زیست آنلاین: در غیاب دو سازمان استاندارد و محیط زیست به عنوان دو نهاد قانون گذار و رگولاتوری، شرکت ملی گاز به تنهایی در کنار تولید و توزیع گاز، بر اساس دستورالعمل داخلی بر کیفیت گاز تولیدی خود نظارت می کند. همین مسئله باعث شده کیفیت تولید و توزیع گاز طبیعی با استاندارد های جهان فاصله داشته باشد. این سازمانها البته آگاه هستند که میزان مصرف گاز طبیعی در ایران بسیار بالاست و لاجرم باید در تعیین استاندارها سخت گیرانه عمل کرد اما چرا این حساسیت را به خرج نداده اند سوالی است که احتمالا سازمانهای مذکور پاسخ هایی برای آن دارند.
خسارت های ناشی از مصرف روزانه 600 میلیون متر مکعب گاز طبیعی چه میزان زیان به سلامت افراد جامعه و محیط زیست وارد می کند؟

به گزارش زیست آنلاین ،انتشار خبر « انتشار روزانه 4 تن گوگرد در هوای کشور / بیماری هایی که تنفس گوگرد ایجاد می کند» در محافل خبری مرتبط  واکنش ها و  بازتابهای گسترده ای داشت. بر همین اساس خبرنگار زیست آنلاین با سازمان ملی استاندارد و همچنین سازمان حفاظت محیط زیست تماس گرفت تا در خصوص استاندارد های موجود در ایران درباره کیفیت گاز طبیعی خانگی پرسش کند.

شرکت ملی گاز خود برای تولیدات خود استاندارد تعیین کرده است تماس ها و مطالعات خبرنگار به این نتیجه ختم شد که استانداردی برای این منظور وجود دارد ولی شرکت ملی گاز خود به تعیین استاندارد مبادرت کرده است. . مقدار گوگرد مجاز دراین استاندارد 10 میلی گرم بیشتر از استاندارد جهانی است.
بر اساس استاندارد داخلی شرکت ملی گاز ایران حداکثر مقدار مجاز گوگرد در هر متر مکعب گاز طبیعی بدون ترکیبات بودار کننده که خود حاوی گوگرد هستند، 30 میلی گرم است. طبق این استاندارد میزان مصرف روزانه 600 میلیون متر مکعب گاز طبیعی، حدود 18 تن گوگرد در هوایی که مردم در آن تنفس می کنند، منتشر کند.


طبق استاندارد  اروپا، حداکثر میزان گوگرد موجود در گاز طبیعی با احتساب گوگرد موجود در ترکیبات بودار کننده گاز، 20 میلی گرم در متر مکعب معین شده است. این میزان اختلاف ، به نقل از یکی از کارشناسان دفتر پایش  سازمان حفاظت از محیط زیست، از آنجا نشأت می گیرد که استانداردی برای تعیین کیفیت و میزان آلایندگی گاز طبیعی در سطح ملی تدوین نشده است.
در جداول 1 و 2 استانداردهای گوگرد در گاز طبیعی ایران و اروپا مشخص شده است.
 




 جدول 1) جدول استاندارد کیفیت شرکت ملی گاز ایران

 

 




 
   جدول 2) جدول میزان گوگرد گاز طبیعی در استاندارد اروپا و برخی از کشورهای اروپایی

 

 

پاسخ سازمان ملی استاندارد بر اساس قانون هوای پاک مصوب 1396 وظیفه بروز رسانی و تدوین استاندارد های کیفیت سوخت های مصرفی از جمله گاز طبیعی بر عهده سازمان ملی استاندارد است. اما پیگیری های خبرنگار ما نشان داد که این سازمان تا کنون هیچ اقدامی در این خصوص  انجام نداده است.


