فائو با اعلام اینکه منطقه آسیا و اقیانوسیه کمترین نسبت وسعت جنگل‌های دست‌نخورده را در دنیا دارد،‌ ۷ راهکار برای جنگل‌های آسیب‌دیده این منطقه توصیه کرد. همینطور، مدیرکل مدیریت بحران استانداری کهگیلویه و بویراحمد و نماینده مردم بهشهر در مجلس در مورد آتش‌سوزی های جنگلها و نبود تجهیزات و امکانات اطفای حریق برای آنها انتقاد کردند.

به گزارش زیست آنلاین،‌ سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در گزارش جدید درباره وضعیت آینده جنگل‌ها در منطقه آسیا و اقیانوسیه، با اشاره به کاهش مداوم تنوع زیستی و تاب‌آوری جنگل‌های طبیعی در این منطقه، خواستار اقدامات جدی از سوی کشورهای عضو برای جلوگیری از ادامه این روند شد.

این گزارش با عنوان «آینده جنگل: مسیرهای پایدار برای جنگل‌ها، عرصه‌های طبیعی و مردم در منطقه آسیا-اقیانوسیه»، جنگل‌ها و عرصه‌های طبیعی در منطقه آسیا و اقیانوسیه بر اثر تغییرات اقلیمی، رشد اقتصادی، توسعه زیرساخت‌ها، تبدیل جنگل‌ها، مخاصمات و دیگر عوامل، تحت فشار فزاینده‌ای قرار دارند.

تنوع زیستی و تاب‌آوری اکوسیستم در جنگل‌های طبیعی در حال کاهش است و همراه با آن شاهد افت ظرفیت این جنگل‌ها برای حفظ آب و خاک، تنظیم اقلیم، و دیگر عوامل مهم هستیم.

بر مبنای این گزارش، توسعه پایدار در منطقه تنها در صورتی به دست می‌آید که ما به تغییرات اساسی از طریق همکاری‌های بین‌بخشی و فرامرزی، سرمایه‌گذاری عظیم برای احیای جنگل‌ها و عرصه‌های طبیعی، بهبود نگهداری جنگل‌ها و اصلاح نهادهای قدیمی، توانبخشی جوامع و استقبال از نوآوری‌ها پایبند باشیم.

در این گزارش، فائو بیان شده است که تقاضا برای محصولات جنگلی و خدمات اکوسیستمی امری فرای مرزها است. آب، حیات وحش، آتش و آفت‌های جنگلی مرزهای اداری یا بخشی را به رسمیت نمی‌شناسند.

براساس گزارش فائو، از ۷۲۳ میلیون هکتار وسعت جنگل‌ها در منطقه آسیا - اقیانوسیه، تنها ۱۹ درصد آن (۱۴۰ میلیون هکتار) از نوع «جنگل‌های اولیه» هستند که از میانگین جهانی (۳۲ درصد) خیلی کمتر است. جنگل‌های اولیه مناطقی هستند که تا حد زیادی به دور از تأثیرات ناشی از فعالیت‌های انسانی قرار داشته‌اند. این مناطق برای حفظ تنوع زیستی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند. برای حفاظت از تنوع زیستی، خدمات اکولوژیکی و کیفیت و سلامت محیط فیزیکی، حفظ «جنگل‌های اولیه» و مدیریت پایدار دیگر جنگل‌های طبیعی امری به شدت ضروری است.

به گزارش فارس، پیش‌بینی می‌شود که جمعیت منطقه آسیا - اقیانوسیه از ۴.۱ میلیارد نفر در سال ۲۰۱۷ میلادی به ۴.۷ میلیارد نفر در سال ۲۰۵۰ میلادی افزایش یابد. این منطقه با داشتن ۵۵ درصد جمعیت جهان، تنها ۱۸ درصد جنگل‌های دنیا را دارد.

راهکار فائو برای جنگل‌های آسیب‌دیده آسیابر این اساس جوامع بایستی مصرف خود را کاهش دهند، استفاده دوباره از منابع را افزایش دهند و به شیوه‌ای پایدار مواد بیولوژیکی را در جنگل‌ها تولید کنند. لازم است راه‌های نوآورانه را جهت ایجاد توازن میان تقاضاهای رقابتی بیابیم که نهایتاً به نفع همه منجر شود.

فائو با در نظر گرفتن یک آینده نویدبخش – و توجه به ضرورت اجتناب از پیامدهای فاجعه‌بار – خواهان اجرای هفت اقدام توصیه شده در این گزارش از سوی تمامی کشورهای منطقه است. این اقدامات عبارتند از: ۱) به‌کارگیری سیستم مدیریت انطباق‌پذیر عرصه‌های طبیعی ۲) افزایش همکاری بین دست‌اندرکاران ۳) بهبود کیفیت جنگل‌ها ۴) سرمایه‌گذاری در مدل‌های اقتصادی جایگزین ۵) برقراری نظام حکمرانی خوب برای جنگل‌ها ۶) ایجاد تاب‌آوری ۷) پایبندی به تأمین منابع کافی برای مدیریت جنگل‌ها و عرصه‌های طبیعی. این اقدامات به همراه اراده سیاسی مستحکم این فرصت را به کشورها می‌دهد تا از پایداری اکوسیستم‌ها، اقتصادها و جوامع اطمینان حاصل کنند.‌‌

حکایت زخم های عمیق بر پیکره جنگل های زاگرسآتش سوزی های پی در پی که هر روز گوشه ای از گستره سبز زاگرس را خاکستر می کند در کنار عواملی مانند بیابان زایی، زخم های عمیقی بر پیکره این سرمایه های ارزشمند وارد کرده است.

این روزها جنگل‌ها و مراتع زاگرس که در سال‌های اخیر به دلیل خشکسالی‌های متمادی بخش‌هایی از گستره خود را از دست داده است، به دلیل بارش‌های کم سابقه و رویش مراتع غنی با جرقه‌ای کوچک چون انباری از باروت منفجر می‌شود و شرایط اقلیمی همچون بادهای شدید مزید بر علت می‌شود تا خسارت‌ها بیشتر شود.

وضعیت جنگل‌های زاگرس به روایت آماراز وسعت ۶ میلیون هکتاری جنگل‌های منطقه زاگرس به دلایل مختلف یک میلیون هکتار آن از بین رفته است.
۷۰ درصد از گونه‌های جنگلی زاگرس شامل بلوط‌ها می‌شود که در ۱۲ استان کشور پراکنده شده است.
این جنگل‌ها بر اساس مطالعات پالینولوژی در حدود ۱۴ تا ۱۵ هزار سال قبل با درختان پراکنده بلوط و بنه تشکیل شده و از پنج هزار سال پیش جنگل‌های متراکم و نیمه متراکم بلوط بطور کامل در این منطقه ایجاد شده است.
بر اساس مطالعات انجام شده در جنگل‌های زاگرس ۲ هزار و ۳۷۲ گونه گیاهی شناسایی شده است.

کارشناسان می‌گویند: ۶۱ گونه پستاندار، ۲۷ گونه ماهی، ۱۶۷ گونه پرنده و ۳۷ گونه خزنده در جنگل‌های زاگرس زیست می‌کنند که آتش سوزی‌ها تعدادی از آنها را از بین برده است.

اهمیت جنگل‌های زاگرسبر پایه تحقیقات، ۴۰ درصد آب شیرین ایران در محدوده زاگرس تولید می‌شود و اگر این جنگل‌ها از بین بروند، ضمن کاهش منابع آبی، گستره بالایی از خاک این منطقه که در طول هزاران سال گذشته تشکیل شده است، در اثر سیلاب از نابود خواهد شد.
بسیاری از رودخانه‌های پرآب و مهم کشور از جمله کارون، سیروان، کرخه، سیمره و دز از زاگرس سرچمشه می‌گیرند و نابودی زاگرس سبب خشک شدن این رودخانه‌های مهم و حیاتی کشورمان نیز می‌شود.

کمبود تجهیزات اطفای حریقجنگل‌ها و مراتع استان کهگیلویه و بویراحمد که یکی از استان‌های زاگرس نشین کشور است به دلیل محدود بودن نیروی انسانی و تجهیزات برای حفاظت و آتش سوزی‌های پیاپی در معرض خطر جدی است.
هم اکنون ۷۴ قرقبان کار صیانت از یک و میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار از عرصه‌های طبیعی کهگیلویه و بویراحمد را به عهده دارد که با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد.
کارشناسان می‌گویند: این استان رویشگاه بیش از ۲ هزار گونه گیاهی است که از این تعداد ۴۵۰ گونه آن دارویی است.
این در حالی است که متخصصان می‌گویند: بیش از ۴۰ گونه گیاهی استان کهگیلویه و بویراحمد به دلایل مختلف از جمله بوته کنی و خشکسالی‌های پیاپی سال‌های گذشته در معرض خطر انقراض قرار گرفته است.
کارشناسان می‌گویند: از بین رفتن ذخیره‌گاه‌های ژنتیکی، فرسایش خاک و کاهش نفوذپذیری آب به درون زمین از جمله آثار زیانبار تخریب پوشش گیاهی در این خطه از زاگرس است.

