زیست آنلاین - پرنده ها نمایندگان پیامدهای تغییرات اقلیمی

پرندگان به بیان متخصصان، نماینده مناسبی برای مطالعه پیامـدهای تغییـر اقلـیم در مقیاس‌های مکانی بزرگ به‌شـمار مـی‌رونـد.

به گزارش زیست آنلاین، تغییرات اقلیمی و روند گرمایش زمین، یکی از مهم‌ ترین معضلات پیش روی بشر است که نگرانی‌ های زیادی را به وجود آورده است. محققان کشور، تأثیرات این پدیده را در ۳۰ سال آینده، بر زیستگاه کبک دری به‌ عنوان یکی از پرندگان بومی برخی مناطق کشور بررسی کرده‌اند.

در حال حاضر، تغییر اقلیم به‌عنوان یک نگرانی اصـلی در هنگـام تدوین برنامه‌ ها و اولویت‌ هـای حفاظـت از حیـات وحـش مـورد توجه است. بـر اسـاس شـواهد دیـرین‌ شـناختی، جــابــه‌ جــایی در پــراکنش جغرافیــایی بســیاری از گــروه‌هــای آرایه‌ شناختی به‌عنوان یـک پاسـخ عمـومی در برابـر تغییـر اقلـیم شناخته می‌شود. همچنین، پیش‌ بینی‌ ها نشـان مـی‌دهنـد کـه پـراکنش جغرافیـایی گونـه‌ هـای مختلـف گیـاهی و جـانوری در مقیاس‌ های بزرگ و کوچک تحت تأثیر پدیـده تغییـر اقلـیم قـرار خواهد گرفت.

پرندگان به بیان متخصصان، نماینده مناسبی برای مطالعه پیامـدهای تغییـر اقلـیم در مقیاس‌ های مکانی بزرگ به‌ شـمار مـی‌ رونـد. از سـوی دیگـر، تنوع پرنـدگان در هـر ناحیـه، نمایـه مناسـبی بـرای انعکـاس تنـوع آرایه‌ های دیگر مانند حشرات و سایر مهـره‌ داران اسـت. تغییر اقلـیم در طولانی‌ مدت ممکـن اسـت جمعیـت‌ هـای پرنـدگان را از طریـق عواملی مانند تغییر زیستگاه، تغییر در مراحل رشد و دسترسی آن‌ها بـه منابع غذایی مـورد تهدیـد قـرار دهـد.

در حال حاضر شرایط اقلیمی به‌سـرعت در حـال تغییـر اسـت. بنابراین، نه‌ تنها دسـتیابی بـه داده‌هـای قابـل اتکـا دربـاره وضـعیت زیستی و حفاظتی گونه‌ ها در شرایط امروزی ضروری اسـت، بلکـه استفاده از سناریوها و پیش‌ بینی‌ های قابل اطمینـان از آسـیب‌ پـذیری گونه‌ ها در شرایط آینده نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار اسـت.

توجه به این موضوع بااهمیت، گروهی از پژوهشگران دانشگاه شهرکرد، دانشگاه آزاد تبریز و دانشگاه تهران را بر آن داشته است که مطالعه‌ ای را در خصوص آن انجام دهند. در این پژوهش، پیامدهای تغییـر اقلـیم تـا سـال ۲۰۵۰ بر پراکنش جغرافیایی پرنده‌ای موسوم به «کبـک دری» مورد بررسی قرار گرفته است.

در این تحقیق دانشگاهی، تعداد ۸۱ موقعیت حضـور کبـک دری در طـول سال‌ هـای مختلف با اسـتفاده از بررسـی‌ هـای میـدانی و داده‌های کارشناسان حیات وحش از سراسر استان گردآوری شـد و وضعیت حضور و عدم حضور آن‌ها در منطقه مورد نظر در آینده، با استفاده از مدل‌ های ریاضی مورد بررسی قرار گرفت.

یافته‌های این پژوهش پیش‌ بینی می‌کنند که احتمالاً تغییر اقلیم تـا سال ۲۰۵۰ اثرات معنی‌ دار و قابل‌ توجهی بر پراکنش جغرافیـایی کبـک دری در استان چهارمحال‌ و بختیاری به‌عنوان یکی از مهم‌ ترین استان‌ های کشور از این لحاظ، خواهد داشـت.

در این خصوص، محمدرضا اشرف‌ زاده، محقق دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد و سایر همکارانش می‌گویند: «در پژوهش ما، بر اساس مدل اجماعی، در حـدود ۲۰ درصـد از محدوده مورد مطالعه به‌عنوان زیستگاه به نسبت مطلـوب کبـک دری برآورد شد».

به گزارش ایسنا، این محققان که نتایج تحقیقشان در مجله «بوم‌ شناسی کاربردی» متعلق به دانشگاه صنعتی اصفهان منتشر شده است، اضافه می‌کنند: «در حال حاضر، حدود ۷۳ درصد زیستگاه‌های مطلـوب کبک دری در محدوده مراتع کوهستانی خوب، متوسـط و یا فقیـر قرار گرفته‌اند. همچنین بــر اســاس یافتــه‌ هــا، منــاطق حفاظت‌ شده اسـتان تنها حـدود ۱۲ درصـد از زیسـتگاه‌ هـای مطلوب پیش‌ بینی‌ شده را پوشش می‌دهند».

این یافته‌ های پژوهشی می‌توانند بـرای اتخـاذ رویکردهـای حفاظتی مناسـب‌ تـر در گسـتره‌هـای حضـور کبـک دری در کشـور سودمند باشند و همچنین، به‌عنوان هشداری به ما برای توجه بیشتر به تبعات تغییر اقلیم عمل کنند.