زیست آنلاین: در این یادداشت درباره یلدا و وظیفه یک محیط زیست گرا، به چند نکته اشاره می کنیم.

در قسمت های مختلفی از ایران معتقدند یلدا هرچه سردتر یا پربارش تر و تیره تر باشد، نوید سالی پرمحصول تر و گرم تر را خواهد داد. در باور سنتی شیعیان نیز البته مهدی موعود زمانی ظهور خواهد کرد که ظلم و ستم به حد اعلی خود و تاریکی به مطلق به نهایت رسیده باشد.  گویی  روان جمعی نوعی مکانیسم دفاعی خلق کرده تا انسجام و امید اجتماعی  را برای ناگوار ترین شرایط ممکن نیز حفظ کرده و مانع فروپاشی و گسست پیوندهای اجتماعی شود. جوامع غیر مدرن بدون اینکه اطلاعی از مباحث علوم اجتماعی داشته باشند می دانستند که که بدون باور جمعی و امید اجتماعی به روزهای بهتر، روزهای بهتری نیز نخواهند آمد و تیرگی و سرما تا ابد حکمفرما خواهد شد به همین دلیل نیز نه تها از تیره ترین شب سال نمی ترسیدند بلکه به استقبال آن رفته و برای آن جشن می گرفته اند.

یلدا یکی از نمادین ترین مراسمی است که شاید در همه جای دنیا وجود داشته باشد. جشن گرفتن اقتصادهای مبتنی بر کشاورزی و دامداری در شروع سیاه زمستان همچون جشن گرفتن مردمی است که آخرین شبی را گرامی می دارند  که فردایش ناگزیرند تن به اشغال و غارت کشوری خارجی دهند. آن هم برای حغرافیایی که دو هجوم اعراب و مغولان تمام تاریخش را دگرگون کرده است.  

کارکرد یلدا امیدبخشی آن است. مردمان ترسان از سرمای زمستان و خاک های سفت و یخزده و کمبود موادغذایی با قرار گرفتن در کنار یکدیگر و شادی کردن، ترس را از خود دور می کنند و  و داستان هایی هولناک با پایان های شاد تعریف می کنند. آنها آخرین نشانه های دوران طلایی محصول همچون هندوانه  و انار را می نگرند و به یکدیگر امید می دهند که این زمستان همان گونه که ناگزیر آمده ، ناگزیر هم خواهد رفت. نیاکان ما احتمالا زیر کرسی های خود خطاب به زمستان و سوز و سرما و سیاهی و سفتی اش خوانده اند:

هم مرگ بر جهان شما نیز بگذرد
هم رونق زمان شما نیز بگذرد
وین بوم محنت از پی آن تا کند خراب
بر دولت آشیان شما نیز بگذرد....

«امروز نیز ما به شب یلدا و شب های یلدا نیاز داریم.»

 ما به عنوان یک فعال محیط زیست یا کنشگر مدنی باید اهمیت ارتباطات فیزیکی و اجتماعات مبتنی بر گفت و گو را قدر بدانیم. گذراندن دوران های سخت نیازمند برگزاری مراسم های شادمانه و گفت و گوهای دوستانه و گپ و گفت ها پیرامون ساختن آینده است. ناامیدی از آینده و گریز به خلوت تنهایی و سرخوردگی و افسردگی راه چاره نیست. ما نیاز داریم تا  مجددا واژه هایی مثل "امید"را از چنگ جریانات سیاسی درآوریم و آن را از آن خود کنیم. تنها صاحبان امید مردمانند و هیچ کس دیگری نمی تواند آن را به نام خود مصادره کند. آنها هربلائی که بر سر امید آورند بازهم امید بذر هویت ما و ارزشمندترین دارایی ماست و خواهد ماند.

«امروز نیز ما به یلدا و یلداها بیش از هر زمان دیگری نیاز داریم.»

تیره صفتان تاریک اندیش در همه جای دنیا سعی در دوگانه سازی های محتوم دارند و این طور القا می کنند که به جز انتخاب بین پیشنهادهایشان چاره دیگری نیست. جمهوری خواه /دموکرات، چپ/ راست، اصلاح طلب/اصولگرا از این دوگانه هایی هستند که گویا ما هیچ چاره دیگری جز انتخاب بین آنها یا در شرایط بدبینانه  بین "بد و بدتر"نداریم. آنها می خواهند این طور القا کنند که هر انتخاب دیگری غیر از دوگانه های خودشان ، آرمان شهری خیالی است که در نهایت به شکست خواهد رسید. راه شکست آنان اما امید ما به آینده  و تصور آرمان شهری است که به وضع کنونی شباهت ندارد.
 
یک فعال محیط زیست همیشه "فراسوی چپ و راست" فکر می کند. آینده ای که سرشار از است از اتفاقاتی چون مردم سالاری های محیط زیست گرایانه و الزامات آن همچون احترام به باورهای فرهنگی ودینی و  شفافیت های سیاسی و رسانه های آزاد و شایسته سالاری و دوری از انتخاب های ژن های خوب و ریاکاری های ایدئولوژیک و  صلح و تعامل یا طبیعت و جهان بیرونی و درونی و...

ما به این آینده فکر می کنیم و آن را آرمان شهری خیالی و غیرقابل دست یابی نمی دانیم. برای ساختن این رویا تلاش می کنیم و نمی گذاریم تا "آنان"این رویاهای ما، این امیدهای ما را به سرقت ببرند. /ساحت زیست
یلدایتان مبارک و پرامید