زیست آنلاین: معاون سازمان حفاظت محیط زیست در چهارمین کنفرانس بین‌المللی انرژی ‌های تجدیدپذیر ایران گفت : مصرف روزانه بنزین ما 94 میلیون لیتر است. اگر با همین نرخ پیش برویم در سال 1404 روزانه 45 میلیون لیتر باید بنزین وارد کنیم.

به گزارش زیست آنلاین، مسعود تجریشی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در چهارمین کنفرانس بین ‌المللی و اولین جایزه ملی انرژی ‌های تجدیدپذیر ایران که در محل مرکز همایش ‌های بین ‌المللی سازمان صدا و سیما برگزار شد گفت: بر اساس طرح جامع مطالعات اقتصادی که 200 نفر طی دو سال روی آن کار کردند ابر چالش ‌های اقتصادی کشور آب، نظام بانکی، بودجه دولت، بازنشستگی، بیکاری و در انتها مسائل زیست ‌محیطی هستند؛ که برای اصلاح چالش ‌های حوزه زیست ‌محیطی سه ‌راه برد توصیه ‌شده است: 1- اصلاح قیمت حامل‌ های انرژی 2-توسعه حمل ‌و نقل عمومی بر محوریت اصول توسعه پایدار 3- بهبود و ارتقای کیفیت فنّاورانه وسایل نقلیه

قيمت ارزان حامل های انر‍ژی عامل آلودگی محيط زيست وی با بیان اینکه در حال حاضر خسارت زیست‌ محیطی ناشی از آلودگی هوا در کشور 16 میلیارد دلار در سال است، گفت: هزینه ‌های بهداشت و سلامت ناشی از آلودگی هوا تنها در تهران نزدیک به 2.6 میلیارد دلار اعلام‌ شده که این رقم بالا از هزینه ‌های پنهانی است که در نهایت از محل بودجه دولت پرداخت می‌شود.

جریشی ادامه داد: در سال 2013 میلادی ایران 45 میلیارد دلار، تقریبا 18 درصد تولید ناخالص کشور را به عنوان یارانه انرژی پرداخت کرده است. اگر کشور چین را نگاه کنیم که 38 میلیارد دلار یارانه انرژی به 15 درصد تولید ناخالص کشورش داده بود به هر چینی 27 دلار یارانه تعلق گرفته است اما در ایران هر نفر 555 دلار یارانه انرژی به آن تعلق می گیرد.یعنی ما هزینه 45 میلیارد دلاری در سال را از دست میدهیم که مضاف بر آن آلودگی ها و خسارات زیست محیطی را نیز با خود به همراه می آورد.مصرف سالانه بنزین در سالهای اخیر، سال 91 نسبت به سال 90 ، 6درصد ، سال 97 نسبت به 96 نزدیک 9.4 درصد افزایش پیدا کرده است. مصرف روزانه ما الان 94میلیون لیتر است ، اگر با همین نرخ پیش برویم در سال 1400 ما باید 8میلیون لیتر بنزین وارد کنیم. اگر بخواهیم منابع جدید در نظر بگیریم حداقل 5 سال تامین مالی منابع طول می کشد، ساخت پالایشگاه جدید نیز دیگر در دنیا معنایی ندارد و همه به سمت صرفه جویی در مصرف پیش رفته اند. اگرسیاست ما چه در قیمت گذاری و چه در مصرف انرژی همین باشد در سال 1404 روزانه 45 میلیون لیتر باید بنزین وارد کنیم. پس مشکل بسیار جدی است.

وی تصریح کرد: آمار نشان می‌دهد مصرف انرژی ما 2.5 تا 3 برابر کشور همسایه ما ترکیه است با وجود آنکه در این کشور تعداد خودروها بیش از کشور ماست.

وی با اشاره به آمارهای موجود گفت: خودروهای شخصی روزانه حدود 35 میلیون لیتر بنزین مصرف می‌کنند که در این میان خودروهای سمند، پژوی 405 و پراید بیشترین مصرف را دارند و لذا بیش از دو برابر منجر به آلودگی هوا شده و شرایط کلان ‌شهرها را بسیار ناپایدار کرده‌اند.

وی با تأکید بر اینکه ضروری است سهم بخش حمل ‌و نقل پاک یا خودروهای برقی افزایش یابد گفت: در بخش ‌های غیر برقی و خودروهای مصرف‌کننده سوخت ‌های فسیلی نیاز به نوسازی بسیار گسترده در داخل کشور داریم. بر اساس آمار تقریباً 97.5 درصد از مونواکسید توسط بخش حمل ‌و نقل در کشور تولید می‌شود. چراکه ما یارانه انرژی را در واقع به خودروهای بی‌کیفیتی می‌دهیم که بسیاری از خسارات زیست ‌محیطی و سلامت را ایجاد می‌کنند.

