زیست آنلاین : زمینی که روی آن زندگی می کنیم آنقدر دستخوش تغییر و نابودی قرار گرفته است که برخی از دانشمندان و متخصصان به فکر ادامه زندگی در کرات دیگر هستند.
بشر حریص و افزایش بیش از اندازه جمعیت در این کره خاکی فشار زیادی را بر منابع روی زمین آورده است و منابع موجود در آن را به سمت نابودی می کشاند. بررسی ها نشان می دهد که مردم روی کره زمین ۵۰ درصد بیشتر از توان و ظرفیت کره زمین از منابع موجود در آن استفاده می کنند و گمان این وجود دارد که تا ۱۳ سال دیگر این مقدار استفاده با توجه به زیاده خواهی بشر به بیش از ۱۰۰ درصد برسد و همین هم باعث شده که زندگی بشر در سیاره های دیگر در ذهن او نقش ببندد. کمبود آب ،سکونت در شهرها و مصرف گرایی و نبود مدیریت درست در مصرف منابع انرژی بشر را با مشکلات زیادی روبرو کرده است .متخصصان در این حوزه معتقدند که اگر نحوه مدیریت منابع یعنی کاهش تولید زباله و ضایعات،مدیریت هوشمند منابع آب ،اصلاح الگوی مصرف و ارزش گذاری منابع طبیعی صورت نگیرد باید به دنبال راهی برای فرار به کرات دیگر برای زندگی باشیم زیرا دیگر زمین جایی برای زندگی نیست. این در حالی است که اگر منابع زمین به درستی مدیریت و هدایت شود می تواند زندگی بهتری را به بشر نوید دهد. رد پای اکولوژی به میزان استفاده هر فرد از منابع موجود در زمین برای تامین نیازهای وی اطلاق می شود .
البته در این میان از تاثیر فناوری نیز نمی توان به سادگی گذشت زیرا تکنولوژی می تواند نقش بشر را در پر رنگ تر کردن تاثیر آن بیشتر کند . اما نکته جالبی که در این میان وجود دارد این است که رد پای اکولوژی هر منطقه با ظرفیت باز تولید منابع آنجا نتیجه عکس دارد .طبق گزارش WWF کشورهای قطر، کویت، امارات متحده عربی ، دانمارک، ایالات متحده، بلژیک، استرالیا، کانادا، هلند و ایرلند ۱۰ کشوری هستند که بالاترین ردپای اکولوژی در جهان را دارا هستند. در حالی که کشورهای فلسطین اشغالی، تیمور شرقی، افغانستان، هائیتی، اریتره، بنگلادش، رواندا، پاکستان، جمهوری دموکراتیک کنگو و نپال کمترین ردپای زیست محیطی را دارند. مقایسه ردپای اکولوژیکی هر کشور به طور خاص و کل کرۀ زمین به طور عام می تواند پایداری سبک زندگی در هر یک و قابلیت هر یک در برآورده ساختن نیازهایش را نشان دهد.
نگاهی به این کشورها نشان می دهد کشورهای صنعتی و پیشرفته رد پای اکولوژی بیشتری نسبت به کشورهای فقیر دارند . به طور مثال قطری ها که به تنبلی و ثروتمند بودن مشهور هستند بالاترین ناشر کربن در جهان به حساب می آیند و اگر همه مردم دنیا می خواستند مانند آنها رفتار کنند کره زمین باید ۵ برابر منابعی که در حال حاضر دارد منابع داشت تا می توانست بشر را سیر کند . البته کویتی ها هم دست کمی از آنها ندارند و هر کویتی ۲۲ برابر بیشتر از ظرفیت تولید در این کشور انرژی مصرف می کند .
امارات متحده عربی نیز با آنکه تلاش می کند تا انرژی های تجدید پذیرش را افزایش دهد اما با این وجود بیشتر منبع انرژیشان سوخت های فسیلی است . اما وضع کشورهای دیگری مانند دانمارک و آمریکا دست کمی از این کشورها ندارد دانمارکی ها گوشت زیاد مصرف می کنند و برای تامین غلات آن باید چیزی حدود ۶ برابر مساحت آنجا زمین کشاورزی داشته باشند. امریکایی های عاشق نور نیز خیابان هایشان پر از زرق و برق است است و اگر قرار بود همه مردم مانند آنها انرژی هدر بدهند انرژی های کل دنیا هر ۶ ماه یکبار باید تجدید می شد.
رد پای اکولوژی در ایران
نگاه اجمالی بر روی آمارهای رد پای ایران در جهان نشان می دهد ایران با داشتن سرای ۲.۶۸ در حد متوسط جهانی قرار دارد اما در آسیا و در میان کشورهای آسایی جای خوبی ندارد و رد پای اکولوژی ایران بیشتر از کشورهای همسایه اش است و ایران بالاترین سرانه ظرفیت زیستی در زمین کشاورزی با ۰.۵ هکتار و پایین ترین سرانه ظرفیت زیستی در پهنه آبی با ۰/۶۰ هکتار را دارا است. همچنین بزرگترین سرانه جای پای اکولوژیک مربوط به جای پای کربن (۱/۷) هکتار و پایین ترین جای پا مربوط به جنگل با ۰/۵۰هکتار را دارد . نگاهی به این آمار و ارقام ها و بررسی آنها نشان می دهد تنها در حوزه ای که جنگل وجود دارد ظرفیت های زیستی باقی مانده است و مصرف از ظرفیت آنجا بالاترنرفته است.اما مشکل اینجا است که جنگل ها تنها ۱.۸ درصد از مساحت ایران را اشغال کرده اند و بقیه مناطق سرانه مصرف بالایی دارند و عددها نمایانگر این مساله است که مصرف بیش از حد از منابع در داخل مرزهای کشور باعث وابستگی به منابع دیگر کشورها می شود و نتیجه گیری که می توان از آن استنتاج کرد این است که وضعیا رد پای اکولوژی در ایران ناپایداراست.
در کنار همه اینها باید این هشدار را داد که منابع این کره خاکی محدود است و نمی توان بیش از ظرفیت از آن استفاده کرد و حتی اگر به منابع انرژی فشار بیایید توان تجدید این منابع از بین خواهد رفت و زندگی و محیط زیست را در خطر نابودی قرار خواهد داد