برخی از محققین و دانشمندان اعتقاد دارند که انرژی هسته‌ ای یک راه‌‌ حل برای تغییر اقلیم و بحران اقلیمی هست و با متوسل‌ شدن به انر‌ژی هسته‌ای می‌توان با تغییر اقلیم مقابله کرد.

استدلال این محققین اینست که انرژی هسته‌ای یک انرژی پاک است که هیچ انتشار کربنی ندارند. اما آیا واقعا انرژی هسته‌ ای یک راه‌حل برای تغییر اقلیم هست؟ آیا انرژی هسته‌ای هیچ انتشار کربنی ندارد و انتشار آن صفر است؟

در پاسخ به‌ این سوالات، در زیر به ۷ دلیل برای بیان این که انرژی هسته‌ای یک راه‌ برای حل بحران اقلیمی و تغییر اقلیم نیست، اشاره می‌شود:

1- مدت زمان زیاد از طرح تا بهره‌ برداری از یک نیروگاه هسته‌ای:
به‌طور کلی از طرح تا بهره‌برداری یک نیروگاه هسته‌ای بین ۱۰ تا ۱۹ سال (به‌طور متوسط ۱۴.۵ سال) و حتی بیشتر طول می‌کشد درحالی‌که یک مزرعه خورشیدی و بادی بین ۲ تا ۵ سال و سلول‌ خورشیدی (PV) سقفی تنها ۶ ماه زمان نیاز دارد. با انرژی هسته‌ای ما زمان را از دست می‌دهیم.

2- هزینه هم‌ترازشده انرژی (LCOE):
متوسط این هزینه برای یک نیروگاه هسته‌ای در سال ۲۰۱۸ برابر ۱۵۱ (۱۱۲ تا ۱۸۹) دلار بر مگاوات-ساعت است. اما این هزینه برای نیروگاه بادی برابر ۴۳ (۲۹ تا ۵۶)  دلار بر مگاوات-ساعت و سلول‌های خورشیدی (PV) برابر ۴۱ (۳۶ تا ۴۶)  دلار بر مگاوات-ساعت برآورد شده‌است. هزینه ترازشده در انرژی هسته‌ای زیادتر است.

3- خطر گسترش سلاح هسته‌ای:
 هیات بین‌الدولی تغییر اقلیم (IPCC) تاکید کرده‌است که رشد انرژی هسته‌ای قابلیت ملت‌ها برای به‌دست ‌آوردن سلاح هسته‌ای را افزایش داده‌است و این خود تبدیل به یک معضل جهانی می‌شود.

4- خطر ذوب‌ شدن (Meltdown):
تا به‌امروز ۱.۵ درصد از نیرو‌گاه‌های هسته‌ای ساخته‌شده در دنیا دچار حادثه ذوب‌شدن شده‌اند. صنعت هسته‌ای یک رآکتور جدید ایمن‌تر پیشنهاد داده‌است ولی تا به‌امروز آزمایش نشده‌است. کافیست نگاهی به عواقب مخرب نیرو‌گاه‌های چرنویل، فوکوشیما، و غیره انداخته شود تا عمق فجایع مشخص شود!

5- خطر سرطان ریه ناشی از استخراج اورانیوم:
استخراج اورانیوم برای نیروگاه هسته‌ای سبب سرطان ریه در تعداد زیادی از معدن‌کاران می‌شود زیرا معادن اورانیوم به‌طور طبیعی حاوی گاز رادون هستند که برخی محصولات فروپاشی آن سرطان‌زاست. در یک بررسی از ۱۹۵۰ تا ۲۰۰۰ نشان داد که ۱۰ درصد از معدن‌کاران اورانیم به‌دلیل سرطان ریه دچار مرگ شده‌اند. به این موضوع در مورد انرژی هسته‌ای اصلا اشاره نمی‌شود!

6- انتشار معادل کربن و آلودگی هوا:
برخلاف ادعاها، نیروگاه هسته‌ای انتشار صفر و یا نزدیک به صفر ندارد! میزان انتشار از یک نیروگاه جدید هسته‌ای برابر ۷۸ تا ۱۷۸ گرم CO2 بر کیلووات-ساعت است و حتی نزدیک به صفر هم نیست! این انتشار به‌دلیل استخراج پیوسته و پالایش اورانیوم مورد نیاز برای یک نیروگاه است. به‌علاوه نیروگاه‌های هسته‌ای میزان ۴.۴ گرم CO2 بر کیلووات-ساعت از بخار آب و گرما آزادشده انتشار می‌دهند. پس انتشار کربن انرژی هسته‌ای صفر نیست!

7- خطر زباله‌ های هسته‌ ای:
میله‌های سوخت مصرف‌شده از نیروگاه‌های هسته‌ای یک زباله رادیواکتیو هستند که باید حداقل برای ۲۰۰۰۰۰ سال نگهداری شوند!! و هر چه این میله‌ها سوخت مصرف‌شده بیشتر روی هم انباشته می‌شوند، خطرات نشت آنها نیز بیشتر می‌شوند که برای آبهای زیرزمینی، محصولات گیاهی، حیوانات، انسان، و کلا محیط‌زیست خطرناک است.  


براساس این گزارش، IPCC باید انتشار CO2 تا سال ۲۰۵۰ به‌ میزان ۱۰۰ درصد کاهش یابد تا بتوانیم میزان گرم‌شدن زمین را به ۱.۵ درجه سانتی‌گراد محدود کنیم. برای رسیدن به‌ این هدف باید بتوانیم تا سال ۲۰۳۰ در حدود ۵۰ درصد انتشار را کاهش دهیم. 

با توجه به متوسط زمان ساخت یک نیروگاه هسته‌ای که ۱۴.۵ سال است (به‌عنوان مثال اگر از همین امروز به‌ ساخت یک نیروگاه هسته‌ای دست‌ به‌ کار شویم، شاید تا سال ۲۰۳۳ به‌بهره‌برداری برسید!)، ما قادر به کم‌کردن حتی یک مولکول CO2 تا سال ۲۰۳۰ با انرژی هسته‌ای نخواهیم بود و ما زمان مورد نیاز برای مقابله با بحران اقلیمی و نگه‌داشتن افزایش دمای ۱.۵ درجه را از دست می‌دهیم. حال آنکه خطرات ناشی از انرژی هسته‌ای هم وجود دارد.

اما با انرژی تجدیدپذیر متوسط زمان بهره‌ برداری به ۳.۵ سال برای مزارع بادی و خورشیدی و ۶ ماه برای سلول‌های خورشیدی سقفی می‌رسد و دست‌یابی به‌ اهداف مورد نیاز IPCC برای حل بحران تغییر اقلیم امکان‌پذیر است.

نویسنده: محمودرضا مومنی، بَرگرفته از دکتر جاکوبسون، استاد عمران-محیط زیست و مدیر برنامه انرژی و جو دانشگاه استنفورد