ساخت و سازها در منطقه حفاظت شده جهان نما در زیارت گرگان مدتی است به تیتر اصلی رسانهها تبدیل شده است؛ منطقهای که در سکوت دستگاه های مسئول از یک بافت روستایی به شهری با آپارتمانهای چندین طبقه در جنوب گرگان تبدیل شد و حالا هم این فاجعه در نقطهای دیگر از این منطقه حفاظت شده در دهکده ییلاقی جهان نما در کردکوی در حال تکرار است.
به گزارش زیست آنلاین، منطقه حفاظت شده جهان نما و شبکه حفاظتی آن یک اکوتون (فصل مشترک دو زون متفاوت) است و با تنوع زیستی منحصر به فرد انواع اکوسیستم کوهستان، جنگل، دشت و آبی و دریایی را در خود جای داده است.
منطقه حفاظت شده جهان نما جزو ذخایر ژنتیکی است و در کنار تنوع زیستی منحصر به فرد آن که محل زندگی کَل، بُز، قوچ، میش، مرال و انواع پستانداران است در آبان ماه محل استراحت و کریدور اصلی پرندگان مهاجر از جمله شاهین ها، عقاب ها و کرکس ها و ... است.
چند وقتی است مسئولان محلی پیگیر تأمین زیرساختها در دهکدههای ییلاقی جهان نما هستند. فرماندار کردکوی دراین باره به خبرنگار مهر اظهار کرد: در جهان نما سکنه ثابت نداریم و این منطقه در زمستان قابل زندگی نیست اما در یکسال اخیر طرح هادی آن را مصوب و ابلاغ کردهایم.
ابراهیم قدمنان با اشاره به اینکه تصویب و ابلاغ طرح هادی جهان نما باعث شده ۹۰ درصد ساخت و سازها در بافت روستا انجام شود، افزود: تمام ساخت و سازهای غیرمجاز در منطقه را تخریب میکنیم و اجازه نمیدهیم ساخت و سازهای بیضابطه بلای جان منطقه شوند.
وی ادامه داد: یکسری مشکلات در جهان نما وجود دارد که پیگیر حل آن هستیم و تاکنون مکاتباتی با وزیر نیرو و معاون رئیس جمهور برای حل این مشکلات داشتهایم.
موافقت وزیر نیرو با برق رسانی به جهان نما
فرماندار کردکوی اضافه کرد: راه دسترسی به روستاهای درازنو، جهان نما و حاجی آباد مناسب نیست و در تأمین آب و برق در منطقه هم با مشکلاتی مواجه هستیم؛ مشکل آب را با جمع کردن خودیاری از مردم و تخصیص ۱۰۰ میلیون تومان اعتبار حل کرده و تلاش داریم بتوانیم همانگونه که موافقت وزیر نیرو برای برق رسانی به منطقه را جلب کردیم نظر مثبت محیط زیست را هم کسب کنیم.
وی تصریح کرد: انتظار داریم محیط زیست با برق رسانی به جهان نما موافقت کند چرا که هماکنون تمام روستاها و کوهستان های استان برق رسانی شدهاند و ماهم انتظار داریم با توجه به مجوزهای داده شده از سوی میراث فرهنگی برای اجرای طرحهای بوم گردی مشکل تأمین برق منطقه هم حل شود.
در شرایطی که فرماندار از تصویب و ابلاغ طرح هادی جهان نما خبر داده و میگوید تمام ساخت و سازهای غیرمجاز در منطقه را تخریب میکنیم اما ۳۰ هکتار از وسعت ۳۰ هزا و ۶۷۰ هکتاری منطقه حفاظت شده جهان نما مستثنیات اعلام شده که ساخت و سازهای غیرمجاز و تغییر کاربری ها در این مستثنیات بلای جان این منطقه شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان دراین باره اظهار کرد: براساس ماده ۱۶ قانون حفاظت و بهسازی، در مناطق تحت مدیریت، محیط زیست قائم مقام دستگاههای مسئول در اراضی ملی است و باید بر ساخت و سازها نظارت کند.
محمدرضا کنعانی با بیان اینکه بر اساس ماده ۵۶ تفکیک اراضی دولتی و مستثنیات بر عهده منابع طبیعی است چراکه نقشهها در دست آنهاست، افزود: با پیگیریهایی که در بازرسی کل کشور انجام شد مقرر شد نقشه اراضی ملی و مستثنیات را در اختیار ادارات کل محیط زیست قرار دهند.
وی ادامه داد: با پیگیریهای انجام شده نقشه اراضی ملی و مستثنیات جهان نما را از منابع طبیعی سمنان و گلستان تحویل گرفتیم اما هیچ کدام کاداستر (محدوده بندی یا حدنگاری یا کاداستر: فهرست نقشهبرداری ثبتی است یعنی آن نوع نقشهبرداری که ارزش حقوقی داشته باشد و بتوان بر اساس مرزهای آن سند مالکیت صادر کرد) شده نیست.
مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان توضیح داد: وقتی نقشهها کاداستر شده نیست این مشکل را ایجاد میکند که ما نمیتوانیم موقعیت را شناسایی کنیم که این تغییر در اراضی ملی است یا مستثنیات؛ در اراضی ملی تکلیف قانونی با محیط زیست است و در اراضی مستثنیات امور اراضی جهادکشاورزی باید ورود کند و جلوی ساخت و سازهای غیرمجاز را بگیرد.
وی تاکید کرد: ۳۰ هکتار از اراضی منطقه حفاظت شده جهان نما مستثنیات اعلام شده و هم اکنون منابع طبیعی گلستان اعلام میکند همه موارد مربوط به این منطقه به محیط زیست تحویل شده است اما واقعیت این است که فقط نقشه ها تحویل شده و منطقه تحویل میدانی نشده است.
