زیست آنلاین: افزایش راندمان برق نیروگاه های حرارتی سبب می شود تا جدا از آنکه سوخت ناشی از این صرفه جویی به اقتصاد کشور کمک کند بلکه آثار زیست محیطی تولید برق از این نوع نیروگاه ها را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. سرمایه گذاران بخش خصوصی که به این منظور در طرح های تبدیل نیروگاه های گازی به سیکل ترکیبی سرمایه گذاری کرده اند امروز با چالش های مالی بزرگی روبه رو هستند.به طوری که پیشرفت این پروژه ها گره سختی خورده است. گره ای که می تواند به دست دولت باز شود.

 به گزارش زیست آنلاین، رشد جمعیت و توسعه کشور، تامین انرژی را متناسب با نیازهای خود ضروری می سازد. تولید برق به عنوان یکی از منابع اصلی مصرف انرژی در ایران از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. رشد مصرف برق در ایران به طور متوسط سالانه در حدود 7 درصد است که از انواع نیروگاه های حرارتی و غیر حرارتی تولید می گردد. ظرفیت نیروگاه های حرارتی در تولید برق در کشور در حدود  81 درصد است که 92 درصد از برق کشور را تولید می کنند. ظرفیت نیروگاه های گازی 3/39 نیروگاه های بخاری 2/24 و نیروگاه های سیکل ترکیبی 5/36 درصد می باشد. نیروگاه های حرارتی با مصرف سوخت های فسیلی برق تولید می کنند. سوزاندن سوخت های فسیلی با تولید انواع گاز آلاینده سبب آلودگی محیط زیست می گردد. در این شرایط کاهش مصرف سوخت در نیروگاه های حرارتی نه تنها سبب خواهد شد که سوخت صرفه جویی شده به اقتصاد ملی کمک کند بلکه بهبود شرایط زیست محیطی را نیز به دنبال خواهد داشت. این امر با افزایش راندمان نیروگاه ها با ارتقا توربین های نیروگاه های گازی و یا تبدیل نیروگاه های گازی (با متوسط راندمان 38 درصد) به سیکل ترکیبی (با متوسط راندمان 48 درصد) ممکن خواهد بود. افزایش راندمان نیروگاه ها سبب می شود تا با میزان مصرف کمتر سوخت، برق بیشتری تولید کرد.
در حال حاضر نیروگاه های کشور برای هرکیلووات ساعت برق از گاز، گازوئیل ومازوت استفاده می کنند. محاسبات به عمل آمده نشان می دهد چنانچه هزینه های اقتصادی سوخت مصرفی را مورد توجه قرار دهیم هزینه سوخت مصرفی هر کیلووات ساعت برق تولیدی این نیروگاه ها برابر با 48/3 سنت دلار برآورد می گردد. (شکل شماره 1)



شکل 1-هزینه های اقتصادی سوخت مصرفی برای هرکیلووات ساعت برق تولیدی در سال 

1397(ماخذ محاسبه سوخت مصرفی آمارنامه تفصیلی برق)

 

هزینه های زیست محیطی تولید برق جدا از هزینه های سوخت مصرفی، تولید هرکیلووات ساعت برق تولیدی در کشور سبب انتشار انواع گازهای آلاینده و گلخانه ای می شود که خود هزینه های جداگانه ای را به جامعه تحمیل می نماید. براساس داده های منتشره در آخرین ترازنامه انرژی کشور و با استفاده از هزینه های زیست محیطی محاسبه شده در مدارک بانک جهانی در ایران و به روزرسانی آن، این هزینه ها معادل 5/1 سنت دلار برای هرکیلووات ساعت برق محاسبه می گردد.(شکل 2)
 



شکل 2- هزینه های انتشار گازهای آلاینده و گلخانه ای ناشی از تولید برق

 

بدین ترتیب هزینه های اقتصادی تولید هرکیلووات ساعت برق بدون احتساب هزینه های سرمایه گذاری اولیه برابر با 34/5 سنت دلار محاسبه می شود. (شکل 3)



شکل 3-هزینه اقتصادی تولید برق (بدون هزینه های سرمایه گذاری و بهره برداری و نگهداری)

 

کاهش آثار زیست محیطی تولید برق از نیروگاه های برق حرارتی نیروگاه رودشور به عنوان نمونه در نزدیکی تهران یکی از این نیروگاه ها است که با هدف کاهش مصرف سوخت وگازهای آلاینده محیط زیست قرار است واحدهای گازی خود را با احداث واحدهای بخار به سیکل ترکیبی تبدیل کند. این امر سبب خواهد شد تا  جدا از صرفه جویی سوخت، از هزینه های زیست محیطی ناشی از تولید برق نیز جلوگیری کند. سرمایه گذاری در این بخش توسط بخش خصوصی در حال انجام است.
نیروگاه رودشور با اضافه کردن واحدهای بخار به واحدهای گازی خود سبب می شود تا ظرفیت فعلی نیروگاه که معادل 792 مگاوات است به 1137مگاوات افزایش یابد. این امر سبب خواهد شد تا میزان آمادگی تولید برق در این نیروگاه از 4/5 میلیارد کیلووات ساعت در سال به 8 میلیارد کیلووات ساعت در سال برسد. 
این تبدیل، جدا از صرفه جویی معادل 720 میلیون لیتر گازوئیل در سال به ارزش 403 میلیون دلار، موجب کاهش انتشار گازهای گلخانه ای به مقدار سالیانه 4/1میلیون تن خواهد گردید. این امر از دیدگاه اقتصاد ملی کمک بزرگی به اقتصاد کشور خواهد کرد . 
ایران از کشورهای مهم در تولید گازهای گلخانه ای در جهان بوده و تعهداتی را در قالب موافقتنامه پاریس به شکل داوطلبانه پذیرفته است لذا هر طرحی که بتواند موجب کاهش انتشار این نوع گازها در کشور گردد باید به طور ویژه ای مورد توجه قرار گیرد.
 

نیروگاه رودشور و مشکلات تامین مالی  توسعه نیروگاه رودشور همانند سایر نیروگاه هایی که توسط سرمایه گذاران بخش خصوصی در حال اجرا می باشد، با توجه به شرایط اقتصادی کشور به سبب کاهش قیمت نفت و افزایش نرخ ارز دچار چالش های جدی شده است به طوری که به گفته سرمایه گذار نیروگاه رودشور (هلدینگ ماهتاب گستر) این امر حتی ادامه کار را نیز بسیار دشوار کرده و امکان توقف روند اجرای پروژه را فراهم کرده است.
با توقف این پروژه و سایر نیروگاه هایی که بنا بود به سیکل ترکیبی تبدیل شوند جدا از زیان های اقتصادی، موجب زیان های زیست محیطی  و اجتماعی به کشور خواهد شد. به نظر می رسد که  نگاه دولت در پروژه هایی نظیر پروژه رودشور باید از دیدگاه توسعه پایدار بوده و با این رویکرد به حل مشکلات مالی این نیروگاه بپردازد.