بحران فرونشست و تشکیل کارگروه بررسی مخاطرات آن در مجلس
27 تير 1398 ساعت 12:30
پدیده فرونشست موضوع تازه‌ای نیست و در دنیا این پدیده را سال‌ها پیش شناخته‌اند و برایش راهکارهای عملیاتی ارائه و اقدام کرده‌اند. کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با حضور رئیس و مدیران سازمان نقشه‌برداری کشور به بررسی وضعیت فرونشست در کشور پرداخت و مقرر کرد تا کارگروهی متشکل از نمایندگان این سازمان، شورای عالی شهرسازی و معماری، ستاد مدیریت بحران، طرح آمایش سرزمین در سازمان برنامه و بودجه، سازمان محیط زیست، شهرداری تهران و وزارت‌خانه‌های نیرو، کشاورزی و کشور تشکیل شود.
به گزارش زیست آنلاین، کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با حضور رئیس و مدیران سازمان نقشه‌برداری کشور به بررسی وضعیت فرونشست در کشور پرداخت و مقرر کرد تا کارگروهی متشکل از نمایندگان این سازمان، شورای عالی شهرسازی و معماری، ستاد مدیریت بحران، طرح آمایش سرزمین در سازمان برنامه و بودجه، سازمان محیط زیست، شهرداری تهران و وزارت‌خانه‌های نیرو، کشاورزی و کشور تشکیل شود.
به گزارش روابط عمومی سازمان نقشه برداری کشور، در این جلسه مسعود شفیعی رئیس این سازمان ضمن معرفی سازمان نقشه‌برداری کشور، خدمات و محصولات آن به نمایندگان، گفت: پایش مسطحاتی پوسته زمین از جمله وظایف این سازمان است که به اتکای ایستگاه‌های ترازیابی این سازمان در سراسر کشور صورت می‌گیرد، سازمان نقشه‌برداری طی ۲۰ سال گذشته به بررسی این موضوع پرداخته و دریافته است که در ۴۳ پهنه کشور، دچار فرونشست شدهایم.
وی با اشاره به تهیه چندین اطلس فرونشست در سازمان نقشه‌برداری کشور که در برخی نقاط فرونشست دو متری ظرف ۲۰ سال گذشته را نشان می‌دهد، یادآور شد که پلیت ایران، تحت فشار پلیت عربی و اوراسیا در مناطقی منجر به کوه‌زایی می‌شود اما در بیشتر دشت‌های کشور به دلایلی همچون برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و جنس خاک شاهد فرونشست هستیم.
شفیعی از تقسیم کار میان دو سازمان نقشه‌برداری کشور و سازمان زمین‌شناسی یاد کرد و گفت: بر اساس آن، تعیین نرخ فرونشست بر عهده سازمان نقشه‌برداری است و ترسیم نقشه خطر فرونشست بر عهده سازمان زمین شناسی است.
وی تاکید کرد که نرخ بالای فرونشست لزوماً به منزله خطر بالای آن نیست و بسته به جنس خاک، جمعیت ساکن و تاسیسات آن محل نرخ خطرآفرینی در آن متفاوت خواهد بود.
رئیس سازمان نقشه برداری کشور با بیان اینکه این سازمان با بررسی تصاویر ماهوارهای و داده‌های ترازیابی، ثقل‌سنجی و ژئودزی به دست آمده از ایستگاه‌های GNSS سازمان در سراسر کشور، نرخ فرونشست را اعلام میکند، ادامه داد: بررسی ارتفاع سطح زمین وابسته به نقاط ترازیابی در سراسر کشور است که متاسفانه اکثر آنها به دلیل کمبود منابع مالی به روز نشده و انجام فعالیتهای عمرانی به استناد این نقاط، از دقت لازم برخوردار نیست.
به گفته وی، فرونشست نه تنها مرگ «زمین» که حتی مرگ «آبخوان‌ها» را نیز به دنبال دارد که غیرقابل جبران است و آثار تخریب پدیدههایی همچون سیلاب و زلزله را تشدید میکند. این در حالی است که هیچ قانون بازدارندهای در این زمینه وجود ندارد و حتی دستگاه‌ها، وزارتخانهها و نهادهای اجرایی برای انجام وظایف خود، ملزم به استفاده از مطالعات انجام شده در سازمان نقشه‌برداری کشور نیستند. از این رو سازمان نقشه‌برداری کشور در جریان انجام پروژههای عمرانی در مناطق تحت تاثیر فرونشست قرار ندارد که هشدارهای لازم را ارائه دهد.
