عملیات ساخت سد فینسک که مدتی به تعویق افتاده بود دوباره در هفته‌های گذشته از سر گرفته شد. هنوز اصل این خبر اسباب نگرانی کشاورزان بومی منطقه و همیاران محیط زیست بود که حاشیه های ناگوارتری به آن افزوده شد. اهالی بومی منطقه می‌گویند بدون واگذاری املاک معوض زمین‌های آبا و اجدادی‌شان را به نازل‌ترین بها خریداری کرده‌اند. تا به حال نیز بیش از 100 اصله درخت ارزشمند اورس قطع شدند تا پایه و تیرک سدی باشد که قرار است روستاها و شالیزارهای بی‌شماری در استان مازندارن را به زیر آب ببرد.

به گزارش زیست آنلاین، گوش مسئولان استانی مازندران و سمنان به هشدارهای کارشناسان و چهره‌های دانشگاهی و فعال محیط  زیست بدهکار نیست. در دو ماه گذشته با شروع عملیات سد سازی در فینسک سیل انتقادها از سوی دوستداران و انجمن های محیط زیست روانه فضای مجازی شده است. به نظر می‌رسد در غیاب توضیحات دقیق وزیر نیرو و مسنولان ارشد استانی، صفحه‌های شخصی و گروه‌های مجازی تبدیل به تنها رسانه‌هایی شده‌اند که در سکوت کامل خبری از جزییات ساخت این پروژه مخرب پرده بر می‌دارند.

کارشناسان و فعالان حوزه آب و خاک و زیست بوم مازندارن می‌گویند ساخت این سد مخرب و انتقال آب از سرشاخه های رود تجن به استان سمنان چیزی جز اضافه کردن تجربه ناکارامد دیگری به پرونده قطور و نافرجام انتقال آب به مناطق کویری نیست. با ساخت این سد طبق برآوردها بیش از 3 هکتار زمین شالی در منطقه با کم آبی حاصله از این تصمیم بی تدبیرکم کم از بین می‌روند. معیشت یک منطقه بی صنعت و وابسته به کشاورزی به خطر می‌افتد و از آن سو شوربختانه بار معضل کم آبی در استان پهناور سمنان نیز سبک‌تر نمی‌شود. 

عضو سابق شورای روستای تلاجین:زمین های مان را از موکت ارزان تر خریدند از پشت تلفن صدای گرفته‌ای دارد. می‌گوید دو سالی می‌شود که دل و دماغی برای او و همسایه‌های روستایی‌اش باقی نمانده است و هر روز به بلاتکلیفی آنان بیشتر دامن زده می‌شود. «سید جلال موسوی» از بومیان و معتمدان روستای تلاجین است. روستایی که تا چندی پیش در تقسیمات کشوری جزئی از استان مازند‌ران به حساب می آمد اما حالا در تصاحب مرزهای استان سمنان قرار گرفته است: «اجداد و پدران ما بیش از 300 سال در این زمین ها زراعت کردند. روزهایی بود که این روستاها راه دسترسی به شهر نداشتند. چه زندگی هایی که با سختی سپری شده تا این زمین ها به ما برسند. اما حالا به بهانه ساخت سدی که صفر تا صد دلیل ساخت  آن در پرده ای از ابهام است دارند زمین های با ارزش مان را با بهای کمتر از موکت‌هایی که در بازار است از ما خریداری می‌کنند. همه ما در حسینیه روستا جمع‌کردند و گفتند اگر خودتان راضی به فروش شدید که هیچ، اگر نشدید نازل ترین مبلغ را به حساب قوه قضاییه واریز می‌کنیم. بروید و پول فروش زمین‌تان را از آن ها تحویل بگیرید.»

به زودی روستاهای ما به زیر آب خواهند رفت  در اطراف روستای فینسک که تنها 20 خانوار در آن زندگی می‌کنند سه روستا قرار گرفتند که به زودی در بستر سد قرار می‌گیرند. طبق برآوردهای اولیه 100 در صد از روستای تم، 50 درصد از روستای تلاجین و 20 درصد از روستای ملاده به زیر آب خواهد رفت تا آب نه از پایین دست سد رجایی بلکه از بالا دست و از سرشاخه های رود تجن به سمت سمنان پمپاژ شود. معتمد تلاجینی ها می‌گوید با آغاز عملیات سد سازی آرامش این منطقه از دست رفته است: «این سد به نام فینسک مشهور شده است در حالی که عملیات ساخت آن در تلاجین آغاز شده است. در این سه روستایی که خریداری زمین با قیمت نازل در آن ها آغاز شده بیش از 150 خانوار زندگی می‌کنند. پیمانکاران این پروژه به طور شبانه روز مشغول حفاری هستند. سرقت از باغات و منازل افزایش پیدا کرده است. اطراف هر روستا تعداد زیادی کارگر ناشناس مشغول به کار هستند که هر کدام دردسرهای خود را برای اهالی دارند. به این منطقه پشت کوه سمنان نیز می‌گویند. به تازگی با استفاده از شبکه مجازی روستاهای خوش آب و هوای ما به دیگران معرفی شد. ما اخیرا گردشگران آلمانی و هلندی و فرانسوی در این منطقه می‌دیدیم. اما ساخت این سد باعث اخراج ما از روستاهای آبا و اجدادی مان شده است.»