وی با بیان اینکه در الگوهای حمل ‌و نقل جاده‌ای نیز وضعیت مطلوبی نداریم گفت علت آن است که بیش از 95 درصد سوخت گازوئیل با قیمت یارانه‌ ای 300 تومان در لیتر عرضه می‌شود.

پتانسیل ‌ها در انرژی ‌های تجدیدپذیر برای حفظ محیط زیست وی با اشاره به اینکه پتانسیل ‌های خوبی را در انرژی‌ های تجدیدپذیر داریم، گفت: برق ‌دار کردن چاه‌ های برداشت آب زیرزمینی که مشکلات زیادی هم برای منابع آبی کشور ایجاد کرده است باعث شده تا 9 میلیارد لیتر صرفه‌ جویی گازوئیل و 5 هزار میلیارد تومان صرفه ‌جویی ریالی در پی داشته باشد؛ اما این کار به‌ جای برقی شدن می‌توانست تبدیل به پنل های خورشیدی شود و علاوه بر این‌ که بازار جدیدی برای تولیدکنندگان در شرکت های داخلی را ایجاد می‌کرد می‌توانست از تولید گازهای گلخانه‌ ای نیز جلوگیری کند.

تجریشی گفت: الآن ناوگان حمل ‌و نقل عمومی ما وضعیت مساعدی ندارد و این زمان خوبی است که برای نوسازی به سمت تکنولوژی ‌های نو برویم و به سمت برقی کردن این ناوگان پیش برویم. 16 هزار از 23 هزار ناوگان اتوبوسرانی موجود یعنی نزدیک 70 درصد ناوگان اتوبوسرانی در کشور ما فرسوده است. بر همین اساس فرصت خوبی است که با استفاده از قانون هوای پاک نوسازی آنها را انجام دهیم. همچنین در شهرهای ما 71 هزار دستگاه تاکسی فرسوده تردد می‌کنند که این رقم تا پایان امسال به 150 هزار دستگاه می‌رسد. در سال‌های  95 و 96 حدود 61 هزار دستگاه نوسازی شد. طبق پیش ‌بینی‌های ما تعداد تاکسی‌ های فرسوده تا سال 1400 به 150 هزار دستگاه می ‌رسد که این بازار بسیار خوبی برای خودروسازان است که بتوانند از خودروهای برقی تولید یا وارد کنند.

وی اشاره کرد: در بخش خانگی ما سالانه تقریباً 312 هزار میلیارد تومان یارانه انرژی پنهان پرداخت می‌کنیم که مردم فقط 6 درصد آن را می پردازند. با جایگزینی انرژی‌ های تجدیدپذیر بخشی از این یارانه ‌ها برمی گردد و به کمک شرکت ‌ها می توانیم بخش اعظم انرژی مصرفی را به انرژی تجدیدپذیر تبدیل کنیم.

تجریشی بیان کرد: ما حدود 850 هزار کولرگازی داریم که 70 درصد آنها غیر استاندار هستند. در جنوب کرمان ما کپرهایی را داشتیم که مردم در آن زندگی می‌کردند، جداره دیواره‌ ها کاه‌گلی بود و می‌توانستند میزان قابل ‌توجهی در زمستان و تابستان در مصرف انرژی صرفه‌ جویی کنند. ما آنها را تبدیل به خانه ‌های آجری کردیم یعنی خانه ‌هایی که نیاز به کولر دارد. ما پتانسیل بسیار خوبی در ساختمان‌ها داریم که بتوانیم از انرژی ‌های تجدیدپذیر استفاده کنیم. بر اساس ماده 19 مقررات مربوط به ساختمان، در ساختمان ‌های جدید اجرای ضوابط لازم باید توسط شهرداری ‌ها نظارت شود که متاسفانه هنوز این ضوابط جدی گرفته نمی‌شود.

وی افزود: 10 درصد ساختمان‌ ها در کشور ما ساختمان ‌های دولتی است که بر اساس اطلاعات وزارت نفت سالانه 10 میلیارد دلار فقط یارانه انرژی در این ساختمان ‌ها مصرف می‌شود ما می‌توانیم به ‌جای آن در صنعت انرژی تجدیدپذیر سرمایه ‌گذاری کنیم.

تجریشی ادامه داد: طبق آمار ما 500 کیلووات ساعت در هر مترمربع مصرف انرژی خانگی داریم که این رقم برای اروپایی ‌ها حدود 200 کیلووات ساعت است که برای 5 سال آینده می‌خواهند آن را به 50 برسانند؛ بنابراین در حوزه مصرف انرژی در داخل ساختمان‌ ها پتانسیل بسیار زیادی برای کاهش مصرف انرژی و جایگزین کردن انرژی فسیلی با انرژی‌های تجدیدپذیر داریم.

