رئیس انجمن علوم خاک ایران گفت: با فعالیت های ترویجی و فرهنگ سازی ها طی سال های اخیر، مردم تا حدی به اهمیت خاک پی برده اند.

به گزارش زیست آنلاین، منوچهر گرجی، رئیس انجمن علوم خاک ایران، امروز چهارشنبه در چهاردهمین همایش سالیانه علوم خاک ایران که در معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی مستقر در کرج برگزار شد، افزود: بیشترین تلاش برای آشنا سازی مردم در طی حدود هشت سال اخیر انجام شده است.
وی به اهمیت این موضوع در بعد آموزشی نیز اشاره کرد و گفت: در سال های اخیر دروسی را در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد گنجانده اند به طوریکه ۱۰ واحد مهارت آموزی و کارورزی اختصاص یافته است.
گرجی با اشاره به تدوین لایحه جامع خاک کشور، گفت: اکنون نقشه راه خوبی برای تحقیقات داریم.
رئیس انجمن علوم خاک ایران به موضوع کود و آثار آن در سلامت خاک اشاره کرد و اظهار داشت: کودها بی رویه در حال گسترش بودند به طوریکه چند هزار توزیع کننده کود در کشور فعالیت می کردند.
وی افزود: به همین منظور دفتر کود در موسسه تحقیقات خاک و آب راه اندازی شد.
گرجی تاکید کرد که در کشور در خصوص مسایل مربوط به خاک باید چند برنامه تصویب شود که در کنار آن بودجه هایی باید تخصیص داده شود تا این برنامه ها اجرایی شود.
وی اظهار داشت: کار بعدی ما شناساندن دفتر خاک بوده که نیازمند تجمیع برنامه های مربوط به خاک، تخصیص بودجه های لازم، تبیین ظرفیت های موجود در قانون خاک، تدوین آیین نامه های اجرایی مربوط به قانون خاک است.
به گزارش ایرنا، چهاردهمین همایش سالانه علوم خاک ایران با موضوع قانون حفاظت خاک، دفتر امور خاک و ظرفیت ها و پتانسیل ها به مدت یک روز در استان البرز برگزار شده است.



اهمیت حفظ سلامت خاکخاک از چهار جزء اصلی تشکیل می شود؛ مواد معدنی، مواد آلی، آب و هوا. در حالی که معمولاً مواد معدنی از خاک رس، گل و لای و شن تشکیل می شوند، مواد آلی از مواد گیاهی و حیوانی ای که در مراحل مختلفی از تجزیه شدن قرار دارند، تشکیل می‌شود. خاک سالم باید شامل ۴۵درصد مواد جامد، ۲۵درصد هوا و ۲۵درصد آب باشد. ۸۰درصد از پنج درصد باقی مانده باید مواد آلی تجزیه شده و یا در حال تجزیه باشند، در حالی که ۲۰درصد آن شامل ارگانیسم های زنده، ریشه ها و پس ماند تازه می شود. 

رییس بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان ‌شرقی  در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، منطقه آذربایجان شرقی، اظهار کرد: بهبود بخشیدن به سلامت خاک یعنی بالا بردن میزان حاصل خیزی و متعادل نمودن pH آن. 

احمد بایبوردی افزود: پوشش زمین می تواند به شکل باقی مانده گیاهی زراعی و یا زراعت پوششی باشد. لایه ای از پسماند بر روی خاک مانند پوششی حفاظتی می ماند که آن را در برابر عوامل طبیعی به مانند بارش باران و باد محافظت می نماید. این امر از فرسایش خاک جلوگیری به عمل می آورد و همزمان با آن نفوذ را نیز بهبود می بخشد. 

وی با اشاره به راهکارهای ارزیابی وضعیت سلامت خاک خاطرنشان کرد: وضعیت سلامت خاک را می توان از طریق ارزیابی خصوصیات فیزیکی، زیستی و شیمیایی آن تعیین نمود . خصوصیات فیزیکی خاک شامل بافت، ساختار، ساختار سطح خاک، رنگ، میزان نفوذ و زهکشی آب، سیراب شدن (میزان متلاشی شدن خاک به هنگامی که در معرض آب قرار می گیرد) و... می شوند . 
بایبوردی ادامه داد: با وجود این که امکان دارد افزودن مواد آلی نتایجی سریع را به شما عرضه ندارند، اما این راه کار گر چه کند اما راهی مطمئن برای بهبود بخشیدن سلامت خاک است. 

رییس بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان ‌شرقی یادآور شد: خاک ورزی کردن همیشه کار بد ی نیست ، اما به حداق ل رسانیدن آن از جهاتی مختلف سودمند خواهد بود. خاک ورزی کردن باعث ورود هوا به درون خا ک می شود و این امر موجب اکسیداسیون کربن می شود. 

وی با اشاره به عوارض از دست رفتن وضعیت سلامت خاک افزود: تا آن جایی که به روش‌های بهبود بخشیدن سلامت خاک مرتبط می شود، تمرکز کار بر روی حاصلخیزی خاک بود که به طور عمده از طریق کودهای شیمیایی حاصل می شود. با از دست رفتن وضعیت سلامت خاک، موارد حملات آفتها و هم چنین امراض نیز افزایش یافت و منجر به افزایش مصرف آفتکش ها و دیگر مواد شیمیایی شد. 

