زیست آنلاین: نیروگاه CCHP نه تنها به ‌کارگیری انرژی نهفته سوخت مصرفی را به‌ صورت بهینه امکان ‌پذیر می‌کند بلکه تحقق رویای اقتصاد سبز را برای ایرانیان باورپذیر می‌کند.

به گزارش زیست آنلاین، اگر چه آفت هزینه تلفات برق در شبکه به ‌واسطه تزریق یارانه دولتی و پایین نگهداشتن قیمت حامل‌های انرژی نامرئی شده؛ ولی تاثیرات مخرب آن قابل کتمان نیست.

تقاضای مصرف برق به مدد رشد فناوری امروزِ بیش از گذشته است و عدم توجه به الگوی مصرف موجب فشار مضاعفی بر سیستم تولید برق شده است. از سویی مصرف بی‌رویه برق نیز باعث جابجایی نقطه اوج مصرف حتی در طول فصل شده و متاسفانه کشور ما در مصرف برق خانگی رکوردهای غیرقابل چشم‌پوشی را به جا گذاشته است تا جایی که سطح مصرف برق خانواده‌‌های ایرانی حدود سه برابر دیگر نقاط جهان است.

اگرچه برق یک انرژی پاک به ‌نظر می‌رسد؛ ولیکن شیوه‌های تولید برق با منابع تجدیدناپذیر یکی از متهمان اصلی تولید گازهای گلخانه‌ای هستند. در این میان حتی تولید برق با سوخت گاز به‌جای مازوت نیز با‌توجه ‌به به محدودیت در افزایش تولید گاز چندان مفید فایده نیست. در این راستا تبدیل نیروگاه‌‌های گازی به نیروگاه‌‌های سیکل ترکیبی تبدیل به رویکرد مدبرانه‌ای در صنعت انرژی شده است.

تبدیل نیروگاه گازی به نیروگاه سیکل ترکیبی راندمان تولید را دو برابر کرده و در مصرف کاهش سوخت‌های فسیلی تاثیر به‌ سزایی دارد. رویه رایج استفاده در نیروگاه سیکل ترکیبی استفاده از انرژی نهفته در گازهای سیکل گازی است. این انرژی گرمایی به ‌راحتی می‌تواند صرف تولید بخار آب برای راه‌ اندازی توربین بخار شود. به‌ کارگیری انرژی نهفته می‌تواند با نگرش عمیق منجر به افزایش راندمان حرارتی در سیکل تولید نیرو شود. درواقع انرژی گرمایی ناشی از ژنراتورها به‌جای هدر تحت مدیریت و مصرف دوباره قرار می‌گیرد.

از مزایای مغفول مانده این امکان تولید برق به همراه حرارت و برودت است که راهکار موثری برای بهره‌گیری از انرژی نهفته سوخت مصرفی است.

نیروگاه CCHP، تولید همزمان برق، حرارت و برودت

نیروگاه تولید همزمان برق، حرارت و برودت یا CCHP از یک دهه پیش کار خود را در ایران با توان تولید یک مگاوات آغاز کرد. از این طریق یک واحد تولید‌کننده به  رفع سه نیاز اساسی توان الکتریکی، گرمایی و برودتی تنها با یک نوع سوخت، اغلب گاز، می‌پردازد که در نوع خود تحول چشمگیری است.

نیروگاه CCHP نیز در ابتدا با کمک یک محرک اولیه و ژنراتور به تولید برق می‌پردازد که طبق روال معمول این نحوه تهیه انرژی الکتریکی با تولید حرارت همراه است. این حرارت اتلافی در نیروگاه CCHP بازیابی شده و به ادوات گرما ساز و تجهیزات سرما‌ساز منتقل می‌شود و همین چرخه بازیابی باعث کسب جایگاه ویژه آنها در نزد اقتصاددانان و البته دوستداران محیط زیست شده است.

البته نیروگاه تولید همزمان برق و حرارت (CHP)  نیز همین روند را دنبال می‌کند تا شاهد کاهش هزینه‌های ناشی از مصرف انرژی در بنگاه‌های اقتصادی باشیم. بنابراین افزایش بهره‌وری انرژی رابطه مستقیم با کاهش هزینه محصولات دیگر دارد.

با وجود چنین نگرشی راندمان نیروگاه CCHP یا توليد انرژی سه‌گانه به ۹۰ درصد خواهد رسید و هر سیستم پربازده که به کاهش مصرف سوخت و آلایندگی محیط زیست کمک کند یا به عبارتی مثلث طلایی انرژی،‌ اقتصاد و محیط‌زیست را در یک تعادل کامل تشکیل دهد نشانه‌ای قابل اعتماد در مسیر تحقق رویای اقتصاد سبز است.

نیروگاه‌‌های CCHP تحولی در مصرف انرژی

به‌ کارگیری نیروگاه‌‌های CCHP می‌تواند تحول بزرگی در شیوه استفاده سنتی از مصرف برق در اماکن تجاری و مسکونی داشته باشد. تامین گرما در زمستان بدون نیاز به مصرف گاز و دستگاه گرمایشی جداگانه و تولید برودت در تابستان که باعث کاهش استفاده از خنک‌کننده‌هایی همچون کولر و بالطبع افزایش مصرف برق می‌شود، از مزایای استفاده از نیروگاه‌‌های CCHP در اماکن تجاری و مسکونی است.

در کنار نیروگاه‌‌های CCHP می‌توان از فناوری ذخیره انرژی نیز استفاده کرد تا با ذخیره انرژی در زمان کاهش تقاضا به تقویت و پایداری خدمات در زمان‌های پیک مصرف پرداخت. تلفیق فناوری ذخیره انرژی با نیروگاه‌‌های CCHP بر اساس یک استراتژی کنترل شده به‌منزله افزایش سوددهی اقتصادی قابل اعتنا در بازه زمانی کمتر است.

درعین‌حال صرفه‌جویی در مصرف برق به‌واسطه استفاده بهینه از سوخت گاز در نیروگاه‌های تولید برق و تاثیرات آنها در مصرف شبکه برق کشور فرصت درخشانی برای صادرات برق ایجاد می‌کند که درآمدهای ارزی چشمگیری بدون موانع تحریمی را در پی خواهد داشت.

همچنین افزایش ظرفیت تولید برق به ‌معنای استفاده از فرصت‌های جدید در دنیای فناوری است. تصور کنید با مازاد تولید برق به واسطه حضور نیروگاه‌‌های CCHP، ایران می‌تواند به‌عنوان مرکز استخراج رمزارز خاورمیانه جایگاه قابل اعتنایی در ارز دیجیتال پیدا کند که راهی مناسب برای تامین ارز است.

از سویی وقتی تلاش‌ها برای حذف یارانه‌های انرژی به علت ایجاد وابستگی شدید به مصرف انرژی ارزان در صنعت در قالب آرزو و شعار باقی ماند، باز هم می‌توان به پتانسیل چند بعدی نیروگاه‌‌های CCHP به‌عنوان حلقه مفقوده برای اصلاحات اقتصادی اعتماد کرد.

به نظر می‌رسد نیروگاه‌‌های CCHP یک مهره کلیدی در اجرای نقشه‌های اقتصاد مقاومتی هستند. آنها علاوه بر بهینه‌سازی مصرف انرژی باعث تداوم و دسترسی بهتر منابع هستند که در نتیجه به پایداری توسعه اقتصادی کشور منجر خواهند شد.

عبدالصمد حسینی خبرنگار