انرژی در بخش کشاورزی هم ارزان است و این باعث می ‌شود به سمت انرژی های تجدیدپذیر نرویم. در سال 96 مطالعه ای در مرغداری ‌های مجموعه سیمرغ که به لحظه دانش فنی و نظارت هم وضعیت خوبی داشتند انجام دادیم. انرژی مصرفی برای یک پرنده از جوجه یک ‌روزه تا خود مرغ 10 تا 16 کیلووات ساعت است درحالی‌ که در جاهای دیگر دنیا این عدد 2 است. پس اینجا هم ظرفیت خوبی وجود دارد که انرژی را کاهش دهیم و با استفاده از انرژی خورشیدی نیاز خود را برطرف کنیم.

وی ادامه داد: ما در ازای هر تخم ‌مرغ بر اساس قیمت سال 96، 50 تومان مصرف انرژی داریم. درحالی‌که درجاهای دیگر تا 20 درصد قیمت تخم ‌مرغ به مصرف انرژی برمی‌گردد. ریشه تمامی این مسائل این است که انرژی بسیار ارزان انگیزه صرفه ‌جویی و انگیزه استفاده از انرژی‌ های تجدیدپذیر در داخل کشور را به فراموشی می‌سپارد. پس آیا با این انرژی ارزان که برای نسل ‌های آینده است ما می‌توانیم این صنعت را داخل کشور جا بیندازیم تا بتواند بخش قابل ‌توجهی از انرژی را تامین کند؟

بسته ‌های سرمایه‌ گذاری توسط دولت باید طوری باشد که بخش خصوصی هم انگیزه داشته باشد در این بخش سرمایه‌گذاری کند. عدم آگاهی و مطالبه نکردن توسط مردم به این قضیه دامن زده است. مردم باید در این زمینه مطالبه گر باشند.

وی افزود: اسناد بالادستی خوبی در کشور وجود دارد از جمله سند چشم ‌انداز کشور در افق 1404.در سیاست ‌های کلی اصلاح الگوی مصرف که در برنامه پنجم و ششم بر آن تأکید شده است، باید 50 درصد مصرف انرژی کشور کاهش پیدا کند. به ‌واسطه اینکه سیاست‌ گذاری ‌های ما به ‌صورت کوتاه ‌مدت تعیین می‌شود نه ‌تنها مصرف انرژی کاهش پیدا نمی کند که در برخی قسمت ‌ها با نرخ ‌های 6 تا 9 درصد هم افزایش داریم.

وی با اشاره به دیگر سیاست ‌ها و قوانین گفت: سیاست ‌های کلی محیط‌ زیست بر پایه برنامه اقتصاد کم‌کربن است. در سند ملی راهبردی انرژی کشور از جمله راهبردها به 3 اصل در رابطه با این موضوع برمی‌خوریم 1- تجاری ‌سازی فناوری ‌های انرژی‌ های تجدیدپذیر و دوستدار محیط‌زیست 2- کاهش گازهای گلخانه‌ ای ناشی از حامل ‌های انرژی3- افزایش سهم انرژی ‌های تجدیدپذیر و پاک درزمینه تولید برق کشور.

وی با ابراز نگرانی گفت: اگر به سیاست ‌های اصلاح الگوی مصرف و قیمت‌ گذاری توجه نکنیم در سال 1410 به میزان 7 میلیون بشکه نفت فقط مصرف داخلی خواهیم داشت. این در حالی است که قرار بود اقداماتی را از امسال شروع کنیم که در سال 1410 مصرف به دو میلیون بشکه کاهش یابد.

وی با بیان اینکه سازمان محیط‌زیست اقداماتی در این زمینه انجام داده است آنها را این‌گونه برشمرد: در سال 1396 هنگام صدور مجوز برای صنایع از آنها تعهد گرفتیم 20 درصد از انرژی مصرفی صنایع ظرف مدت 5 سال باید از انرژی ‌های تجدیدپذیر تأمین شود. حتی نیروگاه برق نیز موظف به اجرای این قانون است.

در منابع انرژی تجدیدپذیر ظرفیت بسیار زیادی در داخل کشور وجود دارد. چه در پسماندهای شهری که دوستان اشاره به سوزاندن آن در مناطق شمالی کردند تا بتوانیم از آن برق بگیریم چه در پسماندهای زراعی که حجم آن 170 میلیون تن برآورد شده است.

