هوشنگ ضیایی، کارشناس پیشکسوت محیط زیست در حاشیه نشست جایزه مهرگان علم در نمایشگاه کتاب تهران، گفت: نویسندگان باید مسئولیت آشتی مردم با محیط زیست بر عهده بگیرند و باید کتاب‌هایی منتشر کنیم که مردم را با طبیعت آشتی دهد. حضور بخش غیردولتی و جایزه‌هایی مانند جایزه مهرگان علم که جایزه غیردولتی است، می‌تواند گام‌های قابل قبولی را در این عرصه پیش ببرد.

به گزارش زیست آنلاین، کارشناس پیشکسوت محیط زیست گفت: خیلی از دوستان من با سازمان محیط زیست قهر کرده اند ولی من اعتقاد دارم سازمان محیط زیست خانه ماست و نباید در هر شرایطی آن را رها کنیم، حتی اگر انتقادی داریم.

هوشنگ ضیایی، کارشناس پیشکسوت محیط زیست در حاشیه نشست جایزه مهرگان علم در نمایشگاه کتاب تهران، گفت: نویسندگان باید مسئولیت آشتی مردم با محیط زیست بر عهده بگیرند و باید کتاب‌هایی منتشر کنیم که مردم را با طبیعت آشتی دهد. حضور بخش غیردولتی و جایزه‌هایی مانند جایزه مهرگان علم که جایزه غیردولتی است، می‌تواند گام‌های قابل قبولی را در این عرصه پیش ببرد.


ضیایی در پاسخ به اینکه عملکرد سازمان محیط زیست طی دو سال مدیریت عیسی کلانتری با انتقاد کارشناسان رو به رو بوده و برخی کارشناسان عملکرد سازمان در این دوره را در جهت حفظ محیط زیست نمی‌دانند گفت: من اعتقاد دارم سازمان محیط زیست خانه ماست و نباید در هر شرایطی آن را رها کنیم، حتی اگر انتقادی داریم. خیلی از دوستان و هم دوره‌ای های من با سازمان محیط زیست قهر کرده اند ولی به نظرم از همان اول با وجود اینکه چندین بار اخراج و چندین دفعه تبعید شدم ولی باز هم محیط زیست خانه من بوده است و الان هم هست.

وی تصریح کرد: چند وقت پیش به من گفتند شما یک سال است کار می‌کنید، از کجا حقوق می‌گیرید. گفتم من حقوق نمی‌گیرم. گفتند ما تمام پرونده‌ها را گشته ایم و نمی‌شود که حقوق نگرفته باشید. گفتم من عاشق این کار هستم. زندگی من این بوده، من بنیانگذار اینجا هستم. از زمانی که سازمان شکاربانی بوده، کار کردم، مثل خانه و باغی است که ساخته ام و نمی‌توانم رها کنم. اعتقاد دارم بایستی در محیط زیست تأثیر گذاشت و ممکن است ۱۰۰ درصد آنچه که می‌خواهیم انجام نشود ولی اگر ۵ درصد هم انجام شود بهتر از این است که آدم بیرون از سازمان باشد. این علت بود که من سعی کردم به هر نحوی در آنجا حضور داشته باشم.

نقاط مثبت کلانتری را هم ببینیماین کارشناس محیط زیست تأکید کرد: فکر می‌کنم هر کسی و هر مدیری که می‌آید دلش می‌خواهد هرچقدر که آدم بد و بی علاقه‌ای باشد، دلش نمی‌خواهد سازمان از بین برود. البته بعضی جبهه گیری ها باعث می‌شود که شخص، زمانش تلف شود که جواب انتقادات را بدهد. در میان کار، دشمنی‌هایی را نیز حس می‌کند. چند وقت پیش رفتم پیش رئیس سازمان و باید بگویم آقای کلانتری مدیر باقدرتی است و فکر می‌کنم قدرتمندترین عضو هیئت دولت ایشان باشند و حرفش را هم می‌زند.

ضیایی یادآور شد: اگر یادتان باشد در مورد سدسازی، صحبت‌های زیادی کرد. در مورد ازدیاد جمعیت گفت که ما نمی‌توانیم برای این جمعیت آب و غذا تهیه کنیم. ما باید نقاط مثبت را ببینیم. اینها مسائل مهمی بود که ایشان مطرح کردند و نقاط ضعفی هم داشتند.