بایبوردی از نقش مواد آلی در نگه داشتن آب گفت و تاکید کرد: مواد آلی جدای از بهبود بخشیدن ساختار خاک، از ریز جانداران و فعالیت های آنها پشتیبانی می نمایند. ظرفیت خاک در نگه داشتن آب و همچنین مواد مغذی نیز بهبود خواهد یافت. 

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان ‌شرقی اظهار کرد: یکی از مؤثرترین روش ها در پایداری کشاورزی و تأمین غذایی بشر، حفظ و نگهداری و تقویت خاک است. 

علیرضا توسلی در گفت‌ و گو با ایسنا، منطقه آذربایجان شرقی، افزود: در تقویت حاصلخیزی زمین های زراعی غیر از استفاده مناسب و درست از کودهای شیمیایی، توجه به عوامل بیولوژیک نیز بسیار مهم است.

 وی با اشاره به ضرورت حفظ جامعه میکروارگانیسم‌­های خاک خاطرنشان کرد: درصورت حفاظت‌نکردن از خاک و  بی‌توجهی به مدیریت پایدار منابع خاک و حاصلخیزی بیولوژیک خاک؛ روش‌های غلط یا نامناسب کشاورزی و شخم، فعالیت‌های صنعتی و عمرانی و هرگونه دست‌خوردگی خاک، بارندگی­های شدید، باد و طوفان می‌تواند صدمات جدی به خاک وارد آورده و موجب هدررفت این منبع مهم در کشور شود. برای تشکیل یک سانتی متر خاک حداقل صد سال زمان لازم است. 

توسلی ادامه داد: برای اینکه سلامت خاک حفظ شود باید اولا آن را آلوده نکرده و ثانیا با استفاده از روش های درست کشاورزی شامل رعایت تناوب زراعی، استفاده از بقولات و کود سبز در تناوب کشت، استفاده از کودهای آلی و زیستی، توان بیولوژیک خاک را حفظ کرده و همچنین با استفاده از روش های درست کشاورزی حفاظتی بنیه سلامتی خاک را افزایش دهیم. 

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان ‌شرقی یادآور شد: با توسعه و پیشرفت صنعت کشاورزی، کودها و سموم شیمیایی به طور چشمگیری مورد استفاده قرار گرفته‏اند اما اثرات نامطلوب آنها در حفظ تعادل محیط زیست و اکوسیستم‏های طبیعی، بسیاری از دانشمندان محیط زیست را در مورد وضعیت آینده جهان نگران کرده است. کودها و سموم شیمیایی اهمیت زیادی در ازدیاد محصول و تقویت حاصلخیزی‏ خاک ها دارند اما سبب آلودگی محیط زیست نیز می‏‌شوند که پیامدهای بسیار مضری را در برخواهد داشت.
وی افزود: برای حفظ خاک‌ها و بهره‌برداری بهینه از آنها باید حفاظت خاک (کنترل فرسایش و تخریب خاک) و برنامه‌های مدیریت پایدار خاک در همه عرصه‌ها اجرا شود.

توسلی با اشاره به خسارات جبران ناپذیر تخریب منابع خاک تاکید کرد: هرگونه تخریب منابع خاک، ازجمله فرسایش، شورشدن، تغییر بی‌رویه کاربری زمین‌های حاصلخیز و اقدامات عمرانی نامناسب می‌تواند تعادل موجود در طبیعت را به‌هم زده و خسارات فراوان و جبران‌ناپذیری ایجاد کند.

براساس این گزارش، حفظ سلامت خاک در بهره وری بالای کشاورزی و حفظ یک اکوسیستم سالم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. یکی از وظایف و خدمات زیست‌محیطی خاک، جذب، ذخیره‌سازی و توزیع مناسب آب در طبیعت است که درقالب رطوبت خاک، منابع آب زیرزمینی، چشمه‌ها، دبی پایه رودخانه‌ها، تالاب‌ها، دریاچه‌ها و … صورت می‌گیرد. انجام این وظیفه درحقیقت کمک به چرخه صحیح آب در طبیعت، حفاظت آب و کاهش تلفات آن، کاهش اثرات خشکسالی، افزایش پوشش گیاهی، کاهش فرسایش خاک و برطرف‌کردن سایر اثرات مخرب و ارائه خدمات متنوع اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی است. 



جهت مشاهده مهمترین مطالب مرتبط می توانید بر روی هر یک از عناوین زیر کلیک کنید:

روند فرسایش خاک در ایران رو به افزایش است​

فرسایش خاک در ایران ۸ برابر متوسط جهانی است

رتبه ایران در فرسایش آبی و بادی خاک بالاتر رفت

 فرونشست تهدیدی برای نواحی خشک و نیمه خشک

کمک به حفظ رطوبت خاک با شیر​

خاک حتی از آب هم مهمتر است