هورالعظیم یکی از بزرگ‌ترین تالاب‌های ایران است. این تالاب در غرب استان خوزستان و مرز ایران و عراق واقع شده به طوری که حدود یک‌سوم این تالاب در ایران و دوسوم آن در کشور عراق است، این تالاب از دیدگاه منابع جانوری و گیاهی بسیار غنی بوده و نقش موثری در تعدیل هوای منطقه ایفا می‎کند.

به گزارش زیست آنلاین، مقایسه تراز آب فعلی تالاب هورالعظیم با زمان مشابه در سال گذشته نشان می‌دهد ارتفاع آب به میزان و دو متر و ۶۸ سانتیمتر افزایش یافته است، طبق بررسی داده‌های تراز آب این تالاب در ۳۰ سال گذشته، چنین افزایشی در تراز آب این تالاب در دهه ۹۰ میلادی به وقوع پیوسته و می‌توان گفت که شرایط فعلی این تالاب از نظر میزان آب موجود در آن مشابه شرایط بیش از ۲۰ سال گذشته است.

در گزارشی که از سوی علی سلطانپور مدیر آبنگاری و امور جزرومدی این سازمان و فائزه سلامی کارشناس اداره امور جزر و مد و جریان سنجی سازمان نقشه‌برداری کشور ارائه شده؛ آمده است: هورالعظیم یکی از بزرگ‌ترین تالاب‌های ایران است. این تالاب در غرب استان خوزستان و  مرز ایران و عراق واقع شده به طوری که حدود یک‌سوم این تالاب در ایران و دوسوم آن در کشور عراق است، این تالاب از دیدگاه منابع جانوری و گیاهی بسیار غنی بوده و نقش موثری در تعدیل هوای منطقه ایفا می‎کند.

این تالاب در سال‌های اخیر به دلیل کاهش آب‌های ورودی با کم‌آبی روبه‌رو بوده به طوری که بخش بزرگی از آن خشک شده و تبعات زیست‌محیطی بسیاری را به وجود آورده که از این جمله می‎توان به از بین رفتن زیستگاه‌های گیاهی و جانوری و همچنین وقوع ریزگردها اشاره کرد، سیلاب فروردین ۹۸ اگرچه متاسفانه خسارات زیادی به کشور در استان خوزستان وارد کرده اما ورود آب به این تالاب موجب شد تا این زیستگاه با ارزش از مرگ تدریجی نجات یافته و حیات یابد.

در زمان وقوع سیل، اخبار متعددی درخصوص جلوگیری از ورود آب به هورالعظیم منتشر شد که با توجه به حجم آب ورودی نمی‎توانست صحیح باشد ولی وجود مسیرهای دسترسی و داکت‌های متعدد در داخل تالاب موجب می‌شد تا توزیع آب نتواند به سرعت و به صورت متوازن انجام شود. با این‌همه تصاویر موجود از این تالاب نشان می‌دهد که آب بخش زیادی از  این تالاب را فرا گرفته است.

در این مطالعه، تغییرات این تالاب در مقایسه با سال‌های گذشته از نظر گستردگی تالاب و تراز آن مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعات ماهواره‌ای با استفاده از تصاویر به روز ماهواره سنتینل و همچنین داده‌های ماهواره ارتفاع‌سنجی جیسون نشان می‌دهد که پهنه این تالاب به دنبال سیل اخیر به طور قابل ملاحظه‌ای و تراز آب نیز به شدت افزایش یافته است به طوری که ارتفاع آب از پاییز سال گذشته تاکنون به میزان سه و نیم متر اضافه شده است، همچنین مقایسه تراز آب فعلی این تالاب با زمان مشابه در سال گذشته (اردیبهشت ۹۷) نشان می‌دهد که ارتفاع آب به میزان دو متر و ۶۸ سانتیمتر افزایش یافته است. بررسی داده‌های تراز آب این تالاب در ۳۰ سال گذشته نشان می‌دهد که چنین افزایشی در تراز آب این تالاب در دهه ۹۰ میلادی به‌وقوع پیوسته و بنابراین می‌توان گفت که شرایط فعلی این تالاب از نظر میزان آب موجود در آن، مشابه شرایط بیش از بیست سال پیش است.

مقایسه تصاویر اخیر ماهواره‌ای از این تالاب در مقایسه با تصاویر اردیبهشت سال گذشته همچنین نشان‌دهنده گسترش پهنه آبی این تالاب است. تصاویر سال گذشته از این تالاب نشان می‌دهد که بخش عراقی این تالاب در قسمت‎های جنوبی کاملا خشک شده و در بخش شمالی نیز در حال خشک شدن است. با این همه، بخش ایرانی این تالاب با توجه به تغییر سیاست‌های کشور در خصوص تامین حق‌آبه این تالاب از سال ۱۳۹۳ شرایط بهتری یافته و آبگیری شده است.

هورالعظیم سال گذشته در مسیر نابودی قرار گرفته بوداین تالاب در سال‌های گذشته به دلیل کمبود ورودی آب در مسیر نابودی قرار گرفته بود به طوری که بخش جنوبی آن کاملا خشک شده و تنها بخش شمالی آن باقی‌مانده بود که این موضوع نقش موثری در تشدید طوفان‌های ریزگرد در منطقه خوزستان داشت. در سال‌های اخیر، با توجه به مسائل زیست محیطی، حوضچه‌های جنوبی این تالاب به شماره سه، چهار و پنج در بخش ایرانی مورد آبگیری قرار گرفت ولی ادامه روند خشک شدن این تالاب در بخش عراقی مشهود بود. بارش‌های ماه‌های گذشته موجب شد تا با ورود عمده آب به این تالاب، امکان آبگیری کامل این تالاب در بخش ایرانی و همچنین بخش عراقی فراهم شود به طوری که این تالاب با افزایش حجم آب به میزان قابل توجهی روبه‌رو شده است.

مشاهدات تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که پهنه آبی این تالاب هم اینک ۸۳۸/۲۶۵۳ کیلومتر مربع است که نسبت به زمان مشابه در سال گذشته به میزان ۴۷۶/۱۴۹۰ کیلومتر مربع افزایش یافته است. البته بیشتر گسترش سطحی آب مربوط به بخش عراقی هور است که در سال‌های قبل با خشکی زیاد و اثرات زیست‌محیطی نامطلوبی مواجه بود، گرچه با توجه به وجود دایک‌های متعدد در این تالاب نمی‌توان از تراز یکسان آب در مناطق مختلف این تالاب اطمینان حاصل کرد ولی با فرض یکسان بودن این تراز و با توجه به افزایش تراز به دست آمده به میزان بیش از ۶۸/۲ متر، می‌توان نتیجه گرفت که حجم آب این تالاب هم اینک نسبت به سال گذشته به میزان چهار میلیارد متر مکعب افزایش یافته است.

جهت مشاهده مهمترین مطالب مرتبط می توانید بر روی هر یک از عناوین زیر کلیک کنید:

زیباترین و مهم ترین تالاب های بین المللی ایران

آبگیری ۸۷ درصد از تالاب هورالعظیم و آبگیری کامل سه تالاب دیگر استان خوزستان

فعالان زیست محیطی خواستار حذف جاده های هورالعظیم شدند

برآورد خسارت سیل به زیستگاه‌های طبیعی/ آخرین وضعیت تالاب‌های ایران

سیراب شدن هورالعظیم به سبب سیل