تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی دهه‌ها است که به یکی از مهم‌ترین دغدغه زیست محیطی در جهان تبدیل شده و بر همین اساس توافق‌های بین‌المللی کشورهای جهان از جمله ایران را موظف به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و استفاده از سوخت‌های فسیلی کرده است اما برخی کارشناسان معتقدند که اقدامات کشورمان در این حوزه ناکافی بوده‌ است.

به گزارش زیست آنلاین،  هرچند تغییر در آب و هوا و گرم شدن زمین ممکن است به عنوان بخشی از فرایندهای طبیعی و درپی نوسانات شدت نور خورشید، انحراف در مسیر حرکت زمین و فعالیت‌های آتشفشانی ایجاد شود اما ‍‍اقلیم پس از انقلاب صنعتی و افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی به طرز فزاینده‌ای تحت تاثیر فعالیت‌های انسانی قرار گرفته است.

گازهای گلخانه‌ای منتشر شده از منابعی همچون خودروها، هواپیماها، مراکز دفن زباله و ... باعث گرمایش زمین در یک روند بلند مدت می‌شود و در کوتاه مدت نیز وقوع رویدادهای آب و هوایی شدیدتر و نامعمول‌تر مانند افزایش شدت سیل و خشکسالی در سراسر دنیا را در پی دارد.

توجه کشورهای جهان به تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی از سال ۱۳۷۱ و در‍‍پی پیمان‌نامه سازمان ملل درباره تغییرات اقلیمی که هدف آن پایدارسازی مقدار گازهای گلخانه‌ای در جو زمین برای جلوگیری از مشکلات آتی آب‌وهوایی در جهان است بیش از ‍‍پیش مورد توجه جدی قرار گرفت. توافقنامه پاریس در سال ۱۳۹۴ با شرکت ۱۷۴ کشور جهان و اتحادیه ارو‍‍پا و در چارچوب کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد مصوب شد. هدف از انعقاد توافقنامه پاریس کنترل تغییرات آب و هوایی با کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای توسط کشورها و جلوگیری از افزایش دمای کره زمین بیش از ۲ درجه سانتیگراد و تلاش برای محدود کردن آن تا ۱.۵ درجه سانتیگراد است. اکنون ۱۹۷ کشور دنیا از جمله ایران عضو این معاهده‌های بین‌المللی هستند.

حسین خواجه پور- عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی انرژی دانشگاه صنعتی شریف - به تاثیر اقدامات انسانی و انتشار گازهای گلخانه‌ای بر گرم شدن زمین اشاره می‌کند و می‌گوبد: این عوامل تا ۵۰ درصد بر گرم شدن زمین اثرگذارند و ۵۰ درصد باقی از کنترل انسان خارج و فعالیت خورشیدی مهمترین عامل آن است.

او که در در یک گفت و گوی رادیویی شرکت کرده بود، با اشاره به دو دسته اقدامات برای افزایش توان در مقابل تغییرات اقلیمی اظهار می‌کند: برخی راهکارها برای کاهش تغییرات اقلیمی در آینده صورت می‌گیرد و در بلندمدت اثرگذار است همچنین کارهایی که ما با را تغییرات اقلیمی سازگار کند، دسته دوم راهکارهاست.

خواجه پور به اقدامات ناکافی در زمینه سازگاری با تبعات ناشی از تغییرات اقلیمی در کشور اشاره و خاطرنشان می‌کند: هر اقدامی که در شبکه انرژی انجام شده بنا به ضرورت کشور بوده است و نه کاهش تغییرات اقلیمی، در حالی‌که کشورهای توسعه یافته در حوزه ملی خود اقدامات بلند پروازانه‌ای انجام می‌دهند و ۳۶ کشور به دنبال صفر کردن انتشار گازهای گلخانه‌ای هستند اما براساس تخمین‌های جدید، ایران رتبه ششم انتشار گازهای گلخانه‌ای از بخش انرژی را در جهان دارد.

این عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی انرژی دانشگاه صنعتی شریف تصریح می‌کند: هزینه‌های سازگاری با تغییرات اقلیمی را نیز باید در نظر گرفت اما تاکنون اقدامات در این زمینه ناکافی بوده است و تا زمانی که احساس خطر نکردیم به سمت حل آن‌ها نرفتیم.

او ضمن اشاره به ۴۰ درصد کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در اتحادیه اروپا گفت: این تغییرات موجب می‌شود که بدانیم از نفت می‌توان استفاده‌های دیگری به‌جز سوزاندن کرد و کشور می‌تواند از فرصت‌های این حوزه استفاده کند.

سازگاری با تغییرات اقلیمی در کشور صورت نگرفته است

امیر سرکرده - کارشناس هواشناسی- نیز در این برنامه رادیویی ضمن بیان اینکه در تغییرپذیری زمانی، بارشی که در طول سال برای یک شهر رخ می‌داده در عرض چند روز می‌بارد و در تغییرپذیری مکانی نیز بارش‌های سالیانه کمتر از گذشته می‌شود، از زیرساخت‌ها برای سازگاری با تغییرات اقلیمی در کشور انتقاد می‌کند و می‌گوید: درحالی‌که در دنیا همه به تغییر اقلیم اذعان دارند اما سازگاری با تغییرات اقلیمی در کشور و همچنین مدیریت بحرانی برای آن صورت نگرفته است.

این کارشناس هواشناسی با ابراز تأسف از نبود سازگاری با تغییرات اقلیمی و مدیریت بحران اظهار می‌کند: تغییرپذیری زمانی و مکانی موجب وقوع سیل‌ها و اتفاقات مختلف می‌شود درحالی‌که سازمان هواشناسی این موارد را پیش‌بینی‌ می‌کند و نسبت به آن‌ها هشدار می‌دهد اما متأسفانه هیچ کاری در عمل انجام نمی‌شود.

او مدیریت‌های بلندمدت را لازمه کنترل تغییرات اقلیمی می‌داند و می‌گوید: برخورداری از اطلاعات کامل از آینده می‌تواند به مدیران برای برنامه‌ریزی‌های جامع کمک کند اما تا زمانی که مشکلی برای ما پیش نیاید، به هشدارها توجهی نمی‌شود.

این کارشناس هواشناسی ضمن اشاره به افزایش فعالیت‌های صنعتی خاطرنشان می‌کند: تغییرپذیری زمانی و مکانی در تغییر اقلیم موجب آسیب رسیدن به کشور می‌شود./ایسنا