تولید خودروهای برقی نیاز به باتری هایی دارد که از عناصر اصلی تشکیل دهنده آن عنصر لیتیم است و استخراج بی رویه این عنصر لطمه شدیدی به محیط زیست وارد می کند.

به گزارش زیست آنلاین، به نقل از سی ان ان، لیتیوم مورد نیاز برای تولید باتری خودروهای برقی، مورد توجه فعالان محیط زیست قرار گرفته است.

هنوز 40 سال از شناسایی گونه گیاهی «گندم سیاه تایم» Tiehm’s buckwheat نگذشته است که خبر احتمال انقراض آن منتشر می شود. گیاهی با گل های زردرنگ که در نوادای آمریکا رشد می کند آن هم به خاطر تولید خودروهایی برقی که دوست دار محیط زیست معرفی می شوند.

هواداران محیط زیست می گویند فواید گندم سیاه بسیار زیاد است اما اهمیت واقعی آن ناشناخته است. آن چه شناخته شده این است که حفظ تنوع زیستی مهمترین عامل حفظ زمین است. گیاه شناسان می گویند توانایی این گیاه برای شکوفایی در محیط زیستی که برای اکثر گیاهان دشوار یا غیر ممکن است، بسیار خیره کننده و چشمگیر است. این گیاه می تواند در خاک فقیر و پر از عناصری مثل بُر و لیتیم دوام بیاورد.

اما لیتیم این روزها به مرکز توجه کسب و کار ها و دولت ها تبدیل شده و یکی از راه های شناسایی معادن لیتیم، رویش گندم سیاه تایم است. کمپانی استرالیایی آیونییر Ioneer‌ هم از سال آینده استخراج معادن لیتیم را آغاز می کند، جایی که گندم سیاه تایم می روید. در زیر این پوشش گیاهی در استرالیا، زیر این خاک بایر 146.5 میلیون تُن لیتیم و بُر وجود دارد که ارزش آن 1.265 میلیارد دلار برآورد می شود.

سرنوشت گندم سیاه تایم، به تصمیم های دشواری گره خورده و در حقیقت مفهوم «فناوری های سبز» را زیر سؤال می برد. پیشه هایی که هنگام دفاع از خودروهای برقی، حفظ محیط زیست و کاهش آلایندگی را بهانه می کنند حداقل باید جنبه های دیگر محیط زیست مثل حفظ تنوع زیستی و جلوگیری از انقراض گونه ها را هم مد نظر داشته باشند. آیونییر در استرالیا استدلال می کند که از یک نگاه کلی، ایجاد معادن لیتیم برای محیط زیست مفید است. باور آنها ای است که با جابه جایی مکانی، امکان بقای این گونه گیاهی ممکن است،‌ ادعایی که هواداران محیط زیست قبول ندارند و زیر سؤال می برند.

ایالت هایی مثل کالیفرنیا و واشنگتن اعلام کرده اند که مرحله به مرحله خودروهای بنزینی را از گردونه تولید و تردد خارج می کنند. تسلا به خاطر تولید خودروهای تمام برقی، به ارزشمندترین خودروساز در بازار سهام تبدیل شده است. خودروسازانی مثل فولکس واگن و جنرال موتورز سرمایه گذاری میلیاردی برای گذر از دوران گذار بنزینی به برقی را شروع کرده اند. خودروهای برقی، سنگ بنای برنامه زیرساختی دولت جدید آمریکا با 174‌میلیارد دلار سرمایه گذاری است.

گسترش خودروهای برقی بدون استخراج لیتیم امکان پذیر نیست. لیتیم عنصری بسیار حیاتی و مهم در تولید باتری ها است. اگر قرار باشد اهداف توافقنامه پاریس در خصوص آب و هوا محقق شود استخراج لیتیم نسبت به سال 2020 باید 42 برابر شود. معادن موجود و معادن در حال احداث لیتیم فقط کفاف نیمی از تقاضا تا سال 2030 را می دهند.

ایالات متحده در حال حاضر فقط یک معدن فعال لیتیم دارد. تا سال 2030 این کشور معادل 500 هزار تُن کربنات لیتیم نیاز دارد. این تحقیقات را شرکت مشاوره ای RK Equity در نیویورک انجام داده است. کل بازار کربنات لیتیم در جهان در سال گذشته 325‌ هزار تن بوده است.

از 255 گونه گندم سیاه شناخته شده، 80 گونه آن در نوادا است و 11 گونه آن خاص این ایالت است. ایجاد معادن لیتیم می تواند انقراض این گونه گیاهی را کلید بزند.

مرکز تنوع زیستی The Center for Biological Diversity گروه هوادار محیط زیست است که از دولت آمریکا خواسته است گندم سیاه تایم را در فهرست گونه های حفاظت شده و در شرف انقراض قرار دهد. قاضی دادگاهی در نوادا در 21 آوریل حکم داده است که سازمان شیلات و حیات وحش ظرف یک ماه تکلیف این گونه گیاهی را از لحاظ انقراض روشن کند.

جیم مورفیلد Jim Morefield از گیاه شناسان منابع طبیعی و حفظ محیط زیست نوادا می گوید ما نمی دانیم با انقراض گندم سیاه تایم، چه بخش های دیگری از محیط زیست نابود می شوند. مخصوصاً که گیاهان دیگر توانایی رشد و نمو در چنین خاکی را ندارند.

در ماه سپتامبر 2020، هزاران گیاه گندم سیاه از دست رفتند که باعث شد دولت فدرال تحقیقاتی را در این زمینه انجام دهد و نتیجه این تحقیق این بود که سنجاب ها به دلیل شرایط خشکسالی برای بقا به خوردن این گیاه روی آورده اند. هر چند عده ای گمان برده بودند که به خاطر احداث معدن این اتفاق افتاده است. نوآمی فراگا Naomi Fraga مدیر برنامه های حفاظت محیط زیست در بوتانیک گاردن [باغ گیاه شناسی] کالیفرنیا می گوید بر اساس آزمایش های DNA‌ انجام شده، ربط کافی بین از بین رفتن گیاه گندم سیاه و خسارتی که سنجاب ها به وجود آورده اند، به دست نیامده است.

رئیس هیئت مدیره شرکت استرالیایی آیونییر گفته است که این گیاهان را به محلی متفاوت اما نزدیک به معدن انتقال خواهند داد و تمهیدات لازم برای محافظت از آن انجام می شود. از جمله جلوگیری از خورده شدن این گیاهان توسط جوندگان. بخشی از این گیاه هم در محل اصلی حفظ خواهد شد. به بیان دقیق تر 30 درصد باقی می ماند و 65 درصد منتقل می شود.

اما مورفیلد، گیاه شناس از نوادا می گوید انتقال گیاهان در گذشته نشان داده است که تجربه موفقی از آب در نمی آید چون گیاهان خود رابه خاک خاص وفق می دهند. با ایجاد و احداث معدن حدود 80 درصد از این گیاهان از بین می روند و شانس بقای آنها به شدت کاهش خواهد یافت.

رئیس هیئت مدیره آیونییر می گوید تغییرات پوشش های گیاهی بستگی زیادی به گرمایش زمین و تغییرات آب و هوایی دارد و خودروهای برقی از سرعت این تغییر می کاهد و در نتیجه روی کل تنوع زیستی اثر دارد نه یک گیاه یا گونه خاص. ضمن آن که سازندگان معادن برای حفظ این گونه خاص برنامه ریزی خواهند کرد./انرژی امروز