امروزه بسیاری از مردم در سراسر جهان تحت تأثیر انواع آلودگی، جنگ، فقر، گرسنگی و تغییرات آب و هوایی قرار دارند. با در پیش گرفتن سبک زندگی گیاهخواری می‌توان به این مشکلات هولناک پایان داد. بله درست شنیدید؛ با گیاهخواری می‌توان به این مشکلات پایان داد و به توسعه پایدار رسید!

منظور از توسعه پایدار چیست؟!
توسعه پایدار (به انگلیسی: Sustainable Development) در هدف کلی خود به ایجاد تعادل بین توسعه و محیط زیست اشاره دارد.

در سال ۱۹۸۰ برای اولین بار واژه «توسعه پایدار» در گزارش اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست (IUCN) آمد. این اتحادیه این واژه را برای وضعیتی به کار برد که نشان می‌داد توسعه برای محیط زیست مضر نیست بلکه می‌تواند به کمک آن نیز بیاید. امروزه پایداری در توسعه فقط مربوط به جنبه‌های زیست محیطی نمی‌شود، بلکه جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را نیز در بر می‌گیرد.
 

۱۷ آرمان توسعه پایدار برای دگرگونی جهان
۱۹۳ کشور جهان در سال ۲۰۱۵، در صحن علنی مجمع عمومی سازمان ملل متحد متعهد شدند که تا سال ۲۰۳۰ اهدافی در خصوص توسعه پایدار به سرانجام برسانند که با رسیدن به ‎آن‌ها قرار است جهان به جای بهتری برای زندگی کردن تبدیل شود.

اهداف توسعه پایا (به انگلیسی: Sustainable Development Goals) که به سند ۲۰۳۰ یونسکو (به انگلیسی: ۲۰۳۰ Agenda) نیز معروف است، دارای ۱۷ هدف می‌باشد که مربوط به آینده می‌شود. ما معتقدیم زمانی این ۱۷ هدف محقق می‌شوند که سازمان های مردم نهاد، سازمان های خصوصی و دولت ها با یکدیگر همکاری داشته باشند.

قطعاً نیازهای انسان‌ باید برطرف شود، اما نه به قیمت از بین رفتن منابع و فرصت های نسل آینده.
 

گیاهخواری کنید و به توسعه پایدار برسید!
بنابه گزارش منتشر شده توسط سازمان ملل متحد، بسیار حیاتی است که جوامع جهانی برای مقابله با بدترین تأثیرات ناشی از تغییرات اقلیمی (که به واسطه انتشار دی اکسید کربن، متان و دی اکسید نیتروژن ایجاد شده) سبک زندگی گیاهخواری را در پیش بگیرند. کارآمدترین روش برای نیل به اهداف مقدس توسعه پایدار از دیدگاه مجمع فعالان زیست محیطی گیاهخواری است، به طوری که تمامی مردم جهان را برای رسیدن به یک هدف بدون در نظر گرفتن سن، جنسیت، قومیت و مذهب متحد می‌کند.

ما در زیر ۸ دلیل آورده‌ایم که با استناد به آن‌ها می‌توان گفت گیاهخواری می‌تواند به صورت مستقیم و غیر مستقیم باعث توسعه پایدار و افزایش امنیت (امنیت اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و…) در کشورهای جهان شود!
 

عامل اول توسعه پایدار: کاهش گرسنگی در جهان قطعاً می‌توان گفت که هر چقدر میزان مصرف محصولات حیوانی افزایش یابد گرسنگی در جهان نیز افزایش خواهد یافت. در دامداری مدرن به علت جمعیت پر ازدحام حیوانات، آن‌ها به جای تغذیه از علف های خودرو از غلات و سویا استفاده می‌کنند، از این رو در کمترین زمان به بیشترین وزن خود می‌رسند. می‌توان گفت که نیمی از غلات دنیا توسط دام ها مصرف می‌شود، مثلاً میزان غلاتی که هر روزه به ۱ میلیون گاو خورانده می‌شود، برای سیر کردن شکم ۱۰ میلیون انسان گرسنه کافی است. همچنین باید بدانید تنها در آمریکا ۷۰ درصد غلات کشت شده به دام ها خورانده می‌شود که می‌تواند حدود ۸۰۰ ملیون نفر را در جهان سیر کند.

