برجسته سازی اخبار مربوط به جاری شدن سیل در استان های گلستان، لرستان، خوزستان و دیگر مناطق کشورمان و نیز ذخیره مناسب سدهای کشور در سال جاری باعث این تصویریسازی نادرست شده که انگار دیگر ۲۰ سال خشکسالی حاکم بر مناطق مختلف ایران زمین پایان یافته است؛ تصور نادرستی که در صورت غفلت می تواند تبعات دو دهه ای خشکسالی را در کشور بیشتر کند.

به گزارش زیست آنلاین، جاری شدن سیل، بارش های رگباری، پر یا سرریز شدن سدها، بهبود وضعیت دریاچه ارومیه و افزایش مقطعی ذخایر آبی در سال جاری، این انگاره را نزد افکار عمومی تقویت کرده که کشور از خشکسالی و کم آبی خارج و به دوره ترسالی و پرآبی وارد شده است، اما بر اساس اطلاعات منابع رسمی، بیشتر استان ها از جمله آذربایجان شرقی هنوز در دوره خشکسالی قرار دارند.

اما واقعیت این است که خشکسالی در یک سال اتفاق نمی افتد که با بارندگی خوب یک سالی آبی نیز از میان برود؛ خشکسالی، پدیده ای میان مدت و درازمدت است و برای عبور از آن نیز باید نگاهی متناسب داشت و مردم را به مشارکت در اطلاع درست از خشکسالی از طریق ارایه اطلاعات و آمار از منابع رسمی و مسوول فراخواند؛ به عبارت دیگر باید شرایطی فراهم کرد که افکار عمومی در موضوع خشکسالی و کم آبی، متاثر از مطالب غیرعلمی و غیررسمی منتشر شده در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی دچار توهم رفع مشکل خشکسالی و کم آبی نشوند.

در این میان آذربایجان شرقی نیز همچون دیگر مناطق کشورمان به مدت طولانی دچار خشکسالی و کم بارشی بوده که نمود عینی آن خشکی تا دم نابودی دریچه ارومیه است که حجم آب آن در سال های پرآبی به ۳۶ میلیارد مترمکعب نیز می رسید و در این موقع از سال در اثر بارش های خوب اواخر پارسال و اوایل سال جاری، تنها ۵ میلیارد مترمکعب آب دارد.

به اعتقاد کارشناسان زمانی که کشوری چندین سال در دوره خشکسالی قرار گرفته باشد، باید چند سال نیز بارش‌های مناسب و دوره ترسالی را طی کند تا بتواند با مدیریت مناسب منابع آب، خود را از بحران کم آبی و خشکسالی برهاند، بر این اساس ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست.

مدیر کل اداره هواشناسی آذربایجان شرقی با بیان اینکه بارش‌های سیلابی و رگباری نمی‌تواند مبنای سپری شدن دوره کم آبی یا خشکسالی هیچ کشوری باشد، به خبرنگار ایرنا گفت: بارش‌های رگباری برای پر شدن سدها و ذخیره شدن آب مفید است اما در خصوص بحران آب تأثیر زیادی ندارد.

علی دولتی مهر ادامه داد: شاهد این مدعا این است که با وجود بارش ۳۴۷ میلی متری در آذربایجان شرقی، در شمال استان احتمال تنش آبی وجود دارد؛ یعنی اینکه با وجود بارش‌های مناسب و بالاتر از نرمال در این خطه، در شهرستان‌های اهر ۱۸ درصد، خداآفرین ۲۷ درصد، کلیبر ۳۰ درصد کاهش بارندگی داشتیم و شهرستان هریس نیز تقریباً بدون تغییر بوده است.

وی گفت: متوسط بارش آذربایجان شرقی نسبت به سال گذشته ۳ درصد و در مقایسه با دوره آماری یا بلند مدت (۲۶۴ میلی متر) ۳۲ درصد افزایش دارد، اما باید حداقل ۳ سال ترسالی در تمام نقاط وجود داشته باشد تا بتوانیم بگوئیم دوره خشکسالی یا بحران آب طی شده، ضمن اینکه در این مقطع مدیریت منابع آب در برنامه ریزی ها بسیار مهم است.

دولتی مهر با اشاره به وضع آبی استان، گفت: ۴۰ درصد آذربایجان شرقی کوهستانی است اما به ویژه در فصول سردسالی، بارش‌های منجمد کم بود، به طوری که از ذوب تدریجی برف و یخ آب مورد نیاز منابع زیرزمینی تأمین نشده است.

وی ادامه داد: بیشترین بارندگی آذربایجان شرقی در بهار اتفاق می‌افتد و بارندگی‌ها در سال جاری در حد نرمال پیش بینی می‌شود.

مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: در ۲ سال گذشته با تنش خشکی در کشاورزی استان مواجه نبوده‌ایم، اما چون در حدود ۲ ماه گذشته بارش‌ها مناسب نبود، در ادامه سال تنش احتمالی وجود دارد.

نادر زارع تالی با بیان اینکه در سال ۱۳۹۶ با کمبود آب مواجه بودیم، ادامه داد: وضع تولیدات کشاورزی استان نیز در سال گذشته و امسال با بارش‌های اخیر مناسب بوده به طوری که مثلاً در سال ۱۳۹۶، ۱۴۹ تن گندم تضمینی در آذربایجان شرقی خریداری شد که این مقدار پارسال به بیش از ۵۷۷ هزار تن و امسال نیز بر اساس پیش بینی‌ها به ۶۴۰ هزار تن می‌رسد.



وی نیاز آب زراعی استان را ۲ میلیون و ۱۴۸ هزار مترمکعب اعلام کرد و افزود: از این مقدار ۴۱۵ میلیون مترمکعب در کاشت گندم استفاده می‌شود، اما برای تثبیت شرایط، نیاز آبی باید تأمین شود؛ البته سهم آب استان بر اساس برنامه آب منطقه‌ای مشخص می‌شود که امسال بر اساس این برنامه اعلام شده باید ۲۸.۶۷ درصد مصرف آب کشاورزی آذربایجان شرقی کاهش یابد.

زارع تالی همچنین گفت: برای کاهش مصرف آب زمین‌های زراعی آب بر مثل سیب زمینی و پیاز، صدها هکتار کاهش یافته و سطح زیر کشت محصولات کم آب بر مثل کلزا، گندم، جو، گل محمدی و زعفران در آذربایجان شرقی توسعه یافته است؛ به هر حال امسال در مجموع وضع تولید محصولات کشاورزی استان را خوب پیش بینی می‌کنیم.

مدیر بهره برداری تأسیسات آبی و برقابی آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی نیز گفت: آب‌های سطحی و مخازن سدهای آذربایجان شرقی با بارش‌های اخیر وضع مناسبی دارند، ولی این دلیل نمی شود بگوییم با این بارش‌ها وارد دوره ترسالی شده‌ایم و به طور قطع نمی‌توان با یکسال بازندگی چنین چیزی را اعلام کرد.

امیر محمدی اظهار کرد: برای بازگشت به وضعیت نرمال ذخایر آبی کشور، باید چند سال متوالی بارندگی‌های خوب داشته باشیم تا کمبود ذخایر آب‌های زیرزمینی جبران شود و تا آن زمان و بهبود ذخایر فاصله بسیار داریم.

وی یادآوری کرد: متأسفانه بیشتر دشت‌های آذربایجان شرقی با افت تراز آبی روبرو هستند و بارندگی‌های اخیر در ترمیم ذخایر آب‌های زیرزمینی تأثیر اندکی داشته است؛ پس استفاده بهینه از منابع آب‌های باارزش و راهبردی زیرزمینی و کنترل اضافه برداشت‌ها و سو استفاده‌ها همچنان مورد تاکید کارشناسان صنعت آب می‌باشد اما به هر حال ذخایر آبی سدها وضع مناسبی پیدا کرده که در نوبه خود مهم است.

محمدی همچنین با بیان اینکه مجموع ذخایر آبی سدهای مهم استان ۴۳۱ میلیون مترمکعب می‌باشد، گفت: ۷۲ درصد حجم متوسط مخازن ۱۴۶ سد موجود این استان پر است.

وی اظهار کرد: این مقدار در روز مشابه سال گذشته ۳۷۵ میلیون مترمکعب بوده که ۱۵ درصد افزایش یافته است.

وی افزود: کل حجم آب ورودی به سدهای مهم آذربایجان شرقی از اول سال آبی (اول مهر سال ۹۷) تا کنون (۱۳۹۸.۴.۴) ۶۵۱ میلیون مترمکعب بوده که نسبت به روز مشابه سال گذشته ۷۶ درصد افزایش داشته و این رقم سال آبی گذشته ۳۹۶ میلیون مترمکعب بوده است.

محمدی ادامه داد: سدهای علویان، سهند، نهند و ستارخان، آب شرب شهرستان‌های مراغه، هشترود، تبریز و اهر را تأمین می‌کنند که به خاطر شرایط مناسب مخازن سدها، امسال نگرانی در تأمین آب شرب وجود نداریم، اما استفاده درست از آب، رعایت الگوی مصرف و پیشگیری از هدر رفت آب همچنان مورد تاکید است، زیرا امکان کاهش روان آب‌ها و بارش‌ها در سال آبی آینده وجود دارد.

وی همچنین گفت: در بین سدهای آذربایجان شرقی سد زنوز با ۲.۷۲ برابر (۲۷۲ درصد) افزایش ورودی نسبت به سال قبل بالاترین رتبه و سد آیدوغموش شهرستان میانه با ۵۴ درصد حجم ورودی پایین‌ترین رتبه را در سطح استان به خود اختصاص داده است.

کل مصارف آبی آذربایجان شرقی اعم از خانگی، کشاورزی و صنعتی ۲ میلیارد و ۸۵۰ میلیون مترمکعب است.

آذربایجان شرقی با بیش از ۳.۹ میلیون نفر جمعیت دارای ۲۱ شهرستان، ۲ هزار و ۷۲۹ روستا و یک میلیون و ۲۲۲ هزار هکتار اراضی کشاورزی و باغی است.

کم آبی در کرمان کویری همچنان می‎تازدتامین آب آشامیدنی شهر کویری کرمان طی روزهای گذشته در وضعیت نامطلوبی قرار گرفته و این معضل همچنان بر سر مردم این شهر که به استقبال گرمای تابستانی نیز رفته اند همچنان می تازد و آنان را کلافه کرده است.

به گزارش ایرنا، کشور ایران در پهنه خشک و نیمه خشک دنیا قرار گرفته و استان کرمان با مساحتی حدود ۱۸۰ هزار کیلومتر مربع در فلات مرکزی ایران و از خشک ترین استانهای کشور است.

طی روزهای گذشته با رو به گرمی نهادن هوای کرمان و افزایش مصرف آب، مشکل کم آبی مردم این شهر نیز دوچندان شده و بسیاری از مردم در محلات شهرک مطهری، بلوار جمهوری، خیابان امام جمعه، شهرک باهنر، بلوار شهید عباسپور و شهرک صنعتی کرمان مشکل آب شرب دارند.

مردم این محلات با بیان اینکه به علت فشار کم و قطعی آب استفاده از کولر آبی، استحمام و حتی آب برای پخت و پز با مشکل مواجهند از مسئولان خواستند هر چه زودتر راه حلی برای رفع مشکل آنان پیدا کنند.

مشکل کم آبی کرمان به جایی رسید که مردم برخی از محلات از جمله شهرک های مطهری و صنعتی گرد هم آمدند و خواستار رفع مشکل کم آبی خود شدند و در جای جای این شهر از این مشکل سخن گفته می شود.

مسئولان نظارتی دقیق بر آب شرب کرمان داشته باشندیکی از ساکنان خیابان امام جمعه کرمان تصریح کرد: طی یک هفته گذشته فشار آب بسیار اندک و حتی در برخی مناطق قطعی آب داشتیم و مسئولان نظارتی دقیق بر آب شرب شهری کرمان داشته باشند که مردم در فصل گرما به میزان کافی و با کیفیت مطلوب از این نعمت برخوردار شوند.

علی زینلی با بیان اینکه برای پنجمین روز متوالی آبی در لوله ها وجود ندارد گفت: اداره آب و فاضلاب اعلام کرده که مردم از پمپ آب استفاده کنند در حالی که آبی برای جمع شدن در مخازن وارد لوله ها نمی شود.

بدون آب با کوهی از مشکلات روبرو هستیمشهروند دیگر کرمانی نیز اظهار داشت: طی یک هفته گذشته در منزل مسکونی ما آبی برای شرب وجود نداشت و با مشکل کم آبی در فصل تابستان با کوهی از مشکلات روبرو هستیم.

محمد نصیری افزود: مشکلات بسیاری برای حمام و شست و شوی فرزند ۲ ساله خود دارم و کسی به فریاد بی آبی مردم گوش نمی کند.

وی اضافه کرد: از آب معدنی برای شرب استفاده می کنیم اما در موارد دیگر آبی برای مصرف نداریم.

