زیست آنلاین : صنعتی شدن کشورها، افزایش مصرف گرایی و بهره برداری بیش از حد از منابع طبیعی بخصوص سوخت های فسیلی بدون توجه به نسل های آتی موجب بروز مشکلات عدیده زیست محیطی از جمله گرمایش جهانی، تغییرات اقلیمی، آلودگی آب و هوا، خشک شدن منابع آبی و سفره های زیرزمینی، کاهش تنوع زیستی و مسائلی از این قبیل گردیده است.

به گزارش زیست آنلاین، بهره وری سبز با آینده نگری، برگرفته از تلفیق دو واژه کلیدی بهبود بهره وری و حفاظت از محیط زیست است که به عنوان یک راهکار و نوآوری در مسیر دستیابی به اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار، بر صیانت از محیط زیست، بهینه سازی مصرف وبهره برداری از منابع طبیعی، توسعه و رشد مستمر اقتصادی تاکید دارد.

بیشتر بخوانید : وضعیت منابع آب در ایران
استراتژی بهره وری سبز با بکارگیری از ابزارها و تکنیک های مرتبط از طریق ارزیابی عملکرد بنگاههای اقتصادی ( اعم از بنگاههای تولیدی، خدماتی، صنعتی و کشاورزی )، قیمت گذاری هدر رفت ها و ضایعات منابع اقتصادی در فرآیند تولید، تلاش در جهت کاهش آلودگی و اثرات مخرب زیست محیطی بنگاهها، موجب ارتقا بهره وری، سود، رقابت پذیری و بهبود کیفیت زندگی بشر می گردد.
بهره وری سبز در صنعت، تنها به تغییر تکنولوژی و فناوری تاکید ندارد بلکه با تمرکز بر استفاده کارا و بهینه از مواداولیه، انرژی و آب جهت کاهش تولید ضایعات و توجه به محیط زیست در تمام مراحل تولید و یا دوره حیات محصول، موجب تغییر نگرش در تمام سطوح بخش مدیریت می شود.
در نتیجه کاهش مصرف نهاده های تولید به ازای یک مقدار مشخص تولید و یا ارائه خدمات، کاهش هزینه های تولید، کیفیت و رقابت پذیری محصولات در سطح ملی وجهانی ارتقا می یابد که رشد اقتصادی را بهبود می بخشند. بنابراین از پیامدهای کلیدی بهره وری سبز، رشد اقتصاد سبز می باشد. بطور کلی بکارگیری بهره وری سبز در همه صنایع و بنگاههای تولیدی کوچک و بزرگ، افزایش سودآوری و رشد اقتصادی را با توجه به مسائل زیست محیطی به همراه دارد که می توان آن را نگرشی دوست دار محیط زیست دانست.
طبق بیانیه های مقام معظم رهبری در راستای قدم نهادن کشور در مسیر اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار، بهره وری سبز یک استراتژی مهم دراین راستا محسوب می شود .

بیشتر بخوانید: توسعه پایدار لازمه دستیابی به ساختمان سبز

به گزارش همشهری آنلاین، هر کشوری اگر بدون توجه به مسائل زیست‌محیطی به‌دنبال توسعه باشد، نه‌تنها برای خود بلکه برای جهان عواقب فاجعه‌آمیزی به‌وجود خواهد آورد.



تعریف بهره‌وری سبزبهره‌وری سبز به‌عنوان یک فلسفه توسعه از ائتلاف ۲ راهبرد مهم «بهبود بهره‌وری» و «حمایت از محیط‌زیست» شکل گرفته است. «بهره‌وری» چارچوبی برای بهبود مداوم و «حمایت از محیط‌زیست» پایه و اساس حفظ و تداوم بهبود را ارائه می‌دهد. بهره‌وری سبز، راهبردی برای افزایش بهره‌وری و عملکرد زیست‌محیطی به‌منظور توسعه فراگیر و جامع اقتصادی- اجتماعی است. ( خواندن مطلب بهره وری سبز چیست توصیه می شود.)

بهره‌وری سبز عبارت است از: به کارگیری نظام مدیریت، تکنولوژی‌ها و فنون مناسب و صحیح برای تولید کالا و ارائه خدمات سازگار با محیط‌زیست و همچنین استفاده بهینه از آلاینده‌ها (گازها، مایعات، جامدات). همچنین بهره‌وری سبز ارائه‌دهنده برنامه مدیریتی است که باعث تعادل و تعاملی منطقی می‌شود.

براساس تعاریفی که ارائه شد می‌توان در یک عبارت گفت، بهره‌وری سبز عبارت است از «به حداقل رساندن ضایعات و آلودگی در چرخه عمر یک محصول یا خدمات، با رویکرد جدیدی از تولید که طی آن، باید به حداقل رساندن آلودگی را در هر مرحله از چرخه عمر محصول، از طراحی تا مصرف مدنظر باشد.»

روش‌های به کارگیری بهره‌وری سبزبازبینی و ارزیابی مجدد فرایند کار و محصول، اثرات زیست‌محیطی را کاهش داده و موجب بهبود بهره‌وری و کیفیت بهتر کالای تولید شده می‌شود. 

مفهوم و متدولوژی بهره‌وری سبزتمامی رویکردهای پیشین برای حمایت از محیط‌زیست منجر به نادیده گرفتن یا حذف فعالیت‌های اقتصادی شده به‌طور سنتی ثابت شده است که تکنولوژی یا تکنیک انتهای فرایند (End of pipe) بسیار گران و بی‌تأثیر است. از آنجایی که بسیاری راهکارهای پیشگیری‌کننده مدیریت زیست‌محیطی روی بهره‌وری هیچ‌گونه تمرکزی نکرده بودند همراه با بهره‌وری، تأثیر مثبت چنین برنامه‌هایی بر محیط‌زیست و تجارت کاهش یافت. در همین حال، پیمان نامه‌ها و برنامه‌های سنتی بهبود بهره‌وری مشکلات و مسائل محیط‌زیست را نادیده گرفته و یا فرصت کمی را به شرکت‌ها برای تمرکز روی چنین مشکلاتی در استراتژی تجارتشان به آنها داده است.

اکنون به‌نظر می‌رسد که بهره‌وری سبز بر این رویکردهای قدیمی فایق آمده و حمایت از محیط‌زیست را با کیفیت، اثرگذاری بر هزینه‌ها و ابداع تکنولوژیکی برای به‌وجود آوردن رقابت در هم آمیخته است. در بخش صنایع، بهبود در بهره‌وری سبز اثرات مثبت بسیاری را از کاهش مصرف سوخت و مصرف مواد خام تا کاهش مخارج حق بیمه موجب شده است. اثرگذاری در هزینه‌ها، سودآوری، رقابت و بهبود در کار محیط‌زیست از اهداف اساسی هر راهبردی بهره‌وری سبز است.



اکنون این روند هر چه بیشتر با محیط‌زیست سازگار شده و تغییرات بهره‌وری سبز موجب بهبود فرایند تولید شده و موجبات بهداشت، سلامتی، ایمنی کارگران و همچنین بهبود کیفیت محصولات را فراهم آورده است. بهره‌وری سبز، خلاقیت، ابداع و نوآوری را مورد تشویق و ترغیب قرار داده و به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که در بازار به سرمایه‌گذاری‌هایی روی آورند که شاخص‌های زیست‌محیطی بالایی را می‌طلبد.

براین اساس، بهره‌وری سبز یک راهبرد چند بعدی است که عملکرد تجارت و از همه مهم‌تر کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشد.

کاربرد بهره‌وری سبزبازیافت منابع هدر رفته، مصرف بهینه و بهبود کارایی و همکاری دست‌اندرکاران طی چرخه تولید

زمینه‌های کاربرد بهره‌وری سبزروند توسعه، افزایش جمعیت، ارتقای سطح استانداردهای زندگی و نظایر آن همگی از عواملی هستند که سبب ایجاد آلودگی بیشتر محیط‌زیست انسانی می‌شوند. 
پیامد این آلودگی، ایجاد خسارات جبران‌ناپذیر بوده و ادامه این روند به بحران زیست‌محیطی گسترده‌ای منجر خواهد شد که برای جبران آن طی ۳۰‌سال آینده فقط در آسیا بیش از ۱۰‌تریلیون دلار هزینه برآورد شده است.

