جنگل های اندیمشک به علت اختلافات شخصی در آتش می سوزند در حالیکه در استان خوزستان بستر مناسب خاموش کردن آتش جنگل ها در زمان مناسب و سریع وجود ندارد.
استان خوزستان هشت ماه از سال را فصل گرم و خشک دارد که همین علت حریق را در این استان افزایش می دهد. در استان خوزستان شهرستان های دارای بیشه زار به دلیل وجود رودخانه امیدیه، بهبهان، شوش، دزفول، شوشتر و رامهرمز زیاد هستند. همچنین شهرستان های دارای پوشش جنگلی نیز اندیکا، مسجدسلیمان، لالی، باغملک، دزفول، اندیمشک، بهبهان و ایذه است.
در شهرستان های هندیجان، شوش، رامهرمز، بهبهان، دشت آزادگان و اهواز جنگل های دست کاشت نیز وجود دارند به همین دلیل وسعت منابع طبیعی در این استان بسیار زیاد هستند.
در چند روز اخیر بخش های قابل تاملی از جنگل های خوزستان به علت آتش سوزی از بین رفته اند. آتش ها در خوزستان دو بخش طبیعی یا غیر طبیعی هستند. بخش غیرطبیعی به دو دسته عمدی و غیرعمدی تقسیم می شوند. با ارائه راهکار و آموزش های لازم می توان بخش آتش سوزی های عمدی را کاهش داد. مواقع آتش سوزی تمام نیروهای لشکری، کشوری و سازمانی، همه موظف به همکاری در اطفای حریق هستند.
نابودی جنگل ها با یک سهل انگاری
با یک سهل انگاری چند هزار هکتار از جنگل های طبیعی از بین می رود که ارزشی چند برابر جنگل های دست کاشت دارنداحمد رئیس زاده قائم مقام منابع طبیعی خوزستان در خصوص آتش سوزی جنگل ها در خوزستان گفت: در سال ۹۱ دستورالعملی از سوی معاون اول رئیس جمهور و وزیر کشاورزی به دستگاه ها اعلام و طرح جامع مدیریت و اطفای حریق در جنگل ها و مراتع کشور به آنها ابلاغ شد. در این دستورالعمل شرح وظایف تمامی دستگاه ها با جزئیات به آنها اعلام شده بود. در طول سال تلاش می کنیم تا جنگلکاری کنیم ولی با یک سهل انگاری چند هزار هکتار از جنگل های طبیعی از بین می رود که ارزشی چند برابر جنگل های دست کاشت دارند.
وی تصریح کرد: عدم تناسب نیروی موجود با سطح گسترده، عدم تناسب و تخصیص اعتبارات با شدت بحران حریق و آتش سوزی ها، عدم همکاری و بعضا همکاری خیلی ضعیف سایر دستگاه ها، کمبود شدید ادوات و همچنین نبود امکانات و تجهیزات لازم مناسب اطفای حریق از جمله مشکلات این استان در زمینه حریق های منابع طبیعی است.
قائم مقام منابع طبیعی خوزستان افزود: پیشنهاد ما این است که اختصاص دستگاه پهباد و هلی شات به منابع طبیعی استان در دستور کار قرار گیرد. ایجاد پایگاه اطفای حریق ثابت و سیار (موتوری و اتومبیلی)، تشکیل کمیته های اطفای حریق، الزام مشارکت سایر دستگاه های استانی در زمینه پیشگیری و اطفای حریق و همچنین اجرای سیستم مانیتورینگ و کنترل لحظه ای و به موقع مناطق بحرانی استانی نیز از دیگر پیشنهادات ما است.
اختلافات محلی
اما مشکل اصلی آتش سوزی های اخیر جنگل های اندیمشک این است که به صورت تعمدی صورت گرفته و باعث آسیب و زیان جدی به محیط زیست خوزستان شده اند.
در همین زمینه مدیر منابع طبیعی شهرستان اندیمشک با تائید سوخته شدن گونه های جانوری در آتش سوزی های دشت چاوونی اظهار کرد: آتش سوزی از روز شنبه در منطقه ای به نام منگره اتفاق افتاد و سریعا توسط نیروهای محلی و پرسنل اداره اطفا شد. ساعت ۲۱ شنبه آتش سوزی در منطقه دشت لاله رخ داد که باز آن را تا یکشنبه اطفا کردیم.
محمد علی جواهری ادامه داد: یکشنبه ساعت ۹ صبح اعلام کردند که در چاوونی دود از فاصله زیادی بلند شده که آن را به فرمانداری اعلام و همکاران ما به منطقه اعزام شدند.