تا سال ۲۰۵۰ نیاز انسان‌ها به غذا حدود ۷۰ درصد افزایش پیدا خواهد کرد.


 

عامل دوم توسعه پایدار: جلوگیری از هدر رفت انرژی همه مراحلی که برای تولید گوشت طی می‌شود از کشت محصولات خوراکی گرفته تا پرورش، حمل و نقل دام‌ها به کشتارگاه و بازار، دسته بندی، منجمد کردن و پخت گوشت، هزینه‌های سوختی هنگفتی دارد که از شنیدن آن‌ها تعجب می‌کنید. از این رو خوب است آگاه شویم که: به اندازه ۴ لیتر بنزین انرژی لازم است تا ۰٫۵ کیلوگرم گوشت گاو (گاوی که از غلات تغذیه می کند) تولید شود.

باید بدانید برای تأمین گوشت گاو یک خانواده ۴ نفره، به طور غیر مستقیم حدود هزار لیتر سوخت فسیلی مصرف می‌شود. به طور کلی برای تولید ۱ کالری انرژی از پروتئین حیوانی، ۲۸ کالری انرژی سوخت فسیلی و برای تولید ۱ کالری انرژی از پروتئین گیاهی فقط ۳.۳ کالری انرژی سوخت فسیلی استفاده می‌شود.
 



عامل سوم توسعه پایدار: مبارزه با جنگل زدایی از ۱۹ سال پیش تا به امروز در هر دقیقه مساحتی  معادل پنجاه برابر یک زمین فوتبال از جنگل‌های آمازون به وسیله انسان ها نابود شده که به قطعیت می‌توان گفت حدود ۹۱ درصد نابودی این جنگل ها به دلیل افزایش تقاضای انسان به گوشت می‌باشد. اگر انسان‌ها به همین روال ادامه دهند در ۴۰ سال آینده تمام جنگل‌ها به کل از بین خواهند رفت.

در گذشته، جنگل‌ها حدود ۱۴ درصد سطح زمین را پوشش می‌دادند ولی امروزه تنها ۶ درصد زمین به وسیله جنگل ها پوشیده شده است.
غذای سالانه یک فرد همه چیزخوار از ۱۳۰۰۰ متر مربع زمین و یک فرد وگان از ۶۴۷ متر مربع زمین به دست می‌آید، در حقیقت یه شخص همه‌ چیزخوار مساوی است با ۱۹ شخص وگان.
حال سوال این است که چرا هیچ سازمان و دولتی در مقابل نظام دامداری نمی‌ایستد؟! جواب کاملاً مشخص است؛ صنعت دامداری همیشه با سرمایه گذاری های بسیار و جلب رضایت سیاستمداران و در مواقع نیاز با ایجاد ترس و اضطراب توانسته است کار خود را پیش ببرد. متأسفانه در برزیل در طول ۲۵ سال گذشته بیش از ۱۵۰۰ نفر از فعالان محیط زیست کشته شده و حدود ۲ هزار نفر از آن‌ها نیز تهدید به مرگ شده‌اند.

در پی آتش سوزی جنگل های ارسباران در سال ۹۸ حدود ۶۳۰ هکتار از مراتع آن نابود شد. پس از بررسی های فراوان مشخص شد که ۳ نفر برای بهره برداری از محیط به نفع خودشان (جهت چرای دام) دست به این کار ناشایست زده اند.


 

عامل چهارم توسعه پایدار: جلوگیری از گرمایش جهانی نابودی جنگل‌ها و تالاب‌ها به گرمایش زمین شتاب بیشتری می‌بخشد. متأسفانه بشر به وسیله دامداری ۳۷ درصد گاز متان و ۶۵ درصد گاز منوکسید دی نیتروژن در جو زمین آزاد می‌کند که اثر گرمایشی گاز متان طی یک دوره بیست ساله، ۷۲ برابر گاز دی‌اکسیدکربن و اثر گرمایشی گاز منوکسید دی نیتروژن ۲۰۰ برابر گاز دی‌اکسید کربن می‌باشد.

هر ساله حدود ۶۰ میلیارد  حیوان (بدون در نظر گرفتن ماهی‌ها و حیوانات دریایی) برای تولید غذا پرورش داده و کشته می‌شوند. دامداری به گونه‌های مختلف به گرمایش جهانی شتاب بیشتری می‌بخشد.

