برای حفظ لاله های واژگون ورود گردشگران محدود شود
8 ارديبهشت 1398 ساعت 11:00
لاله های واژگون از خانواده سوسنیان با اسم علمی 'Fritillaria imperialis' است و نوع 'ایمپسریال فرتیال' آن در برخی مناطق جهان وجود دارد، اما گونه 'پرسیکال ' آن مختص ایران بویژه منطقه چهارمحال و بختیاری است. لاله واژگون که در زبان محلی گل بگریو (گل گریان)، اشک مریم و گل افسانه ای شهرت دارد، در اواخر فروردین ماه به گل می نشیند و معمولا تا اواخر اردیبهشت گل های خود را حفظ می کند.
به گزارش زیست آنلاین، دشت لاله های واژگون کوهرنگ رویشگاه اصلی گونه های گیاهی لاله واژگون و یکی از جاذبه های دیدنی و گردشگری ایران در اردیبهشت ماه است. این دشت در ۱۲ کیلومتری شهر چلگرد مرکز شهرستان کوهرنگ و در نزدیکی روستای بنواستکی از توابع شهرستان کوهرنگ واقع شده است. این دشت به دلیل وسعت زیاد سه هزار و ۴۰۰ هکتاری و دارا بودن پوشش گیاهی بسیار زیبا و ارزشمند لاله‌های واژگون در دو نوع قرمز به عنوان بزرگ‌ترین و مهمترین دشت لاله‌های واژگون کشور شناخته شده است.
ماه اردیبهشت هر سال زمان رویش این لاله‌های واژگون است و گردشگران بسیاری زیادی هر ساله راهی این منطقه می‌شوند. شکستن و چیدن این لاله‌های واژگون طی سالهای گذشته توسط گردشگران و مسافران و بی توجهی به حفظ این منطقه سبب شده که وسعت رویش این لاله‌های واژگون کمتر و کمتر شود.
محدوده ای از دشت لاله شهرستان کوهرنگ در منطقه دوآب صمصامی این شهرستان قرار گرفته و طی مصوبه شماره ۱۵۰ شورای عالی محیط زیست در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۷۵ با هدف حفاظت از این گونه گیاهی ارزشمند بعنوان یک اثر طبیعی ملی به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته است.
عزلت نشینی لاله های واژگون از نامهربانی گردشگراننامهربانی و بی احتیاطی گردشگران در سالهای اخیر که به تخریب بخش وسیعی از دشت لاله های واژگون شهرستان کوهرنگ منجر شده است، لذت تماشای این گونه گیاهی نادر را با محدودیت های جدی مواجه کرده است.
همچنین برای جلوگیری از تخریب لاله های واژگون و حراست از این گونه گیاهی نادر، در سال ۹۴ در اقدامی از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، پرونده ثبت جهانی لاله های واژگون تدوین شد و این اثر طبیعی در فهرست موقت یونسکو به ثبت رسیده است و در لیست انتظار برای ثبت نهایی قرار دارد.
اما با وجود اهمیت بالای این گونه گیاهی از جهات مختلف علمی، محیط زیست و گردشگری، در سالهای اخیر بخش وسیعی از دشت لاله های واژگون شهرستان کوهرنگ تخریب و زنگ خطر انقراض این گونه گیاهی ارزشمند به صدا درآمده است.
رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان کوهرنگ در همین خصوص می گوید: درحالی که مساحت لاله های واژگون کوهرنگ در گذشته به ۳ هزار و ۶۰۰ هکتار می رسید، اما هرساله با تخریب بخشی از این اراضی، مساحت این دشت هم اکنون به یک هزار هکتار کاهش یافته است.
لطفعلی چراغپور، عامل انسانی را مهمترین علت تخریب دشت لاله های واژگون می داند و اضافه می کند: هر ساله مشتاقان زیادی برای مشاهده این گل ها به شهرستان کوهرنگ سفر می کنند، اما بی احتیاطی و از ریشه کندن این گیاهان از سوی گردشگران سبب شده تا این سرمایه ملی رو به نابودی برود.
وی با بیان اینکه سالانه جمعیتی بالغ بر ۵۰ تا ۱۰۰ هزار نفر از لاله های واژگون کوهرنگ دیدن می کنند، تصریح می کند: درحالی که می توان از این ظرفیت در راستای رونق گردشگری شهرستان بهره گرفت، اما نه تنها در این حوزه اقدامی صورت نگرفته بلکه حضور گسترده گردشگران، حفاظت از گل ها را سخت کرده و سبب شده تا بخش زیادی از این دشت تخریب شود.