شفیعی با تاکید بر اینکه فرونشست، زندگی و امنیت روانی آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ هشدار داد که با تشدید آثار مخرب فرونشست، در برخی مناطق ناگزیر از کوچ مردم و ممانعت از کشاورزی خواهیم بود.
رئیس سازمان نقشه برداری کشور از اینکه هیچ اقدام پیشگیرانهای متعاقب مطالعات این سازمان برای ممانعت از پیشرفت فرونشست صورت نمیگیرد؛ ابراز تاسف کرد و گفت: باید نگاهی گسترده و جامع به این موضوع داشته باشیم تا استقرار شهرها و جمعیت در کشور و گسترش شهری و توسعه عمرانی، مبتنی بر مطالعاتی همچون وضعیت فرونشست در مناطق باشد تا سرمایههای مالی و انسانی تلف نشوند و ابنیه و جان مردم نیز به خطر نیفتد.
عبدالرضا سعادت مدیرکل ژئودزی و نقشه برداری زمینی نیز در این جلسه گزارش مفصلی از وضعیت فرونشست در سراسر کشور ارائه داد که حاکی از افزایش نرخ فرونشست در مناطقی چون فرودگاه امام (ره) تا سقف ۱.۸ سانتیمتر در سال بود.
یحیی جمور معاون فنی سازمان نقشه برداری نیز با تاکید بر متفاوت بودن نرخ فرونشست و نرخ خطر ناشی از آن به دلیل تفاوت جنس خاک و نوع آبخوان‌ها، گفت: برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی در حالی صورت می‌گیرد که دیگر امکان ذخیره آب در بیشتر نقاط کشور وجود ندارد و هم «زمین» و هم «آبخوان‌ها» از بین رفتهاند.
وی با اشاره به اینکه با فرونشست بیش از ۳۰ سانتیمتری زمین در نقاطی همچون کرمان روبرو هستیم ادامه داد: قطعاً لازم است از ظرفیت تخصصی سازمان نقشه‌برداری کشور استفاده شود و حمایتهای لازم نیز از این سازمان صورت گیرد.
فرونشست ۳۰ سانتیمتری بحران است
سید احسن علوی نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس که ریاست این جلسه را بر عهده داشت، در واکنش به گزارش ارائه شده از سوی رئیس سازمان نقشه برداری کشور گفت: قطعاً این جلسه یکی از بهترین جلسات این کمیسیون بود چرا که نمایندگان از نزدیک در جریان مخاطرات ناشی از فرونشست قرار گرفتند. اینکه فرونشست در برخی نقاط کشور به بیش از ۳۰ سانتیمتر در سال رسیده است، یک بحران است.
وی با انتقاد از بی‌توجهی به مقاومت خاک در کشور یاد آور شد که حرکات تکتونیکی پوسته زمین، گسل‌ها را بیدار میکند.
احتمال فروریزش در منطقه بازار تهران
علی بیتاللهی رئیس کارگروه زلزله شناسی مرکز تحقیقات راه و مسکن نیز طی سخنانی با اشاره به تفاوت فروریزش و فرونشست، از گودبرداری عمیق و انسداد زمین به عنوان علل فروریزش در تهران و برخی نقاط کشور یاد کرد و گفت: به دلیل نقص قانون در مالکیت قنوات، صیانت از قنوات و کنترل و بهره برداری از آن را به شهرداریها سپردهایم.
به گفته وی از شرکت مترو تهران به‌ویژه در خط ۷ خواسته شده که پایش زمین و انحنای خیابانها را بر عهده بگیرد چرا که فروریزش در منطقه بازار تهران محتمل است.
بیتاللهی با تقدیر از رئیس سازمان نقشه برداری کشور که در اندازه گیری نرخ فرونشست و اطلاع رسانی درباره مخاطرات آن، اقدامات شایانی داشته است، افزود: چاههای غیرمجاز متعدد در تهران منجر به افت زیاد سطح آب زیرزمینی شده که لازم است وزارت نیرو مانع از ادامه فعالیت آنها شود.
وی بر این اساس از کمیسیون عمران خواست تا وزارت نیرو و کشاورزی و سازمان محیط زیست را مکلف کند تا با حراست از زمین مانع از تشدید فرونشست شوند.
