آتش دامن قطب شمال را گرفته و بخشهای گستردهای از شمال سیبری، اسکاندیناوی شمالی، آلاسکا و گرینلند گرفتار آتشسوزی گسترده شدهاند. سازمان «نان برای همه» تاکید میکند که عاجلترین تدبیر برای حفاظت از آب و هوا و پیشگیری از یک بحران تمام عیار انسانی، کاهش انتشار دی اکسید کربن و توقف هر چه سریعتر مصرف ذغال سنگ است. طبق پژوهش بانک جهانی در سال گذشته، چنانچه تغییرات اقلیمی تا سه دهه دیگر ادامه یابد، ۱۴۰ میلیون نفر در افریقا، آمریکای لاتین و جنوب آسیا مجبور خواهند شد به خاطر نابودی کشاورزی، سیلاب یا بالا آمدن آب رودخانهها و دریاها، کوچ کنند.
به گزارش زیست آنلاین، سازمان امدادی «نان برای همه» خواهان توجه و تعهد هرچه بیشتر سیاستگذاران در مسائل اقلیمی شده است. در فراخوان این سازمان تاکید میشود که بار بحرانهای اقلیمی بر دوش مردم کشورهایی است که کمترین نقش را در آنها دارند.
مدیر سازمان امدادی «نان برای همه» با هشدار نسبت به پیامدهای فاجعهبار بحرانهای اقلیمی میگوید: «هر چه امروز به مسئله تغییرات آب و هوایی بیاعتنا باشیم، هزینههای جبرانی در آینده بیشتر خواهد شد.»
خانم کورنلیا فولکروگ وایتزل، هنگام معرفی بیلان سالانه این سازمان در برلین، از دولت آلمان خواست برنامهای روشن برای حفظ محیط زیست داشته باشد: «مسئولیت تغییرات اقلیمی با دولتهاست و سیاست کلان باید به فکر چارهاندیشی برای آینده باشد.»
خانم فولکروگ وایتزل افزود، این مردم کشورهای فقیر هستند که بیشترین لطمه را از تغییرات آب و هوایی میبینند: «چه هنگام وقوع فجایع طبیعی و چه هنگام مقابله با عوارض اقتصادی ناشی از خشکسالی و دربدری.»
سازمان «نان برای همه» یادآوری کرده که بین تغییرات اقلیمی و افزایش شمار گرسنگان ارتباط مستقیمی وجود دارد. در بیلان این سازمان آمده است: «تغییرات شدیدی مثل سیل، طوفان و خشکسالی به طور فزایندهای معیشت میلیونها نفر را به خطر میاندازد.»
سازمان امدادرسانی «نان برای همه» که یک تشکل پروتستانی است، در ۹۰ کشور دنیا پروژههای انساندوستانه اجرا میکند.
طبق دادههای سازمان جهانی غذا، شمار انسانهایی که از سوتغذیه و گرسنگی رنج میبرند در سه سال گذشته همواره افزایش یافته است. ۸۲۱ میلیون نفر در سال ۲۰۱۸ در سراسر جهان درگیر گرسنگی مزمن بودهاند. و این رقم رشدی ۱۰ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۷ را نشان میدهد. مدیر سازمان «نان برای همه» میگوید اکثریت غالب این افراد در کشورهای جهان سوم و کشورهای فقیر زندگی میکنند: «کمترین دخالتی در بحران اقلیمی نداشتهاند اما بیشترین عوارض متوجه آنهاست.»
طبق پژوهش بانک جهانی در سال گذشته، چنانچه تغییرات اقلیمی تا سه دهه دیگر ادامه یابد، ۱۴۰ میلیون نفر در افریقا، آمریکای لاتین و جنوب آسیا مجبور خواهند شد به خاطر نابودی کشاورزی، سیلاب یا بالا آمدن آب رودخانهها و دریاها، کوچ کنند.
بحران انسانی
سازمان «نان برای همه» تاکید میکند که عاجلترین تدبیر برای حفاظت از آب و هوا و پیشگیری از یک بحران تمام عیار انسانی، کاهش انتشار دی اکسید کربن و توقف هر چه سریعتر مصرف ذغال سنگ است: «تغییر الگوی سوخت نیز باید به صورتی عادلانه، همدلانه و اجتماعی صورت پذیرد.»
