زیست آنلاین: باید اقتصاد سبز در صنعت تولید خوراک، نقش مهمی داشته باشد به گونه ای که علاوه تامین کالری مورد نیاز انسان اثرات زیست محیطی و گازهای گلخانه ای کمتری تولید کند و دورریز آنها نیز ارگانیک ، قابل بازیافت و تجزیه پذیر باشد.

به گزارش زیست آنلاین، در حال حاضر شرکت هایی در جهان در راستای اقتصاد سبز و تولید خوراک در مقیاس بزرگ در فعالیت هستند که آینده این صنعت را متحول خواهند ساخت. پنجاه سال قبل بسیاری از مواد غذایی حال حاضر، وجود نداشت یا قابل خوردن نبود. کیک های آماده، پفک، چیپس و مواد مشابه در دوران قدیم اصلا وجود نداشتند. از سوی دیگر با توجه به رشد جمعیت جهان نگرانی درباره ذخایر مواد غذایی در سال های اخیر به خصوص افزایش یافته است. این درحالی است که یکی دیگر از نگرانی های دانشمندان از بین رفتن حیوانات مختلف در مسیر تهیه غذا برای انسان و نابودی محیط زیست است. دانشمندان راه حل هایی را برای این مشکل ارائه کردند. تولید گوشت در آزمایشگاه، مایعاتی که غذای کامل به حساب می آیند، تغییر ژنتیکی در گیاهان و دام همه نمونه هایی از راه حل های ارائه شده هستند. همین فناوری ها خود مانند شمشیری دولبه هستند. برخی از این فناوری ها کارآمد هستند اما برخی دیگر با تردیدهایی از سوی مصرف کنندگان و البته تولید کنندگان و البته اکولوژیست ها در خصوص محصولات تراریخته روبرو شده اند. درهر حال کارشناسان مختلف معتقدند روند تغییر صنعت غذایی با توجه به رشد فناوری در ۳۰ تا ۵۰ سال آتی دچار دگرگونی ژرفی خواهد شد و خواه یا ناخواه این دگرگونی ها در زندگی انسان و محیط زیست وارد می شوند. درهمین راستا مجموعه ای از غذاها و روندهای صنعت غذایی است که در آینده بر تغذیه انسان و محیط زیست و اقتصاد تاثیرگذار خواهد بود:

 الف- مواد غذایی با تغییرات ژنتیکی روش تغییر ژنتیک مواد به دانشمندان کمک کرد تا ژنوم گیاهان را تغییر دهند. از این فناوری تاکنون برای تولید سیب زمینی هایی که ضربه خوردگی ندارند، سیب هایی که سیاه نمی شوند و دامی که در مقابل ویروس ها مقاوم است، به کار می رود. درهمین راستا پیش بینی می شود در آینده مواد غذایی بیشتری با این روش تولید شود. که هم از نظر تاثیرات زیست محیطی و هم اقتصاد مهم است. البته نظام اقتصادی مد نظر این مقاله اقتصاد اکولوژیکی است که در کنار تامین نیاز های خوراک انسان به پایداری سیستم های اکولوژیکی خسارتی نزند.این در حالی است که هم اکنون فقط در آمریکا حدود ۹۵ درصد از محصولات کشاورزی تولید شده به طور ژنتیکی مهندسی شده اند. از سوی دیگر براساس آمار۲۰۱۵ میلادی، زمین زیر کشت محصولات تراریخته در سراسرجهان حدود ۱۷۹.۷ میلیون هکتار است. هرچند دانشمندان معتقدند که محصولات کشاورزی تراریخته خطری برای سلامت انسان ندارند اما قبل از عرضه تجاری هرمحصول کشاورزش تراریخته به بازار باید آن را آزمایش کرد.

     ب- گوشت قرمز و ماهی آزمایشگاهی محققان ناسا ثابت کرده اند می توان ماهی را به راحتی در آزمایشگاه پرورش داد. در همین راستا شرکتی به نام New Wave Foods نیز تصمیم دارد تا از جلبک قرمز برای تولید میگوی مصنوعی استفاده کند. اما تولید پروتئین مصنوعی فقط به ماهی مربوط نمی شود. مدتهاست که دانشمندان در پی تجاری سازی گوشت قرمز مصنوعی یا به اصطلاح گوشت آزمایشگاهی هستند.

