پخش مستند افشاگرانهٔ شبکه نتفلیکس دربارهٔ صنعت شیلات با نام «دریادزدی» در سال جاری، واژگانی تخصصی نظیر «صید جانبی» و «زیاده‌ماهیگری» را وارد زبان عامه کرد.

به گزارش زیست آنلاین، مطلب زیر به دو مشکل عمده در صنعت شیلات یعنی «صید کف‌روبانه» (صید با تورهای کف‌روب ترال) و «صید جانبی» (یا صید فرعی) و پیامدهای زیست‌محیطی آنها می‌پردازد.

صید کف‌روبانه به گرمتر شدن زمین می‌انجامد

نخستین پژوهش در این زمینه که گزارش آن در سال جاری منتشر شد نشان می‌دهد که اثر صید کف‌روبانه هر سال به‌اندازهٔ کل صنعت هوانوردی جهان دی‌اکسید کربن تولید می‌کند.

دکتر تریشا آتوود، یکی از نویسندگان گزارش فوق می‌گوید: «کف اقیانوس عظیم‌ترین خزانهٔ کربن زمین است. اگر بناست جلوی گرم‌شدن زمین را بگیریم باید مزاحم کف دریا نشویم. ولی هر روز کف دریا را به‌منظور صید جارو می‌کنیم و با این کار کربنی را که هزاران سال است آنجا انباشته شده آزاد می‌کنیم و به تغییرات آب‌وهوایی دامن می‌زنیم.»

پژوهش اخیر نشان می‌دهد که صید کف‌روبانه سالانه ۱ گیگا تُن (هزار میلیارد تُن) کربن آزاد می‌کند.

راه مهار خطر و کنترل پیامدها

کشورهایی که آبهای سرزمینی وسیع و صید کف‌روبانه دارند تنها با محافظت از ۴ درصد از آبهای‌شان می‌توانند تا ۹۰ درصد از خطر آزاد شدن کربن بکاهند.

دکتر انریک سالا، عضو مؤسسه نشنال جئوگرافیک و از نویسندگان گزارش فوق می‌گوید که در این گزارش شیوه‌ٔ تازه‌ای برای شناسایی برخی نقاط دریایی ارائه شده که حفاظت درست و قاطعانه از آنها، نه تنها سبب تقویت تولید خوراک و حفظ حیات دریایی می‌شود بلکه همزمان از آزاد شدن کربن هم می‌کاهد.

این پژوهشگران می‌گویند با حفاظت جدی از ۳۰ درصد از کل اقیانوس‌ها تا سال ۲۰۳۰ می‌توان به منافع زیست‌محیطی و بشری بزرگی دست یافت.

زیان‌های صید جانبی

صید جانبی پیامد صید کف‌روبانه است. هر آبزی غیر از آبزیان مورد نظر صیادان که در تورهای عظیم ترال گیر بیفتد صید جانبی یا فرعی به‌شمار می‌آيد. به علت بزرگی و بلندای تورهای ترال همه‌چیز در آنها گیر می‌کند و بالا می‌آید. عمدهٔ صید فرعی نابود شده و به دریا ریخته می‌شود.

پژوهش اخیر و مشترک چندین نهاد حافظ محیط زیست نشان داد که میزان خسارت واردشده به زیست‌بوم دریایی منطقه «داگر بنک» در شرق بریتانیا، پس از یک دوره صید کف‌روبانه در ۱۰۰ کیلومتر از این مناطق، چنان عظیم است که باید به عنوان نمونه‌ای برای نمایش خطرات این کار به دیگر کشورها نشان داده شود.

آبزیانِ در خطر عمدتا در این منطقه از میان رفته‌اند و تنها بی‌مهرگانی که کوتاه‌مدت زنده می‌مانند در این محدوده به حیات خود ادامه می‌دهند. این درحالی است که بستر دریا در این منطقه ۵/۱ میلیون تن کربن ذخیره کرده، مقداری که هم‌ارز دی‌اکسیدکربن حاصل از ۳۱ هزار پرواز لندن-سیدنی است.

تأثیر حفاظت از آبها بر احیای زیست‌بوم دریا

اکنون سه کشور بریتانیا، آلمان و هلند در نظر دارند حدود ۲۰ هزار کیلومتر مربع از منطقهٔ دریایی مشترک «داگر بنک» را حفاظت شده اعلام کنند.

کارشناسان می‌گویند بزرگترین دشمن ماهیگیری موفق «زیاده‌ماهیگری» است، نه مناطق حفاظت‌شده، زیرا مطالعات اخیر دربارهٔ مناطق حفاظت‌شدهٔ دریایی نشان می‌دهد حفظ یک منطقه سبب افزایش توده ماهیان مناطق اطراف آن می‌شود.

برای نمونه گرم‌شدن آبها و کاهش سطح اکسیژن منطقهٔ دریایی «داگر بنک» در سال ۲۰۱۰ سبب کاهش تودهٔ صدف‌های آبالون شد. اما ازآنجاکه این صدف‌ها در منطقه حفاظت‌شدهٔ جانبی باقی ماندند و تولید مثل زیادی داشتند، همین امر به افزایش تودهٔ دیگر آبزیان و ماهی‌ها انجامید که تا پنج سال ۹۰ درصد افزایش یافت. همچنین حفاظت از آبهای اطراف جزیره آران، جزیره مان، و نیز مناطق لاندی و اسکومر نیز به افزایش تودهٔ صدف‌ها و خرچنگ‌ها در این مناطق انجامید.

ممنوع کردن صید کف‌روبانه نه تنها سبب حفظ و احیای زیست‌بوم می‌شود بلکه از انتشار مقادیر عظیم کربن پیشگیری می‌کند و به این ترتیب نقش مهمی در پیشگیری از فاجعهٔ آب‌وهوایی دارد./یورو نیوز