این در حالی است که کنترل آلاینده‌ها به‌صورت سنتی گذشته تأثیر چندانی نداشته بلکه هزینه‌های بسیاری را نیز ایجاد می‌کند. برای کنترل آلاینده‌ها ضروری است ریشه آلاینده‌ها شناسایی و اصلاح شود؛ افزون براین، نباید برای کنترل آلاینده‌ها فقط به انتهای فرایند توجه داشت. به‌عنوان مثال در گذشته نسبت خروجی آلاینده‌های اتومبیل‌ها یعنی انتهای فرایند  END OF    PIPE مورد توجه بود اما اکنون مشخص شده که ریشه آلایندگی، سوخت اتومبیل و تنظیم نبودن موتور و کاربراتور است.

با توجه به ضرورت تعادل بین حفاظت محیط‌زیست و فعالیت‌های اقتصادی، سازمان بهره‌وری آسیا در سال‌۱۹۹۴ برنامه‌های بهره‌وری سبز را تدوین و به اجرا درآورد. بنابراین زمینه‌های کاربردی آن در سال‌های اخیر افزایش یافته و در بخش‌ها و حیطه‌های مختلف صنعتی، خدماتی، کشاورزی و جوامع محلی به‌صورت مستمر در حال معرفی و اجراست. این برنامه‌ها بخش‌های زیر را شامل می‌شوند: بهره‌وری سبز در توسعه جوامع محلی (روستایی)، بهره‌وری سبز در مدیریت جامع دفع آفات، بهره‌وری سبز در کمک‌های اطلاعات فنی و بهره‌وری سبز در سلامتی و ایمنی شغل.

منافع بهره‌وری سبزارتقای بهره‌وری با عملکرد زیست‌محیطی اثرات بسیاری در منابعی همچون، کاهش مصرف انرژی، کاهش مصرف مواد خام، سودآوری، رقابت‌پذیری، بهبود محیط کار و کاهش هزینه‌های بیمه دارد.

بهره‌وری سبز بهبود فرایند کار، ایمنی و بهداشت کارکنان، کیفیت محصول را مورد توجه قرارداده و خلاقیت را تشویق و ترغیب کرده و موجب ایجاد و جلب بازارها و مشتریان جدید می‌شود. تشویق به سرمایه‌گذاری، موجب اشتغال و کارآفرینی شده و راهبرد چندمنظوره‌ای است که هم عملکرد بنگاه‌ها و هم کیفیت زندگی را به‌طور همه جانبه بهبود می‌بخشد.

فواید بهره‌وری سبزبهره‌وری سبز، منافع بسیاری برای تولیدکننده و مصرف‌کننده در پی دارد که نتیجه آن منجر به عملکرد تولید پایدار و عملکرد مصرف پایدار می‌شود که مهم‌ترین آنها عبارتند از: تولید‌کنندگان و مصرف کنندگان.

تولیدکنندگانافزایش سود، کاهش هزینه تولید، کاهش هزینه احیاء و رفع ضایعات، بهبود نگرش بازار، ارتقای نگرش عمومی نسبت به بنگاه اقتصادی مورد نظر، بهبود بهداشت و ایمنی کارکنان، بهبود روحیه و مشارکت کارکنان و کیفیت زندگی کاری و اجابت قوانین و مقررات.

مصرف کنندگانمحصول با کیفیت عالی، بهبود کیفیت و سلامت محیط‌زیست؛ بهبود بهداشت و ایمنی، ارتقای کیفیت زندگی، حفاظت بهداشت عمومی و زندگی. 



