شاه میگو، ماهی گاریز، شورت و بسیاری از آبزیان سطح زی موجود در خلیجفارس در خطر انقراض هستند، چندین سال است صید بیرویه به صورت گستردهای در استان هرمزگان رواج یافته و این، موجب انقراض گونههای مختلف جانوری تا ۱۰ سال آینده میشود.
به گزارش زیست آنلاین از ایسنا این روزها مسألهی صید بیرویه در منطقه از اصلیترین دغدغههای حامیان محیط زیست استان است از اینرو خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) به گفتوگو با یک فعال محیط زیست پرداخته است.
«محمد احمدیزاده» از فعالان محیط زیست که مدتی است در اینباره تحقیق میکند، افزود: تنها چهل و پنج روز از سال به صید اختصاص دارد از اواسط شهریور تا اواسط مهرماه اما در استان هرمزگان در دوازده ماه از سال صید انجام میشود.
وی اظهار کرد: برای صید ماهی و میگو روشهای متفاوتی وجود دارد که برخی موجب نابودی گونههای جانوری ساکن دریا میشوند. اخیراً دو نوع صید غیرمجاز در استان رواج یافته که عبارتند از صید به وسیلهی تور کفکشی و تور نامرئی که هر دو آنها در منطقهی ممنوعاند.
این فعال محیط زیست خاطرنشان کرد: بدین گونه که تورهای کفکشی بستر دریا را از میان برده و زیستگاه موجودات دریایی را به طور کامل نابود میکنند. یکی از مهمترین گونههای در حال انقراض که بهصورت بیرویه از این طریق صید میشود شاه میگو است، پیشبینی میشود اگر به این ترتیب پیش رویم دیگر تا چند سال آینده میگویی باقی نمیماند.
احمدیزاده تصریح کرد: از هر یک میگوی بالغ ۵۰۰ میگو متولد میشود که اگر در فصلی به غیر از فصل صید شکار شوند فرصت تولید مثل را برای این جاندار از بین میبریم. در ایران این نوع میگو تنها در میناب، بندرعباس و بوشهر یافت میشود و این نکته اهمیت موضوع را پررنگتر میکند.
وی ادامه داد: هنگامی که با تور کفکشی صید انجام میشود تنها قسمت کوچکی از موجودات حلال گوشت و قابل استفاده در دام میافتند، بقیهی گونههای دیگر جانوری هستند که اصطلاحاً به آنها لجن گفته میشود، این جانداران در ساحل ریخته شده و علاوه بر خطر انقراض، بوی متعفن ساحل نیز از آنهاست.
این فعال محیط زیست افزود: میش ماهی از دیگر گونههای در حال انقراض است که صیادان از طریق صدای این ماهیها آنها را پیدا میکنند. محل تخمگذاری میش ماهی خوراتی است که در میناب، بندرعباس و بندر خمیر در نزدیکی جنگلهای حراست. این ماهیها در زیر جریانهای آبی این منطقه و به موازات آن تخمگذاری میکنند اما متأسفانه پیش از این که به این محل برسند توسط صیادان صید شده و بدین ترتیب به این موجودات اجازه تخمریزی داده نمیشود.
وی ادامه داد: اخیراً صید بیرویهی ماهی گاریز نیز بسیار رواج یافته است، بمنظور صید این جاندار از نوعی تور به نام تور پیالهای استفاده میشود. این نوع آبزیان به صورت گروهی زندگی میکنند و از طریق تور پیالهای در عرض کمتر از یک ساعت همه صید میشوند، از این تور هیچ جاندار دریایی رد نمیشود.
احمدیزاده افزود: آبزیان سطح زی مانند ماهی گاریز، شورت و ملوک (نام محلی) که نوعی صدف خوراکی است نزدیک به ساحل زندگی میکنند، تجاوز به حریم ساحل مانند ساخت بلوار ساحلی که در شهر بندرعباس احداث شده و به حریم دریا تجاوز کرده است خطر انقراض این گونهها را افزایش می دهد. لازم به ذکر است که این نوع صدف خوراکی تنها در استان هرمزگان و منطقهای در آفریقا یافت میشوند. علاوهبر رعایت نکردن حریم دریا استفاده از این جانداران به عنوان طعمه برای صید عامل دیگری برای انقراضشان محسوب میشود. در کنار صید بیرویه در استان حتی برای صید تفریحی هم حوزهی مشخصی نداریم با وجود اینکه صید با قلاب به محیط زیست آسیبی نمیرساند اما باید برای افرادی که به صورت تفریحی کار صید را انجام میدهند محدودهی خاصی را مشخص کرد.
وی تصریح کرد: در گذشته برای حفظ آبزیان دریایی و احترام گذاشتن به حقوق دریا و محیط زیست در زمان تخمریزی هیچ صیادی اجازه صید نداشت و اگر کسی چنین اقدامی میکرد برای تنبیه او را به درخت میبستند تا برای سایرین عبرت شود، اما رفته رفته با ورود قشر جوان سنتهای دیرین گذشته کنار گذاشته شد. هماکنون در استان افراد بسیاری نیستند که از این راه امرار معاش میکنند، میتوان با ایجاد فرصتهای شغلی مناسب از این امر پیشگیری کرد. بعنوان مثال در جزیرهی هرمز به جای صید در فصول غیرمجاز میتوان بر بحث گردشگری جزیره تمرکز کرد.
احمدیزاده اظهار کرد: از دلایل اصلی صید غیرمجاز ناآگاهی صیادان از اهمیت موضوع است. اگر مسئولان و فعالان محیط زیست صیادان را از این امر مطلع کنند مطمئناً از آن جلوگیری میشود. باید به افراد در اینباره آموزش داد و لازمهی آن فرهنگسازی در این زمینه است. به علاوه باید قوانین بازدارنده تعیین شود. اگر چه هماکنون هم قوانین نوشته شده اما متأسفانه اجرا نمیشوند. باید توجه داشت که وجود دریا باعث ایجاد فرصت شغلی کاذب میشود و موجب تحصیل نکردن افراد شده چون کسب و کار ساکنان منطقهی صید است و از این راه درآمد خود را به دست میآورند در نتیجه میپندارند که دیگر نیازی به درس خواندن نیست. بنابراین این آگاهسازی در هر صورت به سود افراد است.
وی خاطرنشان کرد: از راهکارهایی که میتوان ارائه داد ممنوع کردن صید میگو و دیگر موجودات در حال انقراض حتی در فصل مجاز صید به مدت یکسال است تا تولید مثل موجودات دریایی حوضهی خلیجفارس به حالت عادی بازگردد. اگر به مدت یکسال صید ممنوع شود مشکل کمبود میگو پیدا نمیکنیم، چون میگوهای پرورشی در بازار موجود هستند و پس از آن یکسال باید تنها صیادان مجاز صید انجام دهند.
این فعال محیط زیست خاطرنشان کرد: اکثر افراد جامعه قادر به دیدن عمق دریا نیستند و هیچ تصویر ذهنی از آن در اختیار نداریم پس این موضوع دغدغهی افراد زیادی نیست بنابراین تخریب در زیرآب به آسانی است اما مشمول زمان. زیانهایش تا ۱۰ سال آینده آشکار میشوند. برای جلوگیری از صید بیرویه باید به این مقوله با نگاهی دیگر نگریست تا نسل موجودات دریایی منقرض نشود.