بسیاری از نقاط کرمان فاقد آب هستندهمچنین شهروند دیگر که به کار تاسیساتی و لوله کشی مشغول است گفت: آب شرب طی چند روز گذشته در شهرک مطهری و بلوار جمهوری قطع بوده است و این آب از ارتفاع ۷۰ سانتیمتر به بالا نمی آید لذا مردم با گالون ها آب به منازل مسکونی ۱۲ طبقه خود می برند و شرکت آبفا اعلام کرده مشکل قطعی آب نداریم درحالی که بسیاری از نقاط کرمان فاقد آب هستند.

محمد پارسایی افزود: روزانه ۱۰ تا ۱۵ موتور پمپ آب در کرمان می سوزد و مردم با مشکلات مالی برای خرید پمپ و مخزن آب هجوم آوردند و این امر موجب سودآوری قشری خاص شده است.

وی عنوان کرد: برخی مردم کرمان اینک مشکل حمام، شست و شو، کولر و آب شرب دارند و مسئولان برای رفع این مشکل مردم باید وارد عمل شوند ما با جیره بندی مخالف نیستیم اما برخی منازل مسکونی طی یک هفته گذشته حتی یک مخزن آب برای مصرف نداشتند.

این شهروند کرمانی با بیان اینکه تامین آب حداقل وظیفه حمایتی مسئولان از مردم است گفت: برخی از مردم پمپ های آب را به کنتورها متصل می کنند و در این صورت مابقی مردم آبی برای مصرف ندارند.

وی افزود: اداره آب و فاضلاب اعلام کرده مشکل قطعی آب در کرمان وجود ندارد و مشکل تنها فشار آب است اما در بسیاری از محله ها ازجمله شهرک مطهری، بلوار جمهوری، خیابان امام جمعه، بلوار شهید عباسپور، اختیار آباد طی چند روز گذشته آبی برای مصرف خانگی وجود نداشته است.

افزایش دمای کرمان همزمان با مشکل کم آبیرئیس مرکز پیش بینی اداره کل هواشناسی استان کرمان با اشاره به افزایش دمای شهر کرمان طی چهار روز گذشته نسبت به هفته قبل اظهار داشت: در دمای کمینه بین چهار تا پنج درجه و در بیشینه ۲ درجه افزایش دما را در شهر کرمان شاهد بودیم.

حمیده حبییبی عنوان کرد: کمینه دمای هوای کرمان طی روزهای گذشته ۲۲ تا ۲۴ درجه و حداکثر دما به بیش از ۳۸ درجه رسیده است.

وی افزود: رطوبت هوای شهر کرمان طی چهار روز گذشته، چهار درصد و در نهایت به ۱۵ درصد رسیده که بسیار اندک بوده است.

رئیس مرکز پیش بینی اداره کل هواشناسی استان کرمان با بیان اینکه پوشش ابری موجب گرمی هوای شهر کرمان طی چهار روز گذشته شده بود گفت: دمای هوا احساسی شهر کرمان طی مدت یاد شده بیش از دمای واقعی در ایستگاه های هواشناسی بوده است.

کرمان روی خط قرمز کم آبی قرار داردمدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان کرمان نیز با بیان اینکه کرمان روی خط قرمز کم آبی قرار گرفته است گفت: با همکاری و مدیریت مصرف آب توسط شهروندان، تابستان امسال را بدون مشکل پشت سر می گذاریم.

محمد طاهری افزود: با صرفه جویی و همکاری مردم دچار قطعی یا جیره‌بندی آب در هیچ نقطه‌ای از شهر کرمان نخواهیم بود و آب به تمامی شهروندان می رسد.

وی تصریح کرد: براساس مدیریت فشار، آب را کنترل و توزیع می‌کنیم زیرا زمانی که آب یک منطقه قطع و وصل می‌شود، فشاری بر لوله ها وارد می‌شود که میزان شکستگی و اتفاقات آب افزایش می دهد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان کرمان گفت: با مدیریت فشار، کمبود آب را در مناطق مختلف کرمان جبران می‌کنیم و با این سیاست، آب با فشار کمتر در تمامی شبکه‌ها جاری خواهد شد و مصرف آب نیز کاهش خواهد یافت.

وی با اشاره به گرمی شدید هوا و افزایش مصرف آب، ادامه داد: فشار آب کنونی تنها آب طبقات همکف و نخست منازل مسکونی کرمان را تامین می کند لذا افراد ساکن در طبقات دوم به بالا، باید از طریق مخزن و نصب موتور پمپ ها، آب مورد نیاز خود را تامین کنند.

برگزاری کارگاه سوم تدوین برنامه جامع مدیریت و احیای تالاب جازموریانتوسط جهاد دانشگاهی استان و با نظارت اداره کل محیط زیست استان کرمان، کارگاه سوم تدوین برنامه جامع مدیریت و احیا تالاب جازموریان برگزار شد.

به گزارش ایسنا، این کارگاه با حضور مهندس شاکری (مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان)، دکتر رضا کامیاب مقدس (رئیس جهاد دانشگاهی استان کرمان)، دکتر امینی (از مدیران سازمان حفاظت محیط زیست کشور)، معاون اداره کل حفاظت محیط زیست استان سیستان بلوچستان و مسئولین و کارشناسان شرکت آب منطقه‌ای استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان، مدیران و کارشناسان محیط زیست شهرستان‌های چابهار، ایرانشهر و دلگان، دکتر نقوی (رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان)، تعدادی از اعضای هیأت علمی دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان و دانشگاه آزاد اسلامی و سایر سازمان‌های ذینفع در استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان برگزار شد.

دکتر رضا کامیاب مقدس، رئیس جهاد دانشگاهی استان کرمان در این جلسه به ارائه گزارشی از وضعیت تالاب جازموریان و اقدام صورت گرفته توسط جهاد دانشگاهی استان کرمان در راستای تدوین برنامه جامع مدیریت و احیا تالاب جازموریان پرداخت و بر اهتمام جهاد دانشگاهی بر مشارکت حداکثری تمامی سازمان‌های مربوطه و محققان و نخبگان و سازمان‌های مردم نهاد در حوزه مسائل زیست محیطی تاکید کرد.

وی در ادامه اشاره کرد: در چنین جلسات تخصصی باید به تمامی راهکارها و حتی عناوینی که به صورت تابو درآمده اند پرداخت. به عنوان مثال تخلیه برخی از روستاها که کارکرد مولد خود را از دست داده و صرفاً با اتکا به سوبسیدهای پیدا و پنهان به حیات خود ادامه می‌دهند، از این موارد است. البته پیش بینی معیشت جایگزین برای ساکنان چنین روستاهایی و تجمیع آنها به منظور جلوگیری از هدر رفت آب از طریق کشاورزی به شیوه سنتی و در مقیاس مراکز کوچک ضروری است.

مهندس "مرجان شاکری" مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان نیز در این جلسه ضمن تشکر از اقدامات جهاد دانشگاهی استان کرمان در راستای تدوین برنامه جامع احیای این تالاب با تاکید بر اینکه در احیای تالاب جازموریان باید از نگاه‌های تخصصی و تعاریف جهانی بهره ببریم اظهار کرد: خوشبختانه وفاق بسیار خوبی در سطح استان کرمان و سیستان و بلوچستان برای احیای این تالاب شکل گرفته است و امیداواریم بتوانیم با جلسات متعددی که استاندار کرمان در همین راستا با رئیس سازمان حفاظت زیست کشور صورت داده برای احیای تالاب و افزایش سهم استان کرمان از اعتبارات طرح مقابله با ریزگردها، استان به صورت ویژه برخوردار شود.

در ادامه این نشست کارشناسان، مدیران، نخبگان و اعضای هیأت علمی در سه گروه تنوع زیستی، آب، فرهنگی، آموزشی و اقتصادی در راستای پروتکل‌های پایشی به منظور جمع آوری داده‌ها در مورد برنامه مدیریت جامع تالاب و وضعیت تالاب؛ به بحث و تبادل نظر پرداختند.

بر اساس این گزارش در ابتدای این نشست نیز دکتر امینی از مدیران سازمان حفاظت محیط زیست کشور به ارائه گزارشی از خدمات و کارکردهای تالاب‌ها، مشکلات اصلی تالاب‌های ایران، مدیریت اکوسیستمی و تعهدات ایران، گام‌های اجرایی رویکرد زیست بومی و … پرداخت.

جهت مشاهده مهمترین مطالب مرتبط می توانید بر روی هر یک از عناوین زیر کلیک کنید:

بحران کم آبی و لزوم تاکید بر طرح های بازچرخانی و جلوگیری از مصرف آب

بحران‌ های زیست‌ محیطی و آلودگی های آب

مدیریت صحیح آب چالش بزرگ توسعه پایدار

بحران آب در جهان

بزرگترین مشکلات آب در جهان امروز چیست؟