بیش از ۵۰ سال است که همسایه تهران بوده؛ روزی دورتر از تهران و محدوده های مسکونی و امروز با توسعه شهر و افزایش تولید زباله به همسایه بدبوی تهران تبدیل شده؛ بزرگترین سایت پسماند خاورمیانه که امروز در کش و قوس اختلاف شهرداری تهران و اداره کل محیط زیست و استانداری تهران، انتقال آن را در هاله ای از ابهام فرو برده است.

به گزارش زیست آنلاین، مجتمع پردازش پسماند آرادکوه؛ مجموعه ای که بیش از ۵۰ سال است در بخش کهریزک شهرستان ری به گورستان بدبوی زباله های شهر تهران تبدیل شده است. هرچند که شهرداری تهران برای کاهش مخاطرات زیست محیطی این مجموعه، ظرف سال های گذشته اقدامات بسیاری را از جمله خشک کردن دریاچه شیرابه انجام داده؛ اما محیط زیست و شهرداری معتقدند بی تردید این همسایه باید نقل مکان کند و دیگر تاب و تحمل حضور آن در کنار نخستین فرودگاه کشور و به طور کلی پایتخت وجود ندارد.

از سوی دیگر با وجود اینکه مجتمع آرادکوه علاوه‌ بر تمام آثار مخربی که بر محیط زیست می گذارد، از تولید شیرابه تا آلودگی خاک و هوا، به‌ عنوان یکی از کانون‌های اصلی بوی‌نامطبوع مسیر فرودگاه امام خمینی(ره) و شهر تهران نیز مطرح است، اما انتقال مجموعه ای که روزانه ۷۰۰۰ تا ۷۵۰۰ تن پسماندهای شهری پایتخت به آن منتقل می‌شود نیز کار پیچیده ای است و همین مسئله باعث شده بود تا شهرداری تهران با این انتقال مخالف باشد.

در همین راستا زهرا صدراعظم نوری، رییس کمیسیون سلامت شورای اسلامی شهر تهران در گفتگو با ایسنا، در تشریح مناقشه میان مدیریت شهری و سازمان حفاظت محیط زیست درباره انتقال مرکز تفکیک و دفن پسماند آرادکوه با تاکید بر اینکه بحث انتقال مجتمع آرادکوه در هیچ کجا قطعی نشده است، می افزاید: درحقیقت موضوع انتقال مجتمع آرادکوه حرف درستی نیست. اگر قرار بر این انتقال باشد باید دلایل کافی داشته باشد و بر اساس مطالعات و داده‌های دقیق چنین تصمیمی اتخاذ شود.

وی ادامه می دهد: قطعاً مرکز تفکیک و دفن پسماند آرادکوه ظرفیتی دارد که باید این ظرفیت مورد توجه قرار گیرد، اما مادامی که آرادکوه ظرفیت داشته باشد مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت؛ البته در این مسیر باید ملاحظات محیط زیستی این مجموعه رعایت شود و تلاش شود با اتخاذ تمهیدات لازم شاهد کمترین آسیب به محیط زیست باشیم. به هر ترتیب دلایلی که برای انتقال آرادکوه مطرح می‌کنند دلایل درستی نیست و اساساً این حرف درست نیست و قطعی هم نشده است؛ گاهی علت بوی نامطبوع مسیر فرودگاه امام خمینی (ره)، وجود مجتمع آرادکوه عنوان می‌شود که درست نیست؛ در حقیقت عوامل متعددی حدود ۲۰ علت برای این بوی نامطبوع مورد بررسی قرار گرفته که مجتمع آرادکوه دوازدهمین  علت آن است، لذا این سخن هم سخن درستی نیست.

پیش از این کیومرث کلانتری، مدیرکل سابق محیط زیست استان تهران درباره انتقال این مجتمع گفته بود: سازمان حفاظت محیط زیست با تمام توان کارشناسی در خدمت شهرداری تهران خواهد بود تا اقدامات لازم نسبت به مکان‌هایی که شهرداری برای انتقال مجتمع آرادکوه در نظر گرفته است را بررسی کند. شهرداری بر اساس قانون باید مکان یابی لازم در این زمینه انجام دهد و محل مناسبی را به عنوان گزینه خود به سازمان محیط زیست معرفی کند و سازمان محیط زیست با تمام توان در جهت رفع مشکل کمک خواهد کرد.

پاییز سال گذشته نیز مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران – سعید محمودی- بر ضرورت انتقال مجتمع آرادکوه تاکید کرده و گفته بود: این سایت یکی از بزرگترین سایت‌های پسماند خاورمیانه است و زباله‌های زیادی روزانه به این مکان انتقال داده می‌شود. همچنین سرانه تولیدی زباله ما در کشور بیشتر از میانگین جهانی است، اما با توجه به مشکلاتی که سایت آراد کوه دارد، جابجایی آن یک اصل اساسی و حتمی است. حتی اگر این سایت دفع پسماند بوی بدی هم متصاعد نمی‌کرد باز می‌بایست جابجا می‌شد؛ چرا که نمی‌توان سال‌های سال پسماندهای یک کلانشهر را به یک نقطه منتقل کرد. علاوه بر انتقال لازم است که شیوه دفع پسماند نیز اصلاح شود و ما پیگیر این موضوع هستیم و منتظریم که شهرداری جایگزین این سایت را برای ارزیابی‌های زیست محیطی به ما معرفی کند.

