زیست آنلاین :توازن راز زندگی است و کشاورزی اکولوژیک علم و هنر توازن بین تولید مواد غذایی و حفظ محیط زیست است. گلیسمن، استاد شناخته شده ی این علم، آن را به عنوان یک راهکار جایگزین کارا در مقابله با چالشهای جهانی ناشی از سیستمهای تولید غذا، تخریب محیط زیست و نیز راهکاری برای بهبود شرایط زندگی معرفی میکند.
کشاورزی اکولوژیک روش تولید پایدار است که اجازه نمی دهد به بهانه تولید بیش از ظرفیت زمین، منابع بی بدیل ما-خاک و آب- آلوده شوند. در مزرعه های اکولوژیک تنوع زیستی و افزایش آن یک اصل است و جایی برای تولید تک کشتی نخواهد بود. کشاورزی اکولوژیک در نهایت، سلامت جامعه و محیط زیست را به ارمغان خواهد آورد. ویژگی خوبی برای سازگاری با تغییر اقلیم و کاهش آن دارد.
امروز هموطنان بیشتری با واژه کشاورزی ارگانیک آشنا هستند که زیرمجموعه کشاورزی اکولوژیک است. هرچند وضعیت توسعه کشاورزی اکولوژیک و ارگانیک در کشورمان هنوز هم مطلوب نیست اما برای رسیدن به امروز، زحمت های فراوانی کشیده شد. در سال ها قبل که کشاورزی اکولوژیک مطرح شد چندان مورد استقبال واقع نشد و در سایه سنگین مدرنیته و تاخت و تاز اثرگذاری علم شیمی بر افزایش عملکرد محصولات کشاورزی ، کسی گوشش بدهکار این جنبش نوپا در کشاورزی نبود. مخالفان، کشاورزی اکولوژیک را برگشت به عقب می دانستند و آن را ضد مدرنیته می پنداشتند. کسی را این پندار نبود که روزی بحران آب و خاک از راه خواهد رسید، محیط زیست از کج روی های بشر آسیب جدی خواهد دید یا بیماری های ناشی از محصولات کشاورزی ناسالم رواج خواهد یافت. مرارت ها کشیده شد و ثابت قدمی لازم بود تا در میان آن غرور علمی رایج، کشاورزی اکولوژیک آرام آرام پذیرفته شود و رواج یابد. پژوهش ها انجام شد، کتاب ها نوشته شد، مقاله ها نگاشته شد و نشست های علمی برگزار شد تا روشنگری شود.
امروز اما روز مبارکی برای جنبش کشاورزی اکولوژیک کشورمان بود. امروز در دوازدهمین دوره جایزه ملی محیط زیست، کشاورزی اکولوژیک مدال گرفت. دکتر علیرضا کوچکی –استاد دانشگاه فردوسی مشهد- بنیانگذار دانش کشاورزی اکولوژیک و ارگانیک ایران جایزه اصلی متخصصان این دوره را دریافت کرد تا فهم ملی از کشاورزی اکولوژیک را جشن بگیریم. وی مرد فهیمی است که هر جا باشد پیشرو و اثرگذار است. جای خوشحالی است که امروز از ایشان قدردانی شد.
جایزه ها در هر عرصه ای از زندگی نقش دلگرم کننده ای دارند. هنرمندان، این شانس را دارند تا در مراسم های مختلف، از اسکار گرفته تا سیمرغ جشنواره فجر، کارشان دیده شود و برگزیده شوند تا با دلگرمی بیشتری به راه خود ادامه دهند. رویداد مبارکی است. اما فعالان دیگر عرصه ها شانس کمتری دارند تا از موهبت چنین رویدادی برخوردار شوند. در این میان، جایزه ملی محیط زیست و دوام آن را باید بسیار قدر دانست که محفلی است برای پاسداشت دانشمندان، پیشروان و فعالان محیط زیست تا هم دست مریزاد بشنوند و ثابت قدم تر ادامه دهند و هم در میان همگان فرهنگ محیط زیستی، پر ریشه تر بالنده شود. برای این باید از زحمات خانم دکتر ابتکار و همکارانش به ویژه دوست فهیمم، دکتر رشیدی دبیر این رویداد محیط زیستی کشور، قدردانی کنم که این پرچم را برافراشته نگه داشته اند. هر چند انتقادهای سازنده ام در جای خود پا برجاست.
زیست آنلاین ،حسین محمودی
عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی