زیست آنلاین: با مشخص شدن نتایج انتخابات آمریکا، جو بایدن، نامزد حزب دموکرات که معاون وقت باراک اوباما در دولت بود، به قدرت رسیده است. چشم‌اندازی روشن برای طرفداران محیط زیست که امیدوارند این رئیس جمهوری، به تعهدات ایالات متحده به توافقات بین‌المللی بازگردد و گامی نو در جهت حمایت از انرژی‌های پاک بردارد.

هر چند در سپهر سیاسی عموماً سیاستمداران را با تصمیمات اقتصادی، اجتماعی و نظامی می‌سنجند اما امروزه مسئله گرمایش زمین بدل به معیاری شده است که یک ‌سوی آن هواداران انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر ایستاده‌اند و در سوی دیگر منکرانی که تغییرات آب و هوایی را معضلی طبیعی و نه انسانی قلمداد می‌کنند.
امروزه در نظام‌های سیاسی جهان، احزابی با رویکرد حمایت از محیط زیست شکل گرفته‌اند و در تصمیم‌سازی‌ها نقش خود را ایفا می‌کنند که از آنها با نام حزب سبز یاد می‌شود. کما اینکه یکی از نامزدهای انتخابات 2020 ایالات متحده، هاوی هاوکینز، از بنیانگذاران حزب سبز آمریکا بود که البته در ترافیک خبری دو حزب اصلی ناکام ماند.

آمریکا کشوری است که هم نفت و گاز و زغال سنگ دارد و هم تکنولوژی و امکانات تولید انرژی تجدیدپذیر. با این حال، شاید نه به سادگی اما می‌توان استراتژی دو حزب اصلی ایالات متحده را نسبت به محیط زیست تقسیم‌بندی کرد. دوگانه‌ای که تا حد زیادی در  برنامه‌های متفاوت نمایندگان احزاب اصلی جمهوری‌خواه و دموکرات در جریان مبارزات انتخاباتی آمریکا در سال 2016 ظاهر شد و انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا را به تعبیری به یک همه‌پرسی تمام عیار درباره مسئله تغییرات آب‌ و‌ هوایی جهانی بدل ساخت.

در سال 2015 باراک اوبامای دموکرات در برنامه خود، هم کاهش گازهای گلخانه‌ای را پیش گرفت و هم نقش عمده‌ای در پیشبرد این برنامه در جهان بازی کرد و یکی از امضاکنندگان توافق پاریس(توافق کاهش گازهای گلخانه‌ای جهان) بود.
یک سال بعد، دونالد ترامپ، به نمایندگی از جمهوری‌خواهان، با وعده خروج از این توافق به میدان آمد و بازی را به دست گرفت. اما تاثیر ماندن یا خارج شدن از چنین توافقی و به طور کلی نوع استراتژی دو جناح درباره محیط زیست چه اهمیتی دارد و چرا در انتخابات موثر است؟

جالب است بدانید برآوردها نشان می‌دهد دو جناح اصلی ایالات متحده دو جناح قشری جامعه را نیز نمایندگی می‌کنند، نوع تقسیم آرا در دو انتخابات اخیر نشان می‌دهد اغلب جوامع کوچک، سنتی، مذهبی، کارگران صنایع و معادن زغال سنگ و نظایر اینها از طرفداران حزب جمهوری‌خواه هستند. در سوی دیگر، شهروندان شهرهای بزرگ، روشنفکران، رنگین‌پوستان و مهاجران، حامیان محیط زیست و انرژی‌های پاک و اغلب طرفداران مذاکره و گفت‌وگو بر سر مسائل داخلی و خارجی به دموکرات‌ها تمایل دارند.

چرا ترامپ نه؟
ترامپ در  کارزار انتخاباتی 2016 گفت که می‌خواهد با از میان برداشتن مقررات محیط زیستی و کنارکشیدن از توافقنامه جهانی پاریس برای مبارزه با تغییرات آب‌و‌هوایی دست به یک «انقلاب انرژی» در آمریکا بزند. به باور او، چنین سیاستی به حفاری بیشتر نفت و گاز خواهد انجامید و صنعت رو به مرگ معادن زغال سنگ را بدون کاهش کیفیت آب و هوا احیا خواهد کرد.

در آن انتخابات، صنعت زغال سنگ که زمانی یکی از بزرگترین صنایع شغل‌آفرین در بخش‌هایی از آمریکا بود، به نماد وعده ترامپ برای بازگرداندن صنایع سنتی بدل شد. زیرا وقتی کلینتون با اشاره به ادامه سیاست‌های اوباما اعلام کرد که «می‌خواهیم بسیاری از معدنکارها و شرکت‌های زغال سنگ را از کار بیکار کنیم»، متحمل خسارت سیاسی شد. نگاه عوامانه به مسئله کار در معادن زغال سنگ یکی از دلایل برد ترامپ عنوان شد چرا که برای یک پوپولیست راضی نگه داشتن طیف انبوه کارگران کم سواد و روستایی یک امتیاز محسوب می‌شد. از این رو، بسیاری نسبت به تکرار نتیجه انتخابات قبل هشدار دادند و انتخابات 2020 را انتخاب بین دموکراسی واقعی و پوپولیسم قلمداد کردند.
سیاست‌هایی که ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود در پیش گرفت، باعث شد ۳۷۵ نفر از دانشمندان سرشناس جهان در نامه‌ای سرگشاده نسبت به خطرهای گرمایش زمین هشدار دهند و از حزب جمهوری‌خواه آمریکا به دلیل نادیده‌گرفتن آن به شدت انتقاد کنند.

دونالد ترامپ در کارزار انتخابات 2016 اعلام کرده بود که برای کنار گذاشتن مقررات و ضوابطی که به قول او “برای کارگران بد هستند یا در تضاد با منافع ملی”، از معاهده پاریس خارج خواهد شد. او پیش از آغاز رقابت‌های انتخاباتی در ژانویه سال ۲۰۱۴، در مصاحبه با شبکه خبری فاکس‌نیوز “گرمایش جهانی کره زمین” را “حقه و فریبی” خوانده بود که دولت باراک اوباما هزینه بیهوده بسیار زیادی صرف آن می‌کند و باعث “غیررقابتی شدن” صنعت آمریکا شده‌است.

در سوی دیگر اما، دموکرات‌ها، رویکرد منعطف‌تری به مسائل جهانی نشان می‌دهند. باراک اوباما در سال 2015 طرح خود برای حفاظت از آب و هوا و محیط زیست را با عنوان «طرح انرژی پاکیزه» معرفی کرد و گفت: «هیچ چالشی به اندازه تغییرات آب و هوایی تهدیدی جدی برای آینده ما و نسل‌های آینده به‌شمار نمی‌رود». طرحی که با مخالفت جمهوری‌خواهان و حمایت اروپا همراه بود. هیلاری کلینتون، وعده ادامه این طرح را داد و حالا جو بایدن دیگر نامزد حزب دموکرات که معاون وقت باراک اوباما در دولت بود، به قدرت رسیده است. چشم‌اندازی روشن برای طرفداران محیط زیست که امیدوارند جو بایدن، به تعهدات ایالات متحده به توافقات بین‌المللی بازگردد و گامی نو در جهت حمایت از انرژی‌های پاک بردارد.

تاثیر آمریکا بر محیط زیست جهانی از آن جهت است که این کشور 25 درصد اقتصاد جهانی را در دست دارد و در کنار چین که با 25 درصد بیشترین میزان گازهای گلخانه‌ای را تولید می‌کند، رتبه دوم را با 13 درصد به خود اختصاص داده است. گازهای گلخانه‌ای یکی از دلایل اصلی گرم شدن کره زمین، سوراخ شدن لایه ازن و به تبع آن آب شدن یخچال‌های قطبی، تغییرات جوی و بروز خشکسالی در برخی نقاط و سیل در نقاط دیگر می‌شوند. از این رو، اتخاذ یک سیاست جهانی می‌تواند به مدیریت محیط زیست و به ویژه منابع آب در سطح جهان کمک شایان توجهی بکند و باید دید جو بایدن دموکرات در این مسیر چه سیاستی را در پیش می‌گیرد و تا چه اندازه موفقیت‌آمیز عمل خواهد کرد. بحران آب یک بحران جهانی است و همه رهبران جهان فارغ از نزاع‌های سیاسی خود باید برای آن همدلی و همکاری داشته باشند.