زیست آنلاین: روز ملی دماوند در حالی گرامی داشته شد که این کوه همچنان در خطر و دستخوش تخریب‌های محیط زیستی مختلف از جمله معادن است. بلامانع دانستن فعالیت معدن کرف در دامنه‌های دماوند از سوی سازمان صنعت و معدن، نگرانی تازه‌ای در دل دوست‌داران بلندترین قله ایران است.

به گزارش زیست آنلاین، 13 تیر را به عنوان روز ملی دماوند نام‌گذاری کرده‌اند. 13 سال از ثبت این کوه اسطوره‌ای به عنوان میراث ملی می‌گذرد. کوهی که فراتر از این، باید به عنوان میراث جهانی شناخته می‌شد. اما حتی در این ۱۳ سال هم حال و روز دماوند از دست‌درازی‌های معدن‌داران خوش نبوده است. فعالیت معادن متعدد در ارتفاع بیش از ۲ هزار و ۲۰۰ متری دامنه‌های قله دماوند یکی از مشکلات جدی برای ثبت این قله در فهرست یونسکو است. با این حال دوست‌داران طبیعت و کوه دماوند، همواره برای حفظ این میراث بشری در مقابل سودجویان ایستادگی کرده‌اند.

بسیاری از معادنی که در کوه دماوند مجوز اکتشاف و بهره‌برداری گرفته، با تلاش همین فعالین تعطیل شده است. اما از آنجا که مجوز این معادن باطل نشده، بیم آن است که مجددا فعالیت خود را آغاز کنند و زخم‌های تازه‌ای بر پیکره دماوند بنشانند. معدن پوکه کرف یکی از این معادنی است که گرچه فعالیت آن در سال ۱۳۹۳ متوقف شده، اما مجددا از سوی اداره صنعت و معدن استان مازندران مجوز بهره‌برداری گرفته است. 

خاک دماوند به علت آتشفشانی بودن این قله سرشار از پوکه‌های معدنی است. پوکه معدنی که از گدازه‌های آتشفشانی به وجود آمده ماده‌ای عایق صوت، سرما، و گرما است. از جمله مصارف پوکه‌های معدنی در ساختمان‌سازی و صنایع عایق‌سازی است. علاوه بر این که بهره‌برداری از معادن پوکه  آسیب‌های بسیار زیادی بر پیکره دماوند وارد می‌کند، مصرف این ماده در بخش داخلی بسیار کم بوده است و عمدتا صادر می‌شود. روسیه، عراق، پاکستان، سوریه، ترکیه، افغانستان و امارات مقصد این صادرات هستند.

مهدی مسچی، کنشگر محیط زیست و عضو انجمن دوست‌داران دماوندکوه، در گفت و گو با زیست آنلاین در خصوص معدن‌کاوی در کوه دماوند گفت: اداره صنعت و معدن استان مازندران به برخی از شرکت‌های معدن‌کاوی، به خصوص سازمان اوقاف و بنیاد مستضعفان پروانه می‌دهد اما هیچ نظارتی بر عملکرد آن‌ها ندارد. هیچکدام از این شرکت‌ها نباید سنگ شکن داشته باشند و همچنین نباید از محدوده خود تجاوز کنند. با این حال ضوابطی بسیاری از این دست نادیده گرفته می‌شود. اعتراض سمن ها نیز عمدتا به سرانجام نمی‌رسد
 
مسچی در خصوص تخریب‌های محیط زیستی این معادن در کوه دماوند گفت: اگر در سطح مسطح برای تولید خاک ۴۰۰ سال نیاز است، برای تولید خاک در سطوح شیب‌دار به ویژه سطوح دامنه‌های دماوند نزدیک به ۸۰۰ سال زمان می‌برد تا یک سانتیمتر خاک تولید شود. این خاک با کمترین خراش و پاکوب کوهنوردان از بین می‌رود. حال در نظر بگیرید که فعالیت معادن و جاده‌سازی‌ها چه تخریب‌های درازمدتی بر خاک دماوند باقی می‌گذارد. تمام این فعالیت‌ها باعث آسیب جدی به پوشش گیاهی و حیات وحش منطقه شده است.

وی افزود: یکی دیگر از آثار فعالیت‌های معادن در دماوند را می‌توان در آلودگی رودخانه هراز دید. این رودخانه که از قله دماوند سرچشمه می‌گیرد بخاطر فعالیت‌های معادن شن و ماسه، مملو از رسوبات شده است.

این کنشگر محیط زیست اظهار کرد: خوشبختانه در حال حاضر به همت فعالین محیط زیست هیچ معدنی در دماوند فعالیت ندارد. با این حال در مهرماه سال 99 سازمان صنعت و معدن استان به معدنی در دماوند مجوزی داده که با توجه به ضوابط غیرقانونی است. همچنین این سازمان   فعالیت معدن کرف را نیز بلامانع دانسته است. مجوز معدن کرف در حدود 25 و نیم هکتار است. درواقع نه تنها بخاطر تخریب‌های وسیع معدن‌هایی چون ملک‌آباد خسارتی پرداخت نشده، بلکه به صاحبان آن‌ها معادن جدید هم هدیه داده می‌شود.

مسچی گفت: در خردادماه سال 93 و در جلسه شورای عالی معادن ، موضوع فعالیت معدنی در اطراف کوه دماوند مطرح و در آن تاریخ مصوب شد که از هرگونه مجوز فعالیت معدنی در کل دامنه و قله دماوند جلوگیری شود که با دستور ریاست قوه قضاییه وقت این مصوبه به مرحله اجرا درآمد. مسئولین در طی 7 سال اخیر هیچگونه ترتیب اثری نداده‌اند.