ارائه سه گزارش درباره فرونشست
مسعود حمزهای مدیرکل دبیرخانه شورای عالی شهرسازی ومعماری ایران با بیان اینکه تاکنون سه گزارش درباره وضعیت فرونشست به این شورا رسیده است، گفت: از مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی خواستهایم نقشه پهنه بندی ژئوتکتونیکی زمین را به ما ارائه دهد تا بر اساس آن میزان تاثیر فرونشست بر راهها، خطوط راه آهن را بررسی و الزامات اجرایی اقدامات عمرانی در این مناطق را تدوین کنیم.
صاحب فرونشست کیست
سیدابوالفضل موسوی نماینده یزد و نایب رئیس کمیسیون عمران با بیان اینکه از گزارش شورای عالی شهرسازی ومعماری ایران، قانع نشده است در این جلسه گفت: بالاخره ما نفهمیدیم صاحب فرونشست در ایران چه کسی است و چه کسی باید در قبال عواقب آن پاسخگو باشد.
وی خطاب به حمزهای مدیرکل دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، افزود: شما گفتید که سه بار از وضعیت فرونشست به شما گزارش رسیده است، در قبال آنچه کردید، گزارش شما نشان داد که هیچ کاری صورت نداده‌اید، گزارشتان سر هم بندی بود.
لزوم تشکیل کارگروه بررسی مخاطرات فرونشست در مجلس
فرجالله رجبی نماینده شیراز و عضو کمیسیون عمران در این جلسه با ابراز خرسندی از اینکه فرونشست تاکنون تلفات جانی در ایران نداشته است، پیشنهاد کرد که با تشکیل کارگروهی در مجلس، متولی مواجهه با این مساله را شناسایی کرده و نواقص قانونی موجود بررسی شوند.
وی همچنین پیشنهاد داد که این کارگروه با حضور نمایندگانی از وزارت‌خانه‌های نیرو، کشاورزی و کشور و ستاد مدیریت بحران تشکیل شود.
عبدالکریم حسینزاده نماینده نقده و رئیس کمیته شهرسازی کمیسیون عمران، سازمان نقشه برداری کشور را یک سازمان زیربنایی خواند که متاسفانه از مطالعاتش در تصمیم گیریها استفاده چندانی نمیشود.
وی با اشاره به اینکه نقاط زلزلهخیز و محل گسل‌ها در کشور شناسایی شده و باید مناطق تحت تاثیر فرونشست نیز شناسایی شوند تا ضوابط شهرسازی و معماری متناسب با آن تعریف شود، افزود: البته به رغم اینکه مناطق زلزله خیز شناسایی شده‌اند، متاسفانه هنوز شاهد بلندمرتبه سازی در همان منطقه به ویژه در تهران و محلاتی چون سعادت آباد هستیم چرا که به رغم تغییر ترکیب شورای شهر و شهردار، تغییری در نظارت بر ساخت و ساز شاهد نبودیم.
وی با تاکید بر اینکه اگر به هشدار نسبت به مخاطرات فرونشست توجهی نشود، دست همه در خیانت به کشور آلوده خواهد شد؛ ادامه داد: سازمان نقشه‌برداری کشور در این باره تولید محتوا میکند؛ اما این وظیفه ما است که ضوابط معماری و شهرسازی را طوری تعریف کنیم که زمین بیش از این آسیب نبیند و جان مردم به خطر نیفتد.
حسینزاده با ابراز خرسندی از اینکه پای سازمان نقشه‌برداری کشور به مجلس باز شده، ابراز امیدواری کرد که از مطالعات این سازمان در تصمیم گیریهای مجلس، استفاده شود. او نیز همچون رجبی، بر تشکیل کارگروهی برای بررسی ابعاد این موضوع در مجلس تاکید کرد.
موسوی نایب رئیس مجلس نیز با تایید لزوم تشکیل این کارگروه، فرمان آن را صادر کرد و از حسینزاده خواست تا با دعوت از نمایندگان شورای عالی شهرسازی و معماری، ستاد مدیریت بحران، سازمان نقشه برداری کشور و آمایش سرزمین به عنوان دو بخش تابعه سازمان برنامه و بودجه، سازمان محیط زیست، شهرداری تهران و وزارت‌خانه‌های نیرو، کشاورزی و کشور؛ ریاست این کارگروه را بر عهده بگیرد و ظرف دو هفته یا حداکثر یک ماه، گزارش مبسوطی به کمیسیون ارائه دهد.