برخی بر این باورند که اگر دامداری نباشد نیاز به کشاورزی افزایش خواهد یافت و گاز منوکسید دی نیتروژن بسیاری در هوا آزاد خواهد شد ولی این طرز فکر کاملاً برعکس است. حال تصور کنید اگر تمام فرآورده های کشاورزی مستقیم به مصرف انسان ها برسد، نیاز به کشاورزی، کود ها و سموم شیمیایی بسیار کاهش خواهد یافت.

از طرفی برخی بر این باورند که دامداری سنتی می‌تواند این قضه را حل کند ولی متأسفانه این نیز یک ادعای واهی است. با حذف غلات و سویا از وعده غذایی حیوانات، آن‌ها به زمان بیشتری برای وزن گیری نیاز خواهند داشت که در این صورت با افزایش تعداد حیوانات پرورشی همراه خواهد بود.

در سال ۲۰۰۶ فائو رسماً طی گزارشی اعلام کرد که دامپروری عامل تولید ۱۸ درصد از کل گازهای گلخانه جهان می‌باشد که در مقایسه با صنعت حمل و نقل ۵ درصد بیشتر است. اما این آمار به همین جا ختم نمی‌شود، در سال ۲۰۰۹ سازمان نظارت جهانی با انتقاد شدید از آمار منتشر شده توسط سازمان فائو، اعلام کرد که دامداری عامل ۵۱ درصد از گازهای گلخانه ای جهان می‌باشد.


 

عامل پنجم توسعه پایدار: رهایی از بحران قحطی آب امروزه وجود بحران قحطی آب اللخصوص در کشورهای آفریقایی یکی از بزرگترین چالش‌های بشر می‌باشد. درحالی‌ که انسان‌ها و حیوانات وحشی در نتیجه بی‌آبی با این چالش دست و پنجه نرم می‌کنند، یک‌سوم آب قابل مصرف در دنیا به مصرف دام ها می‌رسد تا از آن‌ها گوشت و لبنیات به دست بیاید.

برای درک بهتر عمق این فاجعه به مثال زیر دقت کنید:

فرض را بر این می‌گیریم که شما به صورت روزانه ۷ دقیقه به حمام بروید و در هر دقیقه ۷٫۵ لیتر آب مصرف ‌کنید. با این رویه، شما به طور سالیانه نزدیک به ۱۹ هزار لیتر آب برای حمام کردن نیاز دارید. جالب اینجاست که برای تولید ۰٫۵ کیلوگرم گوشت گاو حدود ۹ هزار لیتر آب احتیاج است که شما تنها با نخوردن این نیم کیلوگرم گوشت به اندازه ۶ ماه حمام نکردن، آب صرفه جویی می‌کنید. پس دلیل چیست که سازمان های محیط زیستی و دولت ها به جای تمرکز بر ترویج فرهنگ گیاهخواری بر روی تعویض سر دوشی حمام ها تمرکز دارند؟!


 

عامل ششم توسعه پایدار: جلوگیری از آلودگی آب متأسفانه صنعت دامداری یکی از مهمترین عوامل آلودگی آب ها در سراسر جهان می‌باشد. این صنعت با وارد کردن فضولات خود به رودخانه ها، تالاب ها و سفره های آب زیرزمینی باعث اشباع آب از نیتروژن شده و آلودگی آبی و در نتیجه شیوع بیماری‌ها را در بر دارد.

آلودگی های آبی ایجاد شده توسط دامداری ها از دو منبع نشئت می‌گیرد:

۱- آلودگی‌هایی که در نتیجه کشت خوراک دام‌ها ایجاد می‌شوند.

۲- آلودگی‌هایی که در نتیجه ورود فضولات دام‌ها به آب‌های روان ایجاد می‌شوند.