چندی بعد رئیس سازمان حفاظت محیط زیست – عیسی کلانتری- نیز با اشاره به اینکه یکی از منشاهای بوی نامطبوع تهران آرادکوه است، تصریح می کند: سازمان حفاظت محیط زیست پیشنهاد انتقال آرادکوه به نقطه دیگری را داده است؛ اما شهرداری می‌گوید هزینه این انتقال یک میلیارد دلار است که چنین پولی در دسترس نیست.

به گزارش ایسنا، ضرورت انتقال این مجتمع از سوی مسئولین ادامه داشت، به طوریکه صدرالدین علیپور-مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران در واکنش به اظهارات حسین توکلی کجانی - معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرری - مبنی بر ضرورت انتقال مجتمع آرادکوه به دلیل مشکلاتی که برای شهرری ایجاد می‌کند، هزینه انتقال مجتمع آرادکوه را ۳۰ هزار میلیارد تومان برابر با بودجه یک سال شهرداری تهران خوانده ومیگوید: این موضوعات تخصصی است و اظهارنظر درباره آن‌ها نیاز به مطالعات و اطلاعات کارشناسی و تخصصی دارد. مجتمع آرادکوه متعلق به شهرداری تهران نیست؛ بلکه برای شهری است با جمعیت بیش از ۱۰ میلیون نفر و ۶۰ سال پیش، مسئولان وقت حدود دو سال زمان برای انتخاب مکان فعلی صرف کردند و دلیل انتخاب آرادکوه هم این بود که در مسیر جریان باد به سمت شهر قرار نداشت و هیچ مجموعه مسکونی یا فرودگاهی در اطراف آن نبود و خاک آن نفوذناپذیر بود.

علیپور تاکید می کند: با اینکه از نظر سازمان مدیریت پسماند این ایده علمی نیست و تبعات بسیاری به دنبال دارد. در صورت اصرار همکاران، ما با انتقال آرادکوه هیچ مشکلی نداریم و برای این امر مانعی ایجاد نمی کنیم؛ اما این کار تخصصی است و همکاران محیط زیست باید چندین سال مطالعه و مکان مناسب را انتخاب کنند و هزینه حداقل ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومانی این جا به جایی هم تامین شود، پس از آن می‌توان از انتقال آرادکوه صحبت کرد.

در گذشته با وجود اینکه فرماندار شهرستان ری و معاون عمرانی استاندار تهران بر لزوم انتقال این مجموعه تاکید داشتند، اما به دلیل هزینه های مالی و برخی مشکلات دیگر اجرای زودهنگام آن را بعید پیش بینی می کردند تا جایی که محمد تقی زاده- معاونعمرانی استانداری تهران با اشاره به حجم گسترده تولید زباله شهر تهران و شاخص های زیاد برای مکان یابی محل جدید مجموعه آرادکوه، انتقال آن را تا پایان دولت فعلی بعید دانسته و می افزاید: یکی از دستورات جلسات کارگروه پسماند استان تهران که با حضور استاندار تهران مورد بررسی قرار گرفت همین موضوع انتقال مجموعه آرادکوه بود که مقرر شد شهرداری تهران مکلف شود برای بحث انتقال آرادکوه مطالعه ای را انجام دهد.

وی ادامه می دهد: شهرداری تهران باید این مطالعه را انجام دهد و مکان یابی برای محل جدید را در دستور کار قرار دهد که در این راستا مشاور خارجی گرفته شده و در فاز اول این مطالعه انجام شده که باید فاز دوم آن نیز تا پایان سال یعنی فرصتی که به شهرداری داده شده به اتمام برسد و نتیجه مطالعات به کارگروه پسماند استان تهران ارائه شود.

تقی زاده تاکید می کند: به نظر نمی رسد با توجه به حجم گسترده زباله شهر تهران و انبوه شاخص هایی که برای مکان یابی محل جدید باید در نظر گرفته شود تا پایان دولت بحث انتقال این مجموعه انجام شود. این کار پروژه عظیمی است و باید حجم زباله تهران و شاخص های زیادی برای این کار در نظر گرفته شود.

بنابراین گزارش، اما این روزها مسئولین حکومتی در استانداری تهران خیلی جدی تر از گذشته از انتقال این مجموعه صحبت می کنند به شکلی که انوشیروان محسنی بندپی استاتدار تهران در بهره برداری از پروژه های هفته دولت شهرستان ری با تاکید بر لزوم انتقال این مجموعه، می گوید: این مرکز بنا به نظر ستاد مدیریت جامع پسماند استان تهران و محیط زیست کل کشور باید به محل دیگری منتقل شود. وجود آراد کوه با این حجم گسترده دفن و بازیافت زباله تهران در کنار مناطق شهری و مسکونی به لحاظ علمی درست نیست و باید با یک برنامه میان مدت به محل دیگری در داخل استان و یا محل دورتری جابجا شود.

وی می افزاید: استانداری تهران با سایر دستگاه ها در حال جانمایی محل جدیدی برای آردکوه است تا در آن مکان دفن و بازیافت زباله با روش های نوین و جدید صورت بگیرد.

محمد تقی زاده - معاون استاندار تهران - نیز با تاکید بر اینکه عمده منشا بوی نامطبوع در تهران مرکز آراد کوه است، اظهار می کند: در صورت عدم انتقال این مرکز از سوی شهرداری، اداره کل محیط زیست استان تهران قانونا حق شکایت از شهرداری به مراجع قضایی را دارد.

به گزارش ایسنا، هرچند اظهارات مسئولان استانداری تهران و اداره کل محیط زیست برای انتقال این مجموعه جدی تر شده، اما همچنان شهرداری و شورای شهر تهران برای این انتقال تمایلی نشان نمی دهند و این موضوع همچنان در ابهام باقی مانده است.