موزه ها یکی از بخشهای مهم صنعت گردشگری، میراث فرهنگی و هویت اجتماعی و فرهنگی هر جامعه ای می باشد که نقش مهمی در توسعه فرهنگ گردشگری دارد. ۱۸ ماه میِ۱۹۶۳ یعنی نیم قرن قبل را «روز جهانی موزه» نامیدند، ایران هم بیش از ۲۰ سالِ قبل این روز را در تقویم رسمی کشور ثبت کرد؛ ولی متاسفانه، حالا با احتساب امسال، هفت سال از حذف این اسم در تقویم رسمی کشور می‌گذرد.

به گزارش زیست آنلاین، ۴۹ سال پیش و بعد از تأسیس موزه‌ی آرمیتاژ در سن‌پترزبورگ (روسیه) کمیته‌ی جهانی موزه‌ها که ۲۰ سال پیش از آن ایجاد شده بود، ۱۸ ماه می برابر با ۲۸ اردیبهشت‌ماه را روز جهانی موزه تعیین کرد و قرار شد از آن به بعد برای هر سال، مفهومی خاص را به‌عنوان شعاری بین‌المللی قرار دهد تا همه‌ی موزه‌ها و نگارخانه‌ها در جهان براساس این شعار، در آن سال فعالیت کنند.

ایران نیز از ۲۲  سال پیش و با فعالیت دوباره‌ی کمیته‌ی ملی ایکوم، روز جهانی موزه را در تقویم رسمی سال ۱۳۷۷ ثبت کرد. با نامگذاری این روز در تقویم، مسؤولان دست‌کم در سال‌ها اخیر، در گفتار به موضوع موزه و بعد از آن به مدت یک هفته به حوزه‌ی میراث فرهنگی می‌پرداختند. دوست‌داران و حافظان میراث فرهنگی نیز به همین بهانه از کمی‌ها و کاستی‌ها می‌گفتند تا شاید راه علاجی پیدا شود.

اما حالا بعد از گذشت چند سال از ثبت روز جهانی «موزه» و آغاز هفته میراث‌فرهنگی در تقویم رسمی کشور، برای نخستین‌بار در سال ۹۱ بود که خطوط مربوط به این روز سفید ماندند و «عنوان روز» از تقویم حذف شد و اکنون بعد از گذشت هفت سال، گویی این فراموشی به یک عادت تبدیل شده است.

هر چند در همان سال و درست در ۲۸ اردیبهشت، با پیگیری‌های رسانه‌ای، برخی مسوولان میراثی نسبت به این کار اعتراض کردند و حتی قول‌هایی برای پیگیری کار تا برگشتن دوباره‌ی نام «روز جهانی موزه» به تقویم رسمی کشور را دادند، اما تا کنون به نظر نمی‌رسد اقدام مهمی در این زمینه انجام شده باشد و به نظر می‌رسد همچنان نام این روز در بخش ضمائم تقویم‌ها ثبت می‌شود.

سال ۹۰ بود که مرحوم نوشیندخت نفیسی - پیشکسوت موزه‌دار - در روز جهانی موزه‌ گفته بود: «موزه‌ها هنوز نتوانسته‌اند مخاطبان را راضی نگه دارند و بیشتر اطلاعات آن‌ها به‌روز نیست. در واقع، مستندات اشیا در موزه‌ها وجود ندارند؛ اما این موارد از جزیی‌ترین مشکلات موزه‌داری در ایران بودند، آن هم در زمانی که هنوز در تقویم، نام روز جهانی موزه‌ وجود داشت ولی حالا با انتقال این نام به بخش ضمائم تقویم که درج این نام را برای تقویم‌ها اختیاری می‌کند، شاید باید در انتظار کم‌رنگ شدن پرداختن به این‌گونه مفاهیم بود. در واقع، درج نام روز جهانی موزه در تقویم، فرصتی برای تشویق مردم و مسؤولان برای توجه بهتر و بیشتر به این حوزه بود تا کاستی‌ها برطرف شود.»

به نظر می‌رسد هنوز این پیش‌بینی محل اعراب دارد، وقتی نامی از روز موزه و هفته میراث‌فرهنگی در تقویم‌ها نیست و فقط برخی از نرم‌افزارهای تقویمی این روز را ثبت کرده‌اند و تقویم‌های مکتوب این روز را فقط با نامِ «روز بزرگداشت حکیم عمر خیام» می‌شناسند.

حتی محمدرضا کارگر - مدیر اداره کل موزه‌ها - نیز در پاسخ به پرسش ایسنا که در طول این سال‌ها چه اقداماتی برای بارگرداندن نام «روز جهانی موزه» به تقویم انجام شده، با تعجب می‌گوید: «مگر هنوز این روز ثبت نمی‌شود؟ پیگیری می‌کنم.»!

به گزارش ایسنا، همه این فراموشی‌ها به یک طرف، از سوی دیگر در طول چند سال گذشته، مسوولان مختلف میراث‌فرهنگی درخواست‌های مختلفی برای ثبت نام‌هایی مانند «حافظان میراث‌فرهنگی» یا «ثبت آثار تاریخی» در کشور را مطرح کرده‌اند، درخواست‌هایی که هنوز به هیچ کدام از ان‌ها نیز جوابی داده نشده است.

برنامه‌های روز جهانی موزه‌ها تشریح شدمدیرکل موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی‌تاریخی، برنامه‌های سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به‌مناسبت روز جهانی موزه‌ها را تشریح کرد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی، محمدرضا کارگر گفت: «بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده هر استان برنامه‌های متنوعی را برای بزرگداشت روز جهانی موزه‌ها تدارک دیده و این در حالی است که موزه‌ها و مجموعه‌های فرهنگی تاریخی تحت پوشش سازمان میراث فرهنگی نیز هرکدام برنامه‌هایی را برای گرامیداشت این روز تدارک دیده‌اند.»

کارگر افزود: «روز ۲۸ اردیبهشت، بازدید از تمام موزه‌ها و اماکن فرهنگی تاریخی تحت پوشش سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای تمامی علاقه مندان رایگان است.»

مدیر کل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی ادامه داد: «در برنامه‌هایی که در استان‌های مختلف برگزار خواهد شد، از موزه داران برتر و افرادی که به رشد و رونق موزه و موزه داری کمک کرده‌اند تجلیل می‌شود.»

او افزود: «به همین مناسبت در تهران نیز برنامه‌ای با مشارکت ایکوم در فرهنگستان هنر در روز شنبه ۲۸ اردیبهشت برگزار خواهد شد.»

کارگر گفت: «روز چهارشنبه اول خرداد ۹۸ نیز برنامه‌ای با هدف تجلیل از فعالان موزه و موزه داری با حضور دکتر علی اصغر مونسان معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران برگزار خواهد شد.»

کارگر ادامه داد: «همچنین مراسمی با عنوان دور هم نشینی تمام موزه‌داران کشور تدارک دیده شده که بعد از ماه مبارک رمضان برگزار می‌شود.»

۲۸ اردیبهشت بازدید از موزه‌ها رایگان استمدیرکل موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی تاریخی گفت: «۲۸ اردیبهشت، بازدید از موزه‌های تحت پوشش سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری رایگان است.»

به نقل از روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی، محمد رضا کارگر، با اعلام این خبر افزود: «به مناسبت روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی به منظور ترغیب و تشویق عموم مردم برای بازدید از موزه‌ها، علاقه مندان به موزه و آثار تاریخی می‌توانند در روز شنبه ۲۸ اردیبهشت به صورت رایگان از موزه‌های تحت پوشش سازمان میراث فرهنگی بازدید کنند.»

او افزود: «همچنین در صورت فراهم بودن شرایط، موزه‌ها و اماکن فرهنگی تاریخی تحت پوشش سازمان میراث فرهنگی می‌توانند تا ساعت ۲۰ میزبان علاقه مندان و بازدید کنندگان باشند.»

جهت مشاهده مهمترین مطالب مرتبط می توانید بر روی هر یک از عناوین زیر کلیک کنید:

آشنایی با فرهنگ لرستان از طریق موزه قلعه فلک الافلاک + تصاویری از آن گردشگری چیست ؟ با انواع گردشگری و اصطلاحات آن آشنا شوید​ آینده درخشان گردشگری در ایران