وی با اشاره به سفرهای متعددش به دریاچه ارومیه تأکید کرد: از زمانی که گوزن زرد را از شوش گرفتند و به دشت ناز آوردند، من در سازمان مسئول پروژه گوزن زرد بودم. زمانی تعداد گوزن‌های دریاچه ارومیه ۳۰۰ تا شده بود. زمانی که در بازدید دریاچه ارومیه به جزیره اشک رفتم، به علت خشک شدن دریاچه، شغال ها آمدند. چند وقت پیش با هزینه خودم به آنجا رفتم و دیدم جمعیت گوزن‌ها آنقدر کم شده و جالب بود که جلوی دوربین‌هایی که نصب کرده بودیم یک شغال، به ماده گوزنی چسبیده بود و آنقدر در دست و پای آن گشت زد تا گوزن به زمین خورد و همان جا شروع به خوردن گوزن کرد. وقتی من به آقای کلانتری گفتم نمی‌دانست، اطلاعی نداشت و کسی هم به او نگفته بود. رفتم به او گفتم و فوراً گفت بودجه‌ای برای این کار بگذارید که بتوانیم شغال را بیرون ببریم و حتی اگر لازم است اطراف جزیره را حصار کشی کنیم. خوب این خیلی خوب است و من هم توانستم با یک عده از بچه‌ها که بیرون بودند، علاقه مند و بیکار بودند صحبت کنم و امیدوارم به زودی بتوانیم از آنها استفاده کنیم.



این کارشناس محیط زیست تأکید کرد: بچه‌های جوان واقعاً دلشان می‌خواهد کار کنند. به مجردی که گفتم آنها تحقیق کردند و تله‌هایی آوردند که به مجرد اینکه حیوان، پوزه اش را آنجا بگذارد، به تله می‌افتد. اینها خیلی مهم است. یک سری از تله‌ها، امواجی را پخش می‌کند که حیوان را دور می‌کند. جوانان نسبت به کارشناسان سازمان محیط زیست بیشتر علاقه مند هستند. بچه‌های ما بی تفاوت شده اند. خیلی‌ها به دلایل مختلف در سازمان بی‌علاقه شده‌اند از جمله اینکه حقوق کم است. می‌بیند که ۳۰ سال است که کار کرده‌اند اما هنوز خانه و ماشین و زندگی ندارد. همیشه حالتی از یأس در اکثر بچه‌های ما وجود دارد.

ضیایی تصریح کرد: با توجه به شناختی که از آقای کلانتری دارم او مثل یک راننده‌ای است که به او ماشینی داده اند که روغن سوزی دارد، خراب است و می‌گویند این را ببرد. وضعیت مملکت اینطور است که واقعاً یک مدیر آنطور که دلش می‌خواهد هم نمی‌تواند کار و عمل کند. با این حال اقدامات خیلی خوبی انجام داده که احیای دریاچه ارومیه یکی از آن‌هاست.

وی توضیح داد: من الان از دریاچه ارومیه آمده ام و خیلی خوشحال شدم که آب، بالا آمده و بسیار خوشحال شدم که سیلاب علیرغم همه مشکلاتی که ایجاد کرده به دریاچه رسیده است. در واقع با لایروبی ای که در سیمینه رود و زرینه رود انجام شده این آب به جای اینکه میاندوآب را بگیرد به دریاچه رسیده و آب دریاچه مثل هشت نُه سال پیش شده است. از جاده شهید کلانتری که رد می‌شدم، دو طرف جاده پر از آب شده بود و بسیار لذت بخش بود.

پروژه یوز موفق بوده ولی ما فقط بیش از یک میلیون و پانصد اسلحه مجاز در دست مردم داریماین کارشناس محیط زیست افزود: یکی از کارهای ستاد احیا این بود که فاضلاب تصفیه شده وارد دریاچه ارومیه می‌شد و همین آب، حالا یکی از زیستگاه‌های بسیار خوب فلامینگو ها شده است. من سال ۴۹ وارد سازمان محیط زیست شدم یکی از اولین مأموریت‌هایم حلقه گذاری فلامینگوها در دریاچه ارومیه بود. تعداد زیادی در حدود دو هزار فلامینگو را پلاک گذاری و علامت گذاری کردیم و بعد متوجه شدیم که فلامینگوهایی که برای جوجه آوری می آیند یک سری به شمال آفریقا و یک سری به هندوستان می‌روند. یعنی تمام پرنده‌های شمال آفریقا و خاورمیانه همه برای جوجه آوری به دریاچه ارومیه می‌آمدند.