گوشت آزمایشگاهی همانطورکه از نامش پیداست در بدن حیوان پرورش نمی یابد. این نوع گوشت در حقیقت با روش های مهندسی بافت تولید می شود که در علوم پزشکی هم مورد استفاده است. این در حالی است که هم اکنون به دلیل هزینه های بالای تولید گوشت آزمایشگاهی عرضه تجاری آن هنوز به صرفه نیست که البته اتز دیدگاه اقتصاد اکولوژیکی اگر هزینه های خارجی را محاسبه نمود شکی نیت که تولید این گوشت اقتصادی است( شبیه انرژی های تجدید پذیر و فسیلی در شرایط فعلی). همچنین عرضه تجاری گوشت های آزمایشگاهی ممکن است نیازمند هورمون های رشد باشد. محققان پیشنهاد کرده اند اسیدهای چرب اومگا۳ را می توان به این نوع گوشت اضافه کرد. از سوی دیگر چون این روش تاثیرات زیست محیطی کمتری دارد، از دید بسیاری از کارشناسان بسیار مورد توجه است. پیش بینی می شود تولید گوشت قرمز در آزمایشگاه به تنهایی به صنعتی بزرگ تبدیل شود. اما کارشناسان تخمین می زنند هنوز ۱۰ تا ۲۰ سال دیگر باقی مانده تا بازار گوشت مصنوعی تولید شده در آزمایشگاه را قبول کنند.

ج- غذاهای چاپ شده با چاپگر سه بعدی این گزینه به طور حتم طرفداران زیادی خواهد داشت. سهولت استفاده از چاپگرهای سه بعدی غذایی راهی ایده آل برای سالمندان و البته افراد پرمشغله است تا به طور ایمن و سریع وعده غذایی خود را آماده کنند. غذاهای چاپی طیف وسیعی را شامل می شوند. از شکلات گرفته تا سوپ و غذاهای دیگر را می توان با این روش خیلی سریع تهیه کرد. 

د- جلبک در سال ۲۰۱۳ میلادی تحقیقی درباره جلبک ها نشان داد میکروجلبک ها از دی اکسید کربن موجود در جو تغذیه و پروتئین، کربوهیدرات و مواد دیگری تولید می کنند. در این اواخر تحقیق دیگری نیز تایید کرد که برخی انواع خاص جلبک برای قلب مفید هستند زیرا مقادیر کلان اومگا ۳ و اسیدهای مغذی در خود دارند. البته تاکنون در برخی مواد غذایی از جلبک نیز استفاده شده است مانند نوشیدنی و روغن خوراکی.

ه- قهوه آماده تصور کنید صبح ها به جای آنکه با کرختی و خواب آلودگی برای خود یک فنجان قهوه آماده کنید، کافی است که یک مکعب آدامس مانند که رویه شکری و طعم قهوه دارد را بخورید تا خواب از سرتان بپرد.

 نوتروباکس یک استارت آپ تازه کار در سیلیکون ولی است که این مکعب ها یا قهوه جویدنی را ساخته است. این مکعب ها از قهوه دم شده تهیه می شوند و هدف از خوردن آن ایجاد هوشیاری و تمرکز است. به هرحال استفاده از آنها خیلی راحت تر از دم کردن قهوه خواهد بود. هرکدام از این مکعب ها دقیقا یک لقمه هستند و معادل نیم فنجان قهوه به حساب می آیند. کارشناسان صنعت غذایی معتقدند در آینده این روند هم جای خود را باز خواهد کرد و علاوه بر قهوه های جامد شاهد محصولات دیگری هم در بازار خواهیم بود که با استقبال مصرف کنندگان روبرو می شوند.

 ر- حشرات هرچند شاید عده ای ایده خوردن حشرات را نپسندند اما نمی توان احتمال تغذیه انسان از حشرات را در آینده نادیده گرفت. براساس گزارش سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل برخی حشرات قابل خوردن هستند. این دسته پروتئین بالا، ویتامین و آمینو اسیدهای مفید برای انسان را در بردارند. علاوه بر ویژگی های غذایی حشرات، تغذیه از آنها آسیب کمتری به زمین می رساند. درهمین راستا FAO در گزارش خود اشاره می کند پرورش جیرجیرک به عنوان یک منبع غذایی هزینه ای شش برابر کمتر از پرورش گاو دارد. علاوه برآن حشرات گازهای گلخانه ای کمتری تولید می کنند و دورریز پرورش آنها نیز ارگانیک است. در حال حاضر نیز در فرانسه شرکتی مشغول بررسی پرورش حشرات در مقیاس بزرگ است.

