هشتم ماه ژوئن که امسال مصادف با ۱۹ خرداد ماه است، با هدف حفاظت و نجات اقیانوسها از خطر آلودگی و تخریب گونهها «روز جهانی اقیانوسها و دریاها» نامگذاری شده است. یک فعال محیط زیست با اشاره به اینکه سالانه مقدار زیادی فاضلاب وارد دریاها میشود، گفت: آلوده شدن آب دریا آسیب زیادی به اکوسیستمهای دریایی و گونههای آبزی وارد میکند.
به گزارش زیست آنلاین، حامد مشیری ادامه داد: تاثیراتی که فعالیت انسانها روی تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین دارد دریاها را نیز دستخوش تغییر کرده است و زبالههایی که در سواحل رها و وارد دریاها میشوند آسیب زیادی به اکوسیستمها و گونههای آبزی وارد میکنند.
وی اضافه کرد: دریاها ممکن است به وسیله زبالهها و ته سیگارهای رها شده در سواحل بهویژه سواحل توریستی آلوده شده باشند. این زبالهها توسط موج دریا یا وزش باد وارد دریا میشوند. زباله و ته سیگارهای رها شده در سواحل دریاها علاوه بر آلوده کردن خاک میتوانند باعث آلودگی آب شوند و اگر توسط آبزیان خورده شوند ممکن است مرگ بسیاری از گونههای آبزیان را در پی داشته باشد.
صید بیرویه از عوامل تهدیدکننده دریاها
مشیری یکی دیگر از عوامل تهدیدکننده دریاها و آبزیان را صید و برداشت بیرویه دانست و گفت: برای اینکه بتوانیم عوامل تهدیدکننده اکوسیستمهای دریایی را کاهش دهیم باید میزان برداشت و صید را مدیریت و روشهای صید را اصلاح کنیم.
این عضو شبکه ملی حفاظت، امداد و نجات پستانداران دریایی در پاسخ به این پرسش که مدیریت و اصلاح صید چقدر میتواند بر حفظ جمعیتهای آبزیان دریایی تاثیرگذار باشد، تاکیدکرد: اصلاح روشهای صید تاثیر زیادی بر حفاظت از گونهها دارد چراکه حجم زیادی از صید که بخصوص با روشهایی مانند «صید ترال» (کفروب) صورت میگیرد، «صید ضمنی» یا «دورریز»هستند یعنی زمانی که صید از آب گرفته میشود بیش از ۶۰ درصد آن ممکن است دورریز و شامل گونههایی باشد که بر اثر صید و به دام افتادن در تور ماهیگیری بدون هیچ فایده و دلیلی از بین رفتهاند. گونههایی که بر اثر صید دورریز ممکن است از بین بروند میتواند شامل لاکپشتهای دریایی، دلفینها، کوسهها و ... باشد.
وی در ادامه ضمن بیان اینکه نظارت و مدیریت سازمان شیلات کشور در چند سال اخیر بر صیدگاهها کمتر شده است، تصریح کرد: زمانی که قیمت بنزین افزایش پیدا کرد و بنزین سهمیهای دیگر به صیادان اختصاص داده نشد، عملا تعاونیهای صیادی از قالب اصلی خود خارج شدند و اکنون بسیاری از صیدگاهها قایقهای صیادی بدون مجوز دارند یعنی تقریبا چیزی بهعنوان مجوز برای قایقهای صیادی دیگر معنی ندارد.
افزایش نظارت بر صید باید همراه با آموزش باشد
مشیری با تاکید بر ضرورت افزایش نظارت و آموزش در زمینه صید گفت: افزایش نظارت بر صید باید همراه با آموزش باشد یعنی نباید تنها از قدرت سختگیری یا محدود کردن استفاده کرد بلکه باید همزمان روی ارتقای سطح آگاهی و صید مسئولانه نیز کار شود تا بتوان شرایط دریاها، آبزیان همچنین وضعیت صید را بهبود بخشید.
این عضو شبکه ملی حفاظت، امداد و نجات پستانداران دریایی سرشماری جمعیتهای پستانداران دریایی را ممکن دانست و خاطرنشان کرد: سرشماری جمعیت پستانداران دریایی امری امکانپذیر است و چه در ایران و چه در کشورهای دیگر انجام میشود.
مدیر انجمن طرح سرزمین همچنین گفت: ما از سال ۹۲ روی «دلفینهای گوژپشت» کار میکنیم البته فعالیت در زمینه دریا بسیار سخت وهزینهبر است.
مشیری در پاسخ به این پرسش ایسنا که مسوولان در جهت بهبود شرایط حفاظت از گونههای آبزیان و دریاها چه اقداماتی باید انجام دهند، گفت: آنان باید کمک کنند گروههای فعال در این زمینه در مناطق مختلف حضور داشته باشند تا پایش دریاها بیشتر صورت گیرد این در حالیست که اکنون به علت تمام محدودیتها این اتفاق نمیافتد یعنی در بسیاری از استانهایی که قایق جهت پایش نیز وجود دارد بهدلیل هزینههای بالا و گران شدن قیمت بنزین این قایقها غیرفعال شدهاند.
لزوم پایش دریاها
وی در ادامه ضمن تاکید بر لزوم پایش دریاها اظهارکرد: پایش دریاها باید بیشتر انجام شود تا نه تنها در مورد پستانداران دریایی بیشتر بدانیم بلکه از وضعیت دریاها نیز باخبر شویم چون هر سال در دریاها تغییرات مختلفی رخ میدهد که از بسیاری از آنها با خبر نمیشویم و تنها نسبت به تغییراتی آگاه میشویم که در زمینه معیشت و صید تاثیرگذار هستند و به آنها توجه داریم.
این عضو شبکه ملی حفاظت، امداد و نجات پستانداران دریایی با اشاره به اینکه معمولا زمانی به فکر حفاظت از گونهها یا اکوسیستمهایی میافتیم که آنها را خوب بشناسیم و برای ما اهمیت داشته باشد، توصیه کرد: در مورد دریاها نیز باید به همین صورت اقدام به عمل آید و ارزشهای این اکوسیستمها را برای مردم بیان کنیم و ظرفیتهای آن مانند جاذبههای گردشگری را افزایش دهیم تا مردم بدانند دریا چه موهبتی است و چقدر میتوان از آن بهرهبرداری کرد و مورد استفاده پایدار قرار داد.
به گزارش ایسنا، وی با اشاره به شعار امسال روز جهانی دریاها و اقیانوسها با عنوان «نوآوری برای اقیانوس پایدار» گفت: زمانیکه ارزش دریا برای ما روشن شود به تبع آن برای حفاظت از آن تلاش بیشتری خواهیم کرد بنابراین باید فرصتهای بهرهبرداریهای پایدار از دریاها را بهوجود آوریم و فرصت دهیم تا مردم ارتباط بیشتری با دریا پیدا کنند.