جلب همراهی جوامع محلی، رمز موفقیت در مدیریت مناطق ارزشمند زیست‌محیطی
9 فروردين 1400 ساعت 9:40
ذخیره‌گاه زیستکره، مناطق حفاظت‌شده طبیعی- زیستی بین‌المللی هستند و به گفته یک پژوهشگر محیط زیست رمز موفقیت در مدیریت ذخیره‌گاه‌های زیست کره کشور، همراه کردن جوامع محلی از طریق ارائه برخی امتیازات مانند معافیت از پرداخت هزینه‌های آب، برق و سوخت است.
به گزارش زیست آنلاین، در ایران ۱۳ ذخیره‌گاه زیستکره که شامل پارک‌های ملی، آثار طبیعی، پناهگاه‌های حیات وحش و مناطق حفاظت شده است در شبکه جهانی ذخیره گاه‌های یونسکو به ثبت رسیده و هدف از اعلام ذخیره‌گاه‌های زیستکره جلوگیری از تغییرات برگشت‌ناپذیر و بهره‌برداری ناپایدار از منابع طبیعی در عین نیاز به بهره‌برداری از طبیعت باتوجه به رشد روز افزون جمعیت است و به یکی از تقسیم بندی‌های مهم حفاظتی جهان تبدیل شده.
بعضی نقاط طبیعت منحصر به فرد هستند و در هیچ جای کره زمین مانند آن را نمی‌توان یافت. در همه کشورها چنین مناطقی مورد حفاظت قرار می‌گیرند تا تمامی نسل‌ها بتوانند از آن استفاده کنند. این مناطق به ترتیب اولویت حفاظتی با نام‌های پارک ملی، آثار طبیعی ملی، پناهگاه حیات وحش و مناطق حفاظت شده معرفی می‌شوند اما مفهوم جدید ذخیره گاه زیست کره از سال ۱۹۶۰ میلادی رونق گرفت و این مناطق حفاظت شده از طرف یونسکو تحت پوشش دفتر شورای هماهنگی بین‌المللی برنامه انسان و کره مسکون (MAB) قرار دارند و از آغاز اجرای آن تاکنون ۵۵۳ ذخیره‌گاه زیستکره در ۱۰۷ کشور جهان به ثبت رسیده است.
محمد درویش - پژوهشگر محیط زیست- درباره وضعیت مدیریت ذخیره‌گاه‌های زیستکره ایران می‌گوید: یکی از قدیمی‌ترین ذخیره‌گاه‌های زیستکره کشور منطقه دشت ارژن و دریاچه پریشان در استان فارس است که خوشبختانه در این منطقه موفق به تکثیر و احیای گونه گوزن زرد ایرانی شدند و حفاظت و مدیریت این منطقه وضعیت مطلوبی دارد اما مشکلی که به‌طور کلی در مدیریت و حفاظت از ذخیره‌های زیستکره کشور داریم به وجود نیامدن تعامل کارآمد بین جامعه محلی با متخصصان محیط زیست است.
وی ادامه داد: اغلب مردم محلی که در قلمرو ذخیره‌گاه زیستکره زندگی می‌کنند نه تنها هنوز نسبت به چرایی ایجاد و وجود ذخیره‌گاه‌های زیستکره آگاه نشده‌اند بلکه در بسیاری از موارد ثبت منطقه خود را به‌عنوان ذخیره‌گاه زیستکره در تعارض با برخی فعالیت‌های معیشتی خود می‌دانند چراکه آنان به اجبار از برخی ابعاد توسعه به‌منظور حفظ ذخیره‌گاه زیست کره برخوردار نخواهند شد.
به گفته این کارشناس محیط زیست، رمز موفقیت در مدیریت و حفاظت از ذخیره‌گاه‌های زیستکره کشور این است که دولت ساکنان روستاهایی که در قلمرو این مناطق زندگی می‌کنند را از طریق ارائه برخی امتیازات مانند معافیت از پرداخت هزینه آب، برق و سوخت در امر حفاظت و مدیریت همراه کند تا آنان مجبور نباشند هیچ فشار مضاعفی را برای تامین معیشت خود به طبیعت وارد کنند و این مناطق با ارزش بتوانند بار دیگر تاب‌آوری خود را بازیابند.
درویش تصریح کرد: مسئولان باید قوانینی را تصویب کنند که به مردم روستاهایی که در قلمرو این مناطق است امتیازات بیشتری ارائه شود تا آنان به‌جای عناد ورزیدن و راه انداختن آتش سوزی‌های عمدی یا شکار بی رویه در امر حفاظت از ذخیره‌گاه‌های زیست کره همراهی کنند.
به گزارش ایسنا، ۱۳ دخیره‌گاه زیست کره ایران شامل ذخیره‌گاه زیست کره دشت ارژن و دریاچه پریشان، ذخیره‌گاه زیستکره ارسباران، ذخیره‌گاه زیستکره گنو، ذخیره‌گاه زیستکره گلستان، ذخیره‌گاه زیستکره حرا، ذخیره‌گاه زیستکره کویر، ذخیره‌گاه زیستکره ارومیه، ذخیره‌گاه زیستکره میانکاله، ذخیره‌گاه زیستکره توران، ذخیره‌گاه زیستکره دنا، ذخیره‌گاه زیستکره تنگ صیاد و سبزکوه، ذخیره‌گاه زیستکره هامون و ذخیره‌گاه زیستکره کپه داغ می‌شود.
کد مطلب: 83987