وی اظهار کرد: طی هماهنگی ‌هایی که با پژوهشگاه نیرو در سال گذشته انجام دادیم قرار شد در رابطه با واحدهای دامداری مستقر در نظرآباد کرج و جنوب تهران، که نزدیک به 25 درصد از منبع تولید بو متعلق به این واحدها است تجدیدنظرهایی صورت گیرد. چه به لحاظ مدیریت پسماند چه به لحاظ تصفیه‌خانه ‌های آنها. مقرر شد هم به لحاظ زیست‌ محیطی و تولید گاز کربن و هم برای کاهش بوی نامطبوع به آنها کمک شود. بسیاری از این مجتمع‌ ها که با ما همکاری کرده و از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده کرده‌اند اذعان داشتند 15 درصد در هزینه ‌های آنها صرفه‌جویی شده است. این‌ موارد پتانسیل ‌های خوبی است که ما در این زمینه‌ داریم. امیدواریم در رابطه با انرژی زیست ‌توده نیز فعالیت ‌های خوبی با این صنایع داشته باشیم.

وی افزود: ضوابط استقرار زباله سوزها یکی از که مواردی است که ما با آن مواجهیم. بر همین اساس در رشت مجوزی برای یک زباله‌ سوز صادر کردیم تا در داخل شهر با استفاده از بهترین تکنولوژیها بتواند کمترین میزان آلایندگی را داشته باشد و از جابجایی پسماندها نیز جلوگیری کنیم.

ما آیین ‌نامه ای اجرایی درباره ماده 38 قانون برنامه ششم مربوط به مدیریت سبز ساختمان ‌ها تدوین کرده ایم که مسئولیت اجرای آن با سازمان محیط ‌زیست است که مشخص کند چند درصد از انرژی ‌های تجدیدپذیر در ساختمانها استفاده می شود. بر اساس این مقررات امتیاز دستگاه‌ ها توسط سازمان محیط‌زیست تعیین می شود و با تقویت این بخش برای صنعت تجدیدپذیر انگیزه ایجاد خواهیم کرد.

وی افزود: یکی از مهم ‌ترین برنامه ‌های کلان سازمان محیط ‌زیست، ماده 19 قانون هوای پاک است که طبق این ماده‌ قانونی وزارت نیرو مکلف است نسبت به توسعه و تولید و عرضه انرژی ‌های تجدیدپذیر و پاک به نحوی اقدام کند که حداقل 30 درصد افزایش سالانه ظرفیت مورد نیاز برق کشور از محل انرژی ‌های تجدیدپذیر تأمین شود.

وی خاطرنشان کرد: طبق تبصره 2 از ماده 20 قانون هوای پاک سال گذشته مصوب شد که دولت و شهرداری ‌ها موظف ‌اند که ظرف مدت 3 سال پس ابلاغ این قانون برای شهرهای مختلف زمینه ‌های تبدیل پسماندها به انرژی وکود را توسط بخش خصوصی فراهم نمایند که متاسفانه در این قسمت هنوز  اقدامات قابل ‌توجهی انجام نشده است.

تجریشی در پایان گفت: یکی از وظایف سازمان حفاظت از محیط‌زیست تدوین نظام پایش و گزارش دهی و راستی آزمایی است که به آن MRE  گفته می‌شود و ما برای این کار با کمک GIZ و انستیتو اقتصاد آلمان سازمان‌ دهی  آن را انجام داده ایم. اولین کارگاه در سال 1397 برگزار شد تا از طریق آموزش شرکت‌کنندگان و بخش ‌های خصوصی بتوانند در بازار بهینه‌ سازی انرژی و محیط‌زیست  بهتر عمل کنند و راستی آزمایی انجام دهند تا مشخص شود اقداماتی که انجام ‌شده اثربخش بوده است یا خیر.

وی با اشاره به کارهایی که در عرصه خلاقیت و نوآوری در این زمینه می ‌توان انجام داد گفت: سالیان سال است که زباله سوزها را به تولید برق متصل کرده ایم.  بخش خصوصی به ما می‌گوید اگر من برق را به قیمت اعلام‌ شده قبلی نتوانم تهیه کنم این طرح برای ما توجیه اقتصادی ندارد. از ما اجازه می خواهند که برق تولید شده در رشت را در مرز بصره به کشور همسایه صادر کنند.

این ایده ‌ها کمک می‌کند که بار از دوش دولت برداشته شود و بخش خصوصی بتواند سرمایه‌ گذاری در این زمینه سرمایه گذاری کند و انرژی را به قیمت ‌های جهانی بفروشد. ما در سازمان محیط ‌زیست در خدمت این صنعت که یک صنعت پاک و سبز است هستیم تا این بخش بتواند از طریق قوانین و مقررات و پایش به اهداف مد نظر خود برسد.