برق رسانی به جهان نما میسر نیست
کنعانی با تأکید بر اینکه اجازه نمیدهیم جهان نما به زیارت دیگر تبدیل شود، یادآور شد: بحث انتقال برق به جهان نما مسبوق به سابقه است و قبلا این موضوع بررسی شده و سازمان محیط زیست اعلام کرده بود امکان برق رسانی به جهان نما میسر نیست اما به فرماندار هم پیشنهاد دادیم برای تامین برق در جهان نما به سمت انرژی پاک (پنلهای خورشیدی و بادی) بروند ما در ایستگاه محیط بانی جهان نما آن را تجربه کردهایم.
وی تصریح کرد: خیلی مطمئن نیستم که طرح هادی جهان نما مصوب شده باشد اما اگر هم مصوب شده باشد شرح خدماتی دارد و به شدت پایبند هستیم که الزامات زیست محیطی در محدوده روستا اجرا شود.
در حالی که مدیرکل محیط زیست گلستان با تردید به موضوع تصویب طرح هادی جهان نما اشاره میکند اما رئیس بنیاد مسکن کردکوی با اشاره به اینکه ابلاغ طرح هادی مانع ساخت و سازهای غیرمجاز در جهان نما شده است، به خبرنگار مهر گفت: جهان نما در سال ۱۳۹۱ کد روستایی دریافت کرد و طرح هادی ۴۰ هکتاری آن تهیه و ابلاغ شده است.
هدایت زنگانه افزود: محیط زیست مخالف اجرای طرح هادی در جهان نما بود اما به اعتقاد ما با تصویب طرح هادی مانع ساخت و سازهای غیرمجاز شده ایم و اجازه ندادیم اتفاقی که در درازنو افتاد در جهان نما تکرار شود.
وی توضیح داد: با توجه به اینکه بافت این روستا گردشگری و حفاظت شده است ضوابط و شرایط خاص برای ساخت و ساز در آن تعیین شده به عنوان مثال اجازه ساخت بنای بیشتر از یک طبقه داده نمی شود و کف کرسی بیشتر از ۱.۵ متر نمی تواند باشد و در نوع مصالح به کار رفته در نما هم محدودیت قائل شدهایم.
میخواهند در جهان نما حیاط خلوت داشته باشند
گرچه رئیس بنیاد مسکن کردکوی از تعیین ضوابط خاص در طرح هادی جهان نما خبر میدهد اما عضو کمیسیون مناطق حفاظت شده IUCN معتقد است دریافت کد روستایی برای جهان نما و تأمین زیرساختها در آن بهانهای برای دست اندازی به منابع طبیعی و محیط زیست این منطقه است.
مزدک دربیکی به خبرنگار مهر اظهار کرد: جهان نما منطقه حفاظت شده است؛ در اسناد تاریخی حداقل در حدود ۱۵۰ سال گذشته جهان نما به دلیل شرایط اقلیمی و دسترسی هیچگاه سکونت دائمی نداشته و منطقه ییلاقی بوده است.
وی یادآور شد: بر اساس اسناد تاریخی تنها در حاجی آباد و زیارت در منطقه حفاظت شده جهان نما شاهد سکونت دائم بودهایم و آنچه امروز به عنوان روستای جهان نما از آن یاد میشود دهکده های ییلاقی پراکنده کفشگیری محله و سعدآباد محله بودهاند.
این دکترای محیط زیست افزود: زیارت که تکلیفش مشخص است و غده سرطانی منطقه حفاظت شده جهان نما در گرگان است و حاجی آباد هم مشکلی ایجاد نمیکند اما از سال ۱۳۸۴به بعد که محیط زیست نظارت کافی در جهان نما نداشت به بهانههای مختلف به منابع طبیعی و محیط زیست منطقه دستاندازی شد و دست اندازیها به صورت ساخت وساز خودش را نشان داد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: یکسری افراد سودجو که قطعا مسئولان دولتی هم در جمع آنها هستند تلاش دارند همان کاری را که در درازنو و زیارت کردند در جهان نما انجام دهند اما محیط زیست باید مقاومت کند.
دربیکی گفت: در دهه اخیر دوستانی که منافع شان ایجاب میکند در جهان نما حیاط خلوت داشته باشند، دنبال دریافت کد روستایی برای این منطقه ییلاقی بودند که متاسفانه با نفوذ به وزارت کشور برای منطقه ای که خانوار ثابت ندارد کد روستایی دریافت کرده و طرح هادی تعریف کردند اینجا اداره کل محیط زیست گلستان کوتاهی کرد اما الان محیط زیست باید محکم بایستد و طبق قانون حق با محیط زیست است و به هیچ عنوان نباید طبق قانون اجازه برق رسانی به مستثنیات را بدهد.
وی تاکید کرد: برق رسانی به جهان نما توجیه فنی و اقتصادی ندارد و برق رسانی به آن شو تبلیغاتی و سوء استفاده از بیت المال و منابع ملی است برای عدهای که میخواهند چند ماهی در مناطق ییلاقی خوشگذرانی کنند؛ بحث خدمترسانی به مردم نیست بلکه میخواهند بلایی را که بر سر زیارت و دهها منطقه ییلاقی در گلستان آوردهاند در جهان نما تکرار کنند.
به گزارش مهر، تأمین زیرساختها در جهان نما که به بام گلستان معروف است نه تنها توجیه فنی و اقتصادی ندارد و محیط زیست باید مانع اجرای آن شود بلکه به گفته کارشناسان محیط زیست بهانهای برای دستاندازی به منابع طبیعی و محیط زیست منطقه است و قابل پیگیری از سوی دستگاههای نظارتی است.