قزلباش مسئول دفتر نظارت بر اجرای استانداردهای انرژی و محیط زیست سازمان ملی استاندارد، در گفتگو با خبرنگار ما اذعان داشت: استاندارد شماره 6750 ملی ایران، به عنوان استاندارد کیفیت گاز طبیعی معین  شده این درحالی است که این استاندارد مخصوص گاز CNG مصرفی در خودروها بوده(شکل 3)  و ارتباطی با موضوع گاز طبیعی توزیع شده در شبکه خانگی ندارد.


 نبود  استانداردی برای گاز طبیعی دو سوال ایجاد می کند: مسئولین سازمان ملی استاندارد آیا  اهمیتی به قانون هوای پاک مبنی بر بازبینی استاندارد های قبلی و تدوین استاندارد های جدید  قایل نشده اند سوال دوم اینکه آیا  از محتوای استاندارد های موجود در سازمان خود نیز اطلاع درستی ندارند. پاسخ به این دو سوال می تواند مقدمه توجه جدی به سلامت جامعه توسط این نهاد باشد.




 جدول 3) استاندارد 6750 ملی ایران مربوط به سوخت سی ان جی خودرو ها

 

 

غیبت سازمان محیط در پازل آلودگی ناشی از گاز طبیعی  وظیفه سازمان حفاظت محیط زیست در نظارت بر اجرای مواد قانون هوای پاک را نباید نادیده گرفت. اما غیبت  این سازمان در پازل مدیریت آلودگی ناشی از گاز طبیعی معنادار است.
بر اساس قانون، سازمان ها و ارگانهای ذیربط در قانون هوای پاک ملزم به اجرای وظایف محوله خود با نظارت این سازمان هستند.

نتیجه غیاب دو سازمان رگولاتوری در غیاب دو سازمان استاندارد و محیط زیست به عنوان دو نهاد قانون گذار و رگولاتوری، شرکت ملی گاز به تنهایی در کنار تولید و توزیع گاز، بر اساس دستورالعمل داخلی بر کیفیت گاز تولیدی خود  نظارت می کند. همین مسئله باعث شده کیفیت تولید و توزیع گاز طبیعی با استاندارد های جهان فاصله داشته باشد. این سازمانها البته آگاه هستند که میزان مصرف گاز طبیعی در ایران بسیار بالاست و لاجرم باید در تعیین استاندارها سخت گیرانه عمل کرد اما چرا این حساسیت را به خرج نداده اند سوالی است که احتمالا سازمانهای مذکور پاسخ هایی برای آن دارند.  .

نظارت نهادهای مسئول مقدمه است  نیاز به تدوین استاندارد ملی کیفیت گاز طبیعی مسئله تازه ای نیست اما با توجه به شیب تند مصرف گاز طبیعی در کشور ما هم اکنون از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
این اهمیت هم در راستای استقرار  اقتصاد سبز و توسعه پایدار بدیهی به نظر می رسد.
میزان مصرف روزانه 600 میلیون مترمکعب گاز طبیعی با وجودی که به عنوان سوخت پاک شناخته می شود، به سبب عدم رعایت استاندارهای لازم می تواند  عامل خسارت های اقتصادی ، محیط زیستی و سلامتی جبران ناپذیر ناشی از آلودگی این سوخت در آینده باشد.
 از سوی دیگر پیش از اینکه پیکان سوال را به سمت شرکت ملی گاز بگیریم باید از سازمان استاندارد و سازمان محیط زیست پرسید که چرا تا کنون چنین امر مهمی مغفول مانده است.
 ضروی است دو نهاد مذکور به عنوان نهادهای مسئول،  بر تولید ، توزیع و مصرف سوخت نظارت کرده و با کمک مشاوران خبره و شرکت ملی گاز به استاندارد سازی فرایندهای تولید و توزیع گاز طبیعی همت گمارند.  وجود این استاندارد و استانداردهایی از این دست و رعایت آن، از الزامات حرکت در مسیر اقتصاد سبز وگامی در راه سالم سازی محیط فعلی و پیاده سازی عدالت بین نسلی است.