ضیایی یادآور شد: از زمانی که دریاچه خشک شده، چون غذایشان یعنی آرتمیا در ارومیه است اینها سرگردانند. چون این را در حافظه تاریخی و جغرافیایی شأن دارند، باز مهاجرت می‌کنند و به ارومیه می‌آیند ولی جایی برای جوجه آوری ندارند چون جزایر ما اشغال شده و شغال ها هم آمده‌اند و به محض اینکه جوجه آوری کنند، آنها می‌گیرند. باز هم پیشنهاد کردیم شاید بتوانیم جاهای مصنوعی برای آنها بسازیم که فلامینگوهایی که می آیند بتوانند جوجه آوری کنند. همانطور که نکات منفی را می‌بینیم، بعضی وقت‌ها نکات مثبت را هم توجه کنیم و حمایت کنیم.

نباید انتظار داشته باشیم حال یوزها خوب باشداین کارشناس حیات وحش درباره سرنوشت پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی نیز گفت: من سال‌ها مدیر پروژه یوز بودم و کارهای خوبی در پروژه یوز به خصوص چون بین المللی بود و زیاد اداری نبود، انجام شده است. الان هم که آقای جوکار نیست، آقای کارگر هستند، یک آدم با تجربه و قدیمی که به شکل اجرایی کارها را انجام می‌دهد. مسئله و مشکل این است که ما زیستگاهمان در حال از بین رفتن است. یعنی حیواناتی که طعمه یوز هستند، از بین می‌روند. یوز باید آهو و خرگوش بخورد و جبیر بگیرد که از آنها چیزی باقی نمانده است.

برخوردها با بخش موفق غیر دولتی به این صورت است که اگر کسی می‌خواهد که کاری انجام دهد، از آن جلوگیری می‌شود
ضیایی افزود: چند پاره شدن زیستگاه هم هست. زیستگاه‌های ما تجزیه شده اند و در حال از بین رفتن هستند. الان مسیرهایی که یوز از یک نقطه به نقطه دیگر مهاجرت می‌کرده مشکل دارد. در پروژه یوز دوربین تله‌ای نصب کردیم که نشان داد آنها مهاجرت‌های زیادی دارند. ما فکر می‌کردیم ۱۲۰ یوز داریم. وقتی که دوربین‌های تله‌ای آمد از روی خال های آنها فهمیدیم جمعیت آنها چقدر است. یعنی خیلی وقت‌ها می‌فهمیدیم یوزی که جایی دیده‌ایم همان یوزِ نقطه قبلی است که ۵۰ کیلومتر آن‌طرف تر رفته و ما فکر می‌کردیم آنجا یوز وجود دارد.

وی در ارزیابی عملکرد این پروژه گفت: پروژه موفق بوده ولی ما فقط بیش از یک میلیون و پانصد اسلحه مجاز در دست مردم داریم. دست افرادی که حتی فرهنگ شکار کردن هم ندارند و هر جا می رسند شکار می‌کنند. نباید انتظار داشته باشیم یوزهای ما حال و روز خوب داشته باشند. یعنی باید زیربنایی درست و مجدد برای یوز درست شود. زمانی که سال ۵۰، کارهای حفاظتی شروع شد، تعداد یوز بسیار کم بود، اما خیلی سریع در نقاط مختلف یوز مشاهده شد.

این کارشناس محیط زیست در پاسخ به اینکه در شرایط افول عملکرد بخش دولتی و سازمان محیط زیست بخش‌های غیردولتی چطور عمل کرده‌اند نیز گفت: برای نمونه جایزه مهرگان یک جایزه غیردولتی است که در سال‌های اخیر خیلی هم خوب عمل کرده است. اما واقعاً خیلی متأسف شدم چرا که برنامه‌ای که گذاشته بودند تا در نمایشگاه کتاب برگزار شود و بعد گفتند اجازه ندارید که این برنامه را برگزار کنید. برای برگزاری این برنامه هم از من و آقای اسکندر فیروز و اسماعیل کهرم دعوت کرده بودند اما با در بسته مواجه شدیم. گفتند اجازه ندارید تا این برنامه اجرا شود. این ضربه روحی خیلی بدی به آقای زرگر بود که این همه تدارک دیده بود. برخوردها با بخش موفق غیر دولتی به این صورت است. یعنی اگر کسی می‌خواهد که کاری انجام دهد، از آن جلوگیری می‌شود.

جهت مشاهده مهمترین مطالب مرتبط می توانید بر روی هر یک از عناوین زیر کلیک کنید:

مصرف بی رویه آب کشاورزی علت خشکی دریاچه ارومیهبرای حفظ محیط زیست کتاب بخوانید نقش حیاتی زنان در حفاظت محیط زیستتاکید بر مشارکت سمن‌ها در صیانت از محیط زیست شهریمهد کودک و پیش دبستانی با رویکرد محیط زیستی کودکان امروز با رد پای کوچکی از کربن مواجه هستند چند روش ساده برای حفاظت از زمین