وی به استناد گزارش سازمان نقشه‌برداری کشور که بیشترین نرخ فرونشست در کشور را بیش از ۳۰ سانتیمتر اعلام کرد گفت: وزیر نیرو باید پاسخگو باشد که در کاهش چاههای آب غیرمجاز در کشور چه کرده است، حال که فرونشست در تهران به بیش از ۲۳ سانتیمتر در برخی نقاط رسیده، شهرداری تهران چه کرده است.
فرونشست؛ ویران‌گر بی‌هیاهو
فرونشست تقریباً همزاد زلزله است؛ با این تفاوت که به مانند زلزله به یک‌باره اتفاق نمی‌افتد و هیاهو به دنبال ندارد اما در سکوت، آثاری چندبرابر مخرب‌تر بر جای می‌گذارد.
شاید خبرهای نشست زمین خیابان‌های پایتخت هر از گاهی به گوش شما هم رسیده باشد که بعضاً صدمات جانی و مالی زیادی نیز به همراه داشته است.
ایران در منطقه جغرافیایی خشک و نیمه خشک قرار دارد بنابراین نحوه و میزان مصرف آب در آن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
مصرف بی‌رویه و بدون برنامه‌ریزی آب موجب کم‌آبی و برداشت از آب‌های زیر زمینی می‌شود. در زمان کشاورزی برداشت بیش از حد از آب‌های زیرزمینی تاثیر مستقیمی بر آبخوان و نرخ فرونشست می‌گذارد. بنابراین در کشور ما پدیده فرونشست بیش از کشورهای معتدله و یا پر آب با نرخ بالایی در سال اتفاق می‌افتد و موضوع حیاتی است.
پدیده فرونشست موضوع تازه‌ای نیست و در دنیا این پدیده را سال‌ها پیش شناخته‌اند و برایش راهکارهای عملیاتی ارائه و اقدام کرده‌اند.
در کشور ما این پدیده سال‌های درازی است که وجود داشته و با اینکه اولین بار به صورت رسمی سازمان نقشه‌برداری کشور آن را در اوایل دهه ۸۰ اندازه‌گیری و اطلاع‌رسانی کرد اما از دهه ۸۰ تاکنون اقدامات و برنامه‌ریزی‌های مدون عملیاتی در این زمینه انجام نشده است.
دستگاه‌ها وارد عمل شوند
یحیی جمور معاون فنی سازمان نقشه‌برداری در گفت‌وگو با خبرنگار علمی ایرنا دراین‌باره گفت: اوایل دهه ۸۰ بعد از اندازه‌گیری های تکراری شبکه ترازیابی کشور توسط این سازمان در برخی از مناطق کشور و به طور ویژه درمنطقه جنوب و جنوب غرب تهران (دشت شهریار) به اختلافات بسیار زیاد چند متری بین دو سری تراز یابی که به فواصل زمانی ۱۰ تا ۱۶ سال انجام شد، برخورد کردیم.
وی ادامه داد: این اختلافات نشان می‌داد که در این فاصله زمانی بین دو اندازه‌گیری سطح زمین تا چند متر پایین رفته است، در مطالعات تکمیلی بعدی مشخص شد این کاهش ارتفاع ناشی از پدیده‌ای به نام فرونشست است و علت عمده آن برداشت بی‌رویه از ذخایر آب‌های زیر زمینی است.
جمور تصریح کرد: بعد از اینکه سازمان نقشه‌برداری کشور این موضوع را طی گزارش‌های رسمی اعلام کرد، دستگاه‌های مختلف به موضوع فرونشست توجه نشان دادند و در همان زمان کارگروهی فعال و دبیرخانه آن در سازمان زمین‌شناسی کشور مستقر و موضوع فرونشست در کشور شناخته‌تر شد.
وی افزود: پس از آن روز به روز مطالعات در این زمینه افزایش یافت و سازمان‌ها و دانشگاه‌ها نیز بیشتر به این موضوع متمرکز شدند و تاکنون نیز ادامه ادامه دارد.
این مقام مسئول درباره برنامه‌ریزی‌های انجام شده در مورد فرونشست، گفت: تا سال گذشته بدون تکلیف و برنامه مشخصی سازمان نقشه‌برداری و برخی از دستگاه‌ها بدون برنامه‌ریزی نسبت به مطالعه فرونشست در مناطق مختلف اقدام می‌کردند ولی اکنون با تعیین مسئولیتی که از سوی سازمان مدیریت بحران کشور صورت گرفت، سازمان نقشه‌برداری متولی و مسئول رسمی تهیه نقشه‌های فرونشست سطح زمین شده است.
