از مشکلات و معضلاتی استفاده از پنل‌های خورشیدی کثیف شدن سطح پنل خورشیدی است به ویژه در نقاط با آلایندگی و رطوبت بالا می‌باشد که عملکرد پنل‌ها را با محدودیت مواجه می‌کند. برای شستشوی پنل‌ها روش‌های متعدد دستی، مکانیزه و رباتیک وجود دارد.

به گزارش زیست آنلاین، یکی از مشکلات و معضلاتی استفاده از پنل‌های خورشیدی کثیف شدن سطح پنل خورشیدی است به ویژه در نقاط با آلایندگی و رطوبت بالا می‌باشد که عملکرد پنل‌ها را با محدودیت مواجه می‌کند. در مناطقی که آلودگی هوا بسیار پایین است و تنها ممکن است گرد و خاک و یا شن بر روی پنل قرار گیرد، نیازی به شستشو با آب نیست و ربات‌های خشک شو میتوانند راهگشا باشند و فقط برای پاک کردن فضله پرندگان از روی شیشه بعد از اسکن حرارتی شستشوی با آب توصیه می‌شود. برای شستشوی پنل‌ها روش‌های متعدد دستی، مکانیزه و رباتیک وجود دارد. در این شرایط اینکه پنل‌ها در چه زمانی از روز شسته شوند و چه مواردی باید مدنظر قرار گیرد، مهم هستند.

زمان تمیز کردن پنل خورشیدی در شرایط مختلف

باید برنامه ریزی مناسب برای بهینه بودن زمان شستشو (موازنه درآمد به هزینه) انجام شود بدین شکل که در چه درصدی از کاهش انرژی رسیده به سطح سلول، زمان مناسبی برای شستشو است. یکی از بهترین روش‌ها، روش هوشمند آلاینده سنجی است. شرکت‌های متعددی دستگاه‌های هوشمند سنجش آلودگی روی پنل را ساخته‌اند. به این شکل که باتوجه به ظرفیت نیروگاه یک یا چند سنسور در نیروگاه نصب می‌شود و میزان آلودگی روی پنل را سنجیده می‌شود و تیم شستشو بر اساس درصد‌های تعریف شده در زمان مناسب اقدام به شستشو می‌کنند. زمان تمیز کردن سطح پنل خورشیدی برای کنترل توان خروجی پنل می‌باشد. این زمان بسته به موارد مختلف متفاوت بوده و عواملی مانند موقعیت جغرافیایی، غلظت آلودگی هوا، سرعت باد و روز‌هایی که وزش باد در منطقه وجود داشته باشد، میزان گرد و خاک هوا و کیفیت سطح روی پنل موثر بر تغییر این زمان می‌باشد. در صورتی که شرایط آب و هوایی محل احداث نیروگاه عادی و نرمال باشد و وزش باد قابل قبولی نیز جریان داشته باشد میتوان زمان را دو الی سه هفته یک مرتبه برای تمیز کردن سطح پنل در نظر گرفت. اما اگر با هوای آلوده مثل شهر تهران و گرد و غبار زیاد مثل جنوب ایران روبرو هستید این اقدام باید به هفته‌ای یک مرتبه کاهش یابد و هرچه غلظت آلودگی و گرد و خاک افزایش یابد فاصله زمانی تمیز کاری را نیز کاهش دهیم. همچنین نبود وزش باد و بارش باران در فصل تابستان میتوان موجب کثیف شدن سطح پنل شوند که باید این موارد را نیز مد نظر قرار دهیم.

یکی دیگر از موارد مهم در این خصوص کیفیت سطح پنل و میزان صیقلی و شفافیت آن می‌باشد و اگر از پنل‌های درجه ۲ و ۳ استفاده می‌کنید احتمالا به دلیل پایین بودن کیفیت سطح پنل و پایین بودن درصد صیقلی بودن آن مجبور به شستشوی زود هنگام سطح پنل‌ها شوید.

در صورت بزرگ بودن نیروگاه، هزینه شستشوی پنل‌ها جز هزینه نگهداری دائم در نظرگرفته می‌شود حتما سیستم نیروگاه باید به گونه‌ای طراحی و اجرا شود که امکان راه رفتن در بین آرایه‌ها و شستشوی راحت آن‌ها وجود داشته باشد، در غیر اینصورت شستشوی پنل‌ها با مشکل مواجه خواهد شد. اتصالات و کابل‌ها باید طوری اجرا شوند که با تمیزکاری و شستشو خللی در سیستم بوجود نیاید. برای شستشوی پنل در نیروگاه خورشیدی مگاواتی دو روش را به شما پیشنهاد می‌کنیم که با بررسی باید یکی از آن‌ها را به کار گیرید. یکی به روش دستی و به کمک نیروی انسانی و دیگری به کمک روش‌های مکانیزه و ربات‌های شستشوگر است.

شستشوی دستی پنل خورشیدی

درصورت استفاده از نیروی انسانی باید به این نکته توجه کرد که این روش دقت بسیار بالایی نداشته و همچنین میزان مصرف آب نیز در این حالت بالا است. همچنین شستشوی سلول‌ها در این روش زمانبر است. برای عملیات شستشو ابتدا باید سیستم را کاملا خاموش کنید. پیشنهاد می‌کنیم حتی الامکان شستشو را در شب انجام دهید و یا از عصر که ساعت کار سیستم تمام شد آنرا خاموش کرده عملیات پاکسازی را انجام دهید. البته می‌توانید شستشو را در روز‌های ابری و یا صبح زود انجام دهید. شستشوی دستی بیشتر برای نیروگاه‌های ۵۰۰ کیلووات و پایین‌تر توصیه می‌شود.

شستشوی مکانیزه پنل خورشیدی

استفاده از روبات برای شستشو باعث افزایش سرعت شستشو می‌شود و میزان آب و نیروی کار کمتری استفاده می‌شود این نیروی کار جهت جابه جایی روبات شستشوگر و عوض کردن ردیف آن، مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ و به حداکثر ۲ نفر احتیاج است. این درحالتی است که از یک روبات استفاده کنیم؛ ممکن است در یک مزرعه خورشیدی به بیش از یک روبات احتیاج باشد. برای آنکه بدانید آیا از لحاظ هزینه‌ای استفاده از روبات به صرفه است یا خیر، میزان آلودگی آن مکان و مقیاس نیروگاه، میزان در دسترس بودن آب و عوامل دیگر باید مورد بررسی قرار گیرد.

نکات شستشوی پنل‌های خورشیدی

قبل از شستشو دقت کنید که پنل آسیب دیده‌ای وجود ندارد، چرا که نشتی جریان زیاد و خطر را به همراه خواهد داشت.

برای اینکه شوک حرارتی به شیشه پنل‌ها وارد نشود (و در طول زمان آسیب نبیند)، پنل‌ها را صبح‌ها قبل از اینکه به دمای کاری (که معمولا حداقل ۲۰ درجه بیشتر از دمای محیط است) برسد و آن هم با آبی که دمای محیط را دارد تمیز کنید.

از آبی استفاده کنید که خلوص بالایی داشته باشد چرا که بعد از خشک شدن پنل‌ها بر روی شیشه لکه به جا نگذارد.
دقت کنید در مخزن آب سنگریزه و یا هر جسم دیگری وجود نداشته باشد چرا که در حین شستشو ممکن است با برخورد به پنل، شیشه را دچار خراش کند.
برای دسترسی به پنل‌ها برای تمیزکاری بر روی آن‌ها راه نروید چرا که ممکن است آسیب‌های قابل رویت و یا غیرقابل رویت بر پنل‌ها ایجاد شود.
در زمان شستشو بر روی پنل فشار وارد نشود، اگر نیاز به تمیزکاری بیشتر بود (مانند فضله پرندگان)، از اسفنج نرم، دستمال میکروفایبر و موارد مشابه استفاده شود

بهترین راه برای خشک کردن پنل خنک شدن به صورت خود به خودی است.

از آب با فشار خیلی زیاد مثل دستگاههای کارواش استفاده نکنید

برای پنل هایی که در دسترس نیستند از تی یا ابزار سبک استفاده کنید تا بخاطر دسته طولانی تی به پنل ضربه وارد نشود

به هیچ وجه از مواد شستشوی غیراستاندارد مثل وایتکس و اسید و لکه برهای خانگی و... استفاده نکنید

برای شست و شوی پنل نیاز به مواد شیمایی ویژه ای است که باید تهیه گردد و اگر پیدا نکردید لازم نیست از مواد شوینده دیگری استفاده کنید

از سیم ظرفشویی یا پارچه های زبر استفاده نکنید

بهتر است ابتدا کمی آب پاشیده شود تا فضولات پرندگان یا خاک های چسبیده به پنل کمی نرم شده و سپس با پارچه نرم و آب تمیز گردد

در مناطقی که هوا دارای ذرات چرب است مثل شهر تهران یا کلانشهر یا نقاطی که پنل ها در مجاورت کارخانجات هستند باید از مواد تمیز کننده مخصوص استفاده شود و یا زود به زود تمیز گردد تا چربی های موجود روی شیشه به آن آسیب نزند.

توصیه می شود با آب مقطر تمیز گردند ولی چون گران هستند همین آب آشامیدنی نیز مناسب است

نیازی به شستن زیر پنل ها نیست. اصلا نباید به زیر پنل ها آب بپاشید و اگر کثیف است با دستمال تمیز کنید

توی کانکشن ها و رابط ها و اتصالات آب نرود

موقع شستن ممکن است لبه های پایینی پنل به خوبی از گل و خاک خاکی نشود و نیاز به دقت بیشتر برای تمیز شدن کامل است

از همین تی های نخی پلاستیکی و نرم که در بازار ایران پیدا می شود برای تمیزکاری استفاده کنید. اگر دسته آنها کوتاه است می توانید یک دسته سبک به انها اضافه کنید

به هیچ وجه از تی های اهنی و یا نخی با دسته اهنی استفاده نکنید

اگر کارگرهای شما قرار است تمیز کاری را انجام دهند حتما توصیه های ایمنی و ضروری را به آنها اموزش دهید

در جاهایی که اینورتر زیر پنل قرار داد هنگام شست و شو مراقب باشید آب درون اینورتر نرود. گرچه اینورترها اکثر آی پی حفاظتی برای نصب در زیر باران را دارند ولی به دلیل برقدار بودن مدار بهتر است مراقبت های لازم انجام گیرد.

در خیلی از مناطق ایران نیازی به شست و شوی مداوم نیست و همان آب باران پنل ها را تمیز می کند

اگر برق روی پنل ها نشسته بود قبل از آنکه سفت شود حتما با پارچه یا ابزاری که به شیشه پنل آسیب نزد انها را از روی پنل پاک کنید

شیشه های پنل ها با شیشه های معمولی در و پنجره کاملا فرق دارد. شیشه پنل ها جنس خیلی مرغوبی دارند که تعداد انگشت شماری از کشورها امکان ساخت انرا دارند لذا اصلا در پی تعویض شیشه نباشید. شیشه های شفاف در و پنجره بخش زیادی از انرژی را می گیرند و اصلا برای پنل های خورشیدی مناسب نیستند

شیشه پنل ها ممکن است ترک های مویی و ریزی داشته باشند که به سختی با چشم بصورت عادی قابل مشاهده است و با کمی فشار به پنل این ترک ها بزرگ شده و پنل کامل معیوب می شود/برق نیوز