 ز- همبرگر گیاهی تاهمین اواخر «وجی برگر» یا همبرگر گیاهی غذایی دست نیافتنی بود. اما اکنون استارت آپ های مختلف گوشت و مواد جایگزین مختلفی در آزمایشگاه تولید می کنند. درهمین راستا شرکتی به نام Impossible Food کار خارق العاده ای انجام داده است. این شرکت برگری با پایه سبزیجات ساخته که به نظر خوشمزه می رسد.اما این تنها شرکتی نیست که سعی دارد غذاهای معمولی با مواد اولیه تازه ای به بازار عرضه کند. ماست و پنیر خامه ای Kite Hills از ترکیب بادام ساخته شده اند. این ترکیب چنان خوش طعم است که کسی متوجه تغییر مواد اولیه آن نمی شود. البته گیاهخواری پدیده تازه ای نیست. برخی به دلیل حمایت از حیوانات یا تاثیر آن بر سلامت بدن انسان از خوردن گوشت امتناع می کنند. از سوی دیگر در فرهنگ های مختلف مانند فرهنگ هندی گیاهخواری از دیرباز وجود داشته است. این درحالی است که طبق آمار موجود ۳.۳ درصد جمعیت آمریکا،۲تا ۵ درصد جمعیت سوییس،۱۰ درصد جمعیت سوئد،۷تا ۱۰ درصد مردم ایتالیا گیاهخوارند. بنابراین می توان غذاهای گیاهی را در آینده یک روند مهم در صنعت غذایی جهان به شمار آورد.

ط- مایعات جایگزین غذای جامددر سال های آتی روند معکوس جامدسازی نوشیدنی ها نیز رشد خواهد کرد. به عبارت دیگر در سال های آینده نوشیدنی هایی تولید می شوند که مواد مغذی یک غذای کامل را دارند. البته چنین نوشیدنی هایی به صورت محدود هنوز هم در بازار وجود دارند. شرکت Soylent تولید کننده مایعات غنی شده است. این شرکت ادعا می کند محصولاتش قابلیت تامین ۲۰ درصد ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیازبدن انسان را دارند. البته طعم محصولات آن نیز خوب است.

بر اساس آمارهای به دست آمده در سال ۲۰۱۵استقبال مردم از مایعاتی که در حقیقت غذای کامل هستند، مانند Soylent, Joylent و غیره قابل توجه بوده است. به طوریکه پیش بینی می شود فروش آن ها در ۲۰۱۶ میلادی به ۱۱۰ میلیون دلار رسیده باشد.

ظ- غذاهایی با صدای خاصتاکنون دانشمندان ثابت کرده اند بو و ظاهر غذا روی آنچه می خوریم تاثیر می گذارند. اما تاثیر صدا بر طعم غذا یک حوزه در حال گسترش تحقیقات است. در این اواخر گزارشی از دانشگاه آکسفورد، نشان می دهد برخی اصوات خاص سبب می شوند طعم غذا تلخ تر یا شیرین تر شود.پروفسور راسل جونز که در این تحقیق شرکت داشت، می گوید: هیچ تجربه ای فقط مربوط به یک حس نیست. درست به همان اندازه که به بو و ظاهر غذا اهمیت داده می شود، صوت هم در طعم غذا تاثیرگذارست. درهمین راستا سرآشپز هستون بلومنتال این دو را بایکدیگر ترکیب کرده و غذایی به نام «صدای دریا» در رستوران خود سرو می کند. این غذا همراه با پخش صدای موج دریا برای مشتریان سرو می شود. به گفته او این صدا باعث می شود غذا تازه تر بماند و البته طعم بهتری داشته باشد.

که تمام این تحولات بر محیط زیست و اقتصاد اثر دارند و به نظر اینجانب با مدیریت زیست محیطی می توان اقتصاد سبزی پیش رو داشت. به امید اقتصاد سبز و رعایت ملاحظات زیست محیطی در توسعه اقتصادی آینده. پایدار باشید.