جمور عنوان کرد: سازمان نقشه‌برداری کشور الگو و نرخ فرونشست سطح زمین را از نگاه هندسی در قالب اطلس‌های فرونشست و سازمان زمین‌شناسی نیز پس از آن به پدیده‌شناسی و تهیه نقشه‌های خطر فرونشست پرداختند که این توافق و تقسیم وظایف طی نامه‌ای رسمی توسط سازمان مدیریت بحران کشور ابلاغ شده است.
معاون سازمان نقشه‌برداری تصریح کرد: تاکنون بیش از ۳۰ اطلس از مناطق مختلف مانند قزوین، فارس، تهران، کرمان، آذربایجان و همدان تهیه و به سازمان‌های مرتبط اعم از سازمان مدیریت بحران کشور، وزارت کشور، وزارت‌خانه‌های راه و شهرسازی، جهاد کشاورزی، سازمان برنامه و بودجه و کشور و مسئولان استانی (استاندار و نمایندگان مجلس) ارسال شده است.
وی با بیان اینکه سازمان نقشه‌برداری تنها در اطلاع‌رسانی مسئولیت دارد، اظهار کرد: پس از آن اقدامات لازمی که باید برای تثبیت و کاهش نرخ فرونشست انجام شود بر عهده سایر دستگاه‌ها از جمله وزارت نیرو، وزارت کشور و جهاد کشاورزی است.
جمور عنوان کرد: این سازمان همچنان در به‌روزرسانی نقشه‌های فرونشست قبلی و بررسی مناطق جدیدتر فعال است، نرخ فرونشست در ماه‌های مختلف سال متفاوت و به عوامل مختلفی اعم از میزان بارش و برداشت آب بستگی دارد و به همین دلیل در تولید اطلس‌های فرونشست عمدتاً از داده‌های یک بازه زمانی دو ساله استفاده می‌شود.
تخریب آبخوان‌ها مهم‌ترین خسارت فرونشست
معاون سازمان نقشه‌برداری تصریح کرد: فرونشست در تمامی کشورها وجود دارد، برخی فرونشست را زلزله تدریجی و خاموش می‌شناسند که آثار تخریبی ناشی از آن در طولانی‌مدت می‌تواند بیشتر و مخرب‌تر از زلزله باشد.
جمور توضیح داد: از آنجا که زلزله به طور ناگهانی و در یک مقطع زمانی کوتاه اتفاق می‌افتد آثار آن به صورت چشمگیر و گسترده است اما در فرونشست کمتر کسی از میزان تخریب آن آگاهی دارد ولی قطعاً آثار تخریبی این پدیده در درازمدت جبران‌ناپذیر است.
وی ادامه داد: خسارت اصلی در زیر سطح زمین و آبخوان در حال رخ دادن است، زمانی که آب از آنها تخلیه می‌شود و دیگر آبی باقی نماند، آبخوان از بین می‌رود. با تخریب آبخوان ها حتی اگر در کشور آب فراوان نیز وجود داشته باشد، امکان ذخیره آن توسط آبخوان وجود ندارد بنابراین در آینده‌ای نه چندان دور دشت‌های کشاورزی که با پدیده فرونشست روبه‌رو هستند از بین خواهند رفت.
معاون فنی سازمان نقشه‌برداری با توضیح اینکه فرونشست یک پدیده چندوجهی است، اظهار کرد: فرونشست علاوه بر تخریب آبخوان، در سطح زمین نیز آثار مخربی به دنبال دارد و باعث آسیب به تاسیسات سطحی، تغییر شیب سطح زمین و در برخی مناطق ایجاد فرو چاله می‌شود.
وی توضیح داد: در جنوب غربی تهران محدوده فرونشست به داخل بافت شهری کشیده شده و شهرداری تهران نیز درگیر این موضوع است، به طور مشخص نقشه‌ها نشان می‌دهند که مناطق ۱۷، ۱۸ و ۱۹ پایتخت در محدوده فرونشست قرار دارند.
به گفته جمور همچنین ساختمان‌ها، خطوط مترو و پل‌ها، خطوط نفت و گاز نیز تحت تاثیر قرار دارند و به طور کلی، زمانی که سطح زمین پایین می‌رود، هر تاسیساتی که زیر و روی آن قرار دارد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
این مقام مسئول در سازمان نقشه‌برداری عنوان کرد: شکاف‌هایی که بر اثر فرونشست در سطح زمین ایجاد می‌شوند، آثار تخریبی بالایی دارند و لازم است دستگاه‌های ذیربط از جمله مرکز تحقیقات راه و شهرسازی درباره آن پژوهش‌های لازم را انجام دهند تا میزان خسارات مشخص شود.
