آیا تمرکز بر توسعه تجدیدپذیرها باعث ناپایداری شبکه برق شده است / فرار رو به جلو نیروگاه سازها برای پاک کردن صورت مسئله
مهرداد داوری فر، کارشناس انرژیهای تجدیدپذیر، در گفت و گو با زیست آنلاین در پاسخ به این انتقاد مطرح شده در گروه های شبکه های مجازی که تمرکز بیش از حد وزیر نیرو بر توسعه انرژی تجدیدپذیر مانع سرمایه گذاری در توسعه نیروگاههای حرارتی و نتیجتا باعث ناپایدار شبکه برق شده است، گفت: این دو مسئله هیچ ربطی به یکدیگر ندارد. اما فرض کنید نیروگاه تجدیدپذیر نبود، آیا نیروگاهسازها موفق میشدند با این شرایط اقتصادی و تحریمها برای توسعه نیروگاه حرارتی جذب سرمایه کنند؟ خیر. ضمن این که تجدیدپذیر بخاطر این که انرژی پاک محسوب شده و جزو سرمایهگذاریهای مطمئن است، میتوانست کمتر تحت تاثیر تحریمها قرار گیرد. متاسفانه کمبود بودجه وزارت نیرو و عدم پرداخت پول خرید برق که حاصل آن عدم اطمینان سرمایه گذار خارجی به دولت ایران شده، سد راه این روند شده است.
وی افزود: در زمان اوج سرمایهگذاری در انرژی تجدیدپذیر ۱۰ هزار تا ۱۵ هزار مگاوات پروانه صادر شد که از آن حجم حدود ۴۰۰ الی ۵۰۰ مگاوات به ثمر رسید. این مقدار چه خللی میتواند در کار نیروگاههای حرارتی بوجود آورد؟ لذا این گونه مباحث انتقادی که بعضا در محافل خبری و گروه ها در شبکه های اجتماعی شاهد هستیم مبنای چندان درستی ندارد و نوعی فرافکنی است.
داوری فر یکی از مشکلات اصلی توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در ایران را نرخ تورم و سود بانکی و به طور کل پول گران توصیف و خاطرنشان کرد: سرمایهگذاری در صنعت تجدیدپذیر به علت نرخ استهلاک کم و طولانی بودن عمر تجهیزات (۲۵ سال) سرمایه گذاریهای زودبازده و سریع محسوب نمی شود. کسی که میخواهد یک نیروگاه خورشیدی بسازد پول خود را در طول ۲۰ سال پس میگیرد. اگر قرار باشد وام ۲۰ درصدی بگیرد، سرمایهگذاری او از نظر اقتصادی توجیهی ندارد..
وی نیروگاهسازی دولتی را نیز با توجه به سابقه ناکارآمدی و عدم بهرهوری انتظاری بیهوده خواند و گفت: کمااینکه به علت عدم تعهد پرداخت تعهدات و با وجود بدهی بالای ۵۰ هزار میلیارد تومانی دولت به بخش خصوصی، احتمال سرمایه گذاری مجدد بنگاههای بزرگ اقتصادی در صنعت برق پایین است.
این کارشناس انرژیهای تجدیدپذیر با بیان اینکه در ایران نه تنها انرژی تجدیدپذیر، بلکه اقتصاد برق با ورشکستگی روبرو است. گفت: راه حل برون رفت از این وضعیت، واقعی شدن قیمت انرژی است تا امکان تامین مالی نیروگاهها به صورت پایدار از محل فروش برق فراهم گردد.
وی افزود: با افزایش قیمت نه تنها انگیزه به سرمایه گذاری برای ساخت نیروگاه زیاد خواهد شد، بهینه سازی مصرف نیز رونق گرفته که با کاهش مصرف و شدت انرژی با حرکتی دو سویه امکان جبران عقبماندگی این صنعت فراهم خواهد شد.
وی با اشاره به دیگر راهکارها برای جبران کاستی حوزه توسعه صنعت نیروگاهی مندرج در برنامه توسعه ششم (عدم ایجاد ظرفیت نیروگاهی حدود حداقل ۱۲ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی پیک)گفت: باید
به نیروگاهسازهای بخش خصوصی وام کم بهره تعلق گیرد. البته جذب سرمایه گذار خارجی با دادن تضمینهای لازم برای بازپرداخت پول و یا اجازه صادرات بخشی از برق تولیدی اجازه ورود تکنولوژی های کارآمدتر از تولیدات داخلی چه در بخش تجدیدپذیر و چه در بخش نیروگاههای متداول نیز میتواند راه حلی کوتاهمدت برای گریز از این بحران تا ۳ الی ۴ سال آینده باشد.