وی، فرهنگسازی را از مهمترین راهکارهای مقابله با تخریب منابع طبیعی عنوان می کند و می گوید: برخی گردشگران تعدادی از گل ها را از ریشه قطع کرده و اقدام به کاشت آنها در باغچه منازل خود می کنند، درحالی که با این اقدام لاله ها را نابود می کنند.
بحرانی شدن این وضعیت سبب شد تا به تازگی مسئولان مربوطه قرق کامل دشت لاله ها از سال آینده را مطرح کنند تا بتوان به دور از هیاهوی گردشگرانی که در مواجه با محیط زیست و این گونه های گیاهی ارزشمند با نامهربانی رفتار می کنند، بتوان در گام نخست از انقراض این گلهای واژگون جلوگیری و در گام بعدی در احیای آن گام های موثری برداشته شود.
فرماندار شهرستان کوهرنگ در همین خصوص به خبرنگار ایرنا می گوید: تصمیم بر این گرفته شده است تا از سال آینده دشت لاله در قرق کامل قرار گیرد.
مرتضی زمانپور اضافه می کند: در حالی که می شد با ایجاد زیرساخت های مناسب گردشگری در این منطقه بهترین بهره برداری را از شکوفایی دشت لاله داشته باشیم اما غفلت در این حوزه نه تنها به درآمدزایی در حوزه گردشگری منجرنشده بلکه این گونه های گیاهی نادر را نیز قربانی کرده است.
رئیس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری نیز در همین خصوص می گوید: تصمیم بر این گرفته شده است که به منظور احیا و توسعه دشت لاله های واژگون شهرستان کوهرنگ، این دشت به مدت چهار سال در قرق کامل قرار گیرد.
فرامرز مردانی اضافه می کند: این تصمیم بزودی در کارگروهی در استانداری مطرح و چنانچه به تصویب برسد به مرحله اجرا می رسد.
از سوی دیگر اهمیت دشت لاله های واژگون سبب شده تا بخشی از این دشت که در منطقه سخت گذر و کوهستانی صمصامی قرار دارد به عنوان منطقه حفاظت شده برعهده سازمان محیط زیست گذاشته شود.
شهرام احمدی، مدیرکل محیط زیست چهارمحال و بختیاری در این باره می گوید: منطقه حفاظت شده دشت لاله در مساحت ۳۸۰ هکتار به سبب سخت گذر بودن براحتی در دسترس عموم نیست از همین رو خطر تخریب از ناحیه عوامل انسانی آن را تهدید نمی کند.
وی خاطرنشان می کند: حفاظت از لاله های واژگون با هدف جلوگیری از انقراض و حفظ آن به عنوان یک منبع ژنتیکی برای نسل های آینده انجام می گیرد.
با این وجود درحالی که دشت لاله های واژگون یکی از جاذبه های طبیعی و گردشگری چهارمحال و بختیاری می رود به سبب سوء مدیریت در حوزه گردشگری نه تنها دیگر از آن بعنوان یک جاذبه های گردشگری نمی توان یاد کرد بلکه با قرار گرفتن در سیر انقراضی، خطر محرومیت از برخورداری از این گونه گیاهی نادر و ارزشمند را متوجه استان و کشور کرده است.
امید می رود با حراست بیش از پیش از این گونه های گیاهی و تلاش برای احیای این دشت، از پیوستن این گل افسانه ای به افسانه ها جلوگیری شود.
دشت لاله های واژگون در یک قدمی نابودیجداکردن پیاز لاله‌ها موجب از بین رفتن گونه‌های مقاوم لاله در این منطقه شده است
این در حالی است رئیس اداره حمایت و حفاظت اداره‌کل منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری معتقد است ورود خیل گردشگران به این منطقه در سالهای گذشته و بی توجهی آنها موجب تخریب دشت لاله‌های واژگون شده است.
آرزو بنی‌هاشمی می‌گوید: ورود روزانه شش هزار گردشگر به منطقه در سالهای گذشته از مهمترین مواردی بوده است که موجب تخریب این دشت شده است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر آسیب‌هایی به دشت لاله‌های واژگون چهارمحال و بختیاری وارد شده است، اظهار داشت: جداکردن پیاز لاله‌ها موجب از بین رفتن گونه‌های مقاوم لاله در این منطقه شده است.
رئیس اداره حمایت و حفاظت اداره‌کل منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: در حال حاضر لاله‌هایی که دارای ارتفاع یک متر بودند اکنون از نیم‌متر بیشتر رشد نمی‌کنند.
زیبایی خیره کننده دشت لاله واژگون چهارمحال و بختیاری در کنار وجود جذابیت‌های گردشگری منطقه سبب شده است مسافران و گردشگران این منطقه هر ساله افزایش قابل چشمگیری داشته باشد به طوری که در زمان باز شدن این لاله‌ها در محورهای ورودی شهرستان کوهرنگ شاهد ترافیک گسترده باشیم.
شکستگی ساقه‌های لاله‌های واژگون و بیرون آوردن پیاز این گل ارزشمند و خارج کردن آن از منطقه از مهمترین خسارت‌های گردشگران است که هر ساله در این منطقه مشاهده می‌شود.
انجام تبلیغات گسترده در گذشته موجب جذب گردشگران بسیاری در دشت لاله‌های واژگون شد که هرساله از این منطقه بازدید می‌کنند اما تعداد بسیار زیاد گردشگران خارج از توان عرصه بوده است
معاون فنی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در گفت وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: گونه گیاهی لاله واژگون در دشت لاله شهرستان کوهرنگ در حال انقراض است.
غلامحسین نصیری با اشاره به عوامل تخریب دشت لاله‌های واژگون در شهرستان کوهرنگ، اظهار داشت: انجام تبلیغات گسترده در گذشته موجب جذب گردشگران بسیاری در دشت لاله‌های واژگون شد که هرساله از این منطقه بازدید می‌کنند اما تعداد بسیار زیاد گردشگران خارج از توان عرصه بوده است.
وی چیدن و جدا کردن پیاز لاله‌ها، ورود خودرو به داخل عرصه و له شدن این گونه زیبا و حرکت دام روی سطح لاله را از مهمترین عامل‌های از بین رفتن لاله‌های واژگون در چند سال گذشته عنوان کرد و گفت: لاله واژگون یک گونه با ارزش مرتعی نیست اما بسیاری از گونه‌های دیگر گیاهی همراه با این گونه در منطقه در حال رشد هستند که از لحاظ زیست محیطی، گردشگری و اکوسیستمی ارزشمند است و اگر لاله نباشد این گونه‌ها نیز رشد نخواهد کرد.
نصیری تصریح کرد: این عوامل موجب فرسایش و ضعف خاک همچون از بین رفتن مواد آلی آن و در نهایت ضعف لاله شدند که سال گذشته اقداماتی در راستای تقویت خاک و مبارزه با آفات و امراض احتمالی صورت گرفت.
معاون فنی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری ادامه داد: خاک ضعیف بذر مطلوب تولید نکرده و گونه لاله دارای ساقه و برگ مناسب نخواهد شد و اکنون وضعیت در دشت لاله بحرانی تلقی می‌شود و نیازمند شدید به احیا، قرق و اصلاح گونه به حالت طبیعی آن دارد.
نصیری بیان کرد: این منطقه قریب به ۱۰ هزار هکتار شامل چهار منطقه توف سفید، آب‌کاسه، بنواستکی و مُله زرد است که سه هزار و ۶۰۰ هکتار از آن محدوده رویش لاله‌های واژگون است.
مخالف توسعه زیرساخت و امکانات رفاهی گردشگران در دشت لاله هستیموی گفت: مخالف توسعه زیرساخت و امکانات رفاهی گردشگران در دشت لاله هستیم بلکه باید این موارد در سایر مناطق گردشگری در نزدیکی دشت لاله مانند دهکده گردشگری سلامت که در فاصله دو تا سه کیلومتری دشت قرار دارند فراهم شود و گردشگران تنها برای بازدید وارد دشت لاله شوند.
نصیری بیان کرد: نباید فراموش شود که تعداد گردشگران بسیار زیاد بوده و ایجاد زیرساخت تنها در یک منطقه گردشگری اطراف دشت لاله پاسخگو نخواهد بود.
معاون فنی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: دشت لاله‌های واژگون یک اثر ملی و طبیعی است که متأسفانه فرصت‌های آن به تهدید تبدیل شده است.
نصیری افزود: در برنامه‌ریزی میان مدت و بلند مدت طرحی مدنظر قرار گرفته تا با همکاری دستگاه‌های متولی چکش کاری اجرایی شود که در این طرح مرکز تحقیقات منابع طبیعی و دانشکده منابع طبیعی دانشگاه شهرکرد بذر لاله واژگون را در گلدان‌های کوچک کاشته و در نزدیکی دشت لاله به مسافران می‌فروشند تا گردشگران اقدام به جداکردن لاله و پیاز آن نکنند در نتیجه این گونه حالت طبیعی خود را حفظ کرده و با همان حالت نیز به فروش برسد.
وی با تاکید بر اینکه دشت لاله‌های واژگون یک سرمایه ملی متعلق به مردم و اثر خدادادی طبیعی در استان است، گفت: باید همگان در حفظ آن کوشا باشند که فرهنگ مهمترین عامل مؤثر در این زمینه است.
اتخاذ تدابیر لازم برای حفاظت از دشت لاله‌های واژگوننصیری گفت: ممنوعیت ورود دام، مسدود شدن جاده‌های دسترسی به دشت، جلوگیری از ورود دام قبل از ۲۰ اردیبهشت ماه، ممنوعیت ورود خودرو، حضور نیروهای منابع طبیعی، سمن‌های مردم نهاد، هلال احمر، محیط زیست و بسیج به منظور کنترل و تذکر به گردشگران، توزیع اطلاعیه‌های هشدار دهنده، توزیع کیسه زباله میان گردشگران و کاهش ماندگاری گردشگر در دشت لاله تلاش از مهمترین تدابیر لازم برای جلوگیری از خسارت به این دشت در سال جاری است.
معاون فنی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در ادامه تاکید کرد: عشایر ساکن در منطقه نیز در اراضی متعلق به خود اقدام به بهره‌برداری می‌کنند و از این نظر دشت لاله در معرض خطر نیست.
اکنون بهره‌برداران محلی گزانگبین را برداشت کرده و موظف شدند قسمتی از درآمد خود را صرف حفاظت از آنان کنند
نصیری با اشاره به پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های دشت لاله واژگون، بیان کرد: گزانگبین، موسیر کوهی، پرموسیر، تره کوهی و کلوس از مهمترین گیاهان دارویی و خوراکی منطقه دشت لاله‌های واژگون هستند.
وی اظهار داشت: گزانگبین با قیمت کیلویی یک میلیون تومان و موسیر کوهی کیلویی ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان از گونه‌های گاهی باارزش موجود در منطقه است که می‌توان در فصل ورود گردشگران با ایجاد غرفه‌های در نزدیکی دشت لاله آنان به فروش رساند و از این طریق درآمدزایی نیز شکل گیرد.
معاون فنی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: اکنون بهره‌برداران محلی گزانگبین را برداشت کرده و موظف شدند قسمتی از درآمد خود را صرف حفاظت از آنان کنند.
حفظ دشت لاله‌های واژگون با وجود اتخاذ تمام تدابیر لازم نیازمند توجه ویژه خانواده‌های گردشگر این منطقه دارد که با حساسیت بالا در این منطقه وارد شوند و به فرزندان خود پیش از ورود به این منطقه آموزش دهند که تماشای لاله‌های واژگون و حفظ حیات آنها بسیار لذت بخش تر از چیدن آنها است.
جهت مشاهده مهمترین مطالب مرتبط می توانید بر روی هر یک از عناوین زیر کلیک کنید:
تخریب ۱۲ میلیون هکتار از جنگل‌های استوایی جهان در سال ۲۰۱۸ در ایران ۶ نوع جنگل وجود داردتخریب سالانه ۱۲ هزار هکتار جنگل در کشورنکاتی درباره آفات و بیماری‌های جنگل‌های کشورایران در میان شش کشور مخرب جنگل قرار گرفته استنابودی جنگل های شمال به واسطه دخالت بشراز سال ۷۵ تاکنون جنگل‌های شمال دچار یک کاهش سه برابری شده استتخریب جنگل های آمازون تهدیدی جدی برای آب و هوای جهانیتخریب جنگل به بهانه زنبورداری یا بیماری درختان شمشادمعرفی زیباترین جنگل های ایراندشت شقایق - اراک (عکس) مشاهده لاله واژگون در ارتفاع ۱۵۰۰ متری بروجرد
کد مطلب: 80618