جمور یادآور شد: با توجه به ساختار زمین‌شناسی و جنس خاک برای برخی مناطق مختلف (شهریار) نرخ فرونشست سالانه ۲۰ سانتیمتر است که عدد بزرگی محسوب می‌شود و احتمال می‌رود در برخی مناطق دیگر به دلیل جنس و دانه‌بندی خاک با همان میزان برداشت آب، نرخ فرونشست کمتر باشد.
مقابله با فرونشست؛ کلاف سردرگم
وی درباره راهکارهای مقابله با فرونشست عنوان کرد: برخی مواقع بحث تغییر الگوی کشت یا اصلاح آبیاری مطرح می‌شود که راه‌های مناسبی برای کاهش یا تثبیت نرخ فرونشست است اما این موضوع به یک کلاف سردرگم تبدیل شده و تا به امروز هیچ تصمیم قاطعی برای مقابله با فرونشست اتخاذ نشده است.
جمور در پاسخ به اینکه آیا می‌توان در این زمینه از تجربه دیگر کشورها الگوبرداری کرد، گفت: در کشورهای توسعه یافته به دلیل داده‌برداری‌های منظم در مدت زمان کوتاهی متوجه این مسئله شده‌اند و به فکر مقابله با آن افتاده‌اند و نرخ تثبیت شده است، البته مقابله با فرونشست و دیگر پدیده‌های طبیعی نیازمند برنامه‌ریزی صحیحی در مدت زمان معقول است، این نکته را هم باید در نظر گرفت که در کشورهای توسعه‌یافته، به همان اندازه که آب به آبخوان تزریق می‌شود، برداشت صورت می‌گیرد.
معاون فنی سازمان نقشه‌برداری تصریح کرد: اکنون در کشور بیش از میزان ذخیره آب، در آبخوان‌ها آب برداشت می‌شود و اگر همین امروز برای برقراری این تعادل تصمیم‌گیری شود (به میزان برداشت، آب تزریق شود) در این شرایط آبخوان حفظ می‌شود و نرخ فرونشست نیز کاهش می‌یابد اما آبخوان‌های از بین رفته احیا نمی‌شوند و به طور کلی، مقابله با فرونشست به اراده ملی تمامی نهادهای مرتبط اعم از وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو، وزارت راه و شهرسازی و سازمان محیط زیست، نیازمند است.
وی با بیان اینکه موقعیت جغرافیایی ایران روی فرونشست نیز تاثیرگذار است، اظهار کرد: ایران در منطقه‌ای با اقلیم خشک و نیمه‌خشک قرار گرفته است که نیاز به آب در آن بسیار احساس می‌شود اما به میزان بسیار زیادی آب برداشت صورت می‌گیرد.
جمور ادامه داد: در کشورهایی که رواناب بسیار زیادی وجود دارد نیاز چندانی به آب زیر زمینی نیست و فرونشست بی‌معناست.
معاون سازمان نقشه‌برداری تصریح کرد: قرار گرفتن کشورها در هر اقلیمی روی مصرف آب زیرزمینی و در نهایت بروز پدیده فرونشست تاثیرگذار است، زمانی‌که آب به اندازه کافی در سطح زمین وجود نداشته باشد برای تامین آن سراغ آب‌های زیر زمینی می‌رویم و اکنون مطالعات به سمتی می‌رود که علاوه بر آب‌های زیرزمینی که تا چند صد متری زیر زمین عمق دارد، روی آب‌های ژرف یا باستانی با چند کیلومتر عمق مطالعه می‌شود تا از آنها استفاده کنند و همین موضوع نیاز شدید کشور به آب را نشان می دهد.
درباره این موضوع بیشتر بخوانید:
معرفی جزایر مصنوعی و بررسی پیامدهای زیست محیطی آن
فرونشست تهدیدی برای نواحی خشک و نیمه خشک
مطالعات در زمینه فرونشست باید به تولید ملی برسد
گزارش «نیچر» از فرونشست شدید تهران
پایداری حوزه آبخیز در گرو توجه ویژه به شاخص های ترکیبی
کد مطلب: 81236