بهره برداری 200 درصدی از آب برنامه ریزی شده مصرف آب کشور باید به نصف کاهش پیدا کند

به گزارش زیست آنلاین، مصوبه هیأت وزیران درخصوص کارگروه ملی"سازگاری با کم آبی" از سوی اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری در 6 اسفند ماه 1396 به تمامی وزارتخانه‌ها و سازمان‌های همکار در این کارگروه شامل وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت کشور، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان صدا و سیمای ابلاغ شد.

بحران مدیریت آب در کشور شاید بیش از هرچیز به هماهنگی میان وزارتخانه های مدیریت کننده تامین و مصرف کننده آب نیاز داشته باشد. به نظر می رسد این کارگروه با همین رویکرد تشکیل شده است.

زیست آنلاین در گفتگو با دکتر بنفشه زهرایی مدیر کل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره وری آب و آبفا و دبیر کارگروه ملی سازگاری با کم آبی رویکرد، وظایف و نقش‌های این کارگروه را مورد بررسی قرار داده است.

زهرایی می گوید: منابع آب کشور به سبب برداشتهای زیاد به منظور استفاده در مصارف شرب،صنعت و کشاورزی در معرض تهدید است و این تهدید در بخش کشاورزی خیلی جدی تر از سایر بخشها است. بی شک وضعیت کنونی مصرف آب با توجه به محدودیتهای موجود نمی تواند به روند خود ادامه داده و ناگزیر از مدیریت مصرف و افزایش بهره وری در استفاده از آن هستیم.

دبیر کارگروه ملی سازگاری با کم آبی اضافه می کند: وزارت نیرو به عنوان تامین کننده آب در کشور باید قادر باشد تا با استفاده از روشهای مدیریت مصرف، در کنار مدیریت عرضه ،ضمن حفظ منابع موجود و احیا آن ،امنیت آبی را نیز برای کشور تضمین نماید. اما تنها بخش کوچکی از مدیریت مصرف آب در کشور در اختیار وزارت نیرو است وهمین امر سبب شده است تا این وزارتحانه توفیق چندانی در مدیریت مصرف آب در کشور نداشته و صرفا مدیریت عرضه را به شکل کنونی هدایت کند.

به گفته زهرایی با اشاره به اینکه تنها ساختار سازمانی در وزارت نیرو در مدیریت مصرف آب، دفتر مدیریت مصرف آب و ارتقاء بهره وری اب و آبفا است عنوان کرد که این ساختار تنها شرکت های آب‌های شهری و روستایی و شرکتهای آب منطقه ای را تحت پوشش خود دارد در حالیکه مدیریت مصرف باید در کلیه بخشهای مصرف کننده آب صورت گیرد که بسیاری از این بخش ها زیر نظر وزارت نیرو نیستند.

چرایی تشکیل کارگروه سازگاری با کم آبی وی تصریح می کند:در بخش شرب که مدیریت تامین و مصرف هر دو در شرکت های آب و فاضلاب انجام می شود ساختار ، پرسنل ، برنامه و طرح های آن وجود دارد. مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی و صنعت در قسمت‌های دیگر صورت می گیرد و وزارت نیرو کلا" نمی‌تواند به آن حوزه ها ورود داشته باشد. با توجه به همین امر وزارت نیرو به دنبال تحقق مدیریت توام تامین و مصرف آب از طریق هم افزایی بین بخش‌های مختلف ، پیشنهاد تشکیل کارگروه سازگاری با کم آبی به هیئت دولت ارائه کرد که منجر به تاسیس این کارگروه در اسفندماه 1396شد.

زهرایی با بیان اینکه تمام بندهای مصوبه تشکیل این کارگروه درخصوص مدیریت مصرف آب ،فرهنگ سازی و پیاده سازی است، اظهار داشت: رویکرد فعالیت های کارگروه ملی سازگاری با کم آبی مرتبط با مدیریت مصرف آب و بهره وری است. تمرکزاصلی این کارگروه مدیریت مصرف آب است.

وی در خصوص اینکه آیا مدیریت آب قابل برنامه‌ریزی است، گفت: برنامه ریزی آب توسط دفتر برنامه ریزی آب وآبفا تنظیم می‌شودکه از دفاتر وزارت نیرو است و براساس میزان منابع آب تجدید پذیر حوزه استان‌های مختلف، میزان آبی که می‌تواند مورد مصرف قرار بگیرد از آب سطحی و زیر زمینی برای مصارف مختلف را مشخص می‌کند به نحوی که پایداری مصارف به وجود آید.

