دستور دولت برای احیای تالاب گاوخونی

به گزارش زیست آنلاین معصومه ابتکار معاون رییس سازمان حفاظت محیط زیست عصر جمعه در سفر غیررسمی به شهر ورزنه واقع در شرق اصفهان از تالاب گاوخونی به عنوانی یکی از عرصه های طبیعی در معرض تهدید بازید کرد.

ابتکار در جریان بازدید از تالاب بین المللی گاوخونی، این عرصه را یکی از با ارزش ترین تالابهای ثبت شده کشور در کنوانسیون رامسر برشمرد و افزود: دولت در نظر دارد با همکاری وزارتخانه های نیرو و جهاد کشاورزی و کشاورزان منطقه با تعیین و تغییر الگوی کشت، این تالاب را احیا کند. وی اظهار کرد: در این راستا باید الگوی آبیاری منطقه منطبق با واقعیت ها ارائه و از کشت محصولاتی که نیاز به آب زیاد دارد، خوداری شود. معاون رییس جمهوری ادامه داد: طرح مطالعاتی احیای تالاب بین المللی گاوخونی در دست اقدام است و در این مطالعات راهکارهای احیای تالاب و تامین حق آبه آن ارائه شده است. رییس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: دولت برای احیای این تالاب اعتباراتی در نظر گرفته که بخشی از آن در بودجه سال جاری مصوب شده است. وی گفت: با احیا، مدیریت و تامین آب مورد نیاز تالاب های کشور می توان بخشی از مشکلات ناشی از ریزگردها را در کشور نیز برطرف کرد. رییس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: تالاب و رودخانه و آب های زیرزمینی در کنار هم، یک چرخه هیدرولوژیک را تشکیل می دهند که حیات منطقه و کشاورزی به این چرخه هیدرولوژیک وابسته است و این زیست بوم باید در کنار هم حفاظت شود. ابتکار افزود: اگر بدرستی مدیریت و حقابه تالاب ها تامین و حیات تالاب تضمین شود، می توان از ایجاد کانون های جدید گرد و غبار جلوگیری کرد. تالاب گاوخونی به وسعت تقریبی ۴۷۶ کیلومتر مربع در ۱۶۷ کیلومتری جنوب شرق اصفهان در کنار شهر ورزنه واقع است، این تالاب یکی از ۲۴ تالاب ایرانی ثبت شده در کنوانسیون بین المللی رامسر است، کنوانسیون رامسر برای حفاظت از تالابهای بین المللی و پرندگان مهاجر تشکیل شده است. تالاب گاوخونی که از نظر زیست محیطی نقشی مهم و اثرگذار بر وضع اقلیمی و آب و هوای منطقه مرکزی ایران دارد، حیات خود را از جریان زاینده رود می گیرد. خشکی زاینده رود علاوه بر اثرات گسترده زیست محیطی در منطقه ، حیات تالاب گاوخونی را نیز درمعرض خطر جدی قرارداده و این عرصه طبیعی برای رهایی از نابودی در انتظار زایندرود است. تالاب گاوخونی اصفهان به دلیل خشکسالی های ممتد و نابسامانی در نظام مدیریتی زاینده رود طی سالهای اخیر از یک عرصه طبیعی مفید و کانون جمعیتی به یکی از تهدیدات زیست محیطی منطقه تبدیل شده و ریزگردهای ناشی از خشک شدن این عرصه به عنوان یک چالش منطقه ای مطرح و موجب نگرانی شده است. تالاب گاوخونی با قدمتی ۱۰ میلیون ساله را می توان گوهری گرانبها نه تنها برای خطه اصفهان بلکه در مرکز ایران دانست که نقشی کلیدی و انکارناپذیر از لحاظ هیدرولوژیکی، بیولوژیکی و اکولوژیکی در منطقه دارد. این عرصه مشهور در جلگه مرتفع مرکزی ایران و از ارزشمندترین اکوسیستم های تالابی کشور است که سال ۱۹۷۵ میلادی در لیست تالاب های بین المللی کنواکسیون رامسر (قدیمی ترین معاهده حفاظت از تالاب ها در جهان است) به ثبت رسید. گاوخونی پیش از خشک شدن به دلیل اهمیت بین المللی و به سبب وجود گونه های نادر گیاهی و جانوری سالانه میزبان بیش از ۲۰ هزار پرنده بود. کاهش تبعات تغییرات آب و هوایی، تصفیه پساب های جاری شده در زاینده رود، پرکردن سفره های آب زیرزمینی، جلوگیری از سیلاب، گردشگری و مباحث فرهنگی، تثبیت شن های روان و گنجینه متنوع زیستی و ژنتیکی از جمله ارزش ها و کارکردهای این تالاب بوده اما اکنون به دلیل قطع و وصل مداوم آب در بستر زاینده رود و خشکی چندین ساله این رودخانه، قدم به اقلیمی فراخشک گذاشته است. مطالعات خاکشناسی صورت گرفته در تالاب گاوخونی بیانگر خشکی همه بخشهای سطحی تالاب است و تنها برخی بخش های سفره های آب زیرزمینی همچنان وجود دارد و با چنین وضعیتی این تالاب در شرایط بحرانی به سر می برد. درصورتی که خشکی زاینده رود و گاوخونی ادامه دار باشد ریزگردهای ناشی از این منطقه در آینده نه چندان دور، مشکلات زیست محیطی بسیاری را برای اصفهان و استان های همجوار به همراه خواهد داشت. با وجود این، می توان گفت علاوه بر شهر ورزنه و مناطق مجاور در اصفهان، دیگر استانها از جمله چهارمحال وبختیاری و یزد نیز در سال های آینده بیشترین تاثیر منفی زیست محیطی و اقتصادی را از خشکی تالاب گاوخونی خواهند دید. تالاب گاوخونی در نزدیکی شهر ورزنه واقع شده، ورزنه با حدود ۱۵ هزار نفر جمعیت از توابع بخش بن رود در شهرستان اصفهان است. https://zistonline.com/vdchwqn-.23nv-dftt2.html