وی تصریح کرد: منطقه بسیار صعب العبور و کوهستانی با دیواره های سنگی است و تنها راه دسترسی به آن پیاده روی هست که ۵ ساعتی طول می کشد. نیروهای اولیه که اعزام شده بودند نسبت به اعلام افزایش آتش سوزی و نیازمندی به نیروهای بیشتر اقدام کردند.
مدیر منابع طبیعی شهرستان اندیمشک تشریح کرد: فرمانداری بعدازظهر یکشنبه ستاد بحران تشکیل و تمامی دستگاه های ذیربط در جلسه حضور داشته و نیروهای محلی را نیز افزایش دادند. همچنین با همکاری سازمان ها و ارگان های مختلف از جمله بسیج، ارتش، هلال احمر و سپاه نیروهای جدید را به منطقه اعزام کردند.
جواهری اضافه کرد: دوشنبه صبح پیگیر بالگرد شدیم و بعدازظهر دوشنبه هلی کوپتری برای هلی برد نیروها و امکانات به منطقه اقدام کرد. همچنین روز سه شنبه و چهارشنبه صبح و بعدازظهر با بالگرد اقدام به آب پاشی کرد.
وی عنوان کرد: شهرداری حسینیه و بیدروبه هم کمک کردند ولی صعب العبور بودن منطقه یکی از مشکلاتی بود که برای اطفای سریعتر آتش موانعی ایجاد می کرد.
مدیر منابع طبیعی شهرستان اندیمشک در ارتباط با میزان جنگل ها و دشت هایی که دستخوش حریق شد، گفت: از روز شنبه تا چهارشنبه آتش سوزی بوده و تمام نیروهای یگان و مهندسی به صورت شبانه روزی برای اطفای حریق در منطقه حضور داشتند و از روز گذشته و امروز کار نقشه برداری و بررسی را انجام می دهند.
جواهری در پایان در ارتباط با علت حادثه بیان کرد: در آتش سوزی اولیه نیروی انسانی و اختلافات محلی باعث آتش سوزی شده بود که زمین های کشاورزی را آتش می زدند. در آتش سوزی های بعدی نیز اختلاف بین روستاییان و عشایری مطرح بود که روستایی ها اقدام به آتش زدن مراتع می کردند تا وقتی عشایر پاییز برمی گردند دیگر زمینی برای چرای دام نداشته باشند ولی چون منطقه فاقد افراد ساکن است به سختی می توان فهمید این کار را چه کسی انجام داده است.
برخورد قضایی با مقصران
این در حالی است که سازمان حفاظت محیط زیست (پام) چندی قبل در اطلاعیه ای اعلام کرد: عرصههای طبیعی اعم از جنگل، مرتع، بیشه زار، پارکهای ملی، مناطق حفاظت شده و… در زمره سرمایههای ملی وخدادادی کشور است که به لحاظ اهمیت زیستمحیطی متعلق به تمامی نسلها است. عوامل مختلف موجب تخریب جنگلها و مراتع میشوند، نظیر آفات، سیل، زلزله، دخالتهای بیرویه انسانی، در این میان آتشسوزی نیز یکی از خطرناکترین و مخربترین عوامل محسوب میشود و همه ساله بخش وسیعی از عرصههای طبیعی را نابود میسازد وخسارات سنگینی به اقتصاد کشور وارد میآورد.
در این اطلاعیه آمده است: سازمان حفاظت محیط زیست از قوه قضائیه و قضات درخواست میکند، در برخورد قانونی با افراد واشخاص سودجو که به صورت عمد اقدام به ایجادآتش سوزی در پارکهای ملی و آثار طبیعی ملی میکنند، با عنایت به مجازاتهای تعیین شده در ماده ۶۷۵ وتبصره ۲ قانون مجازات اسلامی که تصریح میکند «هر کس عمداً جنگل، اشجار و … را آتش بزند، به حبس از دو تا پنج سال محکوم میشوند» اشد مجازات را اعمال کنند. تبصره ۲ ذیل ماده فوق نیز تأکید میکند که مجازات شروع به جرم فوق شش ماه تا دوسال است.
در اطلاعیه پام عنوان شده است: همچنین در مورد افرادی که بر اثر بیمبالاتی اقدام به آتشسوزی کنند، بر اساس بند ه ماده ۱۳ قانون شکار وصید، که بیان میدارد «ایجاد وفراهم نمودن مقدمات آتشسوزی در پارکهای ملی، آثار طبیعی ملی، مناطق حفاظت شده و پناهگاهای حیات وحش که براثر بیمبالاتی و یا عدم رعایت مقررات محیط زیست و یا تخلف از نظامات دولتی باشد به جزای نقدی یا حبس از نود و یک روز تا سه سال و در صورت تکرار، هر دوی این مجازاتها محکوم میشوند اعمال خواهد شد.