توقف کامل استفاده از ذغال سنگ برای تولید برق، از اهداف استراتژیک زیست محیطی آلمان است اما تحقق این هدف میتواند به نابودی بسیاری از فرصتهای شغلی در معادن ذغال سنگ و تاسیسات وابسته منجر شود.
هدفگذاریهای زیست محیطی آلمان، برنامهای است که در سال ۲۰۰۷ تصویب شده و جنبه ملی دارد. طبق این طرح، آلمان باید تا سال ۲۰۲۰ میزان تولید گازهای گلخانهای این کشور را ۴۰ درصد به نسبت سال ۱۹۹۰ کاهش میداد.
صدراعظم آلمان دو سال قبل در کنفرانس تغییرات اقلیمی بن گفته بود که کاهش میزان مصرف ذغال سنگ و به ویژه ذغال سنگ قهوهای جایی ویژه در اهداف زیست محیطی این کشور دارد اما باید جزئیات مربوط به حذف این سوخت و بهای مناسب برای سوختهای جایگزین را باید به دقت بررسی کرد.
در زمستان سال گذشته، کمپین «شفافیت اقلیمی» گزارش مفصلی از وضعیت آب و هوا در کشورهای مختلف منتشر کرد که در آن آمده بود کشورهای صنعتی و قدرتهای اقتصادی گروه بیست (G20) برای مهار پدیده گرمایش زمین و همچنین تحقق اهداف تعیین شده در پیمان اقلیمی پاریس تلاش لازم را انجام ندادهاند و میزان تولید گاز کربنیک در سال ۲۰۱۸ نه تنها کاهش نیافته بلکه بالاتر هم رفته است.
آتش سوزی گسترده اقلیمی در قطب شمال در سکوت رسانه ها
آتش دامن قطب شمال را گرفته و بخشهای گستردهای از شمال سیبری، اسکاندیناوی شمالی، آلاسکا و گرینلند گرفتار آتشسوزی گسترده شدهاند.
در این منطقه اغلب رعد و برق باعث آتشسوزی میشود اما امسال وضع به دلیل گرمایش هوا و تابستانی داغتر از معمول بدتر شده است.
تا جایی که ستون سیاه دود حتی از فضا نیز دیده میشود.
مارک پرینگتون، یک متخصص آتشسوزیهای جنگلی در سرویس نظارت بر اتمسفر کوپرنیک این مسئله را بیسابقه خوانده است.
صدها مورد آتشسوزی در مناطقی از شرق روسیه، شمال اسکاندیناوی، گرینلند و آلاسکا روی داده که اغلب در مناطق بدون سکنه هستند.
اما دود ناشی از این حریقها منطقه بسیار گستردهای را فرا گرفته است.
از زمان آغاز آتشسوزی کیفیت هوا در شهرهای شرق روسیه به شدت افت کرده است.
بر اساس گزارشها دود حتی به منطقه تیومن در غرب سیبری رسیده که بامحل آتش سوزی شش منطقه زمانی فاصله دارد.
به گزارش موسسه کوپرنیک از ماه ژوئن ۵۰ مگاتن دیاکسید کربن در هوا آزاد شده که معادل یک سال دیاکسید کربن متصاعد شده در کشور سوئد است.
براساس وبسایت مرکز آلاسکا حریقهای قطبی بین ماه می و اکتبر معمول و بخشی از چرخه زیستی قطب شمال محسوب میشوند و حتی منافعی نیز برای محیط زیست دارند.
اما شدت این آتشسوزیها در کنار گسترهای که گرفتار حریق شده آن را غیرمعمول کرده است.
آقای پرینگتون میگوید آتشسوزی به این گستردگی و به این مدت طولانی در ماه ژوئن بسیار غریب است. اما دمای هوا در قطب شمال با سرعتی بسیار بیشتر از متوسط جهانی رو به افزایش است و گرمی هوا به گسترش آتشسوزی و دوام آن منجر شده است.
زمین بسیار خشک و دمای بالاتر از معمول هوا در کنار رعد و باد شدید حریق را گسترش داده است و از طرفی خشکچوبهای کف زمین آن را تغذیه میکنند.
