برای تأمین آب مورد نیاز شرب و سایر مصارف به وجود آید، در همین رابطه رضا اردکانیان - وزیر نیرو - اظهار امیدواری کرد که با نفوذ این بارش‌ها بیلان منفی سفره‌های زیرزمینی نیز تا حدودی ترمیم شده باشد.

با این وجود، وی معتقد است که نمی‌توان با یک پدیده و یک سال بارندگی مناسب، نظری درباره ورود به دوره ترسالی داد و قطعاً باید شرایط تغییر اقلیم را بررسی کرد و به محض فاصله گرفتن از کانون امداد و نجات و تحولات کنونی مدیریت سیلاب، درصددیم جمع بندی‌های جهانی در ارتباط با این پدیده‌ها را دریافت کنیم.

به گفته وی، فارغ از این‌که ایران وارد دوره ترسالی شده باشد یا خیر، مسئله حائز اهمیت در اقلیم خشک و نیمه خشک ایران نحوه مصرف صحیح منابع است. کشور ما اگر در شرایط معتدل هم قرار گرفته و سالیان متمادی بارندگی مناسب داشته باشد، باز هم باید در شیوه مصرف خود دقت کنیم.

همچنین محمد حاج رسولی‌ها - مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران - در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به این سوال تاکید کرد که با اتکا به یک سال بارندگی نمی‌توان در مورد این مساله قضاوت کرد، اما بسیاری از بخش‌هایی که به خط قرمز نزدیک شده بود، شرایط بهتری را تجربه می‌کند.

او با تاکید بر این مساله که ایران هم‌چنان با کسری مخزن زیادی در منابع آب‌های زیرزمینی روبه‌روست، تصریح کرد: با بارش‌های سالانه یک ساله، این میزان جبران نمی‌شود، اما می‌توان گفت که افت آب زیرزمینی را در سال جاری شاهد نباشیم.

حاج‌رسولی‌ها با تاکید بر این مساله که ذخایر سدهای ایران در تمام مناطق یکسان نیست، اظهار کرد: حدود ۲۰ میلیارد مترمکعب از ۵۰ میلیارد مترمکعب ذخیره فعلی سدها، صرف ذخیره سال قبل شده و ۳۲ میلیارد مترمکعب دیگر نیز در تالاب‌های کشور رهاسازی شده است.

همچنین علی نقی ضیایی - مدیرگروه مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد - به ایسنا گفت: این‌که برخی می‌گویند بحران آب با این بارندگی‌های فراوان از بین رفته، نادرست است و این‌که جبران حجم مصرفی از منابع آب زیرزمینی باشد، نیست.

وی با بیان این‌که بحران آب با یک بارش از بین نمی‌رود چراکه چندین سال با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کردیم و این مساله همچنان ادامه دارد، اظهار کرد: در حقیقت از منابع آب‌های زیرزمینی که تجدیدپذیر بودند، خیلی بیش از حد در طول سال‌های اخیر استفاده کرده‌ایم. با این بارش‌های اخیر، اضافه برداشت‌ها از منابع آبی جبران نخواهد شد.

ضیایی با بیان این‌که بارندگی‌های فصل بهار امسال جبران مصرف بیش از حد از منابع آبی ما را نکرده است، تصریح کرد: در نتیجه، این‌که برخی می‌گویند بحران آب با این بارندگی‌های فراوان از بین رفته، نادرست است و این‌که جبران حجم مصرفی از منابع آب زیرزمینی باشد، نیست.

این استاد دانشگاه فردوسی مشهد بهترین راه‌حل پیش رو برای مقابله با بحران آب را افزایش بهره‌وری دانست و در این باره گفت: تنها راه حل برای مقابله با بحران آب و مدیریت مصرف آن، افزایش بهره‌وری است؛ یعنی بتوانیم از حداقل آب مصرفی، بیش‌ترین استفاده را کنیم.

بی‌تردید حل تنش‌ها و چالش‌های بحران آب در ایران و مدیریت صحیح آب‌های ناشی از بارش‌های اخیر در ایران و اندیشیدن تمهیدات لازم برای جلوگیری از وقوع مجدد سیل و طغیان رودخانه‌ها، نیازمند یک مدیریت اصولی و همه‌جانبه است چراکه تنها در این شرایط است که می‌توان مشکلات این بخش را سر و سامان داد و به‌همین دلیل لازم است تا یک عزم جدی برای رفع این چالش بزرگ به‌وجود آید تا در آینده شاهد مشکلات بزرگ‌تری از این بخش نباشیم.

جهت مشاهده مهمترین مطالب مرتبط می توانید بر روی هر یک از عناوین زیر کلیک کنید:

تاسیس موزه آب در غرب استرالیا، ایالات متحده آمریکا و کانادافاصله گیری ایران از بحران آب تا سه سال دیگرپارلمان آب نهادی برای تحقق تصمیم سازی دموکراتیک در حوزه آب است/ فعالان محیط زیست صدای طبیعت هستندبزرگترین مشکلات آب در جهان امروز چیست؟سفره‌های آب زیرزمینی هنوز تشنه‌اندناتوانی دولت ها از محافظت دانش آموزان در برابر سرب در آب