معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به اینکه ۲۵ تالاب ایران در کنوانسیون رامسر ثبت شده‌اند، گفت: برنامه‌ ما این است که تالاب‌های بیشتری را به این کنوانسیون ملحق کنیم.

به گزارش زیست آنلاین، احمدرضا لاهیجان‌زاده امروز در مراسم گرامیداشت روز جهانی تالاب‌ها و پنجاهمین سال انعقاد کنوانسیون رامسر که در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد، اظهار کرد: کنواسیون رامسر اولین معاهده بین‌المللی در حوزه محیط زیست است. زمانی‌که این کنوانسیون شکل گرفت تنها ۱۸ کشور عضو آن بودند اما اکنون ۱۷۰ کشور عضو این معاهده بین‌المللی شده‌اند.

وی در ادامه با اشاره به اینکه موضوع تالاب‌ها ارتباط مستقیمی با میزان بارش و آورد رودخانه‌ها دارد، تصریح کرد: ما از ابتدای مهر ماه تا چهار بهمن امسال در کشور ۸۵.۵ میلیمتر بارش داشتیم که این میزان نسبت به میانگین بلند مدت ۱۷ درصد و نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ۴۰ درصد کمتر شده است.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه ظرفیت سدهای کشور نیز ۵۹.۵ میلیارد متر مکعب است، گفت: تا اوایل بهمن ماه ۵۹.۵ درصد از ظرفیت مخازن سدها آبگیری شده است.

وجود حدود ۳ میلیون هکتار تالاب در ایران

لاهیجان‌زاده در ادامه تصریح کرد: ما در کشور حدود ۳ میلیون هکتار تالاب داریم که از این میزان یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار آن - معادل ۲۵ تالاب - در کنوانسیون رامسر ثبت شده است. سایر تالاب‌های ما نیز پتانسیل این را دارد که در کنواسیون رامسر ثبت شود همچنین از ۴۹ نوع تالابی که در دنیا وجود دارد، ۴۱ نوع آن در ایران شناسایی شده است.

چالش‌های زیاد تالاب‌های ایران

وی با اشاره به اینکه طی ۴۰ سال اخیر تالاب‌های ما در کشور با چالش‌های زیادی مواجه بوده‌اند، اظهار کرد: مصارف بیش از اندازه‌ای که برای حوضه‌های آبریز تعریف شده است سبب شد که تالاب‌ها آورد خود را از دست دهند. خشک شدن تالاب‌ها تبعات مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و... به‌دنبال داشت که ازجمله آن‌ها می‌توان به موضوع گرد و خاک در کشور اشاره کرد.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه رشد جمعیت، توسعه صنعت، رشد کشاورزی، ورود آلاینده‌ها به تالاب‌ها و... سبب آسیب به تالاب‌ها شده است، گفت: اکنون وقت آن است که از توسعه نامتوازن جلوگیری کنیم‌. قانون حفاظت از تالاب‌ها جایگاه حقوقی محکمی را برای ما ایجاد کرده است که با استفاده از آن می‌توان هرگونه تخریب تالاب‌ها را جرم‌انگاری و تغییر کاربری آن‌ها را ممنوع کرد.

لاهیجان‌زاده ادامه داد: براساس قانون حفاظت از تالاب‌ها سازمان حفاظت محیط زیست باید حق‌آبه تالاب‌ها را مشخص و وزارت نیرو آن را تامین کند. پس از تصویب این قانون لازم بود که وارد بحث‌های اجرایی و تامین اعتبارات شویم که این موضوع در بخش اعتبارات سازمان محیط زیست و اعتبارات سایر دستگاه‌ها برای اقداماتی ازجمله اصلاح الگوی کشت و روش‌های آبیاری، احداث تصفیه‌خانه، پروژه آبخیزداری و آبخوان‌داری و... قابل تعریف است.

اقدامات انجام شده برای حفاظت و احیای تالاب‌ها

به گفته وی یکی از اقدامات خوب سال‌های اخیر برای حفاظت و احیای تالاب‌ها بحث حفاظت فیریکی و یا طرح‌های قرق در حاشیه تالاب‌ها بود که با این اقدام از برداشت‌های بی‌رویه جلوگیری شد و ۱۲۰ هزار هکتار عرصه در اطراف دریاچه ارومیه نیز احیا شد.

لاهیجان‌زاده در ادامه اظهار کرد: رفع انسداد آبراهه‌های منتهی به تالاب‌ها نیز از دیگر اقدامات ما برای احیای تالاب‌ها بود همچنین لایروبی هامون سبب شد که بارش‌های خوب دو سال گذشته به تالاب راه پیدا کنند. از سویی دیگر ۲۳۰ زیرگذر برای عبور آب در هورالعظیم ایجاد شد.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به اجرای عملیات حذف گونه‌های مهاجم به‌ویژه در تالاب‌های استان گیلان گفت: هفته گذشته ۱۲ میلیارد تومان اعتبار برای مبارزه با گونه مهاجم سنبل آبی در تالاب انزلی، ابلاغ شد همچنین برای ساخت دستگاه جمع‌کننده گونه‌های مهاجم مانند سنبل آبی با وزارت دفاع قرارداد بستیم.

آبگیری ۹۵ درصد از تالاب شادگان

وی در بخشی دیگر از صحبت‌های خود با بیان اینکه ۹۵ درصد شادگان درحال حاضر زیر آب رفته است، تصریح کرد: در شادگان حتی عرصه‌هایی که طی ۲۵ سال اخیر زیر آب نرفته بودند، اکنون کاملا آبگیری شده‌اند.

لاهیجان‌زاده ضمن اشاره به انتقال آب از کارون به تالاب شادگان نیز گفت: از این طریق ۱۵۰ میلیون مترمکعب حق‌آبه تالاب شادگان تامین می‌شود.

تصویربرداری هوایی از تالاب‌ها

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه اظهارکرد: اقدام جدیدی که از سال گذشته آغاز شده تصویربرداری هوایی از تالاب‌ها است که در میانکاله، انزلی، هورالعظیم و  گومیشان انجام شده است. با کمک این عکس‌ها توانستیم محدوده دقیقی که با سنبل آبی در تالاب انزلی احاطه شده است را شناسایی کنیم همچنین با استفاده از عکس‌های هوایی توانستیم حجم دقیق آب تالاب میانکاله را محاسبه کنیم.
تاثیر کاهش دِبی میانکاله درمرگ و میر پرندگان مهاجر

لاهیجان‌زاده در ادامه ضمن اشاره به مرگ و میر پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله گفت: اگر دبی آب در داخل تالاب کم شود، تالاب دچار فعالیت‌های شیمیایی می‌شود که تولید سم و مرگ و میر پرندگان را به‌دنبال دارد.

حق‌آبه بیشتر تالاب‌های کشور تا ۱۴۰۰ مشخص می‌شود

وی با بیان اینکه تعیین نیاز آبی تالاب‌ها در کشور ادامه دارد و ما باید برای تمامی تالاب‌ها میزان حق‌آبه را مشخص و با وزارت نیرو توافق کنیم، اظهار کرد: تا سال ۱۴۰۰ حق‌آبه بیشتر تالاب‌های کشور مشخص خواهد شد.

لاهیجان‌زاده افزود: برخی از پروژه‌های احیای تالاب‌ها با استفاده از کمک‌های بین‌المللی اجرا می‌شود. برای مثال پروژه حفاظت از تالاب‌ها و پروژه احیای تالاب هامون ازجمله پروژه‌های بین‌المللی است. پروژه حفاظت از تالاب‌ها سالانه یک میلیون دلار اعتبار دارد. برای اجرای پروژه احیای هامون نیز مقرر شده است که ظرف پنج سال ۱۰ میلیون یورو به این پروژه تعلق گیرد.

هر بخش از هامون که خشک شود وقوع طوفان گرد و خاک را به‌دنبال دارد

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه با اشاره به اینکه برنامه ما برای تالاب هامون این است که معیشت جایگزین را به‌نوعی ایجاد کنیم که کمترین وابستگی به آب و تالاب وجود داشته باشد، گفت: هر بخشی از هامون که خشک شود تبدیل به طوفان‌های گرد و خاک خواهد شد که در نهایت مهاجرت مردم را به‌ دنبال دارد.

برنامه مدیریت زیست بومی ۱۹ تالاب تهیه شده است

وی تصریح کرد: تاکنون برنامه مدیریت زیست بومی ۱۹ تالاب تهیه شده و برنامه مدیریت زیست بومی ۱۵ تالاب دیگر نیز در دست تدوین است.

آخرین وضعیت دریاچه ارومیه

به گفته لاهیجان‌زاده در حوضه دریاچه ارومیه نیز کاهش ۳۵ درصدی مصرف آب در باغ‌ها و مزارع کشاورزی رخ داده است و در کنار این به معیشت جوامع محلی نیز آسیبی وارد نشده است همچنین تا ۱۳ بهمن امسال تراز اکولوژیک دریاچه ارومیه ۱۲۷۴/۱  گزارش شده است و امیدواریم که تا سال ۱۴۰۶ به تزاز اکولوژیک برسد.

وی ادامه داد: یکی از پروژه‌های احیای دریاچه ارومیه احداث تصفیه‌خانه شهر تبریز است که اکنون ۷۰ درصد پیشرفت دارد. امیدواریم تا خرداد ماه ۱۴۰۰ این تصفیه‌خانه در مدار قرار گیرد همچنین تصفیه‌خانه شهر ارومیه نیز ۹۵ درصد پیشرفت دارد و تا اسفند ماه امسال به بهره‌برداری خواهد رسید. درمجموع با راه‌اندازی این دو تصفیه‌خانه ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب وارد دریاچه می‌شود.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه سد کانی‌سیب نیز به بهره‌برداری رسیده است، تصریح کرد: تونلی در این سد درحال احداث است که ۵۵۰ میلیون متر مکعب آب به دریاچه خواهد رساند. درمجموع  ۸۰۰ تا ۹۰۰ میلیون مترمکعب آب علاوه بر آب‌های معمول از طریق این پروژه‌ها وارد دریاچه ارومیه می‌شود.

تدوین طرح حفاظت از محیط زیست دریایی

لاهیجان‌زاده در بخشی دیگر از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه سازمان حفاظت محیط زیست در حال تدوین طرح حفاظت از محیط زیست دریایی است، اظهار کرد: این طرح تا تیر ماه سال آینده آماده می‌شود و درصورت تصویب دولت نقشه راهی خواهد بود برای تمامی ذینفعان و دستگاه‌ها.