زیست آنلاین: جنگلها و مراتع جهان يكي از با ارزش ترين منابع مي باشد كه در چند دهه اخير بدست عوامل متعددي از جمله عوامل انساني مورد تخريب قرار گرفته است، اما تخریب جنگل و سایر منابع طبیعی منجر به افزایش چشمگیر دی اکسید کربن می شود.
بررسی و شناسايی عوامل تخريب جنگل ها و مراتع درايران
30 خرداد 1398 ساعت 8:30
زیست آنلاین: جنگلها و مراتع جهان يكي از با ارزش ترين منابع مي باشد كه در چند دهه اخير بدست عوامل متعددي از جمله عوامل انساني مورد تخريب قرار گرفته است، اما تخریب جنگل و سایر منابع طبیعی منجر به افزایش چشمگیر دی اکسید کربن می شود.
به گزارش زیست آنلاین، بر اساس آماری که توسط سازمان خواروبار کشاورزی جهانی(FAO۱۹۹۸)درباره ی وضعیت منابع جنگلی در کشورهای کمتر توسعه یافته جهان منتشر شده است،در پایان سال ۱۹۹۸درایران جمعاً۱۸۰۴۳۰۰۰هکتار پوشش گیاهی چوبی وجود داشته است که از این مقدار، تنها ۳۷۹۳۰۰۰هکتار جنگل می باشند.
این آمار نشان می دهد که جنگلهای ایران فقط ۲.۳درصد از مساحت کشور را تشکیل می دهد و این رقم در مقایسه با ۱۸.۴ درصد پوشش جنگلی قاره ی آسیا و۲۷.۶درصد جنگل درسطح خشکی های جهان (در پایان سال ۱۹۸۰)بسیار اندک است.سهم سرانه ی زمینهای جنگلی در ایران برای هر نفر ۷۶۰مترمربع است که در مقایسه با حدود ۲۰۰۰مترمربع سرانه ی جنگلی در آسیا وحدود ۸۰۰۰ مترمربع در جهان،بسیارکم وغیرقابل قیاس است.
باتوجه به مطالب فوق دیدیم که پوشش جنگلی در کشور ما خیلی ناچیز و دارای وضعیت نامطلوبی است. امّاشواهد و مدارک بسیاری حاکی از آن است که در زمانهای گذشته جنگل ها وبیشه های ایران از وضعیت بسیار مطلوبی برخوردا بوده اند .
پروفسور دوپلانول جغرافیدان فرانسوی معتقد است که در دوران باستان ایران یکی از مناطق پردرخت و پوشیده ازبیشه¬ها جنگلها بوده است ، از طرف دیگر، مورخینی که وقایع مربوط به لشکرکشی اسکندر مقدونی در ایران را به رشته ی تحریر در آورده اند یکی از مشکلات عبور لشکریان را وجود جنگلهای انبوه در این کشور نام برده اند.
بوبک جغرافیدان آلمانی که نخستین نقشه پوشش گیاهی ایران را به سال ۱۳۳۰ تهیه کرد می نویسد: مساحت جنگلهای ایران در حدود ۱/۶ مساحت جنگلهای پیشین آن است.
باتوجه به این شواهد در می یابیم که ابعاد تخریب جنگلها در این کشور تاچه حد فاجعه آمیز بوده است.
آمارفائو(۲۰۰۷)،مساحت جنگل های جهان (مجموع جنگل های طبیعی و دست کاشت)در سال ۱۹۹۰،به ۴.۰۷ میلیارد هکتار،در سال ۳.۹۸ میلیارد هکتار ودر سال ۲۰۰۵ به ۳.۹۵ میلیارد هکتار رسیده است.طبق آمار فائو(۱۹۹۷)،در طول ۱۹۹۵-۱۹۸۰،تقریباً۱۸۰ میلیون هکتار از سطح جنگلهای طبیعی جهان کاهش یافته است که در این دوره شاهد کاهش سالانه ۱۲ میلیون هکتار از سطح جنگل های جهان کاسته شده است که این رقم از کاهش ۶۵.۱ ملیون هکتاری از عرصه های جنگلی کشورهای در حال توسعه وافزایش ۸.۸ میلیون هکتاری سطح جنگل های کشورهای توسعه یافته به دست آمده است .براساس آمار فائو (۲۰۰۵)،طی دوره زمانی ۲۰۰۰-۲۰۰۵،سالانه ۱میلیون هکتار از سطح جنگل های آسیا کاهش یافته است. براساس اعلام رئیس سازمان جنگل ها ،مراتع و آبخیز داری کشور(۱۳۸۶)،مساحت جنگل های ایران به ۱۴.۲ میلیون هکتار رسیده است که در این میان مساحت جنگل های شمال طی ۴۰ سال گذشته ۱۱درصد کاهش داشته است.
عمده ترين فعاليت هاي انساني كه به تخريب و كاهش پتانسيل اراضي و بي ثباتي اكولوژيكي آنها منجر شده است عبارتند از: قطع پوشش گياهي ۴۳ %
بهره برداري بيش از پتانسيل منابع آب و خاك ۲۳ %
چراي مداوم و بيش از ظرفيت ۲۳ %
فعاليت هاي كشاورزي و كاربرد نهاده ها ۱۰ %
و بلاخره فعاليت هاي معدني، صنعتي و توسعه شهري كه به هر طريق باعث تخريب منابع آب و خاك و پوشش گياهي ميشود ۱%
انواع بهره برداری ها ودخالت های منجر به تخریب در جنگل های گستره زاگرس مرکزی چرای دام در عرصه جنگل
زراعت دیم در زیرآشکوب جنگل
تامین سوخت و مصارف روستائی
بهره برداری از محصولات فرعی و معادن
طرح های توسعه ای ناهماهنگ(راه سازی سدسازی و...)
پی آمدها و اثرات ناشی از تخریب بر روی جنگلها)عمده ترین تهدیدات کاهش ارتفاع متوسط توده های جنگلی
تبدیل فرم پرورشی دانه زاد به سایر فرم های پرورشی
کاهش پوشش تاجی توده های جنگلی
فقدان تجدید حیات جنسی
کاهش بارخیزی خاک
کاهش حجم سرپای توده های جنگلی
کاهش سطح جنگلها
و اما در نهایت لازم به ذکر است که، پژوهش های جدید نشان میدهد مشارکت جوامع محلی نپال در مدیریت جنگلهایشان بهطور همزمان منجربه کاهش جنگلزدایی و فقر در این کشور شده است. تیمی بینالمللی از متخصصان به سرپرستی دانشگاه منچستر در بزرگترین پژوهش از نوع خود دریافتند که مدیریت جنگلها با مشارکت جوامع محلی نپال، کاهش حدود ۳۷ درصدی جنگلزدایی و ۴٫۳ درصدی فقر را بهدنبال داشته است. این موضوع بهخصوص در کشور نپال که درآمد کمی دارد، حائز اهمیت است؛ چراکه یکچهارم جمعیت آن، مدیریت بیش از یکسوم از جنگلهایشان را برعهده دارند. از این رو امید است بتوان با مدیریت بهتر و به کار گیریروش های مدیریتی مناسب همچون بهره گیری و استفاده از تجربهی نپال در اجرای سیاست نوین حفاظتی بتوان روشهای مطلوبی را برای پژوهشهای آتی جنگلداری مبتنی بر جامعه برگزید، و متناسب با آن در وضعیتهای گوناگون و درمقایسهبا ساختارهای مدیریتی متفاوت، موثر واقع شد.
جهت مشاهده مهمترین مطالب مرتبط می توانید بر روی هر یک از عناوین زیر کلیک کنید:
در ایران ۶ نوع جنگل وجود داردنکاتی درباره آفات و بیماریهای جنگلهای کشورایران در میان شش کشور مخرب جنگل قرار گرفته استنابودی جنگل های شمال به واسطه دخالت بشر
از سال ۷۵ تاکنون جنگلهای شمال دچار یک کاهش سه برابری شده است
تخریب جنگل های آمازون تهدیدی جدی برای آب و هوای جهانی
تخریب جنگل به بهانه زنبورداری یا بیماری درختان شمشاد
معرفی زیباترین جنگل های ایران
کد مطلب: 81066