فضولات دامداری شامل مواد زیر می‌باشند:

۱- حجم زیادی از باقیمانده آنتی‌بیوتیک ها و هورمون‌های رشد تزریق یا خورانده شده‌‌ به حیوانات

۲- فلزات سنگین مانند مس، روی، کروم، سرب، آرسنیک و کادمیم

۳- نمک هایی مانند سدیم، کلسیم، منیزیم، پتاسیم، کلر، سولفات، بی‌کربنات، کربنات و نیترات

۴- مواد طبیعی مانند مو، خاک، گرد و غبار، پر و غیره

۵- مقدار زیادی پاتوژن (میکروارگانیسم های بیماری‌زا)

۶- مقدار زیادی آمونیاک که می‌تواند تبدیل به نیترات شود.
 



عامل هفتم توسعه پایدار: مقابله با انقراض گونه‌های جانوری همانطور که در ابتدا اشاره کردیم با نابودی جنگل ها، به طور روزانه۱۵۰ تا ۲۰۰ گونه از گیاهان، حشرات و حیوانات از بین می‌روند. همچنین انتقال برخی بیماری ها از گله دام‌ها به حیوانات حیات وحش و انتقام دامداران از حیوانات وحشی (به دلیل حمله حیوانات وحشی به دام‌ها) سبب انقراض گونه‌ها می‌گردد که پلنگ و یوزپلنگ ایرانی نمونه ی بارز آن می باشد.

یوزپلنگ ایرانی که به عنوان سلبریتی محیط زیست ایران شناخته می شود، یک گونه به شدت در معرض خطر انقراض در جهان می باشد که متأسفانه امروزه چند ده قلاده از آن فقط در ایران باقی مانده است. مهم‌ترین خطری که در طول این چند سال یوزپلنگ ایرانی را تهدید می‌کند، وجود دامداران در زیستگاه این گونه می باشد. این حیوانات ارزشمند ممکن است برای پیدا کردن غذا در اطراف گله های دامداران پرسه بزنند و در نهایت از سوی خود این افراد و سگ های گله مورد حمله قرار گیرند.

نکته ۱: اشتباه نکنید! منظور ما از سگ های گله، سگ های بی سرپناه شهری نمی باشد. سگ های گله آموزش دیده خود دامداران برای محافظت از گله هستند.
نکته ۲: مقصر دامداران نیستند! مقصر اصلی شما هستید! تا زمانی که عرضه و تقاضای گوشت وجود داشته باشد، دامداران برای چرای گله خود به زیستگاه حیوانات وحشی تجاوز خواهند کرد.
عامل هشتم توسعه پایدار: جلوگیری از آلودگی و فرسایش خاک

چرای حیوانات، اللخصوص حیوانات سنگین از جمله گاوها، مهم ترین دلیل نابودی ساختار خاک و پوشش گیاهی می باشد. صنعت دامداری به طور غیرمستقیم با آلوده کردن آب و خاک سبب نابودی جنگل‌ها می‌شود. هر ساله در جنگل‌های شمال کشور چندین میلیون تن خاک فرسایش می یابد که از مهمترین عوامل آن می توان به چرای بیش از حد و خارج از ظرفیت دام و همچنین زمینی که برای تأمین غذای دام ها به بهره برداری می رسد اشاره کرد.

برای نجات کره زمین از گرسنگی، فقدان منابع سوختی و همچنین بدترین تغییرات آب و هوایی حرکت به سمت سبک زندگی گیاهخواری الزامی می باشد. از این رو می توان گفت یک فعال محیط زیست واقعی کسی است که از خوردن گوشت پرهیز می کند!
 



سخن آخر
به گزارش فعالان مردمی محیط زیست و حامیان حیوانات، امروزه نظام دامپروری را می توان به عنوان گسترده ترین عامل در ایجاد بحران های زیست‌محیطی در تمام مقیاس‌های منطقه‌ای و جهانی به شمار آورد. متأسفانه با این حال دولتمردان و سیاستمداران حاضر نیستند که با دست گذاشتن روی عادت‌های روزمره و قدیمی مردم و در افتادن با صنعت غول‌پیکر و قدرتمندی همانند دامداری خود را نامحبوب کنند، ولی شما مصرف کنندگان و ما اعضای مجمع فعالان زیست محیطی کشور می توانیم بزرگترین نقش خود را در کاهش تقاضای گوشت ایفا کنیم. همه ما قادر هستیم با تغییر دادن سبک زندگی خود به گیاهخواری، گامی بزرگ در جهت عدالت جهانی برداریم و در روند توسعه پایدار سهیم باشیم.