وی با بیان اینکه هدف برنامه های سازگاری با کم آبی تعیین مقدار آب قابل برنامه ریزی است، گفت: تقریبا" در تمام استان‌های کشور بیش از آب قابل برنامه ریزی شده بهره برداری می‌شود حتی در استان‌های بسیار پر آب مثل استانهای شمالی کشور تا 200 درصد آب قابل برنامه ریزی شده را بهره برداری می‌کنیم.

این بدین معناست که میزان مصرف باید به نصف کاهش پیدا کند. هدف کارگروه سازگاری با کم آبی این است که میزان کاهش مصرف آب را برنامه ریزی بکنند وسقف هر بخش را مشخص کنند. مثلاً بخش کشاورزی چقدر باید مصرف بشود و از طریق چه برنامه‌هایی ،بخش صنعت هم همین طورتا بتوانیم این مقدار کاهش مصرف را داشته باشیم.

چشم انداز آینده به نظر می رسد این اهداف با توجه به مدیریت فعلی مصرف آب در کشور هدفی بلندپروازانه است که دستیابی به آن نیازمند هماهنگی های زیادی بین وزارتخانه های کشاورزی ،صمت و نیرو است. آیا کارگروه ملی سازگاری با کم آبی قادر خواهد بود این مشکل تاریخی را در کشور حل کند؟

این مقام مسئول با اشاره به اهمیت سه رویکرد مهم در مدیریت کاهش مصرف آب، رویکرد داوطلبانه براساس الگوهای فرهنگی،رویکرد قانونی و ابزارهای اقتصادی گفت:این سه رویکرد برای به نتیجه رسیدن به یک مطلب خیلی کمک می کند ما در ایران استفاده نامتناسب از این سه رویکرد داشته‌ایم.

وی ادامه داد : بعضی وقت ها فقط در حوزه مدیریت مصرف آب به توصیه و فرهنگ سازی پرداختیم ،در مصرف آب بعضی وقت ها به امرو نهی‌های عجیب و غریب پرداختیم و در رویکرد سوم هم بیشتر از تعرفه استفاده کردیم.

زهرائی با اشاره به ارتباط بین سه رویکرد داوطلبانه، رویکرد قانونی و ابزارهای اقتصادی در کارگروه ملی سازگار کم آبی گفت: در رویکرد قانونی مصوباتی در کارگروه داشتیم که همگی تصویب هیئت وزیران هم شده است و لازم الاجرا است.

در سطح کشور مثل محدودیت منجر به ممنوعیت کشت برنج در استان‌های غیر استانهای شمالی کشور که در یک دوره سه ساله که امسال اولین سال است ،استان‌های غیر گیلان و مازندران برای کاشت برنج عوارض هایی باید بپردازند.بهای آب و برق مصرفی را باید بپردازند و هیچ تسهیلاتی از وزارت جهاد و کشاورزی دریافت نمی کنند و موارد مشابه این چنینی در حوزه اقتصادی در واقع اصلاح تعرفه های آب شرب را داشتیم

دبیر کارگروه ملی کارگروه ملی سازگاری با کم آبی افزود: برای کسانی که بالاتر از الگوی مصرف ، مصرف کنند جریمه های بیشتری در نظر گرفته شده است و برای کسانی که کمتر از الگوی مصرف کنند تشویقی هایی در نظر گرفته شده. تنبیهاتی هم برای کسانی که بالاتر از الگوی مصرف می کنند دیده شده است.

مدیر کل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره وری آب و آبفا در پایان بیان می کند: مجموعه این فرآیند ها در حال پیگیری است. اینکه چقدر این فرآیند ها با هم توازن داشته باشند که منجر به اثر بخشی بیشتری بشود،واقعا" ما در این حوزه نتوانستیم انرژی لازم را بگذاریم بخاطر اینکه فرآیند های تصویب این مشوق ها یا تنبیهات آنقدر پیچیده است ودر فرآیند تصویب آنقدر تغییر می کند که در واقع پیش بینی اثرات آن که به چه شکل و چطور می شود یک مقدار مشکل است ولی وزارت نیرو با کارگروه سازگاری با کم آبی تلاش می کنند که در همه این مسیرها به طور هماهنگ حرکت کنند.

https://zistonline.com/vdccmeq4.2bqss8laa2.html

بهره برداری 200 درصدی از آب برنامه ریزی شده/ مصرف آب کشور باید به نصف کاهش پیدا کند