چهارمحال و بختیاری از آنجاکه مرتفع ترین استان ایران است و آب و هوایی کوهستانی دارد از نظر پوشش گیاهی و به دنبال آن گیاهان دارویی و خوراکی بسیار غنی است. ویژگی های طبیعی و اقلیمی این استان، نوع خاک، بارش، دمای هوا و مکان جغرافیایی ارتفاعات، شرایطی را پدید آورده است که این استان را به مهمترین رویشگاه گیاهان دارویی در کشور تبدیل کرده است.

به گزارش زیست آنلاین، گیاهان کوهی که همه ساله با آغاز فصل بهار در دامنه کوهها، مراتع و دشت های چهارمحال و بختیاری رشد می کنند، امسال با بارش های خوب بهاری پربارتر از گذشته رونق بخش سفره های مردم شده است.

در ایام تعطیل مردم استان با رفتن به دل طبیعت ضمن گذراندن ساعات خوش در هوای بهاری و پاک دامنه های سرسبز، با جمع آوری گیاهان محلی و کوهی، سفره های خود را با عطر و طعم دلپذیر این گیاهان زینت می بخشند.

در کنار آن برخی افراد با برداشت این گیاهان و فروش آن در بازار به کسب درآمد می پردازند و این چنین است که طبیعت خوان کَرم خود را به روی مردم باز می کند.
گیاهان کوهی و محلی علاوه بر طعم دلپذیر دارای خواص بسیاری هستند که بصورت خام و پخته قابل استفاده هستند. استفاده تازه از این سبزی ها در غذا بویژه در طبخ آش و خشک کردن آن برای فصول دیگر سال بسیار متداول است و در واقع به نوعی یک سنت تبدیل شده است.

چهارمحال و بختیاری از آنجاکه مرتفع ترین استان ایران است و آب و هوایی کوهستانی دارد از نظر پوشش گیاهی و به دنبال آن گیاهان دارویی و خوراکی بسیار غنی است.
ویژگی های طبیعی و اقلیمی این استان، نوع خاک، بارش، دمای هوا و مکان جغرافیایی ارتفاعات، شرایطی را پدید آورده است که این استان را به مهمترین رویشگاه گیاهان دارویی در کشور تبدیل کرده است.



۲۷ گونه گیاهی منحصر به فرد در چهارمحال و بختیاری وجود دارد۸۷ درصد مساحت این استان کوهستانی است و تاکنون بیش از یک هزار و ۳۵۰ گونه گیاهی در آن شناسایی شده که از این تعداد ۲۷۰ گیاه جنبه دارویی، خوراکی و صنعتی دارد و ۲۷ گونه خاص این استان است و در هیچ یک از مناطق دنیا رشد نمی کند.

از مهمترین گیاهان کوهی و محلی استان که در فصل بهار رشد می کند، می توان به «قارچ»، «کنگر»، «شنگ»، «موچه»، «بون سرخ»، «موسیر»، «سیر کوهی»، «کاردین»، «آویشن»، «تره کوهی»، «سیردینگ»، «ریواس» و البته گیاه پرطرفدار و نایاب «کلوس» یا کرفس کوهی اشاره کرد.

برخی از این گیاهان خوراکی در مزارع کشاورزی رشد می کنند و برخی گیاه مرتعی هستند و برای برداشت آن باید به دل کوه زد.

رئیس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه به جز گیاه کلوس، برداشت سایر گیاهان مرتعی برای عموم آزاد است، اظهار داشت: گیاهانی نظیر شنگ، تره کوهی، موسیر و آویشن از گیاهان مرتعی هستند و برداشت آنها با رعایت اصول بهره برداری منعی ندارد.