کارگران مشغول به کار «تخریب منابع طبیعی »هستند بیش از 80 درصد درختان این منطقه را اورس ها تشکیل می‌دهند. اورس ها گونه بسیار نادری از درختان رطوبت خواه ممنوع القطع هستند که عمر دو هزار ساله دارند و در ادبیات و همچنین افسانه‌های قدیمی از آن ها با عنوان سرو کوهی و سرو آزاد نیز نام برده شده است. هر جا اورس دیده شود به سرعت آن پهنه را جزو مناطق تحت حفاظت قرار می‌دهند تا گزندی به این درختان نادر ارزشمند وارد نشود. این درخت چوب بسیار سرسخت و مقاومی دارد و همین ویژگی سبب بهره برداری های زیادی از آن شده است. این در حالی است که قطع این درختان به طور محرزی بر اکوسیستم منطقه ای که در آن روییده تاثیر می‌گذارد و این به دلیل نوع ریشه دواندن این در خت در دل خاک است. صدها سال طول می‌کشد تا قامت این درختان چند سانتی متری بلندتر شود. با این حال عکس‌ها و گزارش‌های مردم بومی منطقه نشان از این دارد که تا به حال بیش از 100 اصله درخت ارزشمند اورس قطع شده است تا به عنوان پایه و تیرک در ساخت سد فینسک مورد بهره برداری قرار بگیرند.

موسوی می‌گوید منطقه پشت کوه بیش از 7 هزار سال قدمت دارد و این درختان از کهن ترین میراث آن به حساب می آیند: «در حفاری‌ها اشیای قیمتی به دست آمده که اکنون برخی از آن ها در موزه ها هستند. وجود همین اشیا این پیام را به ما می‌رساند که در منطقه‌ای ارزشمند دست به تخریب منابع طبیعی زده‌اند. هر روز صدای اره‌های برقی و کارگاه‌ها حفاری به گوش ما می‌رسد. اما همه  مسئولان در قبال تخریب این خاک و بوم ما سکوت اختیار کرده اند. ما مظلوم واقع شده‌ایم و از شخص آقای رییسی تقاضای دادخواهی داریم.»

عضو کمپین نه به سد فینسک:این 7 هزار امضا 70 میلیون هم شود نیم نگاهی به آن نمی کنند  نام سد فینسک را که می‌آوریم ناخودآگاه صدایش را بالاتر می‌برد. «علی رمضانی» از اعضای اصلی کمپین نه به ساخت سد فینسک می‌گوید تا به حال موفق به جمع‌آوری 7 هزار امضا از سوی کارشناسان، چهره‌های دانشگاهی و دوستداران محیط زیست شده‌اند: «پیش از هر چیز یک آدرس به شما می‌دهم. بروید و تحقیق کنید و ببینید موافق و مخالفان این طرح چه کسانی هستند. به جرات به شما می‌گویم هر کارشناس و استاد خبره‌ای که در زمینه آب و خاک و محیط زیست داریم با اصل این پروژه مخالف است. هیچ عقل سلیمی نمی‌تواند تعریف منطقی از چرایی انجام این عملیات سدسازی به شما بدهد. دنیا دست از سر سد سازی برداشته است برای این که اثرات مخرب آن برای همه معین شده است اما این آقایان حالا می‌خواهند در بالادست سد شهید رجایی سد دیگری احداث کنند که توسط آن برای مدت محدودی هم که شده آب را به مناطق خشکسالی زده سمنان برساند. سوء مدیریت در این زمینه بیداد می‌کند. ده‌ها راه بهتر برای آب رسانی به این مناطق وجود دارد. همه این ها را که کنار هم می‌گذاریم چاره‌ای برای‌مان باقی نمی‌ماند جز این که باور کنیم در حواشی این پروژه دست مافیایی قدرتمند و سود جویی در کار است که هر کار نشدنی با حضور آن ها شدنی می‌شود.»

کدام مسئول دلسوزی برای آبرسانی دست به تخریب محیط زیست می زند؟ به گزارش فارس، رمضانی از گونه‌های گیاهی و جانوری و زمین های شالیزاری می‌گوید که به زودی با بهره برداری از این سد حیات خود را از دست خواهد داد: «منطقه پشت کوه استان سمنان رتبه سوم حیات وحش کشوری را از نظر گونه‌های گیاهی و جانوری کمیاب به خود اختصاص داده است. با احداث این سد 10 کیلومتر از مسیر جابه جایی فصلی گونه های جانوری که شامل پلنگ، خرس وکل و بزکوهی می‌شود به روی آن ها مسدود خواهد شد. این حیوانات مسیر را گم می‌کنند، به مرتع نمی‌رسند و کم کم تلف می‌شوند. پیش از این اگر یک اصله اورس در این منطقه به روی زمین می‌افتاد قیامتی به پا می شد اما امروز می بینیم که صدای اره برقی جنگل را برداشته و در کمال حیرت و ناباوری ده ها و صدها اصله از این درخت بسیار ارزشمند و کمیاب قطع می‌شوند تا مسیر سد را هموار کنند. خلاصه بگویم که وقتی همه این نشدنی‌ها را شدنی می‌بینیم به این جمع بندی می‌رسیم که آب‌رسانی به مردم سمنان بهانه‌ای بیش نیست. امکان ندارد مسئول دلسوزی منطقه بکر حفاظت شده‌ای مانند تم، تلاجین، فینسک و پشت کوه را با همه داشته‌های ارزشمندش به فنا بدهد تا با فرض و احتمالات بتواند برای مدتی محدود به منطقه ای آب برساند. به ما حق بدهید که بگوییم پای مافیایی در میان است که از ساخت سد مخرب فینسک سود هنگفتی به جیب می زند. با احتساب این فرض اگر 7 میلیون امضای ما 70 میلیون شود باز هم گوش کسی به این انتقادها بدهکار نخواهد بود.»