تبعات خطرناک
ماهوارههای بینالمللی در حال رصد گسترش حریق و آتشسوزیهای تازه احتمالی در حوزه قطب شمال هستند.
آتش باعث آزاد شدن حجم عظیمی از دیاکسید کربن و متانی شده که در مواردی هزاران سال زیرزمین بودهاند.
دانشمندان میگویند با گرمتر شدن زمین باید انتظار چنین وضعیتی را داشت. افزایش تمرکز گازهای گلخانهای به گرمایش بیشتر منجر میشود و همین باعث آزاد شدن کربن بیشتر در جو خواهد شد.
ذرات و غبارهای زیادی که در آتش شعلهورند نهایتا دوباره روی سطح یخها در مناطق شمالیتر مینشینند و با تیره کردن آنها به ذوب سریعترشان منجر میشوند.
همه این عوامل دست به دست هم تبعات را چندبرابر خواهد کرد.
مقامهای روسیه اکثریت موارد حریق را به حال خود رها کردهاند و میگویند هزینه مهار آنها از میزان خسارت ناشی از آتشسوزی بیشتر خواهد شد.
یک سخنگوی وزارت جنگلبانی منطقه کراسنویارسک به یک وب سایت خبری در سیبری گفته «حریق مناطق مسکونی و یا اقتصاد را تهدید نمیکند.»
در شبکههای اجتماعی در روسیه عدهای منتقد وضع هستند و هشتگهایی برای مقابله با آتشسوزی در سیبری داغ شدهاند.
عدهای حتی میگویند آتش سوزی کلیسای نتردام در پاریس بیش از این حریق گسترده مورد توجه رسانهها قرار گرفته بود.
مرکز آلاسکا میگوید گاهی تلاش یکدست برای مهار تمام آتشسوزی از خود حریق مخربتر است.
کاهش قابل توجه کیفیت هوا در شرق روسیه
در حال حاضر صدها آتشسوزی وجود دارد که اکثرا مناطق خالی از سکنه سراسر شرق روسیه، شمال اسکاندیناوی، گرینلند و آلاسکا را در بر گرفته است. اما دود ناشی از این آتشسوزیها بسیار گسترش یافته و برخی از مناطق را به طور کامل در خود فرو برده است.
شهرهای شرق روسیه نیز از زمان آغاز این آتشسوزیها شاهد کاهش قابل توجه کیفیت هوای خود بودهاند.
آمارها حاکی از آن است که آتشسوزیهای طبیعی در ماه ژوئن حدود ۵۰ مگا تُن دی اکسید کربن، معادل تولید کربن سالانه سوئد منتشر کردهاند.
وقوع آتشسوزیهای طبیعی در ناحیه شمالگان بین ماههای میلادی مه تا اکتبر رایج است و این آتشسوزیها بخشی طبیعی از اکوسیستم این منطقه است که حتی برخی منافع را برای محیط زیست منطقه به همراه دارد اما شدت و گستره ناحیهای که امسال درگیر این آتشسوزیها بوده، غیر معمول است.
درجه حرارت در قطب شمال با سرعت بسیار بیشتری نسبت به میانگین جهانی افزایش یافته و شرایط گرمتر و خشکترِ این ناحیه به همراه وزش بادهای شدید و رعد و برقها منجر به تشدید و تداوم این آتشسوزیها میشود.
مقامات روسی در حال حاضر هیچ برنامهای برای مقابله با این آتشسوزیها ندارند، چرا که با توجه به غیرمسکونی بودن مناطق گرفتار آتش معتقدند هزینههای مقابله با این آتشسوزیها بسیار بیشتر از خساراتی است که وارد میکنند.
بنا بر گزارش بیبیسی، بسیاری به دولت روسیه به دلیل بیتوجهی به این آتشسوزیها اعتراض کرده و با مقایسه واکنشها به این آتشسوزیها که به جنگلهای سیبری آسیب میزند با آتشسوزی کلیسای نوتردام، بیتوجهی مقامات به محیط زیست را مورد انتقاد قرار دادهاند.
درباره این موضوع بیشتر بخوانید:
نابرابری اقتصادی ناشی از گرمایش
آیا برای اجتناب از فجایع اقلیمی آماده ایم
شش بدفهمی اصلی درباره تغییر اقلیم