فرامرز مردانی افزود: گیاهان کوهی از ارزش خوراکی و دارویی بالایی برخوردارند که در صنعت داروسازی و همچنین طب سنتی مصارف زیادی دارند.
وی با تاکید بر برداشت اصولی و بهداشتی گیاهان محلی و کوهی تصریح کرد: افرادی که اقدام به برداشت و فروش این گونه های گیاهی می کنند باید بنحوی اقدام کرده که به پیاز گیاه آسیب نرسد و در نحوه حمل و نگهداری به نکات بهداشتی دقت داشته باشند.

مردانی با بیان اینکه برداشت و فروش «کلوس» غیرقانونی است و با متخلفان برخورد می شود، اظهار داشت: کلوس هایی که اینک در بازار به فروش می رسند بصورت زراعی کشت می شوند که منعی در این خصوص وجود ندارد.

رئیس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری ادامه داد: اما برداشت گونه مرتعی کلوس که در سالهای گذشته براثر برداشت غیراصولی در حال انقراض می باشد در منطقه سرآقاسید شهرستان کوهرنگ رویش دارد، ممنوع است.

احیای برخی از گونه های در حال انقراض به سبب بارش خوب بهاریمردانی با اشاره به نقش بارش های بهاری امسال در احیای برخی گونه های مرتعی استان افزود: امسال رشد گونه های مرتعی در استان بسیار خوب بوده و باعث امیدواری است که طبق بازدیدهای میدانی در برخی از مناطق که به طور کامل گونه «کلوس» منقرض شده بود در حال رشد و احیا است.
جدای از جنبه خوراکی، این گیاهان امروزه در صنعت داروسازی نیز مصارف زیادی دارند.

بهبود سیستم گوارش، تنظیم اعمال کبدی، ضدعفونی کننده، تب بر و هضم کننده غذا، ضد زخم، کاهش دهنده فشار خون و تنظیم کننده قند خون برخی از خواص دارویی این گونه های گیاهی است که نه تنها در طب سنتی بلکه در شرکت های داروسازی کاربرد دارد.
اما با این وجود مصرف خودسرانه و بدون دانش و آگاهی قبلی گیاهان کوهی نیز توصیه نمی شود و ممکن است بروز مشکلاتی را برای مصرف کنندگان آن در پی داشته باشد.

یکی از گیاهانی که مصرف آن به شدت از سوی کارشناسان بهداشت منع شده است، قارچ کوهی است.
در همین خصوص دانشگاه علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی چهارمحال و بختیاری اطلاعیه ای صادر کرده که در بخش هایی از آن آمده است: &#۳۹;با توجه به بارندگی های بهاری صورت گرفته و افزایش رویش طبیعی قارچ های خود رو و وحشی در مناطق جنگلی، دشت ها و ارتفاعات، به هم استانی ها توصیه می شود از چیدن، خرید و مصرف این قارچ ها بدلیل احتمال ابتلا به مسمومیت و عوارض بعدی پرهیز کنند&#۳۹;.
از آنجا که تشخیص قارچ سمی از قارچ خوراکی و سالم براساس ظاهر و خارج از محیط های آزمایشگاهی بسیار دشوار و البته غیرممکن است، متاسفانه هرساله تعدادی از هموطنان بر اثر مصرف قارچ سمی جان خود را از دست می دهند و تعدادی دچار عوارضی از قبیل از کارافتادگی کبد می شوند.
سال گذشته سه تن از مردم استان با مصرف قارچ سمی مسموم و روانه بیمارستان شدند اما امسال تاکنون اخباری مبنی بر مسمومیت با قارچ سمی در استان گزارش نشده است.



جهت مشاهده مهمترین مطالب مرتبط می توانید بر روی هر یک از عناوین زیر کلیک کنید:

کشاورزی احیا جایگزین بهتر کشاورزی مرسومانقراض گونه ها پیش از شناسایی اعلام آمادگی برای حمایت از استارت‌آپ های فعال در گیاهان داروییبستر توسعه گیاهان دارویی فراهم استدرآمد زایی با تولید گیاهان دارویی