ایران در ارتقای بهره وری سبز، جدی استرویا طباطبایی یزدی، رئیس سازمان ملی بهره وری ایران با اشاره به آنکه بهره وری سبز در ایران به صورت جدی در حال ارتقا است گفت: یکی از مشکلات قدیمی صنایع، ضایعات صنعتی و آلودگی محیط زیست بوده و در این همایش به دنبال آن هستیم که با کمک کارشناسان زبده بین المللی و استفاده از تجربیات جهانی، راههای حل این مشکل و بحران زیست محیطی را در کشور پیدا و پیاده کنیم.
وی افزود: در این کنفرانس بین المللی نمایندگان صنایع و دستگاههای اداری دولتی و غیر دولتی و همچنین کارشناسان مسئول بخش خصوصی و استادان دانشگاه در جریان آخرین فناوری‌ها و دستاوردهای بهره وری سبز در صنایع قرار می‌گیرند و این تجارب را به بخشهای اقتصادی متبوع، منتقل می‌کنند.
رییس سازمان ملی بهره وری ایران همچنین درباره راه‌های گسترش بهره وری سبز در صنایع گفت:: قطعا با توجه به مزیت هایی که استقرار این فناوری در صنعت دارد، همه صنایع از کاهش هزینه‌های خود با اندکی سرمایه گذاری در این بخش استقبال خواهند کرد و امیدواریم صاحبان صنایع و بخشهای دولتی و غیر دولتی صنعت، با پی بردن به اهمیت این کار و استقبال از آن، از مزایای بالای بهره وری استفاده کنند.
وی افزود: یکی از بخشهای مهم در هر کشوری از جمله در ایران در ارتقای رشد اقتصادی، بخش بهره وری است و بهره وری سبز در صنایع می‌تواند به صاحبان صنایع مختلف و از جمله خودروسازان کمک شایانی کند و به همین دلیل، هم اینک بسیاری از صنایع بزرگ کشور نظیر آلومینیوم سازان و فولاد سازان و حتی بخشهای دانشگاهی استقبال شایانی از این فناوری بهره وری سبز داشته اند.
طباطبایی یزدی همچنین در مراسم افتتاح این کنفرانس بین المللی در سخنان کوتاهی ضمن خوشامدگویی به شرکت کنندگان داخلی و خارجی، به ضرورت برگزاری این کنفرانس اشاره کرد و گفت: یکی از عوارض جانبی فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی، تولید مقدار زیادی از ضایعات صنعتی و آلودگی محیط زیست است.
وی افزود: به جز تهدیدهای ناشی از ضایعات صنعتی در بهداشت و محیط زیست، این امر می‌تواند منجر به نابودی گسترده منابع ملی و مالی شود، بنابراین تلاش کشور‌ها در زمینه کاهش این موارد با بهره گیری از تکنیک‌های MFCA اجتناب ناپذیر است.
رییس سازمان ملی بهره وری با بیان اینکه سازمان بهره وری آسیایی (APO) نیز تلاش دارد با گسترش این تکنیک ارزشمند در میان کشورهای در حال توسعه منطقه، گامی بزرگ در مسیر توسعه پایدار بردارد، تصریح کرد: هزینه یابی جریان مواد (MFCA) به عنوان یکی از تکنیک‌های مدرن بهره وری سبز شناخته شده و به مدت طولانی از سوی کشورهای پیشرفته مانند آلمان و ژاپن اجرا شده و توسعه یافته است.
طباطبایی یزدی در ادامه اظهار امیدواری کرد که دستاوردهای این کنفرانس بین المللی، آگاهی و بهره گیری از تکنیک MFCA را به عنوان یک ابزار موثر برای ارتقای بهره وری سبز در کشورهای عضو APO به ویژه کشورمان افزایش دهد.

بیشتر بخوانید: آب و رشد سبز

کنفرانس بین المللی هزینه یابی جریان مواد (MFCA) صبح امروز، سه شنبه ۲۸ شهریور با حضور رئیس سازمان ملی بهره وری ایران، نماینده سازمان بهره وری آسیایی (APO)، ۸ استاد برجسته و صاحب نام بین المللی و شرکت کنندگانی از جمهوری اسلامی ایران و ۱۱ کشور آسیایی آغاز به کار کرد.
کنفرانس بین المللی هزینه یابی جریان مواد تا روز پنجشنبه، ۳۰ شهریور با همکاری سازمان ملی بهره وری ایران و سازمان بهره وری آسیایی در تهران ادامه دارد و در این کنفرانس اساتید و متفکران صاحب نام و برجسته‌ای از کشورهای آلمان، تایلند، هند، مالزی، ژاپن، تایوان، ویتنام و جمهوری اسلامی ایران علاوه بر ارائه جدیدترین الگو‌ها در این زمینه، دانش و تجارب خود را با شرکت کنندگان در این دوره که از کشورهای جمهوری اسلامی ایران، بنگلادش، کامبوج، هند، اندونزی، مالزی، نپال، پاکستان، تایوان، سری لانکا، تایلند و ویتنام هستند به اشتراک می‌گذارند.