آتش سوزی بلای جان جنگل‌ها و مراتع کهگیلویه و بویراحمدمدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد معتقد است: در زمان حاضر آتش سوزی‌ها مهمترین چالش جنگل‌ها و مراتع استان است.

غلامحسین حکمتیان می‌گوید: امسال ۲۸۰ هکتار از جنگل‌ها و مراتع کهگیلویه و بویراحمد طعمه حریق شده است.

وی صاعقه و خطاهای انسانی چون گردشگران و آتش زدن پسماندهای مزارع را از عمده ترین دلایل آتش سوزی‌های امسال در جنگل‌ها و مراتع این استان در سال جاری ذکر کرد.

حکمتیان با قدردانی از نیروهای محلی در اطفای حریق در جنگل‌ها و مراتع کهگیلویه و بویراحمد افزود: مردم هم برای راهنمایی و رساندن امدادگران در کمترین زمان ممکن به محل وقوع آتش سوزی و هم برای خاموش کردن آتش مشارکت خوبی دارند.

یک کارشناس محیط زیست می‌گوید: تولید اکسیژن، پناهگاه حیات وحش، تبدیل قطرات باران به منابع آب زیرزمینی به جای سیلاب و جلوگیری از فرسایش خاک از کارکردهای جنگل‌ها و مراتع است که از بین رفتن آنها تهدید جدی برای موجودات زنده است.

عبدال دیانتی نسب با اشاره به اینکه بخشی از آتش سوزی‌ها در عرصه‌های ملی به دلایل خطاهای انسانی صورت می‌گیرد اظهار داشت: آتش سوزی‌های طبیعی چون صاعقه اجتناب ناپذیر است اما برای کاهش خسارت‌های ناشی از خطاهای انسانی باید پویشی فراگیر در استان‌های زاگرس نشین شکل گیرد.

وی بیان کرد: آگاهی از کارکردهای جنگل به ویژه نقش آن در سلامت انسان از طریق کاهش آلایندگی هوا به کاهش سهل انگاری‌های که منجر به آتش سوزی جنگل‌ها و مراتع می‌شود، کمک می‌کند.

جوامع محلی صدای مظلومیت جنگل‌ها را شنیده‌اندیکی از اهالی جوامع محلی که چند روز پیش برای خاموش کردن آتش به کوه کاردی در نزدیکی روستای دیل در جنوب گچساران رفته می‌گوید: شعله‌های سرخ آتش مظلومیت جنگل‌ها و مراتع را فریاد می‌زند.

محمد مهدی علی پور اظهار داشت: اهالی روستاهای نزدیک به جنگل‌ها با استفاده از امکانات اولیه مانند شاخه درختان اقدام به خاموش کردن شعله‌های آتش همگام با مسئولان می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه فوران‌های آتش گاهی آنچنان سرکش است که تا فاصله سه متری امکان نزدیک شدن انسان به آن وجود ندارد با نشان دادن دست‌های تاول زده‌اش اظهار داشت: به هر قیمتی اجازه نمی‌دهیم جنگل‌ها خاکستر شود.

وی بیان کرد: تلاش برای خاموش کردن آتش با کمترین امکانات در دمای بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد و در شرایطی که گاهی ارتفاع شعله‌های آتش تا سه متر می‌رسد کاری طاقت فرساست.

علی پور با اشاره به اینکه وزن هر یک از دستگاه‌های دمنده خاموش کننده آتش ۱۰ کیلوگرم است گفت: حمل این دستگاه‌ها در شرایطی که گاهی نیاز به پنج ساعت پیاده روی در هوای گرم دارد انرژی برای اطفای حریق باقی نمی‌گذارد و اگر مردم کمک نکنند خسارت‌ها بسیار بیشتر است.

وی گفت: در صورت وجود بالگرد اعزام نیرو و تجهیزات از طریق بالگرد انجام می‌شود و خسارت آتش سوزی‌ها به حداقل خواهد رسید.

به گزارش ایرنا، هم اکنون برای اطفای حریق جنگل و مراتع کهگیلویه و بویراحمد در مواقع بحرانی و سخت از بالگرد استان خوزستان یا شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران استفاده می‌شود.

مخاطرات دیگری که عرصه‌های ملی کهگیلویه و بویراحمد را تهدید می‌کندمعاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: ۱۵۰ هزار هکتار از مراتع این استان در شهرستان‌های گرمسیری گچساران و بهمئی در معرض بیابانی شدن است.

گودرز باقری افزود: هم اکنون ۴۰ هزار هکتار از مراتع شهرستان‌های گچساران و بهمئی تبدیل به بیابان شده است.
وی با اشاره به فرسایش خاک و امکان ایجاد کانون‌های گرد و خاک در صورت انجام نشدن طرح‌های بیابان زدایی تصریح کرد: احیای این منابع طبیعی نیازمند همت مضاعف مسئولان استانی و ملی برای تخصیص اعتبار و تأمین نیروی انسانی متخصص است.

راهکارهای مقابله با گسترش بیابان زایی‌باقری از مسئولان خواست با هدف اختصاص اعتبارات بیابان زدایی، این استان را در ردیف مناطق بیابانی کشور قرار دهند.
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: وزش بادهای شدید، پوشش گیاهی فقیر و ناچیز، شور شدن خاک و اختلاف‌های شدید دمای شب و روز از عوامل مهم بیابانی شدن عرصه‌های طبیعی در استان است.
وی افزود: اجرای طرح‌های آبخیزداری، احیا و کاشت جنگل و هماهنگی و بهره برداری، مشارکت جوامع محلی و سازمان‌های مردم نهاد، ایجاد کمپینگ های حفاظت از منابع طبیعی و بهره‌برداری مناسب از نقش سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف اجرایی و خدماتی از مهمترین راهکارهای مقابله‌ای در این زمینه است.
وی بیماری خشکیدگی بلوط را از دیگر تهدیدهای جنگل‌های این استان دانست و گفت: براساس آخرین آمار در سال‌های گذشته ۱۰۰ هزار هکتار از جنگل‌های بلوط کهگیلویه و بویراحمد دچار خشکیدگی شده است.

کمبود امکانات اطفای حریقمدیرکل مدیریت بحران استانداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: کاهش خسارت‌های آتش سوزی در جنگل و مراتع استان و مهار آن نیازمند اختصاص تجهیزات، تأمین اعتبار و کمک‌های فوری است.

وحید محمدی تبار با اشاره به بارندگی‌های امسال و مراتع انبوه و بی احتیاطی برخی گردشگران و کشاورزان و وقوع آتش سوزی‌های پی در پی در عرصه‌های ملی اظهار داشت: با وجود پای کار بودن همه مسئولان و مسئولیت پذیری تعدادی از طبیعت دوستان اما به دلیل کمبود تجهیزات و اعتبار احتمال خسارت‌های گسترده به جنگل‌ها و مراتع کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به کمبود شدید نیروهای آموزش دیده در دستگاه‌های اجرایی منابع طبیعی و حفاظت محیط زیست گفت: بکارگیری نیروهای متخصص اطفای حریق برای پیشگیری از وقوع بحران در جنگل‌ها و مراتع نیاز نخست صیانت از جنگل‌ها و مراتع استان است.

محمدی تبار گفت: تأمین تجهیزات خودرویی، دستگاه‌های دمنده و لباس مخصوص برای مهار آتش از دیگر نیازها برای مدیریت آتش سوزی در جنگل‌ها و مراتع کهگیلویه و بویراحمد است.

وی بیان کرد: تأمین اعتبار فوری برای خرید تغذیه و خدمات پشتیبانی نیاز دیگری است که باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن مورد توجه مسئولان باشد.

محمدی تبار از مسئولان خواست تا به هر یک از فرمانداری‌های هشت گانه کهگیلویه و بویراحمد در مرحله نخست حداقل ۵۰۰ میلیون ریال برای انجام خدمات پشتیبانی مانند تغذیه و سوخت خودروها به امدادگران اختصاص یابد.

وی با اشاره به اینکه عوامل طبیعی مانند صاعقه، سهل انگاری کشاورزان در آتش زدن پسماند مزارع و غفلت گردشگران باعث آتش سوزی‌های امسال شده است از مسئولان خواست تا برخورد جدی تر با عوامل انسانی آتش سوزی در عرصه‌های ملی داشته باشند و دستگاه‌های اجرایی نظیر جهاد کشاورزی و منابع طبیعی ملزم به معرفی متخلفان به دستگاه قضائی شوند.

کهگیلویه و بویراحمد با بیش از ۱۵ هزار کیلومتر مربع مساحت در جنوب غربی ایران قرار دارد و ۳۰ درصد کل گونه‌های گیاهی کشور را در خود جای داده است.

این استان با حدود ۷۲۰ هزار نفر جمعیت دارای یک درصد مساحت و یک درصد جمعیت کشور است.

کهگیلویه و بویراحمد با ۲ اقلیم متفاوت و مناظر بکر و طبیعی دارای هشت شهرستان، ۱۷ شهر و یک هزار و ۶۷۶ روستای دارای سکنه است.

انتقاد نماینده بهشهر از عدم استقرار سیستم اطفاء حریق در میانکالهنماینده مردم بهشهر در مجلس در مورد آتش‌سوزی در منطقه میانکاله گفت: علت گسترش این حریق، عدم استقرار یک سیستم اطفا حریق و هشدار در این منطقه بود. بارها این موضوع را پیگیری کرده‌ایم ولی سازمان حفاظت محیط زیست تا الان توجهی به این موضوع نداشته است.

علی محمد شاعری در گفت‌وگو با ایسنا در مورد آتش‌سوزی در منطقه میانکاله بهشهر گفت: منطقه میانکاله هفته گذشته (از چهارشنبه گذشته تا بامداد پنجشنبه) دچار حریق شد. حدود ۴۰۰ هکتار از اراضی میانکاله دچار آتش‌سوزی شده و پوشش گیاهی این منطقه از بین رفته است.

نماینده مردم بهشهر در مجلس علت وقوع آتش‌سوزی در منطقه میانکاله را «عامل انسانی» دانست و گفت: علت گسترش این حریق، عدم استقرار یک سیستم اطفا حریق و هشدار در این منطقه است. بارها این موضوع را پیگیری کرده‌ایم ولی سازمان حفاظت محیط زیست تا الان توجهی به این موضوع نداشته است. امکانات و ادوات لازم برای کنترل حریق، تدارک نشده بود. اطفا حریقی در این منطقه در ابتدا با امکانات اولیه مثل بیل و کلنگ و… انجام گرفت. البته دستگاه‌ها و سازمان‌ها مثل شهرداری بهشهر، منطقه ویژه امیرآباد، سازمان مدیریت بحران استان و دوستان محیط زیست به کمک ما شتافتند.

این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس افزود: نیروهای بومی منطقه نیز کمک کردند و پای کار آمدند ولی چون امکانات و ادوات کامل نبود، وزش باد و گرمای آن منطقه آتش‌سوزی را تشدید کرد و در نهایت اطفا حریق با تأخیر انجام شد. متأسفانه آتش‌نشانی با تأخیر به محل حریق آمد. این امکانات معمولی باید هر چه سریع‌تر در محل مورد نظر باید مستقر باشد. درجه حرارت و وزش باد در میانکاله بسیار بالا است. این دو عامل، آتش‌سوزی را تشدید می‌کنند.

شاعری در پایان با بیان اینکه «میانکاله نقش مهمی در حیات جانوری و گیاهی دارد» گفت: از سازمان محیط زیست می‌خواهم که برای استقرار سیستم هشدار و اطفا حریق در میانکاله تلاش کند. میانکاله منطقه حفاظت شده کم نظیری است. این منطقه میانکاله محل امنی برای پرندگان و حیات وحش است. همچنین از سازمان مدیریت باران استان تقاضا می‌کنم که پیگیری لازم در جهت استقرار یگان اطفا حریق در منطقه میانکاله داشته باشد.

جهت مشاهده مهمترین مطالب مرتبط می توانید بر روی هر یک از عناوین زیر کلیک کنید:

بررسی و شناسايی عوامل تخريب جنگل ها و مراتع درايران

در ایران ۶ نوع جنگل وجود دارد

نکاتی درباره آفات و بیماری‌های جنگل‌های کشور

ایران در میان شش کشور مخرب جنگل قرار گرفته است

نابودی جنگل های شمال به واسطه دخالت بشر

از سال ۷۵ تاکنون جنگل‌های شمال دچار یک کاهش سه برابری شده است

تخریب جنگل های آمازون تهدیدی جدی برای آب و هوای جهانی​

تخریب جنگل به بهانه زنبورداری یا بیماری درختان شمشاد​

معرفی زیباترین جنگل های ایران​

بررسی آثار آتش سوزی جنگل ها